Maple tizimidagi grafik muhit va undan foydalanish

Yuklangan vaqt:

20.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

273 KB

Ko'chirib olish

Maple tizimidagi grafik muhit va undan foydalanish REJA: 1. Mapleda funksiyalarning ikki o’lchovli grafiklari. 2. Oshkormas funksiyalarning grafiklari. 3. Berilgan tengsizliklar uchun qurilgan ikki o’lchovli soha.

Mapleda funksiyalarning ikki o`lchovli grafiklari Amaliy dasturlar paketiga kiruvchi Maple da grafiklarni chizish juda oson va qulay, chunki birgina grafikni chizish uchun shu grafikka oid parametrlarni bilish kifoya. Ma’lumki darsni o`tishda grafiklar va yangi pedagogik texnologiyalar bilan mavzu tushuntirilsa o`quvchi va talabalar bilim saviyasi ancha oshadi va shu fanga nisbatan qizikishlari ortadi. Matematika fanini o`qitishda ushbu texnologiyalardan foydalanib dars o`tilsa, o`quvchilarning funksiyalarning grafiklarini ko`z oldiga keltirib uning yechimlarini grafikli ko`rinishlari namoyon qilish imkoniyati paydo bo`ladi. Maple amaliy dasturida f(x) funksiyaning grafigini chizish uchun bir o`zgaruvchili plot(f(x), x=a..b, y=c..d, parameters) (b x a   interval Ox koordinatada va d y c   interval Oy koordinatada) komandasidan foydalaniladi , bunda parameters - parametrlarni boshqarishni tasvirlaydi. Agar bular ko`rsatilmasa, joriy holatdagi ko`rsatmalardan foydalaniladi. Tasvirni qurish shuningdek panel asboblari bilan ham amalga oshiriladi. Plot komandasining asosiy parametrlari: 1) title=”text”, bunda text- rasm nomi (nom qushtirnoqsiz ham bo`lishi mumkin, agar u faqat lotin harfidan va bo`sh joysiz bo`lsa). 2) coords=polar - qutb koordinatasini o`rnatish (joriy holatda dekart koordinata). 3) axes - koordinata o`qini o`rnatish: axes=NORMAL - oddiy o`q; axes=BOXED - grafik shkalali ramkada berilgan bo`ladi; axes=FRAME - markazda rasm va uning chap pastki burchagida sariq o`q beriladi; axes=NONE – o`qlarsiz. 4) scaling - rasm masshtabini o`rnatish: scaling=CONSTRAINED – o`qlar bo`yicha bir xil masshtab; scaling=UNCONSTRAINED - grafik masshtab o`lchami oyna bilan teng o`lchamda. 5) style=LINE(POINT) - chiziqlar yoki nuqtalar natijasi. 6) numpoints=n - grafikdagi nuqtalar sonini hisobi (joriy holatda n=49 ).

7) c olor - chiziqlar rangini o`rnatish: ranglar inglizcha nomlanadi, masalan, yellow - sariq va boshqalar. 8) xtickmarks=nx va ytickmarks=ny - Ox o`q va Oy o`qlardagi belgilar soni, muvofiq ravishda. 9) thickness=n, bunda n=1,2,3… - chiziq yo`g`onligi (joriy holatda n=1 ). 10) linestyle=n - chiziq turi: uzluksiz, nuqtalardan iborat chiziq va boshqalar ( n=1 - uzluksiz, joriy holatda o`rnatilgan bo`ladi). 11) symbol=s – nuqtani pomechat qiluvchi belgi turi: BOX, CROSS, CIRCLE, POINT, DIAMOND . 12) font=[f,style,size] - matnli yozish uchun shrift to`rini o`rnatish: f topshiriqdagi shrift nomi: TIMES, COURIER, HELVETICA, SYMBOL; style topshiriqdagi shrift uslubi: BOLD, ITALIC, UNDERLINE; size - shrift o`lchami pt da. 13) labels=[tx,ty] - koordinata o`qlariga yozish: tx - Ox o`qiga va ty - Oy o`qiga. 14) discont=true – qurish uchun cheksiz uzilishni ko`rsatish. y=f(x) funksiyani grafigini plot komandasi yordamida chizishdan tashqari, oshkor topshiriq, shuningdek funksiya grafigi y=y(t), x=x(t) parametrik topshiriqlar, plot([y=y(t), x=x(t), t=a..b], parameters) komandasi yordamida yoziladi. Endi biz yuqorida keltirgan ma’lumotlarimizni asoslash maqsadida ularni misollar bilan izohlaymiz. 1. ) sin( x y funksiyani -2  dan 2  - gacha oraliqdagi grafigining tasviri > plot( sin(x), x=-2*Pi..2*Pi, y=-2..2, title="y = sin(x)" );

2. ) sin( x y , ) sin(2 x y , )2/ sin( x y , ) 2 sin( x y funksiya grafiklarining -2  dan 2  - gacha oraliqdagi tasviri va bu grafiklarning bir-biridan ajralib, turushi uchun ranglar tasviri. > plot( [sin(x), 2*sin(x), sin(x/2), sin(2*x)], x=-2*Pi..2*Pi, y=-2..2, color=[red, black, green, blue] );

3. ) * sin( t x y funksiyaning qutb koordinatalar sistemasida animatsiyali tasvirini hosil qilish. >with(plots): animate( plot, [sin(x*t), x, x=-4..4, coords=polar], t=1..2, numpoints=100, frames=100 ); ) sin( x y funksiyani [-  ;  ] oraliqdagi animatsiyali grafigining tasviri Quyida 1 x 2 2 2 2 2 2    c z b y a tenglama bilan ifodalanadigan ellipsoidning a=4, b=5 va c=2 qiymatlaridagi grafigi berilgan.

> with(plots): animatecurve( sin(x),x=-Pi..Pi, frames=50);

$3x x y   va ) sin( x y funksiya grafiklarning [0, 2  ] oraliqdagi animatsiyali harakati > with(plots): animatecurve( {x-x^3,sin(x)}, x=0..Pi/2 ); Ushbu misollarda vektorlarning Maple 9.5 dagi grafik tasvirlari keltirilgan > with(plots): b1 := arrow(<1,2,3>, <3,-4,5>, width=[0.2, relative], head_length=[0.4, relative], color=red): b2 := arrow(<1,2,3>, <3,-4,5>, difference, color=blue): b3 := arrow(<1,2,3>, <-3,4,-5>, width = 0.2, head_length=0.4, color=green): display(b1, b2, b3, scaling=CONSTRAINED, axes=FRAMED, lightmodel=light3);$ > with(plots): c1 := arrow(<1,1,1>, shape=cylindrical_arrow, fringe): c2 := arrow(<0,0,1>, shape=cylindrical_arrow, fringe = 'red'): c3 := arrow(<0,1,0>, shape=cylindrical_arrow, fringe = 'COLOR(RGB, 0.6, 0.1, 0.7)'): display(c1, c2, c3, scaling=CONSTRAINED, axes=FRAMED); >with(plots): conformal(z^3, z=-1-I..1+I);