Sirtning ikkinchi kvadratik formasi - Geometriya - Referatlar

Sirtning ikkinchi kvadratik formasi

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

46 KB

Ko'chirib olish

Sirtning ikkinchi kvadratik formasi Reja: 1. Sirt ustida chiziq egriligi bilan sirtning normal egriligi orasidagi bog`lanish. 2. Sirtning ikkinchi kvadratik formasi. 3. Ikkinchi kvadratik forma koeffsientlri uchun ifodalar.

Tenglamasi r = r ( u , v ) bo ` lgan sirt ustida  egri chiziq berilgan bo ` lsin . egri chiziqda s tabiiy parametrni kiritamiz . U xolda egri chiziq bo`ylab u va v lar s parametrning funktsiyalari bo`ladi. Egri chiziq tenglamasi r=r(u(s), v(s)) ko`rinishda bo`ladi. Bizga ma‘lumki r" ss = ky . Bu tenglikni sirtning birlik normal vektori n ga skalyar ko`paytirib, quyidagi r" ss =k со s  (1) tenglikni olamiz. Bu yerda  -  va n vektorlar orasidagi burchak. (1) tenglikning chap tomonini quyidagicha shakl almashtirish qilamiz: r" ss =r u u"+ r v v" 2 +2 r uv u'v'+ r vv v' 2 bo`lgani uchun va r u n=0, r v n=0 ekanini eotiborga olsak: r ss n=(r uu n)u' 2 +2(r vv n)u'v'+(r vv n)v' 2 = =      2 2 2 2 ds dvn r dudvn r dun r vv vv uu   =       2 2 2 2 2 2 Gdv Fdudv Edu dvn r dudvn r dun r vv vv uu     (2) (2) tenglik suratidagi ifoda kvadratik formadan iborat bo`lib, uni sirtning 2- kvadratik formasi deb yuritiladi va odatda  bilan belgilanadi. Demak,  =       22 2 dvnrdudvnrdunr vvvvuu  ikkinchi kvadratik formaning koffsientlari uchun quyidagi belgilashlarni kiritamiz: r uu n=L; r uv n=M; r vv n=N. Bundan (1) formulaga asosan  =k со s  =Ldu 2 +2Mdudv+Ndv 2 (3) bo`ladi. Bu formuladan shu narsa ma‘lum bo`ladiki, k со s  miqdor faqat egri chiziqning yo`nalishiga bog`lik ekan. Shuning uchun umumiy urinmaga ega bo`lgan barcha egri chiziqlar uchun k со s  bir xildir. Ta‘rif. Sirtning urinma tekislikka perpendikulyar tekislik bilan kesimi uning normal kesimi deyiladi. Ta‘rif. Sirt normal kesimining egriligi sirtning berilgan nuqtadagi normal egriligi deyiladi va k п билан белгиланади . Agar egri chiziq sifatida sirtning normal kesimini olsak, u xolda | со s  |=1

bo`ladi. Demak, k| со s  |=k n bo`ladi. Agar normal egrilik zarur ishorani belgilasak, u xolda oxirgi tenglikni k со s  =k n (4) ko`rinishda yozishimiz mumkin. Bunda k n = 22 22 22 GdvFdudvEdu NdvMdudvLdu   sirt ustidagi egri chiziq egriligi bilan sirtning normal egriligi orasidagi boglanishni ifodalovchi (4) tenglik Menpe teoremasining mohiyatini ifodalaydi. Endi F sirt x=x(u,v), y=y(u,v), z=z(u,v) ko`rinishdagi parametrik tenglamalar bilan berilganda 1-va2-kvadratik Formalarning koeffsientlari uchun ifodalar topamiz. F sirtning parametrik tenglamalari x=x(u,v), y=y(u,v), z=z(u,v) ko`rinishda berilgan bo`lsin. yuqoridagi belgilashlar asosida 1-kvadratik formani koeffsientlari uchun ushbu                 2222 2222 vvvv vuvuvuvu uuuu z y x r G z z y y x x r r F z y x r E (6) tengliklarni topamiz. Ikkinchi kvadratik formaning koeffsientlari esa L=r uu n=r uu |] [| ] [ v u v u r r r r =   |] [| v u v u uu r r r r r = 2 FEG zyx zyx zyx vvv uuu uuuuuu  Xuddi shuningdek, М = 2 F EG z y x z y x z y x vvv uuu uvuvuv  , N= 2 FEG zyx zyx zyx vvv uuu vvvvvv  . Agar F sirt z=f(u,v) ko`rinishdagi tenglama bilan berilgan bo`lsa, u yuqorida

ko`rib o`tganimizdek x=u, y=v, z=f(u,v) parametrik tenglamalarga teng kuchlidir. Shuning uchun 1- ва 2-kvadratik formalarning koeffsientlari quyidagicha bo`ladi: E=1+z x 2 , F=z x z y , G=1+z y 2 L=2 2 1 y x xx zzz  , M= 2 2 1 y x xy z z z   , N= 2 2 1 y x yy z z z   .

Asosiy adabiyotlar: 1. Александров А.Д., Нецветаев Н.Ю. Геометрия. М.,Наука,1990. 2. Нарманов А.Я. Дифференциал геометрия. Т. Университет, 2003 3. Погорелов А.В. Дифференциальная геометрия. М.,1974. 4. Нарманов А.Я. ва бошқалар. Умумий топологиядан машқ ва масалалар тўплами. Т.Университет, 1996. 5. Сборник задач по дифференциальной геометрии. Под ред. Феденко А.С. М., 1979 . 6 . Бакельман И.Я., Вернер А.Л., Кантор Б.Е. Введение в дифференциальную геометрию в целом. М., Н аука, 1973. 7. Собиров М.А., Юсупов А.Е. Дифференциал геометрия курси. Т., Ўқитувчи, 1965.

O'xshashlar

Sirtning birinchi kvadratik formasi. Sirt ustidagi chiziqlar orasidagi burchak

Sirtdagi chiziqlar orasidagi burchak. Sirt yuzi. Sirtning ichki geometriyasi

Sirtning ichki geometriyasi. Gauss formulasi

Sirtning egrilik chiziqlari

Sirtning geodezik chiziqlari. Geodezik egrilik. Sirtning eyler xarakteristikasi