logo
  1. Bosh sahifa
  2. Referatlar
  3. Algebra
  4. Koordinatalar sistemasi

Koordinatalar sistemasi

Yuklangan vaqt:

16.08.2021

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

120.5 KB
Ko'chirib olish
Koordinatalar sistemasi Reja: 1. To`g`ri chiziqdagi ikki nuqta orasidagi masofa. 2. Tekislikdagi ikki nuqta orasidagi masofa. 3. Uchburchak medianalarini kesishgan nuqtasining koordinatalarini uchburchak uchlarining koordinatalari bo`yicha toppish 4. Uchburchakning yuzi. 1§ To`g`ri chiziqdagi ikki nuqta orasidagi masofa. To`g`ri chiziqdagi nuqtaning o`rnini aniqlash masalasini qaraymiz. Buning uchun biror to`g`ri chiziq olib, bu to`g`ri chiziqdagi ikki yo`nalishdan birini musbat yo`nalish deb qabul qilamiz. Shu bilan to`g`ri chiziq o`qqa aylanadi. Endi uzunlik birligi tanlab olamiz, u 1 santimetr bo`lsin; O`qdagi (1-chizma) ixtiyoriy O nuqtani sanoq boshlanadigan nuqta deb qabul qilamiz. Bu o`qni Ox o`q deb ataymiz. Bu Ox o`qdagi har qanday N nuqtaning o`rni kesmaning algebraik miqdori bilan aniqlanadi. O`qdagi koordinatalar sistemasida ikki nuqtalar orasidagi masofa formula bilan topiladi. 1-misol. M(2) va N(-4) nuqtalar orasidagi masofa 2-§. Tekislikdagi ikki nuqta orasidagi masofa. Dekart koordinatalar sistemasida nuqtalar berilgan bo`lsin. Bu nuqtalar orasidagi masofa (1) formula bilan topiladi (2-chizma) Misol. A(2;-3) va B(-1;1) nuqtalar orasidagi masofa (1) formulaga asosan : (2-chizma). 3-§ Kesmani berilgan nisbatda bo`lish. Tekislikda berilgan nuqtalarni tutashtiruvchi kesma C(x,y) nuqta bilan nisbatda bo`linganbo`lsa, C nuqtaning koordinatalarini topish talab etiladi. (3-chizma) C ning koordinatalari (2) formulalar bilan, agar C nuqta kesmaning o`rtasida bo`lsa, u holda bo`lib, (3) formulalarga ega bo`lamiz. Misol. MN kesma M dan N ga tomon yo`nalishda Q(2;3) nuqtada 3:4 nisbatda bo`linadi, Agar M nuqtaning koordinatalari (4;2) bo`lsa, N nuqtaning koordinatalari topilsin. Yechish: Masalani yechish uchun (2) formuladan foydalanamiz. Masala shartiga ko`ra ; M nuqta kesmaninig bosimi bo`lgani uchun . Q nuqta kesmani nisbatda bo`lgani uchun x=2;y=3. Demak (2) formulaga ko`ra yoki ; Sunday qilib . 4-§ Uchburchak medianalarini kesishgan nuqtasining koordinatalarini uchburchak uchlarining koordinatalari bo`yicha topish. Uchburchak uchlari nuqtalarda bo`lsa, uning medianalari kesishgan nuqta bo`ladi. Misol. Agar uchburchakning uchlari A(7;-4), B(-1;8) va C(-12;-1) nuqtalarda bo`lsa, uchburchak medianalarining kesishgan nuqtasi topilsin. Yechish: nuqtalarda massalar to`plangan. Bu sistemaning massalar markazi bo`ladi. Misol . A(-1;3); B(4;3) ; C(6;-5) nuqtalarda mos ravishda 2; 3 va 5 kg massalar to`plangan. Bu sistemaning massalar markazini toping: 5-§ Uchburchakning yuzi. Koordinatalar sistemasiga nisbatan uchburchak uchlarining koordinatalari bo`lsa, (4-chizma) uning yuzi yoki determinant tushunchasidan foydalanib, . Misol . Uchlari A(-3;-3), B(-1;3), va C(11;-1) nuqtalarda bo`lsa, uning yuzini toping! Yechish.

O'xshashlar

Fazoda koordinatalar metodi
Koordinatalar sistemasini almashtirish
Tekislikda koordinatalar metodi
To’g’ri chiziqda koordinatalar metodi
Koordinatalar sistеmasi. Analitik gеomеtriyaning sodda masalalari