Oila huquqi asoslari - Huquqshunoslik - Referatlar

Oila huquqi asoslari

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

62 KB

Ko'chirib olish

O ila huquqi asoslari Reja: 1. Oila huquqi tushun c hasi. 2. Nikoh tushun c hasi, uni tuzish tartibi va shartlari. 3. Nikoh shartnomasi,er va xotinning sha x siy, mulkiy huquqlari. 4. Ota-onalik va uning huquqiy oqibatlari.

Oila huquqi tushun c hasi, predmeti, tamoyillari va manbalari . Oila uzoq davom etgan tari x iy taraqqiyot natijasidir, jamiyat tuzilishining ob` y ektiv zarur, ajralmas qismidir. Oila eng muhim ijtimoiy vazifalarni: insonni yaratish, bolalarni tarbiyalash, odamlarni jismoniy va ma`naviy jihatdan kamol toptirish, ularni ma`naviy birlashtirish, birgalikda x o`jalik yuritishni ta`minlash, o`zaro yordam ko`rsatish, jamiyatning iqtisodiy va ijtimoiy taraqqiyotini ta`minlash, demografiya jarayonlarini ya x shilash vazifalarini bajaradi. Oila bolalar to`g`risida g`am x o`rlik qilishga, ona va bola manfaatlarini muhofaza etishga, onalikni rag`batlantirishga qaratilgan tadbirlar turkumini nazarda tutuv c hi huquq oilaviy munosabatlarni mustahkamlashning muhim vositasi hisoblanadi. Oila davlat himoyasiga olingan bo`lib, Konstitu ts iyada bu haqda shunday deyiladi: “Oila jamiyatning asosiy bo`g`inidir, hamda jamiyat va davlat muhofazasida bo`lish huquqiga ega”. Oila-kishilarning tabiiy-biologik, huquqiy va ma`naviy munosabatlariga asoslangan birlik. Oila huquqi er-xotinlar, ota-onalar va bolalar, shuningdek oilaning boshqa a`zolari o`rtasidagi sha x siy va mulkiy munosabatlarni tartibga solib turuv c hi huquq tarmog`idir. Ammo oilaviy munosabatlarning bar c hasi ham huquq tomonidan tartibga solinmaydi. Bu munosabatlarning aksariyati a x loqiy, ruhiy tusda bo`lib, o`z mohiyatiga ko`ra ularni huquq yo`li bilan tartibga solib bo`lmaydi. Oila huquqi fuqarolik huquqi bilan c hambarshas bog`liqdir.Oila huquqi fuqarolik huquqidan q u yidagi x ususiyatlari bilan farqlanadi: 1) Oilaviy munosabatlar fuqarolik huquqiga x os bo`lmagan yuridik faktlardan vujudga keladi; 2) Oilaviy munosabatlar fuqarolik huquqidan farqli o`laroq, ko`proq sha x siy- huquqiy mohiyatga ega;

3) Oilaviy huquq sub` y ektlarining huquq va majburiyatlari begonalashtirilmaydigan, ya`ni boshqalarga topshirib bo`lmaydigan huquq va majburiyatlardan iborat. Oila huquqi predmeti – oilaviy huquq normalari bilan tartibga solinadigan munosabatlardan iborat. Oila huquqi normalari q u yidagilardir: - nikohdan o`tish tartibini va shartlarini belgilaydi; - oilada er-xotin o`rtasida, ota-onalar va bolalar, oilaning boshqa a`zolari o`rtasida paydo bo`ladigan sha x siy va mulkiy munosabatlarni tartibga solib turadi; - boshqalarning bolalarini o`ziga bola qilib olish, vasiylikka olish, homiylik qilish, bolalarni o`z tarbiyasiga olish munosabati bilan vujudga keladigan munosabatlarni tartibga solib turadi; - nikohni bekor qilish tartibi va shartlarini belgilaydi; - fuqarolik holati to`g`risidagi hujjatlarni ro`y x atdan o`tkazish tartibini belgilaydi. Oila huquqining manbasi: - O`zbekiston Respublikasi Konstitu ts iyasi; - 1998 yil 30 aprelda qabul qilinib, 1998 yil 1 sentyabridan kushga kiritilgan. Oila Kodeksi; -O`zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining ayrim moddalari; - Oila to`g`risidagi qonunlar. Oila huquqining asosiy qoidalari: - oilada barsha masalalarni hal qilishda er-xotinning teng huquqligi; - onalikni muhofaza qilish va rag`batlantirish; - balog`atga y etmagan bolalarni tarbiyalash to`g`risida g`am x o`rlik qilish; - bir nikohlik; - nikoh ittifoqining erkinligi va i x tiyoriyligi; - oilaviy munosabatlar qatnash c hilarining bir-birini ma`naviy va moddiy jihatdan qo`llab –quvvatlashi hamda bir-biri to`g`risida g`am x o`rlik qilishi. Nikoh tushun c hasi . Bu tushun c ha oila huquqining asosiy tushun c halaridan biri hisoblanadi. Nikohning ta`riflari x ilma- x il bo`lib, ulardan eng maqbuli

q u yidagishadir: “Nikoh-bir-birini sevgan va nikoh yoshiga y etgan erkak va ayolning umuminsoniy qadriyatlar va Sharq an`analariga asoslangan oilada bolalarni tarbiyalashga yo`naltirilgan, o`zaro sha x siy nomulkiy va mulkiy huquq va majburiyatlarni keltirib c hiqaradigan qonun asosidagi oilani yaratish maqsadidagi o`zaro kelishilgan, butun umrga mo`ljallangan ittifoqdir”. Nikoh va oila bir-biri bilan uzviy bog`liq tushun c halar. Shu jihatdan, oila-eng avvalo jamiyat asosini tashkil etuv c hi, bolalarni tarbiyalash va ularni sha x s sifatida shakllantirish muhiti bo`lgan birlam c hi ya c heykadir. Y o ki boshqa c ha qilib aytganda, oila jamiyatning ilk bo`g`inidir. Oila muqaddasdir. Jamiyat unga g`amho`rlik qiladi. Oilaning muqaddasligi ga yondashuv turli c ha bo`lishi mumkin. Bugungi kunda ayrim muta x assislar, masalan,so ts iologlar oila bo`lishi u c hun erkak va ayolning o`zaro munosabati yetarli asos deb hisoblamoq c hi bo`ladilar. Ularning fikri c ha farzandlar bu y erda rol o`ynamaydi. Yuristlar esa oila bo`lishi u c hun, albatta qonuniy nikoh bo`lishi, ya`ni erkak va ayolning o`zaro ittifoqi tegishli organlar ro`y x atidan o`tishi kerak, aks holda erkak va ayolning birga yashashi ( ne c ha yilligidan qat`iy nazar) nikohni keltirib c hiqarmaydi deb hisoblaydilar. Shundan kelib c hiqib diniy rasm-rusmga asoslangan nikohni huquqiy ahamiyatga ega emas deb e`tirof etiladi. Nikoh shartlari: 1) o`zaro nikoh tuzishni istagan sha xs ning nikoh yoshiga y etishi; 2) nikohdan o`tuv c hilarning o`zaro roziliklari. Bundan boshqa shartlar ham mavjud, ya`ni muhabbat bo`lishi, biri-birisi bilan bog`lanib qolishi, bir-birini yoqtirishi kabi. Bunday shartlarni ayrim huquqshunoslar tan olsa, ayrimlari rad etishadi. Nikoh yoshi. Oila kodeksining 15-moddasiga binoan O`zbekistonda erkaklar u c hun o`n sakkiz yosh, ayollar u c hun o`n etti yosh y etib belgilangan. Nikoh yoshi uzrli sababalarga ko`ra, mahalliy hokimiyat organlarining ru x sati bilan, ko`pi bilan bir yilga kamaytirilishi mumkin. Nikoh yoshi har bir mamlakatning o`z shart- sharoitidan kelib c hiqadi va u hamma joyda bir x il qilib belgilangan emas. Q u yidagi holatlar nikoh tuzishga qarshilik qilishi mumkin:

- nikohga kiruv c hilardan birining boshqa nikohda bo`lishi; - nasl-nasab shajarasi bo`yi c ha to`g`ri tutashgan qarindoshlar o`rtasida, tug`ishgan va o`gay aka-ukalar bilan opa-singillar o`rtasida, shuningdek, farzandlikka oluv c hilar bilan farzandlikka olinganlar o`rtasida; - nikohga kiruv c hilardan birining ruhiy kasalligi yoki aqli zaifligi sababli sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilishi. Tibbiy ko`rikdan o`tish. Oila Kodeksining 17-moddasi “Nikohlanuv c hi sha x slarni tibbiy ko`rikdan o`tkazish” deb nomlangan. Unga binoan, nikohlanuv c hi sha x slarni tibbiy ko`rikdan o`tkazish, shuningdek, tibbiy-irsiy hamda oilani rejalashtirish masalalari bo`yi c ha maslahatlar berish nikohlanuv c hi sha x slar roziligi bilan davlat sog`liqni saqlash tizimi muassasalari tomonidan amalga oshiriladi. Nikoh tuzish tartibi. Qonunga ko`ra, nikoh fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida tuziladi. Nikoh tuzish nikohlanuv c hilarning fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlariga ariza bergan kundan boshlab bir oy o`tganidan keyin, ularning sha x san o`zlari ishtirokida amalga oshiriladi. Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organi nikohni ro`y x atga olishni rad etganda, shikoyat bilan sudga yoki bo`ysunishiga ko`ra yuqori turuv c hi organga murojaat qilinishi mumkin. Q u yidagi holatlarda nikoh tugatilishi mumkin: - er-xotindan birining vafoti yoki ulardan birini vafot etgan deb e`lon qilinishi oqibatida; - er-xotindan biri yoki har ikkalasining arizasiga muvofiq nikohdan ajratish oqibatida; - sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan er-xotinning vasiysi bergan ariza natijasida. Nikohni ajratish. U ikki x il yo`l bilan amalga oshiriladi. 1) Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida nikohni ajratish.

Bu balog`atga y etmagan bolalari bo`lmagan er-xotinning o`zaro roziligi asosida amalga oshiriladi. Q u yidagi holatlarda nikohdan ajratish er-xotinning arizasiga binoan balog`atga y etmagan bolalarining borligidan qat`iy nazar amalga oshiriladi: - sud tomonidan bedarak deb topilgan bo`lsa; - sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan bo`lsa (ruhiy kasalligi yoki aqliy zaifligi sababli); - sodir etgan jinoyati u c hun u c h yildan kam bo`lmagan muddatga ozodlikdan mahrum etilgan bo`lsa. 2) Sud tartibida nikohdan ajratish. U q u yidagi hollarda amalga oshiriladi: - nikohdan ajratishda er-xotindan birining yo`qligi sababli; - umumiy balog`atga y etmagan bolalari bo`lgan er-xotinning o`zaro roziligi bilan. Nikohdan fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlarida ajratilganda ajratilganlik ro`y x atga olingan kundan, nikohdan sud d a ajratilganda esa, sudning hal qiluv qarori qonuniy ku c hga kirgan kundan boshlab nikoh tugatiladi. Nikohni haqiqiy emas deb topish. U sud tartibida amalga oshirilib, q u yidagilar asos deb olinadi: - nikohni tuzish shartlarining buzilishi; - nikohni tuzishga halaqit beruv c hi holatlarning mavjudligi; - er-xotin yoki ulardan biri oila qurishni maqsad qilmagan, ya`ni sohta nikoh, - nikohlanuv c hi sha x slardan birining tanosil kasalligi yoki odam immuniteti taq c hil l igi virusi borligini yashirishi. Nikoh shartnomasi . Er va xotinning shaxsiy, mulkiy huquq va majburiyatlari. Nikoh ro`y x atga olingan paytdan boshlab nikohni tuzganlar er-xotin deb hisoblanadilar va shu paytdan e`tiboran ular o`rtasida er-xotinlik huquq va majburiyatlari vujudga keladi. Er-xotinning mulkiy huquq va majburiyatlari O`zbekiston Respublikasining Fuqarolik va Oila Kodekslari normalari bilan

tartibga so linadi. Er-xotinning mulkiy munosabatlari ikki x il usul bilan tartibga solinadi: 1) Er-xotin mulkining qonuniy tartibi; 2) Er-xotin mulkining shartnomaviy tartibi. 1. Er-xotin mulkining qonuniy tartibi.- Er-xotin nikoh davomida birgalikda ort t irgan mol-mulklariga egalik qiladilar, undan foydalanadilar va bu mulkni tasarruf etadilar. Er-xotin nikoh davomida orttirgan mol-mulklarni, shuningdek nikoh qayd etilgun g a qadar, bo`lajak er-xotinning umumiy mablag`lari umumiy mulki hisoblanadi. Er va xotinning har birining mulki. Bu er va xotinning nikohga qadar o`ziga tegishli bo`lgan mol-mulki, shuningdek, ulardan har birining nikoh davomida hadya, meros tariqasida yoki boshqa bepul bitimlar asosida olgan mol-mulkidir. Qimmatbaho buyumlar va zebu ziynatlardan boshqa sha x siy foydalanishdagi buyumlar (kiyim-bosh, poyabzal va h), garshi nikoh davomida er va xotinning umumiy mablag`i hisobiga olingan bo`lsa ham, ulardan foydalanib kelgan er va xotinning x ususiy mulki hisoblanadi. Nikoh bekor qilinganda faqat birgalikdagi mol-mulkni bo`lish masalasi qo`yiladi. Er va xotinning har birining mulki o`zaro bo`linmaydi. Balog`atga y etmagan bolalar u c hun sotib olingan narsa-ashyolar ham bo`linmaydi. U bolalar bilan birga yashaydigan er yoki xotinga berilishi kerak. 2. Er va xotin mol-mulkining shartnomaviy tartibi. U nikoh shartnomasini tuzish orqali rasmiylashtiriladi. Nikoh – nikohlanuv c hi sha x slarning yoki er va xotinning nikohda bo`lgan davrida va (yoki) er va xotin nikohdan ajratilgan taqdirda ularning mulkiy huquq hamda majburiyatlarini belgilov c hi kelishuvidir (Oila kodeksining 29-moddasi). Nikoh shartnomasi nikohgasha ham (u davlat ro`y x atiga olinguniga qadar), nikoh davrida ham tuzilishi mumkin. Faqat nikoh ro`yhatga olinishidan oldin tuzilgan nikoh shartnomasi u davlat ro`y x atiga olingan kundan e`tiboran huquqiy

ku c hga kiradi. Qoida tariqasida nikoh shartnomasi yozma shaklda tuziladi va notarial tasdiqdan o`tkaziladi. Nikohga kirishda nikoh shartnomasi er-xotining ikkalovining o`zaro roziligi bilangina tuzilishi mumkin. Nikoh davomida taraflarning kelishuviga binoan nikoh shartnomasi o`zgartirilishi yoki bekor qilinishi mumkin.Nikoh shartnomasining mavjudligi nikohning majburiy shartlariga kirmaydi. Nikoh shartnomasining bekor qilinishi nikohni ajratishga olib kelmaydi, lekin nikohning ajratilishi nikoh shartnomasining bekor qilinishiga sabab bo`ladi. Nikoh shartnomasining mazmuni. Nikoh shartnomasiga ko`ra er va xotin birgalikdagi umumiy mulkning qonunda belgilangan tartibini o`zgartirishga, er va xotinning bar c ha mol-mulkiga, uning ayrim turlariga yohud er va xotindan har birining mol-mulkiga nisbatan birgalikdagi, ulushli yoki alohida egalik qilish tartibini o`rnatishga haqlidir. Shartnoma er va xotinning mavjud mol-mulkiga nisbatan ham, bo`lg`usi mol-mulkiga nisbatan ham tuzilishi mumkin (OK,23- modda). Nikoh shartnomasiga muvofiq er va xotin: - o`zaro moddiy ta`minot berish; - oila x arajatlarini ko`tarish; - bir-birining daromadida ishtirok etish; - boshqa sha x slar bilan mulkiy shartnomalar tuzish; - birgalikda tadbirkorlik faoliyati bilan shug`ullan ish bo`yi c ha o`z huquq va majburiy at larini belgilab olish; - nikohdan ajralganda er va xotindan har biriga beriladigan mulkni aniqlab olish; - nikoh shartnomasiga er va xotinning mulkiy munosabatlariga oid boshqa qoidalarni kiritishga haqlidir. Ota-onalik va uning huquqiy oqibatlari . Bolalar muayyan ota-onalardan tug`ilganligining belgilangan tartibda tasdiqlanishi ota-onalar bilan bolalar o`rtasidagi huquqiy munosabatlar vujudga kelishining negizini tashkil etadi. Nikohda bo`lgan ota-onadan tug`ilgan bolaning paydo bo`lishi ota-onaning nikohi

bilan bog`liq hujjatlarda qayd etiladi va tasdiqlanadi. Bunda er-xotinning birga yoki alohida yashashining ahamiyati yo`q. Bolaning tug`ilganlik haqidagi guvohnomasi unda nomlari ko`rsatilgan ota-onadan yoki onadan tug`ilganligiga dalildir, Ona tibbiyot muassasida bolaning shu onadan tug`ilganligini tasdiqlov c hi hujjatlar asosida aniqlanadi. Ota , erkakning bolaning onasi bilan nikohda turganligi dalili aniqlanadi. Bolaning onasi bilan nikohda turmagan otaning otalik huquqi ota va onaning birgalikda fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd etish organlari d a arizalari bilan yohud er va xotindan birining arizasiga binoan sud taribida belgilanadi. Ota-onalarning yozma qaydi ota yoki ona sifatida yozib qo`yilgan sha x s yohud bolaning haqiqiy otasi yoki onasining talabi bilan faqat sud tartibida rad etilishi mumkin. Bolaning familiyasi ota-onaning familiyasiga qarab belgilanadi. Mobodo bolaning ota-onasi turli familiyalarda bo`lsa, o`zaro kelishuvga ko`ra, bolaga otasining yoki onasining familiyasi beriladi. Bolaning asosiy huquqlari q u yidagilar: 1. Har bir bola oilada yashash va tarbiyalanish, o`z ota-onasini bilish, ularning g`am x o`rligidan foydalanish, ular bilan birga yashash huquqiga ega (OKning 65- moddasi). 2. Ota-onasining nikohi bekor qilinganda yoki sud tomonidan haqiqiy emas deb topilganda ham, ota-onalar alohida-alohida yashaganlarida ham bola o`z ota- onasi bilan ko`rishish huquqiga ega (ota-onalik huquqidan mahrum etilgan ota- onalar bundan mustasno), (Oila Ko d eksining 66-moddasi). 3. Bobo, buvi, aka-uka, opa-singil va boshqa yaqin qarindoshlar bola bilan ko`rishib turish huquqiga ega (OKning 77-moddasi). 4. Ota-ona (ulardan biri) bolani tarbiyalash va ta`lim berish bo`yi c ha o`z majburiyatlarini bajarmagan yoki lozim darajada bajarmaganda yohud o`z huquqlarini suiste`mol qilganda bola o`zini himoya qilinishini so`rab vasiylik va homiylik organiga, o`n to`rt yoshga to`lgash, mustaqil ravishda sudga murojaat qilish huquqiga ega (OKning 67-moddasi).

5. Oilada bolaning manfaatlariga taal l uqli har qanday masala hal qilinayotganda bola o`z fikrini ifodalashga , har qanday sud yoki ma`muriy muhokoma davrida so`zlashga haqli (OKning 68-moddasi). 6. Bola ismi va familiyasini o`zgartirish huquqiga ega (OKning 70-moddasi). Voyaga y etmagan bolalarning mulkiy huquqlari: - Ota-ona hayotligida bolalar ularning mol-mulkiga nisbatan mulkdor bo`lish huquqiga ega emas. - Voyaga y etmagan bolalar o`z ota-onasidan va boshqa sha x slardan qonunda nazarda tutilgan miqdorda va tartibda ta`minot olish huquqiga ega. - Ota-ona va bolalarning alohida-alohida mulki bo`lishi mumkin va birga yashab turganda ular bir-birlarining roziligi bilan bunday mulkka egalik qilishlari va undan foydalanishlari mumkin. - Voyaga y etmagan bolalar qonunda belgilangan tartibda x ususiy mulk egasi bo`lishga haqlidirlar. - Ota-ona farzandlikka oluv c hilar, vasiylar va homiylar voyaga y etmagan bolalarning x ususiy mulkini fuqarolik qonun hujjatlarida belgilangan tartibda boshqaradilar va tasarruf etadilar. - Ota-ona farzandlariga nisbatan teng huquq va teng majburiyatlarga ega. - Ota-ona o`z bolalarining qonuniy vakillari hisoblanadilar, hamda har qanday yuridik va jismoniy sha x slar bilan bo`lgan munosabatlarda, sudda alohida vakolatsiz ularning hu q uqlarini va manfaatlarini himoya qiladilar. Ota-onalik huquqidan mahrum qilish. Ota-onalik majburiyatlarini bajarishdan bo`yin t o vlagan hollarda ota-ona sud hukmiga ko`ra ota-onalik huquqidan mahrum qilinish yohud ularning ota-onalik huquqlari c heklanishi mumkin.Bunga q u yidagi hollarda yo`l qo`yiladi: 1) Ota-onalik majburiyatlarini bajarishdan bosh tortsa, shu jumladan, aliment to`lashdan bo`yin t o vlasa; 2) Uzrsiz sabablarga ko`ra o`z bolasini tug`ruq x ona, davolash,tarbiyalash muassasasidan olishdan bosh tortsa;

3) Ota-onalik huquqini suiste`mol qilsa, shafqatsiz muomala qilsa, jismoniy ku c h ishlatsa yoki ruhiy ta`sir etsa; 4) Muttasil i c hkilikbozlik yoki giyohvandlikka mubtalo bo`lgan bo`lsa; 5) O`z bolalarining hayoti yoki sog`ligiga yohud eri(xotini)ning hayoti yoki sog`ligiga qarshi qasddan jinoyat sodir qilgan bo`lsa. Ota-onalik huquqidan mahrum etilgan ota-ona bolalarga nisbatan bar c ha huquqlardan mahrum bo`ladi.Biroq, bu ota-onani o`z bolasiga ta`minot berish majburiyatidan x alos etmaydi. Q u yidagi holatlarda ota-onalik huquqidan c heklanishga yo`l qo`yiladi: 1) bolani ota-ona (ulardan biri) bilan qoldirish ota-onaga (ulardan biriga) bog`liq bo`lmagan sabablarga ko`ra bola ushun x avfli bo`lganda; 2) bolani ota-ona ( ulardan biri) bilan qoldirish oqibatida ota-onaning x ulq- atvori bola u c hun x avf tug`dirsa, ota-onani (ulardan birini) ota-onalik huquqidan mahrum qilish u c hun esa, yetarli aniqlanmagan taqdirda. Aliment majburiyatlari – oilaning mehnatga layoqatsiz a`zolarining ishlab topgan mablag`larining bir qismini oilaning mehnatga layoqatsiz a`zolarini ta`minlashga ajratish majburiyatlaridan iborat. Ta`minot bo`yi c ha majburiyatlarga q u yidagilar ega bo`ladi: 1) Voyaga y etmagan bolalariga nisbatan, shuningdek, yordamga muhtoj mehnatga layoqatsiz voyaga y etgan bolalariga nisbatan ota-onalar. 2) Y o rdamga muhtoj mehnatga layoqatsiz ota-onasiga nisbatan voyaga y etgan farzandlar. 3) Mehnatga layoqatsiz yordamga muhtoj eri(xotiniga nisbatan xotin (er). 4) Voyaga y etmagan yoki voyaga y etgan mehnatga layoqatsiz yordamga muhtoj aka-ukalari va opa-singillariga nisbatan aka-ukalar va opa-singillar. 5) Voyaga y etgan mehnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj nevaralarning ota- onasi, eri yoki xotini va voyaga y etgan mehnatga layoqatli bolalari bo`lmasa yohud ulardan ta`minot u c hun mablag` ololmasa, ularga nisbatan bu majburiyat bobo va buvining zimmasiga yuklatilishi mumkin.

6) O`zlarining voyaga y etgan bolalaridan yohud eri yoki (xotinidan) (sobiq eri xotinidan) ta`minot olmaydigan mehnatga layoqatsiz, yordamga muhtoj bobo va buviga ta`minot berish majburiyati yetarli mablag`ga ega bo`lgan voyaga y etgan mehnatga layoqatli nabiralar zimmasiga yuklatilishi mumkin. 7) Agar o`gay ota va o`gay ona o`zlarining mehnatga layoqatli bolalaridan ta`minot ololmagan hollarda mehnatga layoqatsiz o`gay ota va o`gay onaga nisbatan sudning hal qiluv qarori asosida ta`minlash majburiyati o`gay o`g`il yo qizga yuklatilishi mumkin. Oila Kodeksining 99-moddasiga binoan, voyaga y etmagan bolalariga ta`minot berish haqida ota-ona o`rtasida kelishuv bo`lmasa, ularning ta`minoti u c hun aliment sud tomonidan ota-onaning har oydagi ish haqi va (yoki) boshqa daromadining bir bola-u c hun to`rtdan bir qismi, ikki bola u c hun-u c hdan bir qismi,u c h va undan ortiq bola u c hun- yarmisi miqdorida undiriladi. To`lovlar miqdori sud tomonidan kamaytirilishi mumkin. Har bir bola u c hun undiriladigan aliment miqdori eng kam ish haqining us c hdan bir qismidan kam bo`lmasligi kerak. Sudga murojaat etmay, aliment to`lash to`g`risidagi kelishuvga kelgan er- xotin ushbu kelishuvni notarial tasdiqlab olishlari kerak. Bu – kelishuv ijro varaqasi ku c hini beradi.

Adabiyotlar: 1. O`zbekiston Respublikasi Konstitu ts iyasi. Toshkent . , 2003 yil 2. I.Karimov. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. 3-tom. Toshkent . ,1996 yil 3. Milliy istiqlol g`oyasi: asosiy tushun c halar va tamoyillar. Toshkent . , 2001 yil 4. O`zbekiston Respublikasining Oila Kodeksi. Toshkent . , 1998 yil 5. F.Ota x o`jaev. Nikoh va uning huquqiy tartibga solinishi.Toshkent . , 1995 yil 6. G.Abdumajidov. Fuqarolik va Oila munosabatlari. 7. Huquqshunoslik. O`quv qo`llanmasi. Toshkent . , 2002 yil. 8. www.akadmvd.uz

O'xshashlar

Oila huquqi

Mеhnat huquqi asoslari

Ekologiya huquqi asoslari

Oila huquqi tushunchasi, tamoyillari va manbalari

Fuqarolik huquqi asoslari (2)