Кўп оралиқли статик аниқ балкалар - Arxitektura - Referatlar

Кўп оралиқли статик аниқ балкалар

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

94.1728515625 KB

Ko'chirib olish

Кўп оралиқли статик аниқ балкалар Режа: 1. Кўп пролётли статик аниқ балкаларни аналитик усулда ҳисоблаш. 2. Кўп пролётли статик аниқ балкалар учун таъсир чизиқларни қуриш. 3. Зўриқишларни ҳисоблаш.

Кўп оралиқли статик аниқ балкалар Бир неча оддий балкаларни бир - бирига шарнирлар ёрдамида туташтирилишидан ҳосил бўлган ўзгармас система кўп пролётли статик аниқ ёки кўп пролётли шарнирли балка дейилади. Қурилиш амалиётига асосан 4.1 – расм: а, б, ва в да кўрсатилган балкалар кўп учрайди: 4.1 – расм Бундай балкалар (4.1–расм а, б ва в) статик аниқ геометрик ўзгарувчи системалар бўлади. Агар кўп пролётли балкадан шарнирлар сони тўғри олинган бўлиб уларнинг жойланишлари нотўғри бўлса у ҳолда бу балканинг бир қисми статик аниқмас, иккинчи қисми эса геометрик ўзгарувчан бўлиши мумкин (4.1г – расм). Кўп пролётли статик аниқ балканинг геометрик ўзгармаслигини билиш ҳамда ишлаш ҳолатини текшириш учун унинг алоҳида элементларининг ўзаро боғланиши ва таъсирини ифодаловчи схема чизиш керак. 4.2 – расм

Юқорида келтирилган схемалардан шарнирларни жойлаштириш-нинг қуйидаги қоидасини олиш мумкин. 1. Ҳар бир пролётда 2 дан кўп шарнир жойлаштириш мумкин эмас; 2. 2 та шарнирли пролёт шарнирсиз пролёт билан алмашиб келади; 3. Битта пролётдан ташқари ҳар бир пролётга биттадан шарнир қўйиш мумкин. Кўп пролётли статик аниқ балкаларни аналитик усулда ҳисоблаш. Бундай балкаларда ташқи доимий юк таъсирида ҳосил бўладиган эгувчи момент ва кўндаланг куч эпюраларни қуришдан аввал балка элементларининг ўзаро боғланиш схемасини чизиб, асосий ва осма балкалар белгилаб олинади. Эгувчи момент ва кўндаланг куч эпюраларини қуриш осма балкалардан бошланади. Асосий балкалар учун эгувчи момент ва кўндаланг куч эпюраларини чизишда унга кўйилган ташқи юклар каторида, унинг учларига таянган осма балкаларнинг таянч реакциялари ҳам ҳисобга олинади. Асосий ва осма балканинг M ва Q эпюралари чизилгандан сўнг улар бир координаталар системасига келтирилиб, кўп пролётли балкаларнинг M ( x ) ва Q ( x ) эпюралари олинади. Бундай балкаларни ҳисоблаш усулини қуйидаги мисолда кўрамиз (4.3 – расм). Ҳисоб ишлари Ш 1 Ш 2 балкасидан бошланади. Бу балкага мустақил равишда M ва Q эпюралари қурилади. Сўнгра AB ёки C Ш 3 балкаси ҳисобланади. AB балкасини ҳисоблашда Ш 1 Ш 2 балкасидаги q юкининг таъсири R ш 1 реакцияси қўринишида ҳисобга олинади (4.3 г – расм). C Ш 3 балкасини ҳисоблашда R ш 2 реакцияси ҳисобга олинади, M ва Q эпюралари қурилади. Ш 3 D балкасини ҳисоблашда фақат C Ш 3 осма балкасининг реакцияси R ш 3 ҳисобга олинади. Осма балкаларнинг таъсиридан реакциялар асосий балкаларга уларнинг мусбат йўналишларини тескари ишора билан қўйиши орқали ҳисобга олинади. Осма балкаларнинг ҳисоблари тугагач, асосий балка ҳисобланади. Ҳисоб охирида алоҳида ҳисобланган эпюралар умумий ўқ устида жойлаштирилади (4.3 e и – расм).

Кўп оралиқли статик аниқ балкаларни ҳаракатланувчи юкларга ҳисоблаш Кўп пролётли статик аниқ балкалар учун таъсир чизиқларини қуриш Кўп пролётли балка зўриқишларининг таъсир чизиқларини қуриш бирлик кўчма юк (Р=1) таъсиридаги оддий ва консолли балкаларни ҳисоблаш қоидаларига асосланган. Таъсир чизиғини қуришдан олдин кўп пролётли балка элементларининг ўзаро боғланиш схемаси чизиб олинади. Асосий ва осма (иккинчи даражали) балкалар учун таъсир чизиғини қуриш консолли ёки оддий балкалар учун таъсир чизиғини қуришдан фарқ қилмайди. Асосий балка учун таъсир чизиғини қуришда аввал Р=1 кўчма юкнинг шу асосий балка устида, сўнгра унга таянган осма балкалар устида ҳаракатланиши кўриб чиқилади. Бунда асосий балкага таянган осма балкаларни таъсирини эътиборга олиш учун таъсир чизиғининг икки тугун орасидаги тўғри чизиқ бўйича ўзгариш хоссасидан фойдаланилади. Осма балка зўриқишларининг таъсир чизиғини чизишда кўчма бирлик юкнинг (Р=1) шу балка устида ҳаракат қилган ҳолати текширилади, чунки Р=1 юк асосий балка устига ўтганида унинг зўриқишлари нолга тенг бўлади. Мисол: Кўп пролётли балканинг R A , R C таянч реакциялари ва расмда кўрсатилган C 1 , C 2 ва C 3 кўндаланг кесимлари учун Q C , M C таъсир чизиқлари чизилсин (5.1 а – расм). Балка элементларининг ўзаро боғланиш схемаси 5.1 б – расмда кўрсатилган. R A таянч реакциясининг таъсир чизиғини чизиш . AB элемент осма балка бўлгани сабабли, Р=1 кўчма юк бу элемент устида ҳаракатланганда A таянчда реакция ҳосил бўлади.

5.1 – расм Демак, R A нинг таъсир чизиғини чизиш бир консолли балка учун таъсир чизиғи чизишдан фарқ қилмайди (5.1б-расм) BCDE элемент асосий балка бўлганлиги учун аввал R с тачни реакциясининг таъсир чизиғи. Р=1 кўчма юкнинг шу икки консолли балка бўйлаб ҳаракатланишини кўриб чиқамиз ва бу ҳол учун R C реакциясининг таъсир чизиғини чизамиз, сўнгра Р=1 юкнинг иккинчи даражали балкалар устида ҳаракатланиш ҳолатини текширамиз. Р=1 юк AB элемент бўйлаб B шарнирдан чап томонга узоқлашса, R C реакциясининг қиймати камайиб боради ва у A таянчнинг устига келадиган R C реакциясининг қиймати нолга тенг бўлади. Р=1 кўчма юк AC осма балка бўйлаб ҳаракатланса, асосий балкадаги зўриқишларнинг таъсир чизиқлари тўғри чизиқ бўйича ўзгариб боради. Бу ўзгариш чап томонидаги консолнинг охиригача давом этади (5.1 в – расм). Р=1 кўчма юк иккинчи EK осма балка

бўйлаб ўнг томонга ҳаракатланганда R C реакциясининг қиймати камайиб бориб, юк K таянч устида бўлганда нолга тенг бўлади. Демак, E шарнир билан K таянч орасидаги R C реакциясининг таъсир чизиғи тўғри чизиқ бўйлаб ўзгариши сабабли, бу кесимлар остидаги ординаталарни тўғри чизиқ билан бирлаштириб уни консол охиригача давом эттирамиз (5.1 в – расм). Q C 1 таъсир чизиғини қуриш (5.1 г – расм). C 1 кесим асосий балканинг кўндаланг кесим бўлганлиги учун, аввал Р=1 юкнинг асосий балка бўйлаб ҳаракатланишини текширамиз. Р=1 кўчма юк I – I кесимнинг чап томонида бўлганда Q C 1 чап =– R D ; ўнг томонида бўлганда эса Q C 1 ўнг = R C бўлади. Бу чап ва ўнг чизиқларини чизамиз (5.1 е – расм). Энди Р=1 юкнинг EK осма балка бўйлаб ҳаракатланишини текширамиз. Р=1 юк E шарнир устида бўлганда эса Q C 1 ўнг = Y E =0,5; K таянч устида бўлганда эса Q C 1 ўнг =0 бўлади. Бу ординаталарни тўғри чизиқ билан бирлаштириб, уни консол охиригача давом эттирамиз. Р=1 юк AB осма балканинг B шарнири устида бўлганда Q C 1 чап = Y B =–0,5; A таянчга етганда----- Зўриқишларни ҳисоблаш. Ҳаракатланувчи юклар таъсирида бўлган кўп оралиқлар статик аниқ балкаларни юқорида оддий балкалар учун баён этилган усуллардаги каби ҳисобланади. Бунинг учун дастлаб зўриқишлари аниқланадиган кесимлар учун таъсир чизиқлари қурилади (5.1– расм). Мисол тариқасида 5.1 – расмда берилган балка учун R c реакциясини M с1 ва Q c 1 зўриқишларни ҳисоблашни кўрайлик. Бунинг учун та ъ сир чизиқлари ёрдамида ҳисоблаш формуласидан (1.6) фойдаланамизS=ΣPi⋅yi+Σqi⋅ωi+ΣM i⋅tgα i. Rc=P⋅y+q(ω2−ω1)+M⋅tqα =18⋅0,5 +12(1 2⋅1,5⋅2,5 −1 2⋅0,9⋅1,5 )+20⋅0,3 1,5 =9,0 +14,4 +4,0 =27,4 кН . MC1=P⋅y+q⋅ω+M⋅tgα=18⋅0,6 +12⋅(1 2⋅0,94⋅1,5 −1 2⋅1,4⋅2,5 )⋅20⋅0,36 1,5 = =10,8+12(0,63−1,75+4,8 )=2,16 кН⋅м.

Фойдаланган адабиётлар рўйхати: 1. Одилхўжаев Э. А., Гуломов Т. У., Абдукомилов Т. К., «Ќурилиш механиқаси», Тошкент, Ўќитувчи, 1985 йил. 2. Одилхўжаев Э. А., Гуломов Т. У., Абдукомилов Т. К., «Қурилиш механикасидан мисол ва масалалар», Тошкент, Ўќитувчи, 1974 йил. 3. Дарғков А. В., и др. «Строителная механика», Москва, Весшая школа, 1986 йил. 4. Снитко Н. К., «Строителная механика», Москва, Весшая школа, 1980 йил.

O'xshashlar

Статик аниқ текис фермалар

Статик ноаник рамаларни кўчишлар усули билан ҳисоблаш

Кўп қаватли турар-жой бинолари

Цилиндрик оболочкаларни ҳисоблаш ва лойихалаш

Кўп чўмичли экскаваторлар ёрдамида грунтларни ишлаш