Umumiy o'rta ta'lim maktablarining geografiya darslarida «qarorlar shajarasi» metodidan foydalanish - Geografiya - Referatlar

Umumiy o'rta ta'lim maktablarining geografiya darslarida «qarorlar shajarasi» metodidan foydalanish

Yuklangan vaqt:

15.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1146.208984375 KB

Ko'chirib olish

Umumiy o`rta ta`lim maktablarining geografiya darslarida «qarorlar shajarasi» metodidan foydalanish «Vaqt pillapoyasi cheksizdir, bir-birini o`rnini egallab boradigan avlodar zinadan zinagagina ko`tariladilar, halos. Jamlangan tajribani har bir avlod o`zidan keyin uni taraqqiy ettiradigan va boyitadigan navbatdagi avlodga yetkazib beradi» - degan edi Abu Rayhon Beruniy. Ta`lim sohasida yuz berayotgan o`zgarishlar qatorida pedagogik tehnologiyaning mazmun mohiyati, metodlar zamon talabiga mos ravishda yanada takomillashib bormoqda. Bugun mamlakatimizga mos milliy zamonaviy pedagogika vujudga kelyapti va uning bosh vazifasi - insonga hizmat qilish, tarbiya va hayot munosabatlarini uyg`unlashtirishdir. Jahonda rivojlangan davlatlarning tajribasi ilg`or pedagogik tehnologiyalarga asoslangan holda o`quvchi-yoshlarning bilim olishlariga bo`lgan qiziqishlarini va ehtiyojlarini qondiribgina qolmay, balki yuqori malakali mutaxassislar yetishtirib berish vazifalarini ham hal etmoqda. Ma`lumki geografiya darslari o`quv materiallari xaritaga, turli ko`rgazmali o`quv qurollarga, shuningdek muayyan geografik obyektga bog`lab o`rganish bilan boshqa o`quv fanlaridagi darslardan ajralib turadi. Geografiya darslarida natural ko`rgazmalardan, g`oyaviy, ilmiy asoslangan aniq, daliliy materiallardan foydalanish fanimizga bo`lgan qiziqishni, e`tiborni yanada kuchaytiradi. Umumiy o`rta ta`lim maktablarining geografiya darslarida o`quvchilarga geografik bilim berishda, ko`nikma va malakalarini xosil qilishda «Qarorlar shajarasi» metodidan foydalanish o`quvchilarni fikrlashga, mustaqil izlanishga, munozarada ishtirok etish bilan birga sinfdoshini fikrini eshitishga va hurmat qilishga, mustaqil va guruh bilan kelishgan holda qaror chiqarishga o`rgatadi. Ma`lumki, insonning aqliy taraqqiyoti darajasi u bajargan aqliy ishi bilan o`lchanadi. Aqliy ish esa, kishida shakllangan bilimlar tizimi bilan belgilanadi. Bunday ma`suliyatli ishni amalga oshirishda, aql-idrokli insonni shakllantirishda

moxir, qobiliyatli pedagog va pedagogik tehnologiya, shu bilan birga «Qarorlar shajarasi» metodi oz bo`lsa ham o`z hissasini qo`shadi. «Qarorlar shajarasi» metodi muayyan fan asoslari borasidagi bir qator murakkab mavzularni o`zlashtirish, ma`lum masalalarni har tomonlama, puhta tahlil etish asosida, ular yuzasidan muayyan hulosalarga kelish, bir muammo hususida bildirilayotgan bir necha hulosalar orasidan eng maqbul hamda to`g`risini topishga yo`naltirilgan tehnik yondoshuvdir. Ushbu metod, shuningdek, avvalgi vaziyatlarda qabul qilingan qarorlar mohiyatini yana bir bora tahlil etish va uni mukammal tushunishga hizmat qiladi. Guruh yoki sinf o`quvchilari ishtirokida qo`llaniladigan «Qarorlar shajarasi» bir necha o`n nafar o`quvchilarning bilim darajasini aniqlash, ularning fikrlarini jamlash va baholash imkonini beradi. Ta`lim jarayonida mazkur metodning qo`llanilishi muayyan muammo yuzasidan oqilona qaror qabul qilishda o`quvchilar tomonidan bildirilayotgan har bir variant, ularning maqbul hamda nomaqbul jixatlarini mufassal tahlil etish imkoniyatini yaratadi. Mashg`ulot jarayonida o`quvchilar quyidagi chizma asosida tuzilgan jadvalni to`ldiradilar yoki ushbu tartibdagi faoliyatni olib borishda yozuv tahtasidan foydalanadilar: «Qarorlar shajarasi» metodi quyidagi shartlar asosida qo`llaniladi: 1. O`qituvchi mashg`ulot boshlanishidan oldin munozara, tahlil uchun mavzuga oid biror muammoni belgilaydi. Guruhlar tomonidan qabul qilingan qarorlarni yozish uchun plakatlarni tayyorlaydi. 2. O`qituvchi o`quvchilarni 4 yoki 5 nafar kishilardan iborat guruhlarga ajratadi. Muammoning hal etilishi, u borada eng maqbul qarorning qabul qilinishi uchun muayyan vaqt belgilanadi. 3. Qarorni qabul qilish jarayonida guruhlarning har bir a`zosi tomonidan bildirilayotgan variantlarning maqbullik hamda nomaqbullik darajalari batafsil muhokama qilinadi. Har bir variantning afzallik va kamchilik jixatlari yozib

boriladi. Bildirilgan variantlar asosida muammoni ijobiy hal etishga hizmat qiluvchi usul hususida guruh a`zolari bir to`xtamga kelib oladilar. 4. Munozara uchun ajratilgan vaqt nihoyasiga yetgach, har bir guruh a`zolari o`z guruhi qarori borasida axborot beradilar, Zarur hollarda o`qituvchi rahbarligida barcha o`quvchilar bildirilgan qarorlarni bir biri bilan qiyoslaydilar. Muammo yuzasidan bildirilgan qarorlar borasida savollar tug`ilgudek bo`lsa, ularga javoblar qaytarilib boriladi, noaniqliklarga aniqlik kiritiladi. Agarda barcha guruhlar tomonidan muammo yuzasidan bir xil qarorga kelingan bo`lsa, o`qituvchi buning sababini aniqlaydi, izohlaydi, o`z fikrini bildiradi, rag`batlantiriladi, baholaydi va hulosa qiladi. «Қарорлар шажараси» методи қуйидаги лойиҳага асосланади. Xulosa qiladigan bo`lsak, ta`lim berish va o`qitish maktab o`quvchilari bilim olishining va o`qituvchi faoliyatining qonuniyatlarini ochib beradi, o`qitish jarayonining mohiyati, prinsiplari, mazmuni, metodlari hamda tashkil etilishini belgilaydi va izohlaydi. Bugungi kunda jamiyat yosh avlodni qobiliyatini, iqtidorini, qiziqishini, tizimli va

muntazam o`qitish, bilish ko`nikmalarini rivojlantirishni talab etmoqda. Shu sababli umumiy o`rta ta`lim maktablarining ta`lim jarayonida, geografiya darslarida «Qarorlar shajarasi» metodidan foydalanish zamon talabidir.

O'xshashlar

Geografiya darslarida she`rlar va topshiriqlardan foydalanish qo`shimcha adabiyotdan foydalanish

Umumiy tabiiy geografiya

Geografiya darslarida mustaqil ishlarni tashkil etish

Maktabda geografiya ta`limini takomillashtirishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Uzbekistonda geografiya ta’limi