Конвектив иссиклик алмашинуви - Energetika - Referatlar

Конвектив иссиклик алмашинуви

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

223.5 KB

Ko'chirib olish

Конвектив иссиклик алмашинуви Режа: 1. Асосий тушунчалар. 2. Иссиқлик бериш коэффиценти конвектив иссиқлик алмашинуви дифферанциал тенгламаси. 3. Ўхшашлик назарияси. 4. Эркин ва мажбурий ҳаракатланишда иссиқлик берилиши.

1 Асосий тушунчалар Нотекис қиздирилган суюқ, газсимон ёки сочилувчан муҳитда, муҳитнинг ҳаракатланиши ва иссиқлик ўтказувчанлиги натижасида энергиянинг иссиқлик шаклида узатилишига конвектив иссиқлик алмашинуви дейилади. Ҳаракатланувчи муҳит ва унинг бошқа муҳит билан чегара сирти орасидаги конвектив иссиқлик алмашинуви иссиқлик бериш дейилади. Иссиқлик бериш процесси жуда кўп омилларга боғлиқ, улар дан асосийларини кўриб чиқамиз. 1. Суюқлик оқишининг вужудга келиш сабаблари . Вужудга келиш сабабларига қараб суюқликнинг ҳаракати эркин ва мажбурий ҳаракатларга бўлинади. Эркин ҳаракатланиш нотекис қиздирилган муҳитда вужудга келади. Бунда вужудга келадиган температуралар фарқи зичлик ларнинг фарқ қилишига ва муҳитдаги зичлиги камроқ заррачалар нинг юқорига ҳаракат қилишига олиб келади. Бу ҳолда эркин ҳара катланиш табиий ҳаракатланиш ёки иссиқлик конвекцияси дейилади. Эркин ҳаракатланишнинг жадаллик билан бориши муҳитнинг физик хоссасига боғлиқ бўлади. Суюқликнинг мажбурий ҳаракатланиши ташқи қўзғатувчилар: вентиляторлар, насослар, аралаштиргичлар ва шунга ўхшашларнинг таъсир этиши билан боғлиқ. Булар ёрдамида муҳитни катта тез ликда ҳаракатлантириш ёки тезлигини кенг куламда ўзгартириш ва шу билан иссиқлик алмашинуви жадаллигини бошқариш мумкин. Агар мажбурий ҳаракатланиш тезлиги кичик ва суюқлик зарра чалари температуралари орасида фарқ бўлса, мажбурий ҳаракатла ниш билан биргаликда эркин ҳаракатланиш ҳам содир бўлади. 2. Суюқликнинг оқиш режими.

Суюқликнинг ҳаракати ламинар ёки турбулент бўлиши мумкин. Ламинар оқишда суюқлик заррачалари осойишта фақат бир-бирига параллел траектория бўйича ҳаракатланади ва уларнинг ҳаракат йўналиши умумий оқим йўналиши билан мос келади. Ламинар ҳара катда қувурнинг кесими бўйича тезликнинг тақсимланиши парабола характерида бўлади (12.1-расм). Тезликнинг бу каби тақсимланиши суюқлик заррачалари орасидаги қовушоқлик кучлари сасбабли вужудга келади. Суюқлик заррачаларининг энг юқори ҳаракат тезлиги қувурнинг ўқи бўйлаб содир бўлиб, у ўртача ҳаракат тезлигидан икки ба робар юқори бўлади. Турбулент оқишда суюқлик қатламларининг узлуксиз аралашиши кузатилиб,оқим тартибсиз хаотик ҳаракатда бўлган заррачалар йиғиндисидан иборат бўлади. Турбулент оқиш режимининг қарор топиши тезликнинг қувур ўқи яқинида камайиши ва деворлари яқинида ортиши билан характерланади, шу сабабли тезлик профили 12.1-расмда тасвирланган кўринишни олади. 1-расм . +увур кесимида тезликларнинг тақсимланиши: а) Ламинар б) Турбулент о š имда.

Суюқлик заррачаларининг энг юқори ҳаракат тезлиги қувурнинг ўқи бўйлаб содир бўлиб, у ўртача ҳаракат тезлигидан 1,2-1,3 баробар юқори бўлади. +увурга киришдаги кесимда суюқликнинг ҳаракатланиш тезли ги ўзгармас бўлади. Лекин суюқлик қувур бўйлаб оқа бошлаши би лан деворлар яқинидаги суюқлик зарралари деворларга ёпишади, натижада деворлар яқинида тезлик кескин пасаяди. Суюқлик сарфи ўзгармаганлиги сабабли тезлик қувур кесимининг ўртасида тегиш лича кўпаяди. Бунда қувур деворларида чегара қатлам ҳосил бўлади. Суюқлик ҳаракатининг характерига қараб ламинар ва турбулент чегара қатламлар бўлади. Турбулент чегара қатламда доимо қовушқоқ дейиладиган жуда юпқа қатламча бўлади, унда қовушоқлик кучлари таъсирида турбулент пульсациялар аста-секин сўнади. Суюқлик қувурга кирган пайтдан то барқарорлашган оқим қарор топгунга қадар чегара қатлам қалинлиги барча кесимни тўлдирганча қувур узунлиги бўйлаб аста-секин ортиб боради. Шу пайтдан бошлаб тезликнинг ўзгармас профили юзага келади ва оқим барқарорлашади. Доиравий қувурда суюқлик ҳаракатининг характери ўлчамсиз комплекс билан аниқланиб, Рейнольдс сони дейилади ва қуйидагича белгиланади: d w  Re (1) бу ерда: w -суюқлик ўртача ҳаракат тезлиги, м/с; d -доиравий қувурнинг диаметри, м;  -суюқликнинг кинематик қовушоқлиги, м 2 /с. Доиравий бўлмаган каналларда характерли ўлчам сифатида эквивалент диаметрдан фойдаланилади:  F dэкв 4  бу ерда: F - канал кўндаланг кесимининг юзаси;  - унинг периметри.

Агар  Re 2300 бўлса оқим ламинар,  Re 10000 да эса турбулент бўлади. Баъзи ҳолларда (канал ички юзаси силлиқ ва киришда юзага келадиган турли қўзғалишлар йўқотилганда) Рейнольдс сони R е нинг қиймати 10 000 гача бўлганда ҳам ламинар оқимни сақлаш мумкин. Бунда ҳосил қилинган ламинар оқим беқарор бўлиб, салгина қўзғалиш натижасида турбулент оқимга айланиб кетади. Суюқликнинг оқим режими иссиқлик бериш жадаллигига таъсир қилади. Ламинар режимда иссиқликнинг узатилиши оқим йўналишига нормал бўйича асосан иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан амалга ошади. Суюқликнинг иссиқлик ўтказувчанлиги анча кичик бўлган лиги сабабли ламинар оқишда иссиқлик алмашиниш жадаллиги катта бўлмайди. Турбулент оқишда иссиқлик оқим ичида иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан, шунингдек, суюқликнинг деярли барча массаси нинг аралашиши йўли билан тарқалади, бунда суюқликнинг қатлам ости совиқрок қисми иштирок этмайди чунки, иссиқликнинг молекуляр узатилиши турбулент узатилишдан устун туради. Шунинг учун турбулент оқишда иссиқлик алмашиниш жадаллиги ламинар оқишда гига қараганда анча катта бўлади. 3. Суюқликнинг физикавий хоссалари. Техникада газ ва суюқ иссиқлик ташувчилар сифатида кўп моддалар қўлланилади: ҳаво, сув, газлар, мой, нефть, спирт, симоб ва бошқалар. Бу моддаларнинг физик хусусиятларига кўра иссиқлик бериши ҳар-хил бўлади. Иссиқлик алмашинувига қуйидаги физик параметрлар таъсир этади: иссиқлик ўтказувчанлик коэффи центи  , солиштирма иссиқлик сиғими с, зичлиги  , температура ўтказувчанлик коэффиценти c a  /  ва динамик қовушоқлик коэффиценти  . Барча реал суюқликларда  турли тезлик билан ҳаракатланаётган суюқликнинг қўшни қатламлари ёки заррачалари орасидаги ишқаланишни характерлайди. Агар  нинг қиймати қанча катта бўлса, суюқликнинг окувчанлиги шунча кичик бўлади. Гидродинамика ва иссиқлик узатиш

тенгламаларида динамик қовушоқликнинг суюқлик зичлигига бўлган нисбати кинематик қовушоқлик  ҳам учрайди. с м / , / 2    Ҳар қайси модда учун бу параметрларнинг муайян қийматлари бор ва улар температуранинг, баъзилари эса босимнинг ҳам функ цияси ҳисобланади. 4. Иссиқлик берувчи сиртнинг шакли ва ўлчамлари. Иссиқлик берувчи сиртнинг шакли, ўлчамлари ва жойлашиши (тик, ётиқ, қия) катта таъсир кўрсатади. Жисмнинг ҳар қандай оддий шаклларидан (қувур, плита ва шунга ўхшашлар) кўп хил иссиқлик берувчи сиртлар ҳосил қилиш мумкин. Оддий сиртдан тор тиб энг мураккаб сиртгача ҳар бир сирт иссиқлик ташувчининг ҳаракатланиши ва иссиқлик беришнинг ўзига хос шароитларини вужудга келтиради. 2 Иссиклик бериш коэффиценти. конвектив иссиклик алмашинуви дифферанциал тенгламаси Иссиқлик бериш жараёнига таъсир қиладиган омиллардан кўриниб турибдики, конвектив иссиқлик алмашинувида иссиқлик миқдорини топиш жуда қийин. Иссиқлик бериш жараёнининг жадаллиги ла минар чегара қатламининг борлиги ҳамда унинг қалинлиги билан узвий боғлиқ. Шунинг учун иссиқлик ўтказувчанлик усули билан узати лади деб муаммони Фурье қонунига кўра қуйидаги тенглик билан ифодалаш мумкин:    F FdF t grad Q  (2) Аммо ҳисоблашларда бу тенгликни кўллаш жуда қийин чунки деворнинг температура градиенти grad t F ва унинг бутун иссиқлик алмашинуви юзаси F да ўзгаришини аниқлаш мумкин эмас. Ҳисоблашга қулай бўлиши учун 12.2-расмга кўра температура градиентининг қиймати dt / dn ни элементар учбурчак ва учбурчак ABC ўхшашлигига кўра қуйидаги нисбат билан алмаштириш мумкин.

ёки t dn dt ёки t t ВС АВ dП dt кат чег кат чег с дев . .          t dn dt q кат чег    .    белгилаймиз     кат чег . , у ҳолда t q ва tF Q       (3) 2-расм. Бу тенглама иссиқлик техникасида Ньютон тенгламаси дейила ди. Бу ифодада -  t температура босими, яъни девор сирти билан де вор сиртини ювиб ўтадиган суюқликнинг температуралар фарқи, F -девор сиртининг юзаси, суюқлик билан жисм сирти орасидаги иссиқлик алмашинувининг конкрет шарт-шароитларини ҳисобга олувчи пропорционаллик коэффиценти.  - иссиқлик бериш коэффиценти дейилади, ўлчов бирлиги K м Вт 2 Иссиқлик бериш коэффиценти сон жиҳатдан девор сирти ва суюқлик орасидаги температуралар фарқи 1 0 бўлганда, бир бирлик юзадан ўтаётган иссиқлик оқимининг қийматига тенг бўлади. Иссиқлик бериш коэффиценти жуда мураккаб бўлиб, юқорида 4-гурухга бўлиб кўриб чиқилган омилларга боғлиқ. Шуни таъкидлаш керакки қовушоқлик ортиши билан чегара қатлам қалинлиги ортади ва иссиқлик бериш коэффиценти камаяди. Иссиқлик

ташувчи оқим тезлигининг ортиши чегара қатлам қалин лигини камайишига ва иссиқлик бериш коэффицентини ортишига са баб бўлади. Элементар иссиқлик алмашиниш сиртидан, суюқликнинг ламинар чегара қатлами орқали узатилаётган иссиқлик оқими Фурье қонуни бўйича, 2- формулага кўра қуйидагича ифодаланиши мумкин:dF dn dt dQ  Шу иссиқлик оқими 12.3 - формулага кўра қуйидагига тенг: tdF dQ   Тенгликларни ўнг томонларини тенглаштириб, қуйидагига эга бўламиз: dn dt t ёки t dn dt          (4) Тенглик (12.4) иссиқлик алмашинувининг дифференциал тенг ламаси дейилади. У жисмнинг чегарасидаги иссиқлик бериш жараёнини тасвирлайди. Иссиқлик бериш коэффиценти α ни топиш учун температура градиентини, яъни суюқликда температурани тақсимла нишини билиш керак. Аммо амалда бу тенгламани ечиш жуда кўп қийинчиликларга олиб келади. Дифференциал тенгламалар иссиқлик бериш жараёнини умумий кўринишда характерлайди. Конвектив иссиқлик алмашинишига доир аниқ масалаларни ечишда дифференциал тенгламаларга ўхшашлик шартларини, яъни кўриб чиқилаётган масаланинг ўзига хос хусу сиятининг математик таърифини қўшиш керак бўлади. Ўхшашлик шартлари қуйидаги ўзига хос белгилари билан характерланиб, бир бутун ҳодисалардан уларни ажратиб туради. Улар қуйидагилардан иборат: 1. Жараён бораётган жойдаги, жисм ёки жисмлар системаси нинг ўлчами ва шаклини аниқловчи геометрик шартлар. 2. Берилган системани ташкил қилувчи жисмга хос физик шартлар.

3. Системанинг атроф - муҳит билан ўзаро таъсирини белгилов чи чегара шартлар. 4. Кўриб чиқилаётган жараённинг маълум вақтга боғлиқ хусу сиятларини белгиловчи вақтинчалик шартлар (барқарор жараёнлар учун вақтинчалик шартлар керак бўлмайди). Дифференциал тенгламалар ва ўхшашлик шартлари конкрет ай рим ҳодисаларни аниқлаши мумкин. Кўпчилик ҳолларда конвектив иссиқлик алмашинишини текширишда ўрганилаётган ҳодисаларнинг қийинлигидан дифференциал тенгламалар ва ўхшашлик шартларини қаноатлантирадиган ечимини топиш жуда қийин. Иссиқлик бериш коэффициенти тажриба йўли билан тўғрироқ аниқланиши мумкин. Аммо бу усул мураккаб ва катта иссиқлик қурилмалари учун α ни топиш қийин бўлиб, кўп куч ва маблағ талаб қилади. Бундан ташқари олинган натижалар айнан шу қурилмага тегишли бўлиб, лойихаланаётган ёки қурилаётган бошқа бу каби қурилмаларга тадбиқ қилиш аниқ натижалар бермайди. Шунинг учун ҳозирги пайтда иссиқлик бериш коэффицентини тажриба йўли билан аниқлаш иссиқлик қурилмаларининг ўзида эмас, балки уларнинг, тажриба ўтказишга қулайроқ соддалашти рилган нусхаларида (моделларида) олиб борилади. Нусхада олин ган натижалар эса шунга ўхшаш ҳодисаларга умумлаштирилиб тадбиқ қилиниши мумкин. Экспериментал текшириш усулининг камчилиги тажрибадан олин ган натижаларни ўрганилган ҳодисалардан бошқаларига тадбиқ қилиш мумкин эмаслигида бўлса, математик (назарий) физикавий камчили ги кўп табиат қонунлари ва тажриба натижалари умумлашмасини ўз ичига оладиган, дифференциал тенгламалар ва ўхшашлик шартларини айрим конкрет ҳодисага тадбиқ қилиш мумкин эмаслигидадир. Амалий мисолларни ечишда бу ҳар иккала усулдан алоҳида фой - даланиш яхши натижалар бермайди. Ҳозирги вақтда конвектив иссиқлик алмашинувини текшириш учун ўхшашликлар назариясидан фойда ланилади.

У процессни аналитик ва экспериментал текшириш усул ларини ўзида умумлаштиради. 3. Ўхшашлик назарияси Ўхшашлик назарияси конкрет қурилмада олинган тажриба нати - жаларини бошқа шунга ўхшаш ҳодисаларга қачон татбик этиш мум - кинлигини, яъни процессларнинг ўхшашлигини аниқлашга имкон бе ради. Ўхшашлик назарияси дифференциал тенгламалар ва ўхшашлик шартлари асосида, интеграллашларсиз, хулоса чиқаришга имкон бериб, тажрибани қуйишга ва эксперимент натижаларини иш лашга назарий асос бўлади. Маълумки ҳар бир физик процесс, математик физика тенглама лари билан ифодаланиши мумкин. Бу тенгламаларни таҳлил қилиш натижасида, қайси омиллар изланаётган қийматга таъсир қилиши ва тенгламанинг умумий кўриниши аниқланиши мумкин. Масалан, иккита бир-бирига ўхшаш каналда ҳар-хил суюқликлар турли тезликда ҳаракат қилаяпти (12.3-расм). .3-расм.

Агар каналларнинг исталган мос нуқталаридаги тезликлари ва суюқликнинг физик хусусият лари пропорционал бўлса ҳодиса гидродинамик ўхшаш бўлади:      K K K w w K l l w l     2 1 2 1 2 1 2 1 ; ; ; Ўзгармас   K K K K w l , , , -катталиклар ўхшашлик константалари дейилади. Каналларда ҳаракатланаётган икки оқим иссиқлик алмашиниши нинг ўхшаш бўлиши учун геометрик ўхшашликдан ташқари, тезликлар майдони ва суюқликлар хусусиятлари (зичлик, қовушоқлик ва бошқа) ўхшаш бўлиб, ундан ташқари температура майдонлари ҳам ўхшаш бўлиши зарур. Шундай қилиб, физик процесслар ўхшаш бўлиши учун: биринчи дан улар моҳиятига кўра бир хил бўлиб, бир хил математик тенг лик билан ифодаланиши, иккинчидан процесслар геометрик ўхшаш қурилмаларда бориши, учинчидан физик параметрлар майдони (тез лик, майдони ва бошқа) ўхшаш бўлиши керак. Тезлик майдони, температура майдони ёки бошқа майдонлар тенглама кўринишида ёзилиши мумкин: ) , , , , , , ( 0     атмt t x f t (5) Ўзгарувчиларнинг кўп бўлганлиги бу тенгламани аналитик очишни қийинлаштиради. Барча ўзгарувчиларни бирлаштириб, ўлчам сиз катталикларга ўтиш натижасида процесснинг математикавий ба ёни ўлчамсиз ҳолга келади. Бунда масштаблар, шунингдек, масалага кирувчи физикавий константалар ўхшашлик сонлари ёки критерийлари дейиладиган ўлчамсиз комплекслар ҳолида бирлаштирилади. Энг кўп ишлатиладиган ўхшашлик сонларини кўриб чиқамиз. Нуссельт сони , қаттиқ жисм билан суюқлик чегарасидаги иссиқлик алмашинувини характерлайди:   0l Nu  (6)

бу ерда: α -иссиқлик бериш коэффициенти; l 0 -жисмнинг аниқловчи чизиғий ўлчами; λ -суюқликнинг иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти. Рейнольдс сони , инерция кучлари билан қовушоқлик нисбатини характерлайди: 0 Re lw  (7) бу ерда: w -суюқликнинг ўртача тезлиги; ν -суюқликнинг кинематик қовушоқлиги. Эйлер сони , босим кучлари билан инерция кучларининг нисбатини характерлайди: 2 2 w F w P Eи      (8) бу ерда: Р- босим Пекле сони , иссиқликнинг конвекция ва иссиқлик ўтказувчанлик йўли билан тарқалиш нисбатини характерлайди: a wl Pe 0  (9) бу ерда: а - суюқликнинг температура ўтказувчанлик коэффициенти. Грасгоф сони , зичликларнинг фарқи туфайли суюқликда пайдо бўладиган кўтариш кучларининг қовушоқлик кучларига нисбатини характерлайди: 2 30   lt g Gr   (10) бу ерда: g - эркин тушиш тезланиши; Δ t - девор ва суюқлик орасидаги температуралар фарқи; β- суюқлик ҳажмий кенгайишининг температуравий коэффициенти (газлар учун β = 1/Т ) Прандтл сони, суюқликнинг физикавий хоссаларини характер лайди: a  Pr (11)

Аниқланадиган ва аниқловчи ўхшашлик сонлари орасидаги боғлиқ лик ўхшашлик тенгламаси ёки критериал тенглама дейилади. Иссиқлик аппаратларида иссиқлик бериш коэффициенти α ва гидравлик қаршилик ΔР изланадиган қийматлар ҳисобланади. Nu сонида номаълум иссиқлик бериш коэффициенти α, Эйлер сони да гидравлик қаршилик ΔР мавжуд. Шунинг учун Nu ва Еи сони аниқланадиган, Pr , Gr ва Re сонлари аниқловчи ҳисобланади. Конвектив иссиқлик алмашинишда ўхшашлик тенгламаси қуйидаги кўринишда ёзилади:Pr) (Re1    Gr f Nu (12) Pr) (Re2    Gr f Nu (13) Суюқлик мажбурий ҳаракатда бўлганда бу тенгликлар соддала шади: Pr) (Re   f Nu (14) Суюқлик эркин ҳаракат қилганда: Pr) (   Gr f Nu (15) Суюқликлар учун иссиқлик бериш коэффициенти α девор қиздирил- ганда ва совитилганда ҳар хил қийматга эга бўлиши тажрибаларда аниқланган. Шунинг учун иссиқлик оқими йўналиши қуйидаги қиймат билан ҳисобга олинади: 25,0) Pr Pr( дев суюк У ҳолда конвектив исси қ лик алмашиниши учун умумийлаштирилган ўхшашлик тенгламаси қ уйидаги кўринишда ёзилади . 25,0) Pr Pr( Pr Re дев суюк m в nGr c Nu    (16) Ўхшашлик сонлари орасидаги миқдорий боғланиш эксперимент натижалари асосида топилади. 3. Эркин ва мажбурий ҳаракатланишда иссиклик берилиши

Эркин ҳаракатланишда иссиқлик алмашинуви процесси кўпчилик иссиқлик қурилмаларида кузатилади. Масалан, хона ҳавоси печь ёки иситиш асбоби ёрдамида эркин конвекция йўли билан иситила ди. Буғ қозонларида сувни қиздириш ҳам шу усулда амалга ошири лади. Эркин ҳаракатланиш фақат иссиқлик алмашинуви бўлгандагина вужудга келиши ва давом этиши мумкин. Бунда иссиқлик алмашинуви қанчалик кучли бўлса, муҳит ҳам шунчалик тез ҳаракат қилади. Эркин конвекция йўли билан иссиқлик алмашинувида қизиган зарралар юқоридан тушаётган совиқ зарраларга қарши, яъни паст дан юқорига томон ҳаракат қилади. Бунда мураккаб ҳаракат вужуд га келиб кўтарилувчи ва тушувчи оқимлар тўқнашади. 4-расмда ҳавонинг қизиган вертикал девор атрофида ҳаракатланиши кўрсатилган. Деворнинг пастки қисмида иссиқлик ташувчининг девор сиртига бевосита тегиб турган юпқа қатлами кичикроқ тезлик билан юқори га кўтарилиб, ламинар оқим ҳосил қилади. Шундан кейин ҳаракат ланиш давомида иссиқлик ташувчининг зарраларини илаштириб кети ши ҳисобига ҳаракатланувчи қатлам қалинлиги аста-секин ортиб боради. Бунда тезлик ортади, ламинар оқиш режими бўзилади, лекин ҳали турбулент оқиш режимига ўтмаган бўлади. Бундай оқиш режими оралиқ режим дейилади. Оралиқ оқим барқарор бўлмайди, у турбулент оқиш билан алмашинади, қувурнинг юқори қисмининг ҳаммасида оқиш режими турбулент бўлади. Иссиқлик ташувчининг ҳаракатланиш характери ўзгаришига қараб, иссиқлик бериш коэффициентининг қиймати ҳам 12.4-расмда кўрсатилган - дек ўзгаради.

3 - расм. Табиий конвекцияда умумий ўхшашлик тенгламаси қуйидаги кўринишда бўлади:25,0) Pr Pr( Pr) ( дев суюк n Gr C Nu   (17) С ва П константлар аргумент ( Pr Gr ) нинг ўзгариш интервалига боғлиқ. (12.17) - формуладан Nu сонининг қийматини аниқлаб ва уни (16) - формулага қўйиб, иссиқлик бериш коэффицентини аниқлаш мумкин: 0l Nu    (18) Кўп ўтказилган тажрибалар натижаларини умумлаштириб, қуйидаги эмперик ўхшашлик тенгламалари олинган: ётиқ қувур учун: 8 3 10 Pr 10   Gr 25,0 25,0 ) Pr Pr( Pr) (5,0 дев cуую Gr Nu   (19) тик юзалар учун: а) ламинар режимда:

25,0 25,0 ) Pr Pr( Pr) ( 75,0 дев суюк Gr Nu  (20) б) турбулент режимда: 9 10 Pr   Gr 25,0 33,0 ) Pr Pr( Pr) ( 15,0 дев суюк Gr Nu   (21) Бу тенгликлар суюқлик учун Pr  0,7 бўлганда,барча физикавий константлар суюқликнинг ўртача температурасида олинганда, аниқ ловчи ўлчам ётиқ қувур учун диаметр ва тик юза учун баландлик бўлганда ўринли бўлади. Мажбурий ҳаракатланишда иссиқлик берилиши жадаллиги, асосан муҳитнинг ҳаракатланиш тезлигига боғлиқ бўлиб, сони кат талашганда суюқлик билан девор орасида иссиқлик алмашинуви ку чаяди. Тўғри қувурларда суюқликнинг мажбурий ламинар ҳаракатлани шида иссиқлик алмашинувини ҳисоблаш учун М.А.Михеев формуласи қўлланилади. 25,0 1,0 43,0 33,0 ) Pr Pr( Pr) ( Pr Re 15,0 дев суюк Gr Nu   (22) Бу формула 50 d l бўлганда иссиқлик бериш коэффицентининг ўртача қийматини топишга имкон беради. У ҳар қандай суюқлик учун ўринли бўлиб, эркин конвекция ва иссиқлик оқими йўналиши таъсирини ҳам тўлиқ ҳисобга олади. Ҳаво ва икки атомли газлар учун Прандтл сони амалда темпе - ратурага боғлиқ бўлмайди, шунинг учун 1 Pr Pr  дев суюк бўлади. Турбулент оқиш режимида Re >10 4 ва 50 d l бўлганда, қувурлардаги иссиқлик берилишини ҳисоблаш учун М.А.Михеев томонидан таклиф этилган қуйидаги формуладан фойдаланилади:

25,0 43,0 8,0 ) Pr Pr( Pr Re 0215,0 дев суюк Nu (23) Ҳаво учун бу формула ( Pr =0.7 бўлганда) соддалашади. 8,0 Re 018,0  Nu (24)

А Д А Б И Ё Т Л А Р 1. Нашокин В.В. Техническая термодинамика и теплопередача М., 1980 й. 1. Кудинов В.А., Карташов Э.М. Техническая термодинамика М., 2000 й. 2. Кириллин В.А., Сычев.В., Шейддлин А.Е. Техникавий термодинамика. Тошкент 1980 й. 3. Черняк О.В. Теплотехника ва гидравлика асослари. Тошкент, 1997 й.

O'xshashlar

Нурий иссиклик алмашинуви

Иссиклик ўтказувчанлик

Иссиклик узатиш

Иссиклик алмашинув аппаратлари

Атом-кристаллик тузилиши