C++ tilida berilganlar va ularning turlari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

107.5 KB

Ko'chirib olish

C++ tilida berilganlar va ularning turlari Reja: 1. O’ zgarmaslar 2. Berilganlar turlari va o’zgaruvchilar 3. C++ tilining tayanch turlari 4. Turlangan o’zgarmaslar 5. Sanab o’tiluvchi tur 6.Turni boshqa turga keltirish

O‘zgarmaslar:[2(19-23), 3(11-14), 4(37-38)] O‘zgarmas (literal) – bu fiksirlangan sonni, satrni va belgini ifodalovchi leksemadir. O‘zgarmaslar beshta guruhga bo‘linadi – butun, haqiqiy (suzuvchi nuqtali), sanab o‘tiluvchi, belgi (literli) va satr («string», literli satr). Kompilyator o‘zgarmasni leksema sifatida aniqlaydi, unga xotiradan joy ajratadi, ko‘rinishi va qiymatiga (turiga) qarab mos guruhlarga bo‘ladi. Butun o‘zgarmaslar . Butun o‘zgarmaslar quyidagi formatlarda bo‘ladi: - o‘nlik son; - sakkizlik son; - o‘n oltilik son. O‘nlik o‘zgarmas 0 raqamidan farqli raqamdan boshlanuvchi raqamlar ketma-ketligi va 0 hisoblanadi: 0; 123; 7987; 11. Manfiy o‘zgarmas – bu ishorasiz o‘zgarmas bo‘lib, unga faqat ishorani o‘zgartirish amali qo‘llanilgan deb hisoblanadi. Sakkizlik o‘zgarmas 0 raqamidan boshlanuvchi sakkizlik sanoq sistemasi (0,1,..,7) raqamlaridan tashkil topgan raqamlar ketma-ketligi: 023; 0777; 0. O‘n oltilik o‘zgarmas Ox yoki OX belgilaridan boshlanadigan o‘n; oltilik sanoq sistemasi raqamlaridan iborat ketma-ketlik hisoblanadi: Ox1A; OX9F2D; 0x23. Harf belgilar ixtiyoriy registrlarda berilishi mumkin. Kompilyator sonning qiymatiga qarab unga mos turni belgilaydi. Agar tilda belgilangan turlar programma tuzuvchini qanoatlantirmasa, u oshkor ravishda turni ko‘rsatishi mumkin. Buning uchun butun o‘zgarmas raqamlari oxiriga, probelsiz 1 yoki L (1ong), u yoki U (unsigned) yoziladi. Zarur hollarda bitta o‘zgarmas uchun bu belgilarning ikkitasini ham ishlatish mumkin: 451u, 012U1, OxA2L. Haqiqiy o‘zgarmaslar . Haqiqiy o‘zgarmaslar – suzuvchi nuqtali son bo‘lib, u ikki xil formatda berilishi mumkin:

$- o‘nlik fiksirlangan nuqtali formatda. Bu ko‘rinishda son nuqta orqali ajratilgan butun va kasr qismlar ko‘rinishida bo‘ladi. Sonning butun yoki kasr qismi bo‘lmasligi mumkin, lekin nuqta albatta bo‘lishi kerak. Fiksirlangan nuqtali o‘zgarmaslarga misollar: 24.56; 13.0; 66.; .87; - eksponensial shaklda haqiqiy o‘zgarmas 6 qismdan iborat bo‘ladi: 1) butun qismi (o‘nli butun son); 2) o‘nli kasr nuqta belgisi; 3) kasr qismi (o‘nlik ishorasiz o‘zgarmas); 4) eksponenta belgisi ‘e’ yoki ‘E’; 5) o‘n darajasi ko‘rsatkichi (o‘nli butun son); 6) qo‘shimcha belgisi (‘F’ yoki f , ‘L’ yoki ‘l’ ). Eksponensial shakldagi o‘zgarmas sonlarga misollar: 1e2; 5e+3; .25e4; 31.4e-1 . Belgi o‘zgarmaslar . Belgi o‘zgarmaslar qo‘shtirnoq (‘,’-apostroflar) ichiga olingan alohida belgilardan tashkil topadi va u char kalit so‘zi bilan aniqlanadi. Belgi o‘zgarmas uchun xotirada bir bayt joy ajratiladi va unda butun son ko‘rinishidagi belgining ASCII kodi joylashadi. Quyidagilar belgi o‘zgarmaslarga misol bo‘ladi: ‘e’, ‘@’ , ‘7’, ‘z’, ‘w’, ‘+’, ‘sh’, ‘*’ , ‘a’, ‘s’. 1.1-jadval. C++ tilida escape –belgilar jadvali escape belgilari Ichki kodi (16 son) Nomi Belgining nomlanishi va unga mos amal \\ Ох5С \ Teskari yon chiziqni chop etish \’ 0x27 ‘ Apostrofni chop etish \” 0x22 “ Qo‘sh t irnoqni chop etish$ $\? 0x3 Ғ ? So‘roq belgisi \а 0x07 b е1 Tovush signalini berish \ b 0x08 bs Kursorni 1 belgi o‘rniga orqaga qaytarish \ f ОхОС ff Sahifani o‘tkazish \ n ОхОА lf Qatorni o‘tkazish \ r ОхО D с r Kursorni ayni qatorning boshiga qaytarish \ t 0x09 ht Kursorni navbatdagi tabulyatsiya joyiga o‘tkazish \ v ОхО D vt Vertikal tabulyatsiya (pastga) \000 000 Sakkizlik kodi \xNN 0xNN Belgi o‘n oltilik kodi bilan berilgan Ayrim belgi o‘zgarmaslar ‘\’ belgisidan boshlanadi, bu belgi birinchidan, grafik ko‘rinishga ega bo‘lmagan o‘zgarmaslarni belgilaydi, ikkinchidan, maxsus vazifalar yuklangan belgilar – apostrof belgisi, savol belgisini (?), teskari yon chiziq belgisini (\) va ikkita ko‘shtirnoq belgisini (“) chop qilish uchun ishlatiladi. Undan tashqari, bu belgi orqali belgini ko‘rinishini emas, balki oshkor ravishda uning ASCII kodi sakkizlik yoki o‘n oltilik shaklda yozish mumkin. Bunday belgidan boshlangan belgilar escape ketma-ketliklar deyiladi (1.1-jadval). C++ tilida qo‘shimcha ravishda wide harfli o‘zgarmaslar va ko‘p belgili o‘zgarmaslar aniqlangan.$ $Wide harfli o‘zgarmaslar turi milliy kodlarni belgilash uchun kiritilgan bo‘lib, u shar _t kalit so‘zi bilan beriladi, hamda xotirada 2 bayt joy egallaydi. Bu o‘zgarmas L belgisidan boshlanadi: L’\013\022’ , L/cc’ Ko‘p belgili o‘zgarmas turi int bo‘lib, u to‘rtta belgidan iborat bo‘lishi mumkin: ‘ abs’ , ‘ \001\002\003\004’ . Satr o’zgarmaslar . Ikkita qo‘shtirnoq (“,”) ichiga olingan belgilar ketma- ketligi satr o‘zgarmas deyiladi: “bu satr o’zgarmas va uning nomi string\n” Satr ichida escape ketma-ketligi ham ishlatilishi mumkin, faqat bu ketma- ketlik apostrofsiz yoziladi. Probel bilan ajratib yozilgan satrlar kompilyator tomonidan yagona satrga ulanadi (konkantenatsiya): “satr –bu belgilar massivi” /* bu satr keyingi satrga qo‘shiladi */ “, uning turi char[]”; Bu yozuvga “ satr –bu belgilar massivi, uning turi char[]”; yozuvi bilan ekvivalent hisoblanadi. Uzun satrni bir nechta qatorga yozish mumkin va buning uchun qator oxirida ‘\’ belgisi qo‘yiladi: “Kompilyator har bir satr uchun kompyuter xotirasida \ satr uzunligiga teng sondagi baytlardagi alohida \ xotira ajratadi va bitta -0 qiymatli bayt qo’shadi”; Yuqoridagi uchta qatorda yozilgan satr keltirilgan. Teskari yon chiziq (‘\’) belgisi keyingi qatorda yozilgan belgilar ketma-ketligini yuqoridagi satrga qo‘shish kerakligini bildiradi. Agar qo‘shiladigan satr boshlanishida probellar bo‘lsa, ular ham satr tarkibiga kiradi. Satr xotirada joylashganda uning oxiriga ‘\0’ (0 kodli belgi) qo‘shiladi va bu belgi satr tugaganligini bildiradi. Shu sababli satr uzunligi, uning «haqiqiy» qiymatidan bittaga ko‘p bo‘ladi.$