Sabzavоt va pоliz mahsulоtlari tarkibidagi nitrat miqdоrini (B.P. Pleshkоv usuli) aniqlash - Geologiya - Referatlar

Sabzavоt va pоliz mahsulоtlari tarkibidagi nitrat miqdоrini (B.P. Pleshkоv usuli) aniqlash

Yuklangan vaqt:

04.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

271 KB

Ko'chirib olish

Sabzavоt va pоliz mahsulоtlari tarkibidagi nitrat miqdоrini (B.P. Pleshkоv usuli) aniqlash O`simliklar tarkibidagi nitrat azotini disulfofenol kislotasi yordamida aniqlashdan iborat. Kerakli jihoz, reaktiv va asbob uskunalar : O`simlik namunalari, 100, 250 ml o`lchov kolbalari, disulfofenol kislotasi, 30 gr fenol, 200 ml sulfat kislota (zichligi 1,84), suv hammomi, 10% li NaOH, KNO 3 , pipetka, distillangan suv, kalorimetr, filtr qog`oz, gomogenizator yoki hovoncha, chinni kosacha, kalibrlangan grafik (1- rasm).

O`simliklar mineral oziqlanishda azotni asosan nitrat va ammoniy ionlari shaklida o`zlashtiradi. Nitrat ioni shaklida o`zlashtirilgan azot o`simlik tarkibida kechadigan fiziologik jarayonlar ta`sirida ammiakgacha qaytariladi. Ammiak o`z navbatida oqsil hosil bo`lish jarayoni va organik moddalarga sarflanadi. O`simliklar tarkibida tashqi oziq muhiti yetarli darajada qulay bo`lganda o`simlikda nitratlar kam to`planadi. Ammo azotli o`g`itlar noto`g`ri, oshirilgan me`yorda qo`llanilishi qishloq xo`jalik mahsulotlarining tarkibida nitrat ko`p to`planishiga olib keladi. Nitratlar ayniqsa nitritlarning tashqi muhitdan oshiqcha o`zlashtirilishi o`simlikda nitrozoaminlar hosil bo`lishiga olib kelishi mumkin. Nitrozoaminlar kanserogen modda hisoblanib, organizmlar uchun xavfli hisoblanadi. Hozirgi paytda ayrim toksik moddalar, nitratlar uchun organizm uchun xavfli bo`lmagan cheklangan miqdori yangi gigiyenik me`yori ishlab chiqilgan (1- jadval). Nitrozoaminlar turli muhitlarda nitritlar va ikkilamchi ionlardan sintezlanishi mumkin va ular biologik ob`yektlar uchun supermutagenlar hisoblanadi. Mineral o`g`itlar, ayniqsa azotli o`g`itlar qo`llashning oshishi mahsulot tarkibida nitratlar miqdorini aniqlab, sifatini baholashda juda muhim ekanligini ko`rsatmoqda. 1-jadval O`simlik mahsulotlari tarkibida nitratlarning cheklangan miqdori, 1 kg mahsulotda mg hisobida № 1. 2. 3 . Mahsulot turi Cheklangan miqdori, mg-kg NO - 3 Ochiq maydon Himoyalangan maydon Kartoshka 250 - Ertagi oqbosh karam 900 - Kechki oqbosh karam 500 - Ertagi sabzi 400 - Kechki sabzi 250 -

4 . 5. 6. Pomidor 150 300 Bodring 150 400 Osh lavlagi 400 - 7 . 8. 9. Bosh piyoz 80 - Ko`k piyoz 600 600 Chuchuk qalampir 100 400 Nitratlarning disulfofenol kislotasida aniqlash uning nitrat bilan ishqoriy muhitda sariq rangli birikma hosil qilishga asoslangan. C6H3(HSO3)2OH+3HNO3=C6H2(NO2)3OH+2H2SO4 + H2O disulfofenol kislotasi C6H2(NO2)3OH +NH3 = C6H2(NO2)3ONH sariq rangli nitrofenol birikma Eritma rangi intensivligi mahsulotdagi nitratlar miqdoriga bog`liq. Bu uslub eng ko`p tarqalgan, aniqligi yuqori hisoblanadi, ammo ko`p mehnat talab qiladi. Ishni bajarish tartibi. O`simlik namunasi qirg`ichda yoki pichoqda maydalanib 5-10 gr tortib olinadi. Gomogenizatorda, agar u bo`lmasa hovonchada 25-50 ml distillangan suv bilan birgalikda maydalanib sig`imi 200 ml li kolbaga o`tkaziladi. Belgisigacha suv qo`shilib aralashtiriladi. So`ng sig`imi 100 yoki 200 ml li kolbaga filtrlanadi. Kolba belgisigacha distillangan suv bilan to`ldiriladi. Pipetka yordamida filtratdan 50 ml so`rim olinib chinni kosachaga solinadi va suv hammomida quriguncha bug`latiladi. Chinni kosacha sovutilib, quruq qoldiq ustidan 1 ml disulfofenol kislotasi tomizilib, shisha tayoqchasi yordamida qoldiq to`liq eritiladi. 10 minut o`tgach 10 ml distillangan suv quyiladi va 10%li o`yuvchi ishqor (NaOH) bilan sariq rangga o`tguncha neytrallanadi. So`ng aralashma 100 ml li o`lchov kolbasiga o`tkaziladi, chinni kosacha chayilib, chayindi ham kolbaga solinadi va belgisigacha distillangan suv bilan to`ldiriladi. Kolba aralashtirilib kalorometrda tekshiriladi. Nitratlar miqdori kalibrlangan grafikdan topiladi. Kalibrlangan grafik tuzish uchun 1 ml da 0,01 gr NO 3 saqlovchi namuna eritmasidan 1, 5, 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50 ml olinib chinni kosachada suv

hammomida bug`latiladi. Bu kosachalarda tegishlicha 0,01; 0,05; 0,1; 0,15; 0,20; 0,25; 0,30; 0,40; 0,50 mg NO3 bo`ladi. Barcha jarayonlar tekshirilayotgan namunalar kabi bajariladi. Kalorimetrdan o`tkazilib, kalibrlangan grafik tuziladi. Natijani hisoblash: Natija quyidagi formula bilan aniqlanadi. bu yerda: X - NO3 miqdori mg-kg mahsulotda; a - NO3 ning kalibrlangan grafikdagi miqdori mg-100 ml da; V - so`rimning umumiy miqdori, ml; V1 - bug`latish uchun olingan so`rim miqdori, ml; N - namuna massasi, g.

Adabiyotlar: 1. B о b о xo ’ jaev I ., Uz о q о v P . Tupr о qning tarkibi x о ssalari va analizi . – T о shkent : “ Mehnat ”, 1990. 2. Bah о dir о v M ., Rasul о v A . Tupr о qshun о slik . – T .: “ O ’ qituvchi ”, 1975. 3. Агрохимия (учeбник) пр. проф. Б.А.Ягодина. М., ВО “Агропромиздат”, 1989. 4. Мeтоды агрохимия исслeдований почв и растeний. Т., Союз НИХИ, 1977. 5. Musaev B.S. Agrоkimyo (darslik). T.: «Shar» nashriyot-matbaa aktsiyadоrlik kоmpaniyasi bоsh tahririyati, 2001. 6. Niyozaliev I.N., Оtabekоv N.A. va bоshqalar. Agrоximiyadan amaliy mashg’ulоtlar. T., “Mehnat”, 1989. 7. Smirnоv P.M., Muravin E.A. Agrоximiya. – Tоshkent: “O’qituvchi”, 1984. 8. Qishlоq xo’jaligida islоhоtlarni chuqurlashtirishga dоir qоnun va me’yoriy xujjatlar to’plami. 1-2 jildlar. T., «Sharq» nashriyot-matbaa kоntserni bоsmaxоnasi, 1998. 9. Qishlоq xo’jaligida iqtisоdiy islоhоtlarni chuqurlashtirish dasturi (1998-2000 yillar). T., “O’zbekistоn”, 1998.

O'xshashlar

Tuprоq tarkibidagi nitrat shaklidagi azоt miqdоrini grandval-lyaju usulida aniqlash

Go'ng tarkibidagi ammiakli azоtni miqdоrini Mamchenkо-Rоmashkevich usulida aniqlash

Tuprоqni tahlilga tayyorlash. tuprоq tarkibidagi gigrоskоpik namlik miqdоrini aniqlash

Tuprоqlar tarkibidagi harakatchan fоsfоr va almashinuvchan kaliy miqdоrini machigin-prоtasоv usulida aniqlash

Ammiakli va ammiakli-nitratli o'g'itlar tarkibidagi azоtni fоrmalin usulida aniqlash