Статистик гипотезалар ва уларнинг таснифи. - Algebra - Referatlar

Статистик гипотезалар ва уларнинг таснифи.

Yuklangan vaqt:

11.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

412.5 KB

Ko'chirib olish

Статистик гипотезалар ва уларнинг таснифи. Статистик мезон Режа: 1. Статистик гипотезалар ва уларнинг таснифи. Биринчи ва иккинчи тур хатолар. 2. Статистик мезон . Критик соҳа ва критик нуқталар. 3. Критик соҳаларни топиш. Мезон қуввати. 4. Иккита нормал бош тўпламнинг дисперсияларини таққослаш . 5. Иккита нормал бош тўпламнинг ўртача қийматларини таққослаш .

Бош тўпламнинг тақсимот қонунини аниқлаш талаб этилган бўлсин ва уни А деб атаймиз. Агар тақсимот қонуни номаълум, лекин у тайин кўринишга эга деб тахмин қилишга асос бор бўлса, у ҳолда бош тўплам А қонун бўйича тақсимланган деган гипотеза таклиф этилади. Шундай қилиб, ушбу гипотезада тахмин қилина- ётган тақсимотнинг кўриниши ҳақида гап боради. Тақсимот қонуни маълум, унинг параметрлари эса номаъ-лум бўлган ҳол бўлиши мумкин. Агар номаълум  параметр та-йин 0  қийматга тенг деб тахмин қилишга асос бор бўлса, у ҳол-да 0   эканлиги ҳақидаги гипотеза таклиф этилади. Шундай қилиб, ушбу гипотезада маълум тақсимот параметрининг тахмин қилинаётган катталиги ҳақида гап боради. Статистик гипотеза деб номаълум тақсимотнинг кўрини-ши ҳақидаги гипотезага ёки маълум тақсимотларнинг параметр-лари ҳақидаги гипотезага айтилади. Масалан, қуйидаги гипотеза-лар статистик гипотезалар бўлади: 1) бош тўплам Пуассон қонуни бўйича тақсимланган; 2) иккита нормал тўпламнинг дисперсиялари ўзаро тенг. Биринчи гипотезада номаълум тақсимотнинг кўриниши ҳа- қида, иккинчисида иккита маълум тақсимотнинг параметрлари ҳа- қида тахмин қилинган. Нолинчи (асосий) гипотеза деб таклиф этилган 0 H гипоте-зага айтилади. Конкурент (муқобил) гипотеза деб нолинчи гипотезага зид бўлган 1 H гипотезага айтилади. Масалан, агар нолинчи гипотеза нормал тақсимотнинг мате- матик кутилмаси a 10 га тенг деган тахминдан иборат бўлса, у ҳолда конкурент гипотеза 10 a деган тахминдан иборат бўлиши мумкин; яъни 0 H : 10 a ; 1 H : 10 a . Оддий гипотеза деб фақат битта тахминни ўз ичига олган гипотезага айтилади. Масалан, нормал тақсимотнинг (  маълум) математик кутилмаси 3 га тенглигидан иборат 0 H гипотеза оддий гипотезадир. Мураккаб гипотеза деб чекли ёки чексиз сондаги оддий ги- потезалардан иборат гипотезага айтилади. Масалан, 5  экан- лигидан иборат бўлган мураккаб H гипотеза i H : ib   кўриниш- даги оддий гипотезаларнинг чексиз тўпламидан иборат, бу ерда ib — 5 дан катта ихтиёрий сон. Таклиф этилган гипотеза тўғри ёки нотўғри бўлиши мум-кин,

шунинг учун бу гипотезани (статистик усуллар билан амалга ошириладиган) статистик текшириш зарурати туғилади. Гипо- тезани статистик текшириш натижасида хатоларга йўл қўйилиши мумкин. Биринчи тур хато тўғри гипотеза рад этилишидан иборат. Иккинчи тур хато нотўғри гипотеза қабул қилинишидан ибо- рат. Нолинчи гипотезани текшириш учун аниқ ёки тақрибий тақ- симоти маълум бўлган махсус танланган тасодифий миқдор иш- латилади. Бу тасодифий миқдор K орқали белгиланади ва ста- тистик мезон (ёки оддийгина мезон ) деб аталади. Статистик мезонга мисол келтирамиз. Агар иккита нормал бош тўпламлар дисперсияларининг тенглиги ҳақидаги гипотеза текширилаётган бўлса, у ҳолда K мезон сифатида тузатилган тан- ланма дисперсияларнинг 22 21 s s F  нисбати қабул қилинади. кузат K кузатиладиган қиймат деб мезоннинг танланмалар бў- йича ҳисобланган қийматига айтилади. Масалан, агар иккита тан- ланма бўйича 20 21 s ва 5 22 s тузатилган танланма дисперсиялар топилган бўлса, у ҳолда F мезоннинг кузатиладиган қиймати 4 5 20 22 21    s s Fкузат га тенг. Тайинли мезон танланганидан сўнг унинг мумкин бўлган барча қийматлари тўплами иккита кесишмайдиган қисм тўплам- ларга ажратилади: улардан бири мезоннинг нолинчи гипотеза рад этиладиган қийматларини, иккинчиси эса бу гипотеза қабул қи- линадиган қийматларини ўз ичига олади. Критик соҳа деб мезоннинг нолинчи гипотеза рад этилади-ган қийматлари тўпламига айтилади. Гипотезанинг қабул қилиниш соҳаси (жоиз қийматлар соҳа-си) деб мезоннинг нолинчи гипотеза қабул қилинадиган қиймат-лари тўпламига айтилади. K мезон бир ўлчовли тасодифий миқдор бўлгани учун унинг мумкин бўлган барча қийматлари бирор интервалга тегишли бўла- ди. Шунинг учун критик соҳа ҳам, гипотезанинг қабул қилиниш соҳаси ҳам интерваллардан иборат бўлади ва демак, уларни ажра- тиб турадиган нуқталар мавжуд. крk критик нуқталар (чегаралар) деб критик соҳани гипоте-

занинг қабул қилиниш соҳасидан ажратиб турадиган нуқталарга айтилади. Ўнг томонлама критик соҳа деб крk K  тенгсизлик билан аниқланадиган критик соҳага айтилади, бу ерда крk — мусбат сон (16.1-расм). 16.1 - расм. Чап томонлама критик соҳа деб крk K  тенгсизлик билан аниқланадиган критик соҳага айтилади, бу ерда крk — манфий сон (16.2-расм). 16.2 - расм. Бир томонлама критик соҳа деб ўнг томонлама ёки чап то- монлама критик соҳага айтилади. Икки томонлама критик соҳа деб 1k K  , 2k K  тенгсиз-ликлар билан аниқланадиган критик соҳага айтилади, бу ерда 1 2 k k  . Хусусан, агар критик нуқталар нолга нисбатан симметрик бўлса, у ҳолда икки томонлама критик соҳа ( 0 крk деган фараз-да) крk K   , крk K  тенгсизликлар билан ёки уларга тенг кучли крk K  тенгсизлик билан аниқланади (16.3-расм). 16.3 - расм. Критик соҳани топиш учун критик нуқта (нуқталар)ни то-пиш етарли. Бундай нуқтани топиш учун эса етарлича кичик эҳ- тимоллик — қийматдорлик даражаси  берилади. Сўнгра но- линчи гипотеза ўринли эканлиги шартида K мезон критик соҳа-дан қийматлар қабул қилишининг эҳтимоллиги қабул қилинган қийматдорлик даражасига тенг бўлади деган талабдан келиб чи-қиб крk критик нуқта изланади. Масалан, ўнг томонлама критик соҳа учун   ) ( крk K P (16.1) муносабат, чап томонлама критик соҳа учун 0 кр k К 0 кр k К кр k кр k  0 К

  ) ( крk K P (16.2) муносабат, икки томонлама критик соҳа учун эса     ) ( ) ( 2 1 k K P k K P (16.3) муносабат бажарилиши керак. Ҳар бир мезон учун тегишли жадваллар мавжуд бўлиб, улар бўйича (16.1) – (16.3) кўринишдаги талабларни қаноатлантирувчи критик нуқта топилади. Агар мезон тақсимоти нолга нисбатан симметрик бўлса ҳам-да нолга нисбатан симметрик крk  ва крk ( 0 крk ) нуқталарни танлаш учун асос бўлса, у ҳолда ) ( ) ( кр кр k K P k K P    бўла-ди. Шу муносабатни ҳисобга олиб, (16.3) дан икки томонлама критик соҳа учун 2 ) (   крk K P (16.4) муносабатни оламиз. Мезон қуввати деб конкурент гипотеза ўринли эканлиги шар- тида мезоннинг критик соҳага тушиши эҳтимоллигига айтилади. Бошқача айтганда, мезон қуввати конкурент гипотеза ўринли бўл- ганда нолинчи гипотеза рад этилишининг эҳтимоллигидир. Гипотезани текшириш учун тайинли қийматдорлик даража-си қабул қилинган ва танланма тайин ҳажмга эга бўлсин. Агар  иккинчи тур хатонинг, яъни «нолинчи гипотеза қабул қилинган, аслида эса конкурент гипотеза ўринли эди» ҳодисасининг эҳти- моллиги бўлса, у ҳолда мезон қуввати  1 га тенг.  1 қувват ортиб борсин; демак, иккинчи тур хатога йўл қў- йишнинг эҳтимоллиги  камайиб боради. Бинобарин, қувват қан- чалик катта бўлса, иккинчи тур хатонинг эҳтимоллиги шунчалик кичик бўлади. Шундай қилиб, агар қийматдорлик даражаси танлаб олинган бўлса, у ҳолда критик соҳани мезон қуввати максимал бўладиган қилиб қуриш лозим. Бу иккинчи тур хатосини минималлашти- ришга имкон беради. Бу ёғига бизга Фишер – Снедекор тақсимоти керак бўлади . Агар U ва V лар эркинлик даражалари 1k ва 2k та бўлган 2  қонуни бўйича тақсимланган боғлиқмас тасодифий миқдорлар бўлса, у ҳолда 2 1 k V k U F  (16.5) катталик эркинлик даражалари 1k ва 2k та бўлган Фишер – Снедекор-

нинг F тақсимоти деб аталувчи тақсимотга эга бўлади. Бу тақсимотнинг зичлик функцияси       2) ( 1 2 2)2 ( 0 21 1) ( 0 0 0 )( kk kxk k x C да x да x xf , кўринишда бўлади, бу ерда )2 ( )2 ( 2 2 1 2 22 1 2 1 0 2 1 k k k k k k C k k          . F тақсимот иккита параметр — эркинлик даражалари сон- лари 1k ва 2k билан аниқланади . X ва Y бош тўпламлар нормал тақсимланган бўлсин. Бу тўп- ламлардан олинган, ҳажмлари мос равишда 1n ва 2n га тенг бўлган боғлиқмас танланмалар бўйича 2Xs ва 2Ys тузатилган танланма дисперсиялар топилган. Берилган  қийматдорлик даражасида тузатилган дисперсиялар бўйича кўрилаётган тўпламларнинг бош дисперсиялари ўзаро тенг эканлигидан иборат бўлган нолинчи гипотезани текшириш талаб қилинади: 0 H : ) ( ) ( Y D X D  . (16.6) Тузатилган дисперсиялар бош дисперсияларнинг силжима-ган баҳолари, яъни ) ( ) ( 2 X D s M X  , ) ( ) ( 2 Y D s M Y  эканлигини ҳисобга олиб, нолинчи гипотезани 0 H : ) ( ) ( 2 2 Y X s M s M  (16.7) кўринишда ёзиш мумкин. Амалиётда дисперсияларни таққослаш масаласи асбоблар- нинг, ускуналарнинг, ўлчаш усулларининг ўзининг ва ҳоказолар- нинг аниқлигини таққослаш талаб этилганда юзага келади. Рав- шанки, ўлчаш натижаларининг энг кам тарқоқлигини, яъни энг ки- чик дисперсияни таъминлайдиган асбоб, ускуна ва усул маъқул- роқдир. Бош дисперсияларнинг тенглиги ҳақидаги нолинчи гипоте- зани текшириш мезони сифатида тузатилган дисперсияларнинг каттароғининг кичикроғига нисбати, яъни 2 2 кич кат s s F  (16.8) тасодифий миқдор қабул қилинади. F катталик нолинчи гипотеза ўринли деган шартда эркинлик даражалари 1 1 1   n k ва 1 2 2  n k та бўлган Фишер – Снедекор тақсимотига эга, бу ерда 1n ҳажмли танланма бўйича каттароқ ту- затилган дисперсия ҳисобланган, 2n ҳажмли танланма бўйича ки-

чикроқ тузатилган дисперсия ҳисобланган. Критик соҳа конкурент гипотезанинг кўринишига боғлиқ ра- вишда қурилади. Биринчи ҳол. Нолинчи гипотеза 0 H : ) ( ) ( Y D X D  . Конку-рент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  . Бу ҳолда ўнг томонлама критик соҳа нолинчи гипотеза ўрин-ли деган тахминда F мезоннинг соҳага тушиш эҳтимоллиги қабул қилинган қийматдорлик даражасига тенг бўлиши талабига асосла- ниб қурилади:     )) ; ; ( ( 2 1 k k F F P кр . (16.9) ) ; ; ( 2 1 k k Fкр  критик нуқта Фишер – Снедекор тақсимоти-нинг критик нуқталари жадвали бўйича топилади. 1-қоида. Берилган қийматдорлик даражасида нормал тўплам- лар бош дисперсияларининг тенглиги ҳақидаги 0 H : ) ( ) ( Y D X D  нолинчи гипотезани конкурент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  бўлган-да текшириш учун тузатилган дисперсияларнинг каттароғининг ки- чикроғига нисбати, яъни 2 2 кич кат кузат s s F  (16.10) ни ҳисоблаш керак ва Фишер – Снедекор тақсимотининг критик нуқталари жадвали, берилган  қийматдорлик даражаси ҳамда эркинлик даражалари сонлари 1k ва 2k бўйича ) ; ; ( 2 1 k k Fкр  кри-тик нуқтани топиш керак ( 1k — каттароқ тузатилган дисперсия-нинг эркинлик даражалари сони ). Агар кр кузат F F  бўлса, нолинчи гипотезани рад этишга асос йўқ. Агар кр кузат F F  бўлса, нолинчи гипотеза рад этилади. 1-мисол. X ва Y нормал бош тўпламлардан олинган иккита 12 1 n ва 15 2 n ҳажмли боғлиқмас танланмалар бўйича 41, 11 2  Xs ва 52,6 2 Ys тузатилган танланма дисперсиялар топилган. 0,05 қийматдорлик даражасида бош дисперсияларнинг тенглиги ҳақи- даги 0 H : ) ( ) ( Y D X D  нолинчи гипотеза конкурент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  бўлганда текширилсин. Ечиш . Тузатилган дисперсияларнинг каттароғининг кичикро- ғига нисбатини топамиз : 75,1 52,6 41, 11   кузатF . Конкурент гипотеза ) ( ) ( Y D X D  кўринишда , шунинг учун кри-тик соҳа ўнг томонлама бўлади. Фишер – Снедекор тақсимотининг критик нуқталари жадва- ли, 05,0   қийматдорлик даражаси ҳамда эркинлик даражалари сонлари 11 1 12 1    k ва 14 1 15 2   k бўйича ; 11 ; 05,0( крF 56,2 ) 14  критик

нуқтани топамиз.кр кузат F F  бўлгани учун бош дисперсияларнинг тенглиги ҳақидаги нолинчи гипотезани рад этишга асос йўқ. Иккинчи ҳол. Нолинчи гипотеза 0 H : ) ( ) ( Y D X D  . Конку-рент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  . Бу ҳолда икки томонлама критик соҳа нолинчи гипотеза ўринли деган тахминда F мезоннинг соҳага тушиш эҳтимоллиги қабул қилинган  қийматдорлик даражасига тенг бўлиши тала- бига асосланиб қурилади. Мезоннинг энг катта қуввати (конкурент гипотеза ўринли бўлганда мезоннинг критик соҳага тушиш эҳтимоллиги)га мезон- нинг критик соҳанинг ҳар бир интервалига тушиш эҳтимоллиги 2  га тенг бўлганда эришилади. Агар 1F орқали критик соҳанинг чап чегараси ва 2F орқали ўнг чегараси белгиланса, у ҳолда 2 ) ( 1   F F P , 2 ) ( 2   F F P (16.11) муносабатлар ўринли бўлиши керак. Конкурент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  бўлганда F мезон-нинг икки томонлама критик соҳага қабул қилинган  қиймат-дорлик даражасига тенг бўлган эҳтимоллик билан тушишини таъ-минлаш учун ) ; ;2 ( 2 1 2 k k F F кр   критик нуқтани топиш етарли. 2-қоида. Берилган қийматдорлик даражасида нормал тўплам- лар бош дисперсияларининг тенглиги ҳақидаги 0 H : ) ( ) ( Y D X D  нолинчи гипотезани конкурент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y D X D  бўлган-да текшириш учун тузатилган дисперсияларнинг каттароғининг ки- чикроғига нисбати, яъни (16.10) ни ҳисоблаш керак ва Фишер – Снедекор тақсимотининг критик нуқталари жадвали, берилган 2  (берилгандан икки маротаба кичик) қийматдорлик даражаси ҳамда эркинлик даражалари сонлари 1k ва 2k бўйича ) ; ;2 ( 2 1 k k Fкр  критик нуқтани топиш керак ( 1k — каттароқ тузатилган дисперсия-нинг эркинлик даражалари сони ). Агар кр кузат F F  бўлса, нолинчи гипотезани рад этишга асос йўқ. Агар кр кузат F F  бўлса, нолинчи гипотеза рад этилади. 2-мисол. X ва Y нормал бош тўпламлардан олинган иккита 10 1 n ва 18 2 n ҳажмли боғлиқмас танланмалар бўйича 23,1 2  Xs ва 41,0 2 Ys тузатилган танланма дисперсиялар топилган. 0,1 қий- матдорлик даражасида бош дисперсияларнинг тенглиги ҳақидаги 0 H : ) ( ) ( Y D X D  нолинчи гипотеза конкурент гипотеза 1 H :

) ( ) ( Y D X D  бўлганда текширилсин. Ечиш . Тузатилган дисперсияларнинг каттароғининг кичикро- ғига нисбатини топамиз : 3 41,0 23,1   кузатF . Конкурент гипотеза ) ( ) ( Y D X D  кўринишда , шунинг учун кри-тик соҳа икки томонлама бўлади. Фишер – Снедекор тақсимотининг критик нуқталари жадва-ли, берилгандан икки маротаба кичик қийматдорлик даражаси, яъ-ни 05,0 2  ҳамда эркинлик даражалари сонлари 9 1 10 1    k ва 17 1 18 2    k бўйича 50,2 ) 17;9 ; 05,0(  крF критик нуқтани топамиз. кр кузат F F  бўлгани учун бош дисперсияларнинг тенглиги ҳа- қидаги нолинчи гипотеза рад этилади. X ва Y бош тўпламлар нормал тақсимланган, уларнинг дис- персиялари маълум бўлсин. Бу тўпламлардан олинган, ҳажмлари мос равишда n ва m га тенг бўлган боғлиқмас танланмалар бўйича x ва y ўртача танланма қиймат лар топилган. Берилган  қиймат- дорлик даражасида ўртача танланма қиймат лар бўйича кўрилаёт- ган тўпламларнинг бош ўртача қиймат лари (математик кутилма- лари) ўзаро тенг эканлигидан иборат бўлган нолинчи гипотезани текшириш талаб қилинади: 0 H : ) ( ) ( Y M X M  . (16.12) Ўртача танланма қиймат лар бош ўртача қиймат ларнинг сил- жимаган баҳолари, яъни ) ( ) ( X M x M  , ) ( ) ( Y M y M  эканлигини ҳисобга олиб, нолинчи гипотезани 0 H : ) ( ) ( y M x M  (16.13) кўринишда ёзиш мумкин. Бош ўртача қиймат ларнинг тенглиги ҳақидаги нолинчи ги- потезани текшириш мезони сифатида нормаланган m Y D n X D y x Z ) ( ) (    (16.14) нормал тасодифий миқдор қабул қилинади. Критик соҳа конкурент гипотезанинг кўринишига боғлиқ ра- вишда қурилади. Биринчи ҳол. Нолинчи гипотеза 0 H : ) ( ) ( Y M X M  . Конку-рент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y M X M  . Бу ҳолда икки томонлама критик соҳа нолинчи гипотеза ўринли деган тахминда Z мезоннинг соҳага тушиш эҳтимоллиги

қабул қилинган  қийматдорлик даражасига тенг бўлиши тала- бига асосланиб қурилади. Z нинг тақсимоти нолга нисбатан симметрик бўлгани учун критик нуқталар нолга нисбатан симметрикдир, яъни агар крz ор- қали ўнг критик нуқта белгиланса, у ҳолда крz  чап критик нуқта бўлади. Мезоннинг энг катта қуввати (конкурент гипотеза ўринли бўлганда мезоннинг критик соҳага тушиш эҳтимоллиги)га мезон- нинг критик соҳанинг ҳар бир интервалига тушиш эҳтимоллиги 2  га тенг бўлганда эришилади: 2 ) (   крz Z P , 2 ) (   крz Z P . (16.15) Икки томонлама критик соҳанинг ўнг чегараси крz ни топиш учун Лаплас функциясининг 2 ) 1(  га тенг қийматига мос ке- лувчи аргументининг қийматини топиш кифоя: 2) 1( ) (    крz . (16.16) Мезоннинг кузатиш маълумотлари бўйича ҳисобланган қий- матини кузатZ орқали белгилаймиз. Агар кр кузат z Z  бўлса, нолинчи гипотезани рад этишга асос йўқ. Агар кр кузат z Z  бўлса, нолинчи гипотеза рад этилади. Иккинчи ҳол. Нолинчи гипотеза 0 H : ) ( ) ( Y M X M  . Конку-рент гипотеза 1 H : ) ( ) ( Y M X M  . Бу ҳолда ўнг томонлама критик соҳа нолинчи гипотеза ўрин-ли деган тахминда Z мезоннинг соҳага тушиш эҳтимоллиги қабул қилинган қийматдорлик даражасига тенг бўлиши талабига асосла- ниб қурилади:   ) ( крz Z P . (16.17) Ўнг томонлама критик соҳанинг чегараси крz ни топиш учун Лаплас функциясининг 2 ) 2 1(   га тенг қийматига мос келувчи аргументининг қийматини топиш кифоя: 2) 2 1( ) (     крz . (16.18) Мезоннинг кузатиш маълумотлари бўйича ҳисобланган қийма- тини кузатZ орқали белгилаймиз. Агар кр кузат z Z  бўлса, нолинчи гипотезани рад этишга асос йўқ. Агар кр кузат z Z  бўлса, нолинчи гипотеза рад этилади.

Адабиётлар рўйхати1. Адиров Т.Ҳ, Мамуров Э.Н. Эҳтимоллар назарияси ва матема- тик статистикадан маърузалар матни. Т.: ТМИ, 2001 й. 2. Г.М.Булдык. Теория вероятностей и математическая статисти-ка. М.: Наука, 1989 г. 3. Венецкий И.Г., Венецкая В.И. Основные математико-статис- тические понятия и формулы в экономическом анализе. М.: «Высшая школа», 1987 г. 4. Гмурман В.Е. Теория вероятностей и математическая статис-тика. Издание шестое. М.: «Высшая школа», 1998 г. 5. Гмурман В.Е. Эҳтимоллар назарияси ва математик статистика. Русча тўлдирилган 4-нашридан тарж. Инж.- экон. институтла-ри студентлари учун ўқув қўлланма. Т.: Ўқитувчи, 1977 й. 6. В.Е.Гмурман. Руководство к решению задач по теории вероят- ностей и математической статистике: учеб. пособие для вту- зов. 3-е изд., перераб. и доп. М.: «Высшая школа», 1979 г. 7. Гмурман В.Е. Эҳтимоллар назарияси ва математик статистика-дан масалалар ечишга доир қўлланма. Русча тўлдирилган 2-нашридан таржима. Т.: Ўқитувчи, 1980 й. 8. Замков О.О., Толстопятенко А.В., Черемных Ю.Н. Математи- ческие методы в экономике. М.: Изд. ДИС, 1998 г. 9. www.ziyonet.uz

O'xshashlar

Статистик бахолар ва уларнинг турлари

Гипотезалар. Тўла эҳтимол формуласи. Гипотезалар эҳтимоли. Байес формуласи

Нисбий частота ва статистик эҳтимол Нисбий частота ва статистик эхтимол

Статистик таксимотлар

Статистик баҳо. Статистик баҳога қўйиладиган талаблар. Танланма ўртача ва танланма дисперсия