Фотографик жараёнларни физик-кимёвий асослари - Fizika - Referatlar

Фотографик жараёнларни физик-кимёвий асослари

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

57.5 KB

Ko'chirib olish

Фотографик жараёнларни физик-кимёвий асослари Режа: 1. Фотографик жараёнларни физик-кимёвий асослари 2. Ёруғлик сезгир материаллар 3. Ёруғлик сезгир материалларнинг таркиби ва тузилиши

Фотографик жараёнларни физик-кимёвий асослари Матбаа соҳасида ишлатиладиган фототехник материалларга фототехник плёнкалар, фотоқоғозлар, нусха кўчириш қатламлари, очилтирувчи ва мустаҳкамловчи моддалар киради. Фотография-фан, техника ва санъат объектлар тасвирларини ёруғлик сезгир материалларда ҳосил қилиш методлари ёки физик, кимёвий ва бошқа жараёнларда нурланишни қайд қилиш усулларидан фойдаланиладиган соҳа. Фотография XIX асрни ўрталаридан бошлаб амалда кенг қўлланила бошланди. 1839 йил 7 январ куни Париж академиясининг мажлисида француз безовчи рассоми Л. Дагер химик Ж. Ньеж билан биргаликда кумуш қопланган мис пластинада доимий ўзгариб турувчи атрофдаги ҳаёт қиёфасидаги тасвирлаш йўлини топганлигини маълум қилди. Объект тасвирини камера- обскур ёрдамида ёруғлик сезгир асфалт лаки қопланган пластина сиртига тушуриб, бир неча минутдан сўнг аниқ позитив тасвир олишга эришилди. Шу куни фотографиянинг (грекча «фотос»-«ёруғлик», «графо»-«ёзаман») туғилган куни деб ҳисобланади. Шундан икки йил кейин яъни 1841 йилда ҳозир қўлланиладиган фотография усули-негативлардан фойдаланиш ва улардан исталган миқдорда позитив тайёрлаш усули инглиз У. Толбот томонидан патентланган эди. Фотографияни бу ва шунга ўхшаш усуллари кумуш галогенидларининг ёруғлик таъсирида фотохимиявий парчаланиш реакциясига асосланган. Ag Hal + hv = Ag + + Hal - бунда: hv – ёруғлик кванти

Фотография ривожланиб, такомиллашиб турли инсон фаолияти сфераларига кириб борди. Ҳозирги вақтда бир неча илмий ва техник фотография турлари маълум: микрофотография, рентгенография, астрофотография, радиография, космик фотография ва ҳоказо. Шу билан бирга фотография ва унинг усуллари халқ хўжалиги ва маданиятнинг барча сохаларида ишлатилади: криминалистика, астронология, метеорология, металлография ва бошқаларда. Фотография нурланиш таъсири натижасида ва кейинги кимёвий ишлов берилганда ёруғлик сезгир қатламида қайтмас ўзгариш содир бўладиган махсус фотоматериаллардан фойдаланишга асосланган. Ёруғлик сезгир материаллар Агар нурланиш таъсирида модданинг структура ва физик- кимёвий хоссалари ўзгарса ва нурланиш тўхтатилганда бу ўзгаришлар сақланиб қолса бундай материалга ёруғликка сезгир ном берилади. Матбаачиликда ишлатиладиган шундай ашёларга фототехник пленкалар, нусха кўчириш қатламлари ва фотополимер материаллар киради. Ёруғликка сезгир фотографик материалларни 2 турга ажратиш лозим: кумушгалогенидли ва кумушсиз. Кумушгалогенидли асосида тайёрланган материаллар барча кўрсаткичлари бўйича бошқа материалларга нисбатан юқори туради.

Ҳозирги вақтгача шу ашёларни асосий камчилигини сувли мухитда ишлов бериш жараёни билан боғлашар эди. Бу муаммоларни иссиқлик таъсирида очилтирадиган фотографик материалларни қўллаб бартараф этиш мумкин. Бу материаллар кумушни органик тузлари асосида олинади. Кумушсиз ёки таркибида кумуш бўлмаган материалларни асосий афзалликлари: тезлик билан позитив тасвирни олиш, «қуруқ» ишлов бериш ва нисбатан баланд бўлмаган таннархи, аммо кумуш галогенидли материаллар умумий ва эффектив сезгирлиги бўйича кумушсизга нисбатан анча юқори туради. Кумушсиз ёруғлик сезгир материалларга диозотипли, фототермопластик, электрографик ва шунга ўхшаш ашёлар киради. Ёруғлик сезгир материалларнинг таркиби ва тузилиши Ҳамма кумушгалогенидли фотографик материаллар ишлатилиш сохасига боғланмаган ҳолда бир хил тузилишга эга бўлади. Асосий бўлган эмульсион қатлам ва қўшимча ёрдамчи қатламлар. кетма-кет тагликка суртилган бўлади. Кумуш галогениди асосидаги фотографик материални тузилиш схемаси 2-расмда келтирилган. Таглик вазифасини эгувчан полимер пленка, шиша пластина, қоғоз ёки картон бажариш мумкин. Матбаачиликда ишлатиладиган фототехник пленкалар учун юқори механик мустаҳкамликка эга бўлган ва деформацияланмайдиган полиэтилен терефталат пленкаси қўлланилади.

Расм 8 .1. Кумуш галогениди асосидаги фотографик материал тузилиши 1-юқори ҳимоя қатлами; 2-эмульсион қатлам; 3-оралиқ қатлам; 4 – асос; 5 – ореолга қарши қатлам. Бу пленка полиэфир деган ном ҳам олган, қалинлиги 100±5 мкм ва 175±5мкм бўлади. Пленка таркибига пластификатор, бўёқлар ва махсус қўшимчалар киритиб керакли физик-механик хоссаларига эришилади. Эмульсион ёки ёруғликка сезувчан қатлам бу кумуш галогенидлар микрокристалларини желатина билан аралашмасидир. Сезгирлиги баланд бўлмаган материалларда галогенид сифатида кумуш хлорид ва бромид олинади, сезгирлиги юқори материаллар учун кумуш бромид ва иодид аралашмаси қўлланилади. Фотоматериални ишлатилиш соҳасига қараб микрокристалларнинг ўлчами, шакли, таркиби ва бирхиллиги кенг чегарада ўзгариши мумкин. Масалан, сезгирлиги юқори бўлган

негатив пленкалар тайёрлашда ўлчами катта 0,6-2мкм бўлган полидисперс заррачалар ишлатилади, позитив пленкалар учун эса дисперслиги юқори бўлган майда заррачалар (0,1-0,5 мкм) қўлланилади. Ёруғликка сезувчан юпқа қатламли негатив ва позитив пленкалар учун қатлам қалинлиги 4-6 мкм бўлади, юқори сезувчан негатив пленкалар учун эса 20-30мкм гача бўлиши мумкин. Эмульсион қатламни механик таъсирлардан сақлаш учун пленка устига жуда юпқа қилиб желатина ёки синтетик полимер қатлами суртилган бўлади, у сақлаш қатлами дейилади. Уни қалинлиги 0,5-1 мкм гача бўлиши мумкин. Эмульсион қатлам таглик билан мустаҳкам бирлашиши учун яъни адгезияни таъминлаш мақсадида қатлам ости (оралиқ қатлам) киритилади. Бу эса желатинадан иборатдир. Унинг қалинлиги 1 мкм дан кам бўлади. Унинг фотографик қоғоздаги вазифаси эмульсияни тагликка кириб боришдан сақлайди. Фотографик қоғозда оқликни ошириш учун қатлам остига барий сульфат қўшилади. Фотоматериални ўз-ўзидан буралиб кетмаслиги учун пленкага желатина ёки лак юпқа қилиб суртилади. Бу қарши қатлам лакли юпқа қатлам бўлиб ҳисобланади. Қарши қатлам бўялган бўлиб, у ореолга қарши қатлам вазифасини ҳам бажаради. Лак билан бўялган бу қатлам ореолга қарши, зарядланишга қарши қатлам функциясини бажаради. Шу билан бирга б ўялган қарши қатлам ўзида электролитни ушлаб туради ва шу сабабли, у маълум миқдорда электр ўтказувчандир.

Таглик юзасида эмульсион қатламни ҳосил қилиш учун унга олдинроқ оралиқ қатлам қопланади ва сўнг эмульсион қатлам суртилади. Фотоматериалларни умумий сезгирлиги, градацион ва структурометрик кўрсаткичлари эмульсион қатлам сифати ва ҳоссаларига боғлиқ.

O'xshashlar

Механиканинг физик асослари

Пайвандлаш ишларининг физик, химиявий асослари

Фотографик эмульсияни тайёрлаш технологияси

Кумуш галогенидли фотографик материалларда тасвир олиш

Статистик физик eлeмeнтлари