Macromedia Dreamweaver MX Macromedia Dreamweaver MX нинг имкониятлари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

587 KB

Ko'chirib olish

Macromedia Dreamweaver MX Macromedia Dreamweaver MX нинг имкониятлари Reja: 1. Macromedia Dreamweaver MX ни ишга тушириш 2. Macromedia Dreamweaver MX ойнасининг ташкил этувчилари 3. Dreamweaver MX да шаблон асосида веб - ҳужжат яратиш 4. Умумий ҳолда веб - ҳужжат билан ишлаш 5. Macromedia Flash MX объектларидан фойдаланиш 6. Ҳужжатда тайёр сайт бўлакларидан фойдаланиш 7. HTML ҳужжат тузилиши 8. HTML тили операторлари ва уларнинг тўлиқ таснифи.

$Macromedia Dreamweaver MX программа воситаси Macromedia компаниясининг программа маҳсулотларидан биридир. Унинг график интерфейси Windows операцион системаси интерфейси билан деярли бир хил тузилган. Шунинг учун Windows операцион системаси фойдаланувчилари учун Macromedia Dreamweaver MX ни ўзлаштиришда қийинчилик ту\дирмайди. Биз олдинги бобда кўрган Macromedia Flash MX программасида асосий восита сифатида векторли графика қўлланилиб, мультимедианинг ҳамма элементлари, яъни овоз, ҳаракат, объектлар билан мулоқотни амалга ошириш имкониятига эга бўлган ва тасвирларни анимация қилишда энг яхши программа воситалардан биридир. Macromedia Dreamweaver MX программа воситасининг асосий вазифаси веб-саҳифалар яратиш, олдин яратилган веб-саҳифаларни таҳрирлаш ва қайта ишлашдан иборат. Dreamweaver MX жуда кўп веб-таҳрирлагичларда яратилган веб-хужжатларни ўзида қайта ишлаш имкониятини яратади. Умуман олганда Macromedia Dreamweaver MX воситасига Macromedia Flash MX ва MS Front Page программаларининг умумлашгани деб қараш мумкин. У деярли MS Front Page билан бир ҳил тузилмага эга ва шу билан бирга хужжат ойнасида Macromedia Flash MX воситаларидан фойдаланиш имкониятини яратади. Лекин ушбу программа воситаларининг ҳаммасининг ҳам ўзига яраша устун томонлари мавжуд. 2. Macromedia Dreamweaver MX ни ишга тушириш Macromedia Dreamweaver MX ни ишга тушириш ҳам стандарт ҳолда бажарилади , яъни : Пуск → Программў → Macromedia→ Macromedia Dreamweaver MX танланади .$ 1-расм. Macromedia Dreamweaver MX ишга тушириш жараёни. 3. Macromedia Dreamweaver MX ойнасининг ташкил этувчилари  Бош қисми (сарлавҳа) сатри:  Меню сатри:  Амалларни тез бажариш учун ўзига хос 12 та меню бўлимдан иборат асбоблар панели:  Ҳужжат ойнаси билан ишлаш учун ускуналар панели:

1-расм. Macromedia Dreamweaver MX ишга тушириш жараёни. 3. Macromedia Dreamweaver MX ойнасининг ташкил этувчилари  Бош қисми (сарлавҳа) сатри:  Меню сатри:  Амалларни тез бажариш учун ўзига хос 12 та меню бўлимдан иборат асбоблар панели:  Ҳужжат ойнаси билан ишлаш учун ускуналар панели:

 Таҳрир ойнаси:Унинг пастида жорий сатрнинг вазифасига қараб HTML коди кўриниб туради. 2- расм . Macromedia Dreamweaver MX таҳрир ойнаси .  Жорий объект хусусиятларини ўзгартириш майдони: Худди Macromedia Flash MX даги каби мулоқотли кўринишдаги ушбу майдон ( Property Inspector ) одатда ойна пастида жойлашган бўлиб, у ёрдамида жорий объект хусусиятларини ўзгартириш ва қайта ишлаш, гипермурожаат ўрнатиш ва бошқа амалларни бажариш мумкин. Жорий (танланган) объектнинг хусусиятларига қараб вазифалари ўзгариб туради. 3-расм. Жорий объект хусусиятларини ўзгартириш майдони. Таҳрир ойнасининг ишчи ҳолатлари:

$o Таҳрир ойнасида HTML тили теглари асосида ишлаш учун ускуналар панелидан тугма танланади; o Оддий ҳолда саҳифада таҳрирлаш учун тугма танланади; o Бир вақтнинг ўзида HTML тили теглари асосида ва Оддий таҳрирлаш ойнасида ишалш учун эса тугма танланади. o Натижани броузерда кўриш учун тугма танланади. 4. Dreamweaver MX да шаблон асосида веб-ҳужжат яратиш Бунинг учун Dreamweaver MX ни ишга туширгандан сўнг Файл → Новўй ( CTRL + N ) буйру\и танланиб, мос мулоқат ойнасига ўтилади. 4-расм. Шаблон асосида веб-ҳужжат яратиш мулоқат ойнаси.$ $Мос мавзуларга кириб, керакли шаблон танланиб, Создать тугмаси босилади. Шундан кейин таҳрир ойнасига ўтилиб ҳужжат қайта ишланади ва бирор ном билан сақлаб қўйилади. 5. Умумий ҳолда веб-ҳужжат билан ишлаш Жорий ҳужжат саҳифаси асосий параметрларини кўрсатиш Бунинг учун Dreamweaver MX ни ишга туширгандан кейин бўш таҳрир ойнага ўтилади ва менюнинг Изменить бўлимидан (ёки ойнанинг бўш жойида сичқончанинг ўнг тугмаси босилиб ) Параметрў страницў ( CTRL + J ) буйру\и танланади ва мос мулоқат ойнасига ўтилади. 5-расм. Саҳифаси асосий параметрларини кўрсатиш Ойнада керакли параметрлар кўрсатилиб OK тугмаси босилади. Матнлар билан ишлаш$

Матн оддий ҳолда курсор турган жойдан киритилади. Матнни қайта ишлаш учун ойна пастидаги хусусиятлар майдонидан фойдаланиш мумкин. Шунингдек инструментлар панелининг махсус Текст бўлимидаги инструментлардан ёки Текст менюсидан ҳам фойдаланиш мумкин. Фреймлар билан ишлаш Фреймлар билан ишлаш худди MS Front Page даги каби бажарилади. Шунингдек инструментлар панелининг махсус Фреймў бўлимидаги мос инструментлардан фойдаланиш мумкин. Саҳифада шакллар яратиш Саҳифада турли шакллар яратиш учун Вставка менюсидан Объектў формў қисм менюсидаги буйруқлардан кераклиси танланади ёки инстурментлар панелидаги Формў бўлимидаги инструментлардан кераклиси танланиб, иш майдонида яратилади. 6-расм. Саҳифада шакллар яратиш учун асбоблар панели. Уларнинг параметрларини ҳусусиятлар майдонида (ойна пастидаги) ўзгартириш, таҳрирлаш мумкин. 6. Macromedia Flash MX объектларидан фойдаланиш Саҳифага Flash тугмаларни ўрнатиш Бунинг учун инструментлар панелидаги Медиа бўлимидан тугма танланиб унинг мулоқат ойнасига ўтилади.

7-расм. Flash тугмаларни ўрнатиш мулоқат ойнаси. Унда керакли параметрлар кўрсатилади, жумладан, тугма шакли, ёзуви (ёзувни ёзганда лотинча ёзган маъқул, кирилча шрифтлар яхши тушмаслиги мумкин), шрифт тури, гипермурожаатли хужжат номи ва тўлиқ йўли, тугма фони ва тугма номи кўрсатилиб OK тугмаси босилади. Flash матнларни киритиш Бунда ҳам инструментлар панелидаги Медиа бўлимидан тугма танланиб, унинг мулоқат ойнасига ўтилади.

8-расм. Flash матнларни ўрнатиш мулоқат ойнаси. Бу ерда ҳам керакли параметрлар кўрсатилади, жумладан керакли матн киритилади, ёзуви (ёзувни ёзганда лотинча ёзган маъқул, кирилча шрифтлар яхши тушмаслиги мумкин), шрифт тури ва ҳолати, гипермурожаатли хужжат номи ва тўлиқ йўли, матн орқаси ранги ва Flash -матн номи кўрсатилиб OK тугмаси босилади. Юқоридаги иккита иш натижасини броузерда кўрганда қуйидаги кўринишда бўлади:

$9-расм. Flash объектларнинг броузерда умумий кўриниши. 7. Ҳужжатда тайёр сайт бўлакларидан фойдаланиш Бунинг учун Окно бўлимидан Отрезки буйру\и танланади (одатда бу панель ойнанинг ўнг қисмида кўриниб туради). 10-расм. Тайёр сайт бўлакларидан фойдаланиш ойнаси. Унда мос папкалардан керакли бўлак танланиб, сичқонча чап тугмаси икки марта тез босилади ёки панель пастидаги Вставить тугмаси босилади.$

11-расм. Натижанинг броузердаги умумий кўриниши. Таҳрир ойнасида ҳосил бўлган тайёр бўлакка ўзгартириш киритилиб, ундан фойдаланиш мумкин. Dreamweaver MX да ҳам бошқа форматдаги ҳужжатларни Импорт ва Экспорт қилиш имконияти мавжуд. Бошқа амаллар ҳам ҳудди MS Front Page даги каби бажарилади. Биз уларга тўлиқ тўхталмаймиз. Изоҳ: 1. Flash объектлари билан ишлаётганда гипермурожаатли файлни кўрсатаётганда файл номи, кенгайтмаси ва унинг йўлини аниқ кўрсатиш лозим бўлади. 2.Одатда, веб-сайтлар яратиш жараёнида, веб-сайтда ишлатиладиган барча объектлар файлларини аниқ папкада сақлаб, айнан шу файллардан фойдаланинг. Чунки веб-сайтни бошқа жойга (масалан, бошқа компьютерга) олиб намойиш қилган пайтда, сайтдаги объектлар файллари бошқа папкаларда қолиб кетиши мумкин. Шу сабабли улар кўринмай ёки ишламай қолади. HTML тили ҳақида

$HTML (Hyper Text Markup Language -гиперматнни белгилаш тили) WWW да гиперматн ҳужжатларни тайёрлаш воситасидир (Биз HTML тили билан 1 Бобда қисман танишган эдик). WWW системасидан қандайдир ҳужжат ёки хабар олсангиз, экранда яхши форматланган, ўқиш учун қулай матн пайдо бўлганини кўрасиз. Бу шуни англатадики, WWW ҳужжатларида маълумотларни экранда бошқариш имконияти ҳам мавжуд. Сиз фойдаланувчининг қайси компьютерда ишлашини билмайсиз, WWW ҳужжатлар аниқ бир компьютер платформаларига мўлжалланган ёки қайсидир формат билан сақланишини олдиндан айта олмайсиз. Аммо компьютерда ишлаётган фойдаланувчи қайси терминалда ишлашидан қатъий назар, яхши форматланган ҳужжатни олиши керак. Бу муаммони HTML андоза тили ҳал қилади. HTML ҳужжатнинг тузилишини ифодаловчи унча мураккаб бўлмаган буйруқлар мажмуидан иборат. HTML буйруқлари орқали матнларни истаганча шаклини ўзгартириш, яъни матннинг маълум бир қисмини ажратиб олиб бошқа файлга ёзиш, шунингдек, бошқа жойдан турли хил рангли тасвирларни қўйиш, аудио ва видео маълумотларни жойлаштириш мумкин. У бошқа ҳужжатлар билан бо\ лайдиган гиперматнли алоқаларга эга. Одатда HTML тилида таҳрирлаш учун программавий восита талаб қилинмайди, лекин таҳрирлашга қулай воситалар жуда кўп. Баъзи программавий воситаларда яратилган веб-сайтларни айрим броузерлар ўқимаслиги мумкин. Шунинг учун одатда веб-маълумотларни HTML тили қоидаси бўйича киритилади. 6.2. HTML ҳужжат тузилиши HTML тили буйруқлари тэг (tag) деб аталувчи махсус элементлар ёрдамида берилади, яъни унинг асосини тэглар ташкил этади. Тэглар < > қавс орасида берилиб, улар броузерда кўринмайди ва қулай кўринишга келтириш учун хизмат қилади. Одатда кўпчилик тэглар икки марта такрорланиб жуфти билан берилади, яъни «очилиб-ёпилади». Масалан, < BODY>, < / BODY>.$ $HTML тили танасида ажратиб кўрсатиш учун тэглар катта ҳарфлар билан ёзилади ва < HTML > билан бошланиб </ HTML > билан тугайди. Бунда катта ва кичик ҳарфлар фарқланмайди. Шунингдек HTML тили андозаси бўйича ҳужжатга <HEAD> ва <BODY> тэгларини киритиш тавсия этилади. Браузер HTML ҳужжатни ўқиганида, уларнинг борлиги ҳужжат бўлимларини аниқ кўрсатади. Агар улар бўлмаса ҳам браузер HTML ҳужжатни тў\ри ўқийди, лекин ҳужжат бўлимлари бир-биридан ажралиб турмайди. Шундай қилиб, тў\ри тузилган HTML ҳужжат қуйидаги тузилишга эга: < HTML > < HEAD> Сарлавҳага оид маълумот < / HEAD> < BODY> Ҳужжатнинг мазмуни < / BODY> </ HTML > Бунда < HEAD>, < / HEAD> орасида жойлашган сарлавҳага оид маълумот қисмида, одатда, фойдаланувчига эътиборсиз, лекин браузер учун лозим маълумот берилади. < BODY>, < / BODY> орасига эса тўлалигича унинг операторлари кетма- кетлиги жойлаштирилади. Масалан :$

< HTML > < HEAD> < TITLE> My 1 web < /TITLE> (Бу ойнанинг бош қисми учун ) < / HEAD> < BODY> <p>Менинг биринчи веб-сахифам  </p> (Бу тахрир ойнаси учун) < / BODY> </ HTML > 6.3. HTML тили операторлари ва уларнинг тўлиқ таснифи. HTML тили операторлардан ташкил топади. Уларнинг асосийларини кўриб чиқамиз. 1. <!--…--> - изоҳ. Шу белги орасига жойлаштирилган ихтиёрий матн изоҳ деб қаралади. 2. A <A>…</A> - ҳужжатга гипермурожаат ўрнатиш. Атрибутлари (қўшимча ёрдамчи операторлари, булар < A >…</ A > орасида ишлатилади): HREF , NAME , TARGET , _ blank , _ top , _ parent , _ self , TITLE , TYPE , CHARSET , HREFLANG .  HREF атрибути- гипермурожаатга олиб борувчи URL таърифловчиси вазифасини бажаради. М: <A HREF қ http://www. nuu . uz > УзМУ </A> . Агар йўналиш ичма-ич жойлашган папкаларда жойлашган бўлса " / " белгиси ёрдамида

кўрсатилади. Агар мурожаат шу саҳифадаги бирор белгига бўрнатиш лозим бўлса " # " белгисидан кейин кўрсатилади.  NAME – Агар гипемурожаат шу саҳифанинг ўзига ўрнатилган бўлса, ўтишни ушбу атрибут ёрдамида кўрсатиш ;  TARGET – Гипермурожаат қаерда очилиш кераклигини кўрсатади;  _blank - Гипермурожаат натнижасини янги ойнага очиб беради;  _top - натижани броузердаги барча ойналарга очиш (маҳсус FRAME лар учун);  _parent - натижани броузердаги бош саҳифа ойнасига очиш (махсус FRAME лар учун);  _self - натижани жорий ойнада очиш (маҳсус FRAME лар учун);  TITLE - Бу ҳужжат ойнасининг бош қисмини ифодалаш учун;  TYPE -Гипермурожаат ўрнатилган хужжатнинг MIME - турини аниқлайди;  CHARSET - Гипермурожаат ўрнатилган хужжатнинг ёзув кодини аниқлайди;  HREFLANG – Гипермурожаат ўрнатилган хужжатнинг ёзув тилини аниқлайди. Масалан: < a href қ first . html #мавзу №1 type қ" text / html " charset қ" iso -8859- 6" hreflang қ" ru " target қ"_ blank ". 3. ABBR < ABBR >…</ ABBR > - ўз матнини аббревиатура (қисқартма) сифатида аниқлайди. 4. ACRONYM < ACRONYM >…</ ACRONYM > - аббревиатураларни белгилаш учун ишлатилади. У орқали акронимларни (аббре ви атуралардан иборат сўзларни) белгилаш тавсия этилади. Сўзларни қисқартириб ёзиш мумкин.

М (масалан): <acronym titleқ" Компьютер Технологиялари Факультети "> КТФ </acronym>. 5. ADDRESS <ADDRESS>…</ADDRESS > - ҳужжат муаллифини белгилаш ва адресини кўрсатиш учун ишлатилади. М : <ADDRESS> (c) Copyright 2004, O’zMU </ADDRESS>. 6. APPLET <APPLET CODEқ”…” WIDTHқ”… ” HEIGHTқ”…” >…</ APPLET> Бу элемент саҳифа таркибига апплет (қ ўшимча эффект ) ўрнатиш учун ишлатилади . Атрибутлари : CODE , WIDTH (қ ўйилиши зарур ), HEIGHT (қ ўйилиши зарур ). Шунингдек қуйидаги буйруқларни ҳам ишлатиш мумкин:  CODE – юкланувчи Java -файл номини аниқлайди.  WIDTH – Апплетнинг баландлиги;  HEIGHT – Объектнинг кенглигини кўрсатиш;  CODEBASE - Java -файл синфли объект жойлашган каталогни кўрсатиш .  ALT –Броузер апплетни ўқимаса ёки апплетни юклаб бўмаган бўлса, вақтинчалик берилган матнни кўрсатиш;  ALIGN – Саҳифада апплетнинг ҳолатини кўрсатиш;  top – юқори чегара бўйича жойлаштириш;  middle - марказлаш;  bottom - пастки чегара бўйича;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  HSPACE –апплетдан ўнг ва чапдаги бўш майдони ўлчовини пикселда кўрсатиш;  VSPACE - апплетдан юқори ва пастдаги бўш майдони; ўлчовини пикселда кўрсатиш;

 NAME – Апплет номини кўрсатиш;  OBJECT – махсус апплетни аниқлаш учун ишлатилади. 7. B < B >…</ B > - матнни қалинлаштирилган шрифт билан тасвирлайди. М: < b > Бир, Икки, уч </ b >. BASE Базасини кўрсатиш, хозирда жорий ҳужжат жойлашган жойини кўрсатиш. 9. BASEFONT <BASEFONT>…</BASEFONT> - ҳужжатда аввалдан қабул қилинган шрифтнинг ўлчами, тури ва рангини кўрсатиш учун ишлатилади. Одатда, матнда шрифт ўлчамини бир хилда, таъкидлашсиз кўрсатиш учун ишлатилади. Шрифт ўлчами 1 дан ( энг кичик) ва 7 гача ( энг катта). Такидланмаса автоматик равишда 3 ўлчовида ёзилади. М: < BASEFONT SIZE қ"4"> 10. BGSOUND Саҳифа фонига овозни улаш. *. mid , *. wav , *. au турдаги овозли файлларни қабул қилади.  SCR - орқали овозли файл жойлашган жой кўрсатилади;  LOOP – фонли овознинг такрорланишлар сонини кўрсатиш, " -1 " қиймати ёки " INFINITE " ни танлаш орқали чексиз қилиб қўйиш мумкин. 11. BIG <BIG>…</BIG> - катта ўлчамдаги матнни кўрсатади. М: < big > Катта ўлчамли матн </ big >.

12. BLINK <BLINK>…</BLINK> - ўчиб-ёниб турувчи матнни тасвирлайди. 13. BODY <BODY>…</BODY> - Web варақни тўлдирувчи матн, дескрипторлар ва бошқа маълумотларни аниқлайди, яъни асосий маълумотлар ушбу тэглар орасида киритилади. Атрибутлари:  BACKROUND – Фон тасвири ёки расмнинг манзилини кўрсатиш; М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" ... >  BGCOLOR – Фон рангини кўрсатиш , бунда ранг ўрнида тасвир ёки расмлардан ҳам фойдаланиш мумкин . М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" bgcolorқ"red" ...> - ёки бош қ а ихтиёрий ранг ;  TEXT – Матннинг асосий ранги ; М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" bgcolorқ"gray" textқ"black" ... >  LINK – Гипермурожаатли матн ранги ; М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" bgcolorқ"red" textқ"black" linkқ"blue"... >  VLINK - Гипермурожаатли матн танлангандан кейингм ранги ; М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" bgcolorқ"red" textқ"black" linkқ"blue" vlinkқ"olive"... >  ALINK – Жорий гипермурожаат ранги , курсор ёрдамида танланган пайти шу ранг кўринади ; М : <body backgroundқ" Расм 1.gif" bgcolorқ"red" textқ"black" linkқ"blue" vlinkқ"olive" alinkқ"orange"... >

 TOPMARGIN – Хужжатдан броузергача юқори чегарани аниқлайди. Бунда пиксел ва фоиз ўлчамидан фойдаланиш мумкин, М : <body topmarginқ"1" ... >, <body topmarginқ"10%" ... > .  BOTTOMMARGIN - Хужжатдан броузергача пастки чегарани аниқлайди. Бунда пиксел ва фоиз ўлчамидан фойдаланиш мумкин, М: < body bottommargin қ"5" ... >, < body bottommargin қ"12%" ... >.  LEFTMARGIN - Хужжатдан то броузергача чап чегарани аниқлайди. Бунда пиксел ва фоиз ўлчамидан фойдаланиш мумкин, М : <body leftmarginқ"10" ... >, <body leftmarginқ"7%" ... >.  RIGHTMARGIN – Хужжатдан то броузергача ўнг чегарани аниқлайди. Бунда пиксел ва фоиз ўлчамидан фойдаланиш мумкин, М : <body rightmarginқ"17" ... >, <body rightmarginқ"5%" ... >. 14. BR Сатрни автоматик бўлиб кейинги сатрга ўтказиш . 15. CAPTION Жадвал теглари орсида жойлашиб , жадвал номи ёки жадвал сарлавҳасини аниқлайди . <CAPTION ALIGNқ(TOP ёки BOTTOM)>…<CAPTION> М : <table ... > <caption> Менинг биринчи жадвалим </caption> ... </table>. 16. CITE <CITE>…</CITE> - китоб номлари ёки цитаталар ва ма қ олаларда бош қ а манбаларга мурожаат ва ҳокозоларни белгилаш учун ишлатилади . 17. CODE

$<CODE>…</CODE> - ўз матнини программа кодининг катта бўлмаган қ исми сифатида ани қ лайди . 1 DEL <DEL>…</DEL> - ўз матнини ўчирилган сифатида ани қ лайди . М : <del> 23.03.2001 даги янгиликлар </del>. 19. DD Матн чап чегара бўйича тексланади. М: <dl> <dt> Биринчи па\она <dd> Иккинчи па\она</dd> </dl> 20. DFN <DFN>…</DFN> - ўз матн қисмини таъриф сифатида аниқлайди. 21. DL <DL>…</DL> - таърифлар рўйхатини кўрсатади. Ичида <DT> тэг орқали аниқланаётган термин, <DD> тэг билан эса абзац ўз таърифи билан аниқланади. М: < dl > < dt >Биринчи ҳолат < dd > Иккинчи ҳолат< dd > </ dl > 22. DT < DL > тэги ёрдамида матнни ойнанинг чап чегараси бўйича жойлаштириш. М: < dl > < dt > Биринчи ҳолат$ $< dd > Иккинчи ҳолат < dd > </ dl > 23. EM <EM>…</EM> -матннинг зарур қисмларини ажратиш учун ишлатилади. Одатда бу қўлёзмали кўринишлардир. 24. EMBED Саҳифадаги бажарилувчи объектлар учун зарур бўлган воситаларнинг жойлашган жойини кўрсатиш ёки автоматик бажариладиган қилиш. Масалан Flash , VRML , QuickTime , Adobe Acrobat ва бошқа воситалар орқали. SCR – орқали объект (файл) нинг жойлашган жойи йўлини кўрсатиш. 25. FONT <FONT>...</ F ONT> - шрифт параметрларини кўрсатади. Атрибутлари:  SIZE – матн ўлчамини кўрсатиш;  COLOR – матн рангини кўрсатиш;  FACE – шрифт номини кўрсатиш, шунингдек бир нечта шрифтни ҳам ўрнатиш мумкин: М : <font face қ "Arial, Helvetica, sans-serif size қ "3" color қ "red"> + изил ранг , ўлчами уч </font> 26. H1 Матн қисми ёки ҳолати . < H 1>…</ H 1> - биринчи по\она сарлавҳалари.$ $Атрибутлари :  ALIGN – Текислашни ани қ лаш ;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказ бўйича;  justify – кенглиги бўйича (энига); М : <h1 alignқ"center" ... > ... </h1>  FONT – берилган матн қисми шрифтини кўрсатиш; М : <h1 alignқ"center" fontқ"Verdana" ... > ... </h1>  SIZE – шрифт ўлчамини кўрсатиш; М : <h1 alignқ"center" fontқ"Verdana" sizeқ"3" > ... </ h 1> 26. H2 <H2>…</H2> - иккинчи по\она сарлавҳалари. Умуман олти хил сарлавҳалар мавжуд. Уларнинг қолган тўрттаси <H3>,<H4>,<H5>,<H6> билан белгиланади. Атрибутлари:  ALIGN – Текислашни ани қ лаш ;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказ бўйича;  justify – кенглиги бўйича (энига); М : <h1 alignқ"center" ... > ... </h1>  FONT – берилган матн қисми шрифтини кўрсатиш; М : <h1 alignқ"center" fontқ"Verdana" ... > ... </h1>  SIZE – шрифт ўлчамини кўрсатиш; М : <h1 alignқ"center" fontқ"Verdana" sizeқ"3" > ... </h1> 27. HEAD$ $<HEAD>…</HEAD> - сарлавҳани ани қ лайди , ҳужжат ҳа қ идаги маълумотни кўрсатади . Масалан , номи . Теглар орасида <title> ... </title> дан фойдаланиш мумкин . 2 HR <HR> - горизонтал чизи қ ( чиз \ ич ) қ ўяди . 29. HTML <HTML>…</HTML> - ҳужжатни кодлаштиришда ишлатиш учун тилни ани қ лайди . Очувчи ҳужжатни бошида , ёпувчи эса охирида жойлаштирилади . 30. I <I>…</I> - матнни қ ўлёзма шрифт билан тасвирлайди . <i> Бир , икки , уч </i>. 31. IMG <IMG> - расм жойлаштиради . Масалан : <IMG SRC қ «poto1.JPG»>, бу ерда poto1 - сизнинг Web- саҳифангиздаги файл билан битта каталогда турган расм номи . Атрибутлари:  SCR – расм жойлашган жойни кўрсатиш;  ALT – расм очилгунча ёки очилмай қолганда тегишли матнли сатр киритиш;  ALIGN –тасвирда матнннг ҳолатини кўрсатиш;  top – юқори чегара бўйича;  bottom - пастки чегара бўйича;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказ бўйича;  WIDTH – расм кенглиги;$

 HEIGHT – расм баландлиги;  HSPACE – горизонтал бўйича тасвиргача бўлган бўш майдонни аниқлаш;  VSPACE - вертикал бўйича тасвиргача бўлган бўш майдонни аниқлаш;  BORDER – тасвир атрофидаги чизиқ ўлчамини кўрсатиш  USEMAP - MAP компонентасини "#номи" ёки " URL #номи" кўринишда номини аниқлаш, гипермурожаат учун ишлатилади.  NAME – тасвир номини аниқлайди. М : <img srcқ"file1.gif" altқ""MY Home: home1" widthқ"75" heightқ"100" nameқ"MY Home: home1" vspaceқ"5" hspaceқ"5" borderқ"2"> 32. INS <INS>…</INS> - ўз матнини орасига жойлаштириш каби ани қ лайди . 33. KBD <KBD>…</KBD - матнни фойдаланувчи томонидан клавиатура ор қ али киритилган каби ани қ лайди . Одатда моноширин шрифт билан тасвирланади . М : <kbd> Касбингизни киритинг : </kbd>. 34. LI <LI>…(</LI>) - рўйхатдаги ҳар бир элемент бошланишини ани қ лайди .  VALUE – рўйхат ёзилиш тартибини ( номер бошини ) ани қ лайди .  TYPE – рўйхатдаги номерлаш турини кўрсатиш . М : <li value қ "5"> ... </li> 35. OBJECT

ActiveX элементларни аниқлайди . Атрибутлари:  CLASSID - URL элементини аниқлайди.  CODETYPE – объект турини аниқлайди.  ALIGN – саҳифада объектнинг ҳолати кўрсатилади  top – юқори чегара бўйича;  bottom - пастки чегара бўйича;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказ бўйича;  BORDER – апплет атрофи ўлчами кўрсатилади;  WIDTH – объектнинг кенглиги;  HEIGHT – объектнинг баландлиги;  HSPACE – горизонтал бўйича объектгача бўш соҳани аниқлаш;  VSPACE - вертикал бўйича объектгача бўш соҳани аниқлаш;  STANDBY – юкланувчи объектнинг чиқиш жойини кўрсатиш;  TYPE –файлнинг MIME турини кўрсатиш;  NAME – юкланувчи объектнинг номини кўрсатиш 36. OL <OL>…</OL> -тўлиқ тартибланган рўйхатни аниқлайди. Атрибутлари:  TYPE – тартибланган рўйхат турини кўрсатиш::  1 – араб рақамлари ёрдамида тартиблаш;  A – катта ҳарфларда тартиблаш;  a – кичик ҳарфларда тартиблаш;  I – рим рақамларида тартиблаш;  i – кичик рим рақамларида тартиблаш

 COMPACT – рўйхатни ихчам кўринишда тасвирлаш учун ишлатилади, М : <ol typeқ"I" compact> ... < /ol >. 37. P <P>…</P> - битта абзацнинг бошланишини ани қ лайди . Атрибутлари:  ALIGN – текислашни аниқлаш;  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказ бўйича;  justify – кенглиги бўйича (энига);< p align қ" Justify "> ... </p> 3 PRE < PRE >…</ PRE > - олдиндан форматланган матнни аниқлайди, М: < pre > Пробелларни текшириш </ pre >. 39. Q <Q>…</Q> - қисқа цитаталарни матн сатрида белгилайди. Одатда қўлёзма шаклида тасвирланади. 40. SAMP < SAMP >…</ SAMP > - матнни намуна сифатида белгилайди. 41. SCRIPT JavaScript кодини аниқлайди. 42. SMALL

< SMALL >…</ SMALL > - кичик ўлчамдаги матнни кўрсатади. Одатдаги матн ўлчамидан битта кам ўлчовни ўтказади, М: < small > кичик матн </ small > 43. SPAN < SPAN >…</ SPAN > - матн қисмининг хоссаларини бекор қилиш зарур бўлганда ишлатилади. 44. STRONG < STRONG >...</ STRONG > - матннинг муҳим қисмларини ажратиш учун ишлатилади, одатда қалинроқ шрифт кўринишида бўлади. 45. STYLE CSS – каскадли кўринишдаги варақлар ҳолатини ифодалаш. 46. SUB Матнни қуйи индекс каби ифодалаш М: < sub > Бир, икки, уч </ sub > 47. SUP Матнни юқори индекс каби ифодалаш М: <sup> бир, икки, уч </ sup > 4 TABLE Жадвал яратишда ишлатилади. < TABLE > … </ TABLE > < TABLE ... > ичида атрибутлари ёзилади: Атрибутлари:  BORDER – жадвал чегараси чизиқ кенглигини кўрсатиш; М: < table borderқ"2" ... > ... </table>

 ALIGN – горизонтал бўйича текислаш .  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича ;  center – марказ бўйича ; М : <table borderқ"2" alignқ"center"... > ... </table>  WIDTH , HEIGHT – кенглиги ва баландлиги. Одатда пиксел ёки фоизларда берилади М : <table borderқ"2" alignқ"center" widthқ"300" heightқ"100%"... > ... </table>  CELLSPACING - + ўшни ячейкалар орасининг кенглигини кўрсатиш , пиксел ёки фоизларда берилади ; М : <table borderқ"2" alignқ"center" cellspacingқ"5"... > ... </table>  CELLPADDING – ячейкалардаги маълумот ва чизи қ чегараси орасининг кенглигини кўрсатиш , пиксел ёки фоизларда берилади . М : <table borderқ"2" alignқ"center" cellspacingқ"5" cellpaddingқ"10%" ... > ... </table> ;  FRAME – жадвалда қайси чегараларни кўрсатиш ва қайсиларини кўринмайдиган қилиш;  BOX – тўртта томони бўйича кўрсатиш;  VOID – кўринмайдиган қилиш;  ABOVE – юқори чиқиқни кўрсатиш;  BELOW – пастки чиқиқни кўрсатиш;  HSIDES – юқори ва пастки чиқиқни кўрсатиш;  VSIDES - чизиқни кўрсатиш;  LHS – чап чизиқни кўрсатиш;  RHS – ўнг чизиқни кўрсатиш;

М : <table borderқ"2" alignқ"center" cellspacingқ"5" cellpaddingқ"10%" frameқ"above"... > ... </ table >;  RULEZ - қайси ташқи чиқиқни кўрсатишни аниқлаш;  NONE - тўртта томони ҳам кўрсатиш;  ROWS – сатрларни кўрсатиш;  COLS - ячейка ва устунларни кўрсатиш;  ALL – ҳаммасини кўрсатиш;  GROUPS – ячейкаларни гуруҳ бўйича кўрсатиш, М : <table borderқ"2" alignқ"center" cellspacingқ"5" cellpaddingқ"10%" rulesқ"rows"... > ... </table> ;  BGCOLOR – жадвал фони рангини кўрсатиш; М : <table bgcolorқ"green" borderқ"2" alignқ"center" ... > ... </table>  BORDERCOLOR – жадвал чегараси ранги;  BACKGROUND – жадвал фони сифатида тасвирдан фойдаланиш . 49. TD <TD>…</TD> - жадвал сатрида алоҳида ячейкани рамкага олади . 49. TH <TH>…</TH> - жадвал сарлавҳа ячейкаси учун ишлатилади . 50. TITLE <TITLE>…</TITLE> - сарлавҳани ташкил этади . Ушбу теглар орасида браузерда хужжат номини кўрсатиш мумкин. 51. TR <TR>…</TR> - жадвалда сатрнинг боши ва охири.

$Жадвал сатрини аниқлайди, < TH > ёки < TD > тэглар орасида кўрсатилади. Атрибутлари:  ALIGN – горизонтал бўйича жойлаштириш.  left – чап чегара бўйича;  right – ўнг чегара бўйича;  center – марказлаштириш.  VALIGN – вертикал бўйича жойлаштириш.  top – юқори чегара бўйича;  middle - марказга;  bottom - пастки чегара бўйича;  baseline - базали чизиқ бўйича;  BGCOLOR – Жадвал сатрининг фони рангини аниқлайди.  BORDERCOLOR – Сатр чегараси.  BORDERCOLORDARK , BORDERCOLORLIGHT – Сатрнинг сояли ва ёру\ томонини кўрсатиш, Бу 3 ўлчовли кўринишларни ифодалашда ишлатилади 52. U <U>…</U> - матнни остки қисми чизилган ҳолда тасвирлайди. М: < u > Бир, икки, уч </ u >. 53. UL <UL>…</UL> Маркерли рўйҳат яратиш. < LI > ёрдамида берилади. Атрибутлари:  TYPE – Маркер турини кўрсатиш;  disc – Бўялган доира;  circle – Бўялмаган доира;  square – Квадрат;  COMPACT – Матн кўринишини ихчамлаштириш.$ $М: < ul > < li > Бир < li > Икки< li > Уч < li > Тўрт < li > Беш </ ul > 54. VAR <VAR>…</VAR> - программа ўзгарувчилар номларини белгилайди. Одатда курсив кўринишда бўлади. 6.4. DHTML кенгайтириш Албатта HTML вақт ўтиш билан мукаммаллашиб боради. HTML андозалари ҳам такомиллашиб боради. DHTML (Dynamic HTML)- HTML ҳужжатнинг янги андозасидир. У қуйидаги янгиликларни амалга оширади. -HTML- ҳужжатни кўришда мумкин бўлган ҳодисалар сонини кенгайтириш, Ҳаракатли кўринишлар яратиш. -HTML-ҳужжатга унинг мос элементининг параметри бўлган форматлаш стилини, яъни ҳарф ўлчови, матн ранги, абзац чекинишлари ва ҳоказо имкониятини киритиш. Стилли форматлаш, HTML ҳужжат ичида матнни расмийлаштириш, вариантларини тасвирлаш учун хизмат қилади. Бу эса HTML ичида мустақил равишда шрифтларни ва уларнинг ўлчамини, абзац чекинишларини элементларнинг рамкаси, рангларини ва бошқаларни бериш имкониятларини ту\диради. Браузер программа кўриб чиқадиган ҳодисалар сонини кўпайтириш ҳужжат дизайнини яхшилашга олиб келади. Бундай имкониятлар, яъни DHTML андозани қўллаш фақат MS Internet Explorer 4.0 дан бошлаб амалга оширилди. Эски браузерлар DHTMLни қўлламаслиги ҳам мумкинлигини эсда сақлаш лозим. 6.5. HTML да программалаш тилларидан фойдаланиш HTMLни ривожида DHTMLдан ташқари Internet саҳифаларини яратишда яна бир имконият - программалар ишчи ҳолатини сақлаб туриш имконияти$ $пайдо бўлади. Унинг ёрдамида HTML ҳужжатга у ёки бу эффектларни (янги элементларни) киритиш мумкин. Бунинг учун Java программалаш тилидан фойдаланилади. Ҳозирда HTML ҳужжатларни ишлаб чиқишда Java амалий андоза бўлиб, у Internet амалий программаларини яратиш учун қўлланилади. Унинг ёрдамида программалар ахборот серверлар ҳамда HTML ҳужжатлар учун ёзилиши мумкин. У аппаратга (компьютерга) бо\лиқ бўлмаган тил сифатида яратилганлиги унинг универсаллигини таъминлайди. Java IBM PC, Macintosh, Unix системали, яъни турли платформали компьютерларда бемалол ишлайверади. Табиийки, ҳозирча мавжуд браузер программалар уни «тушунади». Java программалаш тили Java бизга маълум программалаш тилларига (С, С++) ўхшаб қурилган, яъни унинг ҳам ўз объектлари мавжуд. Java айниқса, қидириш имкониятини кучайтиришни амалга оширувчи ахборот серверлар яратишда кенг қўлланилмоқда. Фойдаланувчи компьютерида унинг ишлатилиши ҳар сафар код саҳифасини киритиш билан бо\лиқ бўлади (акс ҳолда, браузер маълумотларни яхши тушунмаслиги мумкин). Фойдаланувчи компьютерида ишлаш учун мўлжалланган, Javaда ёзилган программаларга Java Applet деб аталади. Улар ахборот серверининг махсус каталогларида сақланади. Дизайнер HTML ҳужжатга мурожаат қилишни қўшади. Фойдаланувчи ушбу Applet ни компьютерларга юклаган вақтда броузер программа уни топади ва уни мижоз компьютерига юклайди. Шундан сўнг бу программа фойдаланувчи компьютерида ишлай бошлайди. Шундай қилиб, Java Applet қуйидаги схема бўйича ишлайди:  махсус кодларга эга бўлган программага эга бўлиш;  HTML ҳужжатда бу программа тасвири мавжуд бўлиши;  программа мижоз компьютерга ҳужжат матни билан биргаликда жойлашиши;$ $ броузер бу программани ишга тушириши ва керакли эффектни амалга ошириши. Java ни бу тарзда ишлашини таъминлаш фойдаланувчидан, албатта, ушбу соҳага оид қандайдир билимни талаб қилади. Java script Java Script - бу программалаш технологияси бўлиб, HTML ҳужжатларни яратишда ишлатилади. Унда макробуйруқ технологияси, яъни бир неча буйруқни бир макробуйруқ шаклида тасвирлаш кенг қўлланилган. Бу макробуйруқ матнлари махсус қоидалар асосида ёзилади. У HTML ҳужжатга киритилади. HTML ҳужжатга мурожаат қилишда браузер уни топиб шарҳлайди ва унда келтирилган буйруқларни бажаради. Java Scriptдаги программаларнинг афзаллиги унинг информация серверлардан ва броузер программаларидан назарий бо\лиқсизлигидир. Фойдаланувчи ўз саҳифасида программа кодини (масалан, 18) кўрсатиб, ихтиёрий операцион системада унинг бажарилишига умид қилиши мумкин. Java Scriptнинг бошқа версиялари мавжуд бўлгани учун, масалан Icript, VB Script (Virsual Basic Script) ва бошқалар одатда тэгда, уни HTMLнинг Java Script киритилган жойда, қуйидагича кўрсатилади: <SCRIPT Languageқ «Java Script» > ёки <SCRIPT Languageқ «J Script» . <SCRIPT Languageқ «VB Script». Java script программалаш тили тузилиши Java SCRIPT ҳам программалаш тилига ўхшаб кетади . У ўз ташкил этувчиларига эга. Унинг ташкил этувчилари ўзгарувчилар, массивлар, операторлар, объектлар, функциялар, ҳодисалар, комментариялар...$

Java SCRIPTда кичик ва катта ҳарфлар фарқланади. Бундан ташқари, интерпретатор программаси бўшлиқларни эътиборга олмайди, ҳар бир оператор ( ; ) билан тугаши (агарда янги сатрдан ёзилган бўлмаса) талаб қилинади. Ўзгарувчилар . Ўзгарувчи номлари албатта ҳарфлардан ёки тагига чизиқ белгиси билан бошланиши лозим. Ўзгарувчилар тасвирланиши тавсия этилади. Бунда ўзгарувчилар бутун, ҳақиқий, сатр, мантиқий қийматлар кўринишида бўлиши мумкин. Массивлар . Массивлар одатдагидек ном ва индексга эга бўлади. Массивни тасвирлаш қуйидагича бўлади. arr Массив номи: индекслар рўйхати. Мисол : arr Matr[ i] [j] Операторлар . Java SCRIPT да арифметик , манти қ ий , бит , сатр кўринишдаги операторлар мавжуд . Бундан ташқари операторлар блоки , шартли цикл операторлари ишлатилади . Функциялар . Java да функциялар қуйидаги кўринишда бўлади : function функция номи (( аргумент 1), (аргумент 2),..(ар-гумент n)) {операторлар} Лозим бўлса, функция номига бирор қиймат берилиши мумкин ва бунинг учун: return (операторлар ); операторидан фойдаланилади. Мисол: function f ( x ) { return x  3}. Java SCRIPTда одатдагидек фарқли объект киритилган.

Объект . Объектнинг хоссалари деб аталувчи баъзи бир берилганларнинг (ҳужжат, ой-йиллар, кўринишлар ва бошқалар) мажмуидир. Мисол учун ҳужжат объекти қуйидаги хоссаларга эга: матн ранги, фон ранги, охирги ўзгартириш санаси, ҳужжат ўтган URL ва шунга ўхшашлар. Кўп объектлар Java SCRIPTда мавжуд бўлса, (ҳужжат, ойна, кадр, форма ва бошқалар) баъзилари фойдаланувчи томонидан яратилади. Ҳодисалар . Ҳодисалар Java SCRIPT элементи бўлиб, улар керакли амалларни маълум вақтларда ишлатиш имкониятини беради. Уларнинг баъзиларини келтирамиз. Булар берилган элемент устида сичқончани топиш, объектдан ажратишни бекор қилиш ва бошқалар. Объект устида бажариладиган ҳодисалар мажмуи ҳам белгиланган.

O'xshashlar

Shablonlardan foydalanish Web sayt yaratishda qo’llaniladigan qo’shimcha dasturiy vositalar

Технология Macromedia Flash

Web саҳифа яратиш технологияси. Web саҳифа яратишда қўлланиладиган дастурлар. Book Creator HTML форматда хужжат яратиш

Macromedia Flash dasturida tasvirlar bilan ishlash

Web браузерлардан фойдаланиш ва Web сахифа тушунчаси