Hayot qanday boshlandi - Falsafa - Referatlar

Hayot qanday boshlandi

Yuklangan vaqt:

26.10.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

80 KB

Ko'chirib olish

Hayot qanday boshlandi? Reja: 1. Kimyoviy evolyutsiya g'oyasi 2. Erta atmosfera 3. Kimyoviy evolyutsiya nazariyasi bo'yicha hayotning kelib chiqishi. 4. Hikoyaning mohiyati Biz allaqachon hayot nima ekanligi haqida biroz gaplashdik. Haqiqatan ham, biz ushbu masalaning sirtini chizdik. Tirik dunyoni yaqindan o'rganib, unda yanada sirli, go'zallik va mukammallikni topamiz. Masalan, biz faqat ikki turdagi molekulalar haqida gapirdik: asosiy kislotalar va oqsillar, ammo tirik organizmning ishlashi uchun zarur bo'lgan boshqa ko'plab molekulalar mavjud. Biz tirik hujayra haqida suhbatlashdik. Ko'pgina kitoblar hujayraning qanday shakllanishi va ishlashiga bag'ishlangan. Ilmiy jismoniy hayot haqidagi ko'plab savollarga javob berdi, ammo har bir yangi javob yangi savollarni tug'diradi. Hayot sirlarini qanchalik oshkor qilsak, u shunchalik sirli bo'lib ko'rinadi. Endi boshqa savolga o'tishimiz kerak. Jismoniy hayot qanday boshlandi? Muqaddas Kitobda Xudo hayotni yaratganligi va har xil turdagi tirik organizmlarni (o'simliklar, daraxtlar, baliqlar, sutemizuvchilar, odamlar va boshqalar) "o'z turiga yarasha" yaratgani aytilgan. Bu faqat U hayotning har bir shaklini alohida yaratganligini anglatishi mumkin. Muqaddas Kitobga ko'ra, ular bitta asl tirik hujayradan rivojlanmagan, balki dastlab turli xil mavjudotlar va organizmlar sifatida yaratilgan. "Ularning

turlaridan keyin" so'zlari, shuningdek, Xudo tomonidan yaratilgan hayot shakllari, avvalambor, biz biladigan hayot shakllari (bundan tashqari, yo'q bo'lib ketgan va ularning qoldiqlari haqida biladigan narsalar) ekanligini anglatadi. Bu, albatta, yaratilish kunidan beri tirik olamda hech qanday o'zgarish bo'lmaganligini anglatmaydi. Tirik organizmlar katta potentsial yoki o'zgartirish qobiliyati bilan yaratilgan. Xudo hamma narsani ataylab shunday qilib yaratgan. Agar mavjudotlarning o'zgarishi qobiliyati bo'lmaganida, ular atrofdagi o'zgarishlarga moslasha olmas edilar. Qobiliyati o'zgarishi biri bir organizm bo'lishi mumkin mudofaa eng yaxshi shakllarini. Ammo o'tgan va hozirgi o'zgarishlar bir xil tur ichida sodir bo'ladi. Maxluqlar vaqtga qaramay bir turdan ikkinchi turga o'tmaydi. Bu savolga keyingi bobda qaytamiz, ammo bu erda hayotning kelib chiqishi yoki kelib chiqishi to'g'risida evolyutsiya nimani o'rgatayotganiga to'xtalmoqchiman. Kimyoviy evolyutsiya g'oyasi Ham evolyutsiya, ham Muqaddas Kitob Yer yuzida bir vaqtlar hayot bo'lmaganligini tan oladi. Ibtido: "Yer shaklsiz va bo'sh edi" (Ibtido 1: 2). Ikki nuqtai nazar, tirik mavjudotlar Yer yaratgan jonsiz materialdan (yoki moddadan) kelib chiqqan degan fikrga qo'shiladilar. Ibtido Xudo insonni ham, hayvonni ham "tuproq tuprog'idan" yaratgan deb e'lon qiladi, shubhasiz bu o'simliklar va daraxtlarga tegishli. Hatto Muqaddas Kitobda hayot Yerdan tashqarida paydo bo'lgan degan biron bir ishora yo'q. Evolyutsiya nazariyasining ko'pgina tarafdorlari bunga qo'shiladilar. Biroq, ba'zi olimlar hayotni Yerga koinotning boshqa joyidan, ehtimol meteoritlardan olib kelishgan deb jiddiy ta'kidlaydilar. Ushbu g'alati g'oya evolyutsiya nazariyasiga vaqt muammosini hal qilishda yordam berish uchun qabul qilingan. Jonsiz materiyadan hayot paydo bo'lishi uchun evolyutsiya minglab million yillarni oladi. Shunga qaramay, g'ayritabiiy hayot tarafdorlari hayot Yerdan tashqarida paydo bo'lgan va Yer u erda hayot rivojlanishi uchun etarlicha yoshga ega emas deb hisoblashadi.

Ammo aksariyat evolyutsionistlar hali ham hayot Yerda paydo bo'lgan deb hisoblashadi. Iltimos, ular shunday deb o'ylashlariga e'tibor bering. Ular haqiqatan ham hamma narsa taxmin qilganidek sodir bo'lganligini bilish imkoniga ega emaslar. Ba'zilar, agar bugungi kunda tirik organizmni laboratoriya sharoitida yaratish mumkin bo'lgan bo'lsa, bu kimyoviy elementlarning tasodifiy birikmasi natijasida hayot paydo bo'lishining dalili deb hisoblashi mumkin deb ta'kidlaydilar. Ular: “Qarang! Agar siz ushbu molekulalarni aralashtirsangiz va ularni to'g'ri tartibda birlashtirish uchun kimyo qonunlaridan foydalansangiz, siz tirik organizmga ega bo'lasiz. Hayot shundan boshlandi! " Xo'sh, birinchi navbatda, hech kim hali buni muvaffaq bo'ldi. Virusning zarrasini, uning DNKini oqsildan ajratib, so'ngra ularni yana birlashtirib, virus yana yashashi uchun ajratish mumkin (ya'ni tirik hujayraga yana yuqishi mumkin). Boshqa tirik mavjudotlarning qismlari kimyoviy jihatdan ham ajratilgan va keyin birlashtirilgan. Ammo tirik bo'lmagan molekulalardan tirik mavjudotni yaratish urinishlari istalgan natijaga olib kelmadi. Agar bu urinishlar muvaffaqiyat bilan tojlangan bo'lsa ham, bu hali tasodifan Yer yuzida hayot tug'ilishining isboti bo'lmaydi. Darhaqiqat, buning aksini isbotladi! Bu tirik bo'lmagan moddalardan hayot yaratish uchun mahorat, bilim va aql zarurligini isbotlaydi. Agar olimga ushbu fazilatlar etishmasa, tajriba muvaffaqiyatsizlikka uchrashi aniq. Oddiy, tirik bo'lmagan molekulalarni olish, ularni aralashtirish va tirik molekula paydo bo'lishini kutish etarli emas. Agar hayot hech qachon sinov naychasidan kelib chiqa oladigan bo'lsa, bu reaktsiyani yoki oddiy molekulalarning birikmasini boshqaruvchi olimning yuqori malakasi tufayli sodir bo'lishi aniq bo'ladi. Aynan olimning fikri ushbu materialda hayot kodini yaratadi. Xuddi shu singari, Muqaddas Kitobda Xudo hayotni jonsiz materiyadan (yoki changdan) yaratganligi, undan Yer yaratilganligi haqida o'rgatilgan. Xudo aql, bilim va cheksiz mahoratni qo'llagan. Ehtimol, kun kelib, olimlar Uning namunasidan foydalanib, Xudo qilgan ishini takrorlay olishadi.

Ammo bu borada evolyutsiya nazariyasining aytganlariga qaytaylik. Kimyoviy evolyutsiya g'oyasi shundan iboratki, oddiy kimyoviy moddalar birinchi tirik molekula, ya'ni o'z-o'zini ko'paytirishga qodir bo'lgan DNK molekulasi paydo bo'lgan tarzda birlashtirildi (yoki kombinatsiyani hosil qildi). Ushbu g'oya ikkita dalilga asoslangan. Birinchisi, DNK va oqsil kabi tirik molekulalar tirik bo'lmagan molekulalar bilan bir xil atomlardan iborat. Ular kislorod, vodorod, uglerod, oltingugurt va boshqalar atomlaridan, ya'ni suv, botqoq gazi va boshqa oddiy moddalarni tashkil etadigan bir xil atomlardan iborat. Tirik molekulalar tarkibida tirik bo'lmaganlar tarkibida topilmaydigan atomlar yo'q. Tirik molekulalar faqat atomlarning tutashganligi va odatda ularni faqat tirik organizm yaratishi bilan farq qiladi. Bu, albatta, Xudo tirik mavjudotlarni "er tuprog'idan" "yaratgan" deb aytganda, Muqaddas Kitobda aniq aytilgan. Darhaqiqat, Ibtido kitobidagi so'zlar, Musoning kimyo haqida juda kam ma'lumotga ega ekanligini o'ylaganingizda juda ajoyib. Tirik va jonli bo'lmagan narsalar butunlay boshqa materiallardan iborat deb taxmin qilish ancha osonroq bo'lar edi. Ikkinchi oddiy haqiqat shundaki, qulay sharoitda kichik molekulalar kattaroq va murakkabroq moddalarga birlashishi mumkin. Barcha plastik ishlab chiqarish shu haqiqatga asoslangan. Masalan, keng tarqalgan plastik bo'lgan polietilen minglab kichik etilen molekulalarini bitta ulkan zanjirga birlashtirish natijasida hosil bo'ladi. Etilen gazining molekulalari birlashib, umumiy plastik yoki polietilen molekulasini hosil qilishi mumkin. Shunday qilib, evolyutsionistlarning aytishicha, metan (CH4), suv (H2O), ammiak (NH3) va vodorod (H2) kabi kichik molekulalar birlashishi mumkin. ichiga navbatida hayot paydo bo'lgan molekulalar hosil yirik molekulalar,. Erta atmosfera Yuqorida aytib o'tilgan kichik molekulalar Yer paydo bo'lganda havoda yoki atmosferada bo'lgan bo'lishi mumkin. Endi, albatta, bizning havo deyarli butunlay

azot va kislorod, oz miqdordagi kislorod dioksidi va boshqa gazlardan iborat. Shubhasizki, agar Yer paydo bo'lganidan keyin atmosferada hozirgi kabi kislorodga ega bo'lsa, hayot kimyoviy rivojlana olmaydi. Ushbu so'z to'g'ri, chunki kislorod katta molekulalarni kichiklarga ajratadi. Kislorod hayot boshlanishi mumkin bo'lgan bosqichdan oldin ham katta molekulalarni yo'q qiladi. Evolyutsionistlarning ta'kidlashicha, dastlabki bosqichda Yerda atmosferada kislorod yo'q edi, faqat katta rivojlanayotgan molekulaga zarar etkaza olmaydigan gazlar bor edi. Natijada barcha kislorodni yashil o'simliklar hosil qilgan bo'lishi kerak fotosintez deb ataladigan tabiiy jarayon. Bu to'g'ri ko'rinadi. Ammo bir xil ehtimollik bilan bu to'g'ri bo'lmasligi mumkin. Ilm buni isbotlay olmaydi va rad eta olmaydi. Albatta, Yerda doimo kislorod ko'p bo'lgan, uning katta qismi toshlarda. Ammo bizning kunlarimizdagidek bepul kislorod bor-yo'qligini biz bilmaymiz. Kislorod evolyutsiyasi uchun qiyin vazifadir. Bugungi kunda deyarli barcha hayot shakllari kislorodga bog'liq. Ularsiz ular tirik qolishmas edi. Biroq, erta hayot shakllari kislorodga muhtoj emas edi (agar evolyutsiyaga ishonilsa), chunki nafas olish uchun zarur bo'lgan kislorod u erda bo'lmagan. Bundan tashqari, bunday tirik mavjudotlar uchun halokatli bo'lar edi. Shunday qilib, biz ishonamiz kerak, ayrim, vaqt nuqtasida jonli kislorod aylantirilgan olmadi organizmlarni (ehtimol, asta-sekin) kirib endi kislorodsiz yashay olmaydigan organizmlar! Bu mumkin, lekin hali ham aqlga sig'maydi! Qolaversa, demak, biz ushbu dastlabki hayot shakllari haqida hech qanday tasavvurga ega emasmiz. Ular kislorod hayot beradigan zamonaviy jonzotlardan juda farq qilishi kerak edi. (Ba'zi organizmlar, masalan, ba'zi turdagi bakteriyalar, bunga hojat yo'q yilda kislorod, lekin hech kim bu evolyutsionistlar) erta hayotini tasavvur bu shaklda ekanligini aytadi. Ba'zi bir molekulalarni oddiy gazlar aralashmasi orqali uchqun o'tkazib hosil qilish mumkin: (a) formaldegid, (b) sirka kislotasi, c) vodorod siyanid. Quyosh, chaqmoq va osh U erda bu sarlavhani haqida kulgili narsa emas! Evolyutsiya

kichik molekulalarni katta molekulalarga birlashtirishda birinchi qadam osmonda sodir bo'lgan deb o'rgatadi. Yildirim yoki quyosh nuri metan, suv, ammiak va karbonat angidrid molekulalarini birlashtirib, yirik organik molekulalarni hosil qilishga majbur qildi. (Organik - uglerodni o'z ichiga olgan molekula). Aytaylik, elektr uchquni (yoki zaryadsizlanishi) kichik molekulalarni katta molekulalarga birlashishiga olib kelishi mumkin. Ushbu tajriba laboratoriyada ko'p marta amalga oshirilgan. Agar uchqun o'rniga ultrabinafsha nur ishlatilsa, xuddi shunday bo'ladi. (Ultra binafsha nur quyosh yonishini keltirib chiqaradi). Kichik molekulalar qizdirilgan qumdan o'tib ketganda ham oz miqdordagi organik molekulalar hosil bo'ladi. Shu tarzda shakllanish qobiliyatiga ega bo'lgan bir nechta molekulalar 8-rasmda keltirilgan. Ammo shuni yodda tutishimiz kerakki, garchi bu molekulalar ular hosil bo'lganlaridan kattaroq bo'lsa-da, ular hayot molekulalaridan oqsillar va nuklein kislotalar singari ancha kichikdir. Agar bu molekulalar osmonda qolib ketgan bo'lsa, ular tez orada yo'q bo'lib ketishi kerak edi va, avvalo, ularni yaratgan energiya, masalan, quyosh ultrabinafsha nurlari. Bunday holatda, ular daryolar, ko'llar va dengizlarda to'planib qolgan erdagi yomg'ir bilan yuvilgan bo'lishi kerak. Ortiq millionlab yillar davomida, kimyoviy evolyutsiya nazariyasi bir "osh", yoki organik molekulalar va suv kontsentrlangan aralashmasi hosil, ko'proq va ko'proq organik molekulalar Yerda suvda to'plangan, bahs yuritadi. Bu sho'rva juda qalinlashgan yoki suv oqimida ta'sir qilmaydigan va Quyosh tomonidan yarim quritilgan suv havzalarida to'plangan bo'lishi kerak. Ushbu sho'rva hech qachon mavjud bo'lganligi haqida hech qanday dalil yo'qligini darhol aniqlab olaylik. Bu qulay sharoitda bo'lishi mumkin edi, deymiz. Bundan tashqari, keyingi bosqichlarda, xuddi shu nazariya organik molekulalarning suv bilan aralashmasligini aytadi (masalan, yog 'suv bilan aralashmaydi). Ammo bunday sho'rva odatda paydo bo'lishi va millionlab yillar davomida saqlanib turishi uchun organik molekulalar suv bilan etarlicha yaxshi aralashishi kerak, chunki yomg'ir tomchilari ularni atrofda olib yuradi toshlar yerdan singib ketmoqda. Kislorodda bo'lgani kabi, nazariyani sharhlayotganini

ko'ramiz va u va bu: molekulalar evolyutsiya nazariyasi uchun qulay bo'lganda suv bilan aralashadi va aralashmaydi. Ochig'ini aytganda, nazariya tasdiqlamoqchi bo'lgan narsa imkonsiz emas. Ko'pgina moddalar suv bilan oz miqdordagi aralashtiriladi, lekin ularning miqdori ko'paytirilsa, yog' suvdan ajratilgani kabi ajralib chiqadi. Shunga qaramay, evolyutsiya nazariyasi doimo sharoitlar juda qulay bo'lganligidan kelib chiqadi va bu eng ilmiy yondashuv emas. Ushbu qiyinchilikdan qochish uchun, nazariya, har qanday narsa qanchalik ishonchli bo'lsa ham, sodir bo'lishi mumkinligi, etarli vaqt berilganligi haqidagi dalillarni nazarda tutadi. Shuning uchun evolyutsiya million va million yillar haqida gapiradi. Kimyoviy evolyutsiya nazariyasi bo'yicha hayotning kelib chiqishi. Hayotga so'nggi qadam Hayot paydo bo'lishidan oldin yana ikkita qadam tashlangan deb taxmin qilinadi. In- Birinchidan, konsentrlangan "sho'rva" tarkibidagi organik molekulalar zanjir bog'ichlari singari birlashib, tirik mavjudotlarda juda katta molekulalarni hosil qilishi kerak edi. Men bu erda bunday kombinatsiyadagi barcha eng murakkab kimyoviy jarayonlarni tushuntirib berolmayman, ammo uchta nuqta borki, ularsiz bu mumkin emas. Birinchidan, albatta, sho'rva kerakli miqdorda va kerakli miqdorda molekulalarni o'z ichiga olishi kerak. Ikkinchidan, kichik molekulalarni oqsillar va DNK singari yiriklarga birlashtirish uchun atrofda suv bo'lmasligi kerak yoki suv ta'sirini neytrallashtiradigan katalizatorlar deb nomlangan maxsus molekulalar bo'lishi kerak. Shunga qaramay, ushbu zarur molekulalarning aslida o'z vaqtida va kerakli miqdorda bo'lganligi imkonsiz emas. Ularning mavjud bo'lishi va aloqasi yo'qligi mumkin emas, ammo bularning barchasi juda mumkin emas. Shunisi e'tiborga loyiqki, hatto ushbu katalizatorlardan foydalangan holda ham, hech kim hatto qisqa protein yoki DNKga o'xshash zanjirlarni ham yaratolmagan. Uchinchi va eng jiddiy qiyinchilik. Organik molekulalar qanday tartibda tirik molekulada birlashadi? Masalan, oxirgi bobda aminokislotalarni maxsus usulda

birlashtirib, oqsillarni hosil qilish kerakligini ko'rdik. Hech qanday eski buyurtma ishlamaydi, aminokislotalar aralashmasi deyarli tartibsiz bo'ladi. Shunga qaramay, biz DNK zinapoyalarini ulash tartibi qanchalik muhimligini ko'rdik, ammo nima uchun bu tartib bo'lishi kerak, boshqasi emasligi haqida kimyoviy izoh yo'q. Darhaqiqat, evolyutsionistning tartib haqidagi savolga javobi yo'q. Ba'zilar, loy kabi minerallar tartiblangan kristalli tuzilishga ega bo'lib, molekulalarning u yoki bu tartibda birlashishi uchun namuna bo'lib xizmat qiladi deb taxmin qilishmoqda. Ammo, aslida, tasavvur qilish qiyin. Gil kristallari juda oddiy naqshga ega. Ularda aminokislotalarga oqsillarni qanday yasashni yoki o'sib boruvchi DNK molekulasida hayot kodini muhrlashni aytib beradigan etarli ma'lumot yo'q. Sizga faqat ikki yoki uchta harfli so'zlardan foydalangan holda biologiya bo'yicha insho yozish talab qilingan bo'lsa; bu mumkin emas edi, chunki bunday qisqa so'zlar etarli ma'lumotni o'z ichiga olmaydi. Hayotiy organik sho'rvadan paydo bo'lishidan oldin yana ikki qadam borligini aytdim. Birinchi qadam bu sho'rva tarkibiy qismlaridan ulkan, buyurtma qilingan molekulalarning paydo bo'lishi edi, biz shunchaki ko'rib chiqdik. Endi biz ikkinchi bosqichni, ya'ni birinchi tirik hujayraning shakllanishini ko'rib chiqamiz. Ko'ryapsizmi, individual molekulalar, hatto oqsil va DNK molekulalari ham tirik mavjudot emas. Hatto hayotning ushbu molekulalari ham bir yoki bir nechta hujayralarga qurilishi (yoki tashkil etilishi) kerak. To'g'ri, virus zarralari faqat oqsil konvertidagi DNK molekulalaridan iborat. Ammo viruslar umuman tirik emas. Ular faqat tirik hujayralar ichida yashashi va ko'payishi mumkin. Haqiqiy hayot shakllari hujayralardan iborat, garchi ba'zi jonzotlar bitta hujayradan iborat. Shunga qaramay, biz hujayralar yoki hech bo'lmaganda bitta hujayradan iborat bo'lmagan bitta chinakam jonzotni bilmaymiz. Shunday qilib, evolyutsiya nafaqat hayot molekulalarining paydo bo'lishi, balki hujayraning ulardan qanday paydo bo'lganligi to'g'risida ham izoh olishga majbur. Tabiiyki tasodifan birinchi hujayralar qanday paydo bo'lganligini tushuntirish uchun bir nechta fikrlar!

Evolyutsiya shuni ko'rsatadiki, sho'rva konsentratsiyalanganligi sababli, organik molekulalar suvdan ajralib chiqa boshladi, xuddi yaxshilab aralashtirilgandan keyin suvdan yog 'tomchilari. Sovun yoki kukun kabi ba'zi molekulalar bir uchida suv bilan, ikkinchisida faqat yog'li suyuqliklar bilan bog'lanadi. Agar bizning sho'rvamizda bunday molekulalar mavjud bo'lsa, ular yog'li tomchilar yuzasida to'planib, tomchi atrofida bir xil terini (yoki membranani) hosil qiladi. Ba'zi boshqa molekulalar bu teriga yopishib, tirik hujayralar atrofida va uning ichida joylashgan membranalarga o'xshash ikkinchi qavatni hosil qilgan bo'lishi mumkin. Bularning barchasi evolyutsiya tirik hujayraning shakllanishini tushuntirishi mumkin. Ammo bir tomchi organik molekulalar, hatto er-xotin membrana bilan o'ralgan bo'lsa ham, tirik hujayradan farq qiladi, xuddi g'isht bloklari yashaydigan va ishlaydigan zavoddan farq qiladi. Biz tirik hujayraning qanchalik murakkab va uyushganligini ko'ramiz. Bu binolar, mashinalar, ishlab chiqarish liniyalari, ishchilar, idoralar va loyihalar bilan yaxshi boshqariladigan zavodga o'xshaydi. Evolyutsiya tirik hujayraga aylangan deb aytgan bir tomchi yog ', bu bizning taqqoslashimiz bo'yicha, eng yaxshisi, bo'sh binodan boshqa narsa emas. Albatta, odatdagidek evolyutsionist qo'llarini silkitib, tomchining millionlab yillar davomida tirik hujayraga aylanishi kerakligini tushuntiradi. Ammo bu, albatta, bema'nilikdir. Yog 'tomchilari ham, tirik hujayralar ham uzoq umr ko'rmaydi! Yog 'tomchilari bir-biriga yopishadi va ular aralashgan suv yuzasida suzib, alohida qatlam hosil qiladi. Bir muncha vaqt davom etadigan yog 'va suv aralashmasini (emulsiya deb ataladi) tayyorlashga harakat qilsak ham, biz abadiy natijalarga erisha olmaymiz. Emulsiya bo'yog'i yomonlashadi, masalan, muzlatishga ruxsat berilsa. Tirik hujayralar, hatto tirik tanada ham doimiy ravishda yo'q bo'lib, o'rnini yangi hujayralar egallaydi. Qanday qilib organik tomchilar yoki tomchidan tirik hujayragacha bo'lgan ba'zi hosilalar hujayraning paydo bo'lishi uchun zarur bo'lgan millionlab yillar davomida yashaganiga ishonishimiz mumkin? va agar bunday ulkan vaqt talab etilmagan bo'lsa, unda nega bugungi kunda

laboratoriya sharoitida kerakli molekulalarni aralashtirib, o'zlari hujayra qatoriga kelguncha kutib, tirik hujayrani yaratish mumkin emas? Siz ishonmaydigan voqea Oldingi bob qiyin bo'lgan bo'lsa kerak. Shuning uchun, men sizga bir oz dam berib, bitta ajoyib voqeani aytib bermoqchiman. Uning ma'nosini keyinroq tushunasiz. Bir kuni dengiz qirg'og'ida sayr qilayotib, yarmi qum bilan qoplangan biron bir yorqin narsaga ko'zim tushdi. Men uni oyog'im bilan qazib oldim va u yaxshi sakrab turadigan kichkina, qattiq kauchuk to'plardan biri ekan. U bu erga qanday etib keldi? Kecha biron bir bola plyajda o'ynab o'tirganida uni tashlab ketgan deb o'ylashingiz mumkin, ammo men sizga butunlay boshqacha tushuntirish beraman. Ko'p asrlar oldin, tropik orolda kokos daraxti va rezina daraxt yonma-yon o'sgan. Bir marta hindiston yong'og'i palma daraxtining tepasidan erga qulab tushdi va toshga urildi, u qobig'ining kichik qismini sindirib tashladi. Biroz vaqt o'tgach, chumolilar va boshqa hasharotlar kokos po'stlog'idagi teshikni topdilar va yong'oqning ichki qismini butunlay bo'shashguncha va ichkaridan toza bo'lguncha tortib olishni boshladilar. Shunday bo'lganki, o'sha paytda palma daraxtidan ikkinchi yong'oq tushdi. Yiqilayotganda u rezina daraxtning qalin shoxlaridan birini urib, qobig'ining bir qismini sindirib tashladi. Tabiiyki, sutli kauchuk lateks shikastlangan shoxchadan oqib tusha boshladi va erga tusha boshladi. Bo'sh yong'oq po'stlog'i to'g'ri yotibdi (ilgari aytganimdek, shunday emas) shikastlangan filial ostida, teshik oching. Tasodifan, rezina lateks to'g'ridan-to'g'ri teshikka tomchilatib yubordi, qobiqda juda ko'p miqdordagi lateks to'planguncha. Keyin shamol esib, orol bo'ylab qum va changni tepib yubordi. Changning bir qismi oltingugurt mineralidir, va ba'zi bir orolda qizil qoyalarning edi. Shamol changni kokos po'stlog'iga olib bordi va ko'plab chang teshikka tushib, rezina lateksga joylashdi. Oxir-oqibat, shamol teshik ustiga mahkamlangan bargni olib keldi va lateks tomchilari teshikni ichkariga yoki aksincha, tashqariga kirmasligi uchun muhrlab

qo'ydi. Shamol boshqargan dengiz qirg'oqdan ko'tarilib, kokos qobig'ini yuvib tashladi. As qobiq ustidan to'lqinlar tomonidan dangled va pastga, chayqalib, rezina lateks kulrang va qum bilan aralashtiriladi va to'pni ag'darildi. Oltingugurt va rezina qizdirilganda, rezina vulkanizatsiyalanadi, qattiq, elastik bo'lakka aylanadi. Aynan shu narsa sodir bo'ldi. (Biz issiq quyoshni tasavvur qilishimiz kerak, ammo bu muammo emas)! Vulkanizatsiya paytida lateks juda katta qobiq, hindiston yong'og'i ichida aylanib yurishni davom ettirib, natijada mukammal yumaloq shaklga ega bo'ldi. Rangli chang hosil bo'lgan elastik to'pni qizil va sariq rangga bo'yadi. Tasodifan, ba'zi toshlarda hindiston yong'og'i sinib ketdi, bo'shagan to'p suzdi va qirg'oqqa tashlandi, men uni topdim. Siz mening hikoyamga ishonasiz! Yo'q? Nega unga ishonmasligingizni ayting. O'ylaymanki, siz buni imkonsiz deb atagan bo'lar edingiz, lekin men har bir qadamim mukammal darajada iloji borligi uchun bor kuchimni sarfladim! Men aytgan hamma narsa ilm-fan nuqtai nazaridan mumkin, men foydalangan ba'zi g'oyalar ilmga yaxshi ma'lum bo'lgan jarayondan olingan. Unda nega mening hikoyam sizga yoqmaydi? Siz buni ishonib bo'lmaydigan deb aytasiz va siz haqsiz. Men har birining imkoni bo'lgan, ammo umuman ishonib bo'lmaydigan bir nechta tasodiflarni oldim va ularni birlashtirdim. Natijada to'pning qirg'oqda qanday tugashi haqida hikoya qilinadi. Agar siz ushbu barcha tasodiflarning bir-biriga to'g'ri kelishi ehtimolini mutlaqo ahamiyatsiz deb aytsangiz, men shunchaki hamma narsa sodir bo'lishi uchun ko'p vaqt ketgan deb javob beraman. Agar bu yuz yil ichida sodir bo'lishi mumkin emas deb aytsangiz, men aytaman: «Hammasi to'g'ri. Bunga ming yillar kerak bo'lishi mumkin. " O'ylaymanki, mening haq ekanligimni isbotlay olmaysiz, ammo rezina to'p men aytganimdek qirg'oqda "sodir bo'lmagan" degan ishonchda qolasiz. O'ylaymanki, siz men bilan bahslashishdan charchaysiz, baribir siz aytgan yo'lda qirg'oqda rezina to'p paydo bo'lmagani uchun ishonchingiz komil bo'ladi.

Hikoyaning mohiyati Kimyoviy evolyutsiya nazariyasi mening rezina to'p haqida tushuntirishimga juda o'xshaydi. Nazariyaning har qanday bosqichlari mumkin emasligini isbotlab bo'lmaydi. Ko'p narsa shubhali, ammo bu hisobga olinmaydi. Bizga etarlicha uzoq kutish mumkin bo'lsa ham, ehtimoldan yiroq narsalar yuz berishi aytiladi. Ehtimol, kauchuk koptok hikoyasi, agar buning uchun etarli vaqtingiz bo'lsa, hamma narsa mumkinligiga shubha qilasiz. Ushbu g'oya evolyutsiya nazariyasida qayta-qayta paydo bo'lib, mutlaqo noto'g'ri. Bu biz "ehtimollar nazariyasi" deb atagan narsani noto'g'ri tushunishga asoslangan. In rezina to'pni tarixi, men oxiri natija bo'lishi uchun faqat to'g'ri vaqtda sodir kerak bo'lgan barcha o'n xil shubhali hodisalari haqida birgalikda to'liq tushunib qilgan. Evolyutsiya nazariyasi hayot qanday paydo bo'lganligi to'g'risida xuddi shunday fikrni tasdiqlaydi. Dastlabki atmosferada bir xil turdagi kichik molekulalar bo'lishi kerak edi, va boshqasi emas. Molekulalarni bir-biriga yopishtirib, ularni yana bir-biridan ajratmaslik uchun chaqmoq yoki ultrabinafsha nur bo'lishi kerak edi. Yangi hosil bo'lgan, katta molekulalarni yomg'ir yuvishi kerak edi. Bunday holda, molekulalar yomg'ir bulutlari ostida bo'lishi kerak edi, ammo kichik ammiak molekulalari, suvda oson eriydi, ularni qandaydir tarzda yomg'ir yuvib tashlamadi. (Ishonish qiyin emas, shunday emasmi?) Katta molekulalar, garchi suvda erishi qiyin bo'lsa ham, suv erga singib ketganda yoki toshlar atrofida oqib tushganda davom etishi kerak edi. Ushbu molekulalar suvdan engilroq bo'lishiga qaramay, suv ostida qolishlari kerak edi. Agar ular sirt ustida suzib yurishgan bo'lsa, ular ultrabinafsha nurlari bilan yo'q bo'lib ketishi kerak edi. Molekulalarni birlashtirish uchun organik sho'rvada to'plash va konsentratsiyalash kerak edi.

Katalizator molekulalarining mavjudligi suvdagi organik molekulalarni birlashtirishga majbur qilish uchun zarur edi. Oqsil va DNK hosil bo'lishi uchun kerakli miqdordagi kerakli molekulalarga ega bo'lish zarur edi. Qanday bo'lmasin, oqsillar va DNKga xos bo'lgan molekulalarning maxsus tartibiga erishildi. Buning uchun ishonchli yoki oddiygina tushuntirish berilmagan. Organik klasterlar paydo bo'lishi va ular ichida tirik hujayraga aylanib ketadigan narsa sodir bo'lguncha uzoq vaqt shu holatda turishi kerak edi. Biroq, hech kim bu "nimadir" nima ekanligini va qanday sodir bo'lganligini bilmaydi. Va, albatta, birinchi tirik hujayra o'lishdan oldin uni ikkiga bo'linishini o'ylab topishi kerak edi (bir hujayrali hayvonlar uzoq yashamaydi, ayniqsa, hozirgi vaqtda mikroblarni yo'q qilish uchun ishlatiladigan ammiak eritmasida). Bu erda bizda o'n bitta shart mavjud, ularning har biri hayot mavjud bo'lishi uchun bajarilishi kerak. Alohida qabul qilingan shartlarning hech birini umuman imkonsiz deb hisoblash mumkin emas, garchi biz ulardan bittasi yoki ikkitasi qanday bajarilganligi haqida tasavvurga ega emasmiz. Ularni hayotning kelib chiqishi uchun tushuntirish sifatida birlashtirib, biz mutlaqo haqiqiy bo'lmagan voqeani olamiz! Bu bizni kauchuk to'pga qaytaradi. Qiziq, qaysi birini ishonchli deb bilasiz, kauchuk koptok hikoyasi yoki kimyoviy evolyutsiya nazariyasi?

Adabiyotlar : 1. I.M.Oranskiy «Vvedenie v iranskuyu filologiyu» M. 1960, 1988. 2. Osnovi iranskogo yazikoznaniya M., 1979, 1981, 1982 . 3. Gamkrelidze T.V.Ivanov Vch.Vs. «Indoyevropeyskiy yazik i indoyevropeysi» tom I- II , Tbilisi, 1984. 4. Naselenie SSSR M, 1976 . 5. www.arxiv.uz 6. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Hayot nima

Fridrix Nitshening hayot falsafasi

Hozirgi zamon falsafasi va uning asosiy oqimlari

Hozirgi zamon jahon falsafasi va uning asosiy oqimlari

XVI asrdan XX asr boshlarigacha O’zbekistonda