Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi - Informatika va AT - Kurs ishlari

Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi

Yuklangan vaqt:

18.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

94.0458984375 KB

Ko'chirib olish

KURS ISHI Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi 1

“Microsft Office dasturlarini o’qitish metodikasi” Mundarija Kirish ........................................................................................................................ 3 I-bob. Microsoft Office dasturi va uning imkoniyatlari. ..................................... 5 1.1 Microsoft Office dasturining rivojlanish tarixi. .................................................. 5 1.2 Microsoft Office dasturining tarkibiy dasturlari. .............................................. 11 II-bob. Microsoft Office dasturini o’qitishda turli metod va texnologiyalarni qo’llash ................................................................................................................... 19 2.1 Microsoft word dasturining imkoniyatlarini o’rganish . .................................... 19 2.2 Microsoft Office dasturini o’qitishda yangi innovatsion metodlari “Aqliy hujum metodi” “Klaster metodi” “Blits so’rov” ..................................................... 24 Xulosa ..................................................................................................................... 29 Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. .................................................................... 31 2

Kirish . Hozirgi kunda ish faoliyatida Ms Office dasturlarisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Sababi dasturlarda matnlar bilan ishlash barcha tashkilot, muassasa, ishlab chiqarish korxonalarida birdek ishlatiladi. Har yili Microsoft office kompaniyalari doimiy ravishda foydalanuvchilar uchun yangi zamonaviy dasturlar bilan xursand qilishga harakat qilishadi, ammo hamma ham bu ishtiyoqni baham ko’rishga tayyor emas. Ko’pchilik ruslar o’rganib qolgan Office Word 2016 universal dasturi ikki yil davomida korporatsiya yaratuvchisi tomonidan xizmat ko’rsatilmagan. Ushbu holatdan kelib chiqib,.docx kengaytmasi bo’lgan fayl 2007, 2010,2016, 2020, 2021 yildan beri yozilgan dastur versiyalarida yaratilgan va foydalanuvchining qo’shimcha aralashuvisiz oldingi versiyalarda ochib bo’lmaydi. Ushbu muammoga, masalan, ish paytida Word 2016, 2007 va uyda Word 2016, Word 2021-ni ishlatadiganlar duch keladi. Mavzuning dolzarbligi - Hozirgi kunda aksariyat eski parametrli kompyuterlarda Ms Office 2016 dasturini uchratish mumkin. Sababi foydalanuvchi tomonidan bu versiya ko’nikma oson deyiladi. Lekin shuni unutmangki, doim zamon talabiga mos shaxsiy kompyuter va dasturlarni ishlatish lozim. Chunki yangi imkoniyatlar, xattoki dastur fayli xotiradan kam joy egallashi xam imkoniyatidan dalolat beradi. Dasturni eski versiyasida hech bo’lmaganda bir marta Word 2016-dan foydalanib.docx-ni ochishga harakat qilgan har bir kishi, hatto moslashuv to’plami bilan xato haqida ogohlantiruvchi xabarni uchratdi, xususan, foydalanuvchi ekranda: "Faylni ochishda xatolik yuz berdi" degan yozuvni ko’rdi. Ushbu oddiy vazifani bajara olish va doc 2016 faylini Word 2016- da ochish uchun siz har 3 yilda bir marta Microsoft o’z dasturlarini yangilab turishini bilishingiz kerak, bu 2016 yildagi 2007, keyin 2010,2013, 2016, 2021- yillarda almashtirilganidan dalolat beradi. Muammo shundaki, har bir zamonaviy xususiy tashkilot, davlatni aytmasa ham, Microsoft innovatsiyalaridan xoli bo’la olmaydi. Ba’zi bir korxonalarda 2016 yildagi versiya aniq va ravon ishlaydi, dasturni 2021 yil o’rniga uning o’rniga o’rnatishni hojati yo’q, keyingi ishlarni 3

eslamaslik kerak. Faylni ochishda yuzaga keladigan xato yangi dasturiy mahsulotlarning yuqori darajadagi xavfsizligi bilan bog’liq. Oldingi format, xususan doc va xls, keyinchalik docx va xlsx bilan almashtirildi. Muommoli vaziyatdan xalos bo’lish uchun Hujjatni markirovka so’ng variant "sxemasi Hujjat" bilan tuzilishi kuzatib mumkin bo’ladi. Bu ochiq-oydin matn tarkibi tushunish, balki uni ko’chib o’tishga uchun juda tez emas, balki faqat beradi. Ikkinchi guruhda ilovasida "View" o’tish "Show yoki yashirish" topish, bu variantni va belgi qo’ying. hujjatning chap barcha darajadagi nomdagi aks etadi bo’lgan qo’shimcha maydoni bo’ladi. Kursordan sarlavhasini bosing hujjatning tegishli bo’limga harakat qiladi. Bu katta matnlar murakkab tuzilishi bilan ishlashda beqiyosdir juda qulay xususiyati hisoblanadi. Bu shu xususiyati tasodifiy yoki noto’g’ri etiketleme bartaraf yordam beradi. Kurs ishing obyekti va predmeti. Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi va texnologiyalarning ahamiyatini o’rganish va qo’llash. Kurs ishimizning predmeti – Microsoft Office dasturini o’qitishda, o’quv materiallarini tayyorlashda metod va texnologiyalar bilan ishlash texnikasini o’rganish. Kurs ishimiz maqsadi va vazifalari. Kurs ishimizdan maqsadi Microsoft Office dasturini o’qitishda ta’limni yanada samarali tashkil etish mazmunini ochib berish. Kurs ishining tuzilishi: Kurs ishimiz tarkibiy jihatdan kirish, 2 ta bob va 4 ta bo’lim, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan. 4

I-bob. Microsoft Office dasturi va uning imkoniyatlari. 1.1 Microsoft Office dasturining rivojlanish tarixi. Microsoft korporatsiyasi ("Microsoft") - Amerika jamoat transmilliy korporatsiyasi, har xil turdagi hisoblash texnikasi - shaxsiy kompyuterlar, o’yin pristavkalari, PDA, mobil telefonlar va boshqalar uchun xususiy dasturiy ta’minot sohasida dunyodagi eng yirik ishlab chiqaruvchilardan biri. Eng mashhur mahsulotlar Windows operatsion tizimi oilalari va Microsoft Office ofis ilovalari. Bundan tashqari, kompaniya Surface brendi ostida noutbuklar va planshet kompyuterlar, Xbox o’yin pristavkalari, shuningdek, shaxsiy kompyuterlar uchun aksessuarlar (klaviaturalar, sichqonlar va boshqalar) ishlab chiqadi va sotadi. Kompaniyaning shtab-kvartirasi AQShning Vashington shtatidagi Redmond shahrida joylashgan. Kompaniya o’z tarixini 1975 yilda, Garvard universiteti talabalari Bill Geyts va Pol Allen 1975 yil 1 yanvarda Popular Electronics jurnalida chop etilgan yangi Altair 8800 shaxsiy kompyuteri haqidagi maqolani o’qib chiqib, u uchun Basic til tarjimonini ishlab chiqqanida boshlagan. Bir oy o’tgach, 1 fevral kuni ushbu kompyuterni ishlab chiqaruvchi Micro Instrumentation and Telemetry Systems (MITS) bilan Basic-dan Altair dasturiy ta’minotining bir qismi sifatida foydalanish uchun litsenziya shartnomasi imzolandi. Ular o’z kompaniyasini "Allen va Geyts" deb atash haqida o’ylashdi, lekin bu huquq idorasi uchun ko’proq mos ekanligini his qilishdi va keyin Pol " mikro kompyuter" va " dasturiy ta’minot " dan "Micro-Soft" ni taklif qildi. 1983- yilda Allen Microsoft-ni tark etib, o’z aktsiyalarining bir qismini har bir aksiya uchun 10 dollarga sotdi va direktorlar kengashidagi o’rnini saqlab qoldi. Bu kelishuv unga sarmoya kiritish uchun mablag’ berdi va oxir-oqibat uni dunyodagi eng boy odamlardan biriga aylantirdi: 2011 yilda u 13 milliard dollarlik boyligi bilan Forbes jurnali ro’yxatida 57-o’rinni egalladi. Shuningdek, 1983 yilda Word matn muharririning birinchi versiyasi chiqdi, lekin unchalik muvaffaqiyatli bo’lmadi, chunki u yangi boshlanuvchilar uchun juda murakkab edi; Ofis ilovalari bozoridagi yutuq 1986 yilda chiqarilgan Word-ning uchinchi versiyasi bo’ldi. 1984 5

yilda Microsoft yangi Apple Macintosh kompyuteri uchun dasturiy ta’minotni (Basic interpreter, Word, Multiplan elektron jadvallari) ishlab chiqdi, bu o’sha yili 100 million dollar daromad keltirdi. Biroq, Macintosh-ning asosiy yangiligi grafik foydalanuvchi interfeysi bo’lib, u kompyuterda ishlashni ancha osonlashtirdi va Geyts bu g’oyani o’zining MS-DOS uchun qarzga olishga qaror qildi. Shunday qilib, 1985 yil 20 noyabrda yangi operatsion tizim Microsoft Windows paydo bo’ldi; uni ishlab chiqish dasturchilarning 110 ming soatlik mehnatini talab qildi. Xuddi shu yili Multiplan elektron jadvalining takomillashtirilgan versiyasi Excel chiqarildi. 1986 yil mart oyida kompaniya o’z aktsiyalarini Nasdaq birjasida joylashtirdi va 61 million dollar yig’di; bir yil ichida aksiyalar narxi 25 dollardan 85 dollarga ko’tarilib, Bill Geytsni milliarderga aylantirdi. O’sha yili Vashingtonning Redmond shahrida yangi kampus ochildi. 1987 yilda Microsoft o’zining birinchi CD-ROM dasturiy ta’minotini chiqardi va PowerPoint dasturini ishlab chiqaruvchi Forethought ni ham sotib oldi. Windows 2.0 1987 yil noyabr oyida chiqarilgan va yil oxirigacha million nusxada sotilgan. 1988 yilda yarim milliard sotilgan Microsoft dunyodagi eng yirik dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchisi bo’ldi. 1989 yilda Microsoft Office ofis ilovalari to’plamining birinchi nashri bo’lib o’tdi. Kompaniya 1990 yilni 1 milliard dollar daromad va 5600 ishchi bilan yakunladi. 2016 yil iyun oyida LinkedIn ijtimoiy tarmog’i 26,2 milliard dollarga sotib olindi. 2018-yil yanvar oyida Microsoft bulutli texnologiyalar asosida o’yinlar yaratish va ishga tushirish uchun backend xizmat ko’rsatuvchi PlayFab-ni sotib olganini e’lon qildi. Kompaniya xizmatlaridan 3 mingdan ortiq studiyalar foydalanadi, uni 700 millionga yaqin odamni qamrab olgan 1,2 mingdan ortiq faol o’yinlarda topish mumkin. Mashhur mijozlar: Disney, Rovio va Atari. E'tiborli loyihalar: Idle Miner Tycoon, Angry Birds Seasons va Roller Coaster Tycoon Touch o’yinlari. O’sha yili Microsoft 7,5 milliard dollarga dasturiy ta’minot manba kodlarini joylashtirish va hamkorlikda ishlab chiqish bo’yicha eng yirik xizmat GitHub ni sotib oldi. 2021-yil mart oyida ZeniMax Media (kompyuter o’yinlari ishlab chiqaruvchisi) 8,1 milliard dollarga sotib olindi. 2021-yil aprel oyida Microsoft AQSh Mudofaa vazirligidan armiyaga taqiladigan 6

kengaytirilgan reallik qurilmalarini yetkazib berish bo’yicha shartnoma olgani ma’lum bo’ldi. Shartnoma summasi 21,9 milliard dollarni tashkil etadi. O’n yil ichida Microsoft Amerika armiyasini o’zining HoloLens kengaytirilgan reallik ko’zoynaklari asosidagi 120 ming qurilma bilan ta’minlashi kerak.2021-yil avgustida tarixdagi eng yirik hujum qayd etildi, dedi kompaniya. Bu bulut xizmatidan foydalanuvchi bo’lgan Yevropa kompaniyasiga qarshi qaratilgan edi. Hujum taxminan o’n daqiqa davom etdi, maksimal trafik 2,4 Tbit / s ga etdi. Osiyo-Tinch okeani mintaqasidagi bir qancha mamlakatlardan: Malayziya, Vetnam, Tayvan, Yaponiya, Xitoy va AQShdan 70 ming manba qayd etilgan. 2022-yilning 18-yanvarida Microsoft Activision Blizzard’ni 68,7 milliard dollarga sotib olishni rejalashtirayotganini e’lon qildi va kelishuv yakunlangandan so’ng “iloji boricha ko’proq studiya o’yinlari” Xbox Game Pass katalogiga kiritilishini aytdi. Kelishuv Yevropa Komissiyasi tomonidan 2023-yil 15-mayda tasdiqlangan. Bu o’yin sanoati tarixidagi eng katta bitim va Microsoft tarixidagi eng katta xarid. 2022 yil mart oyida yana bir yirik bitim yakunlandi - sog’liqni saqlash dasturlarini ishlab chiqaruvchi Nuance Communications 20 milliard dollarga sotib olindi. 2024-yil 19-iyulda Microsoft tizimlarida global nosozlik yuz berdi, bu banklar, ommaviy axborot vositalari, aeroportlar, shifoxonalar va hokazolarda uzilishlarga olib keldi. Hodisa axborot xavfsizligi yechimlari provayderi CrowdStrike dan muammoli yangilanishda ayblangan. "Menimcha, bizning Kseroks ismli boy qo’shnimiz bor edi va men uning televizorini o’g’irlash uchun uning uyiga bostirib kirganimda, siz buni mendan oldin qilganingizni ko’rdim", dedi Geyts to’g’ridan- to’g’ri Jobsga murojaat qilib, bu emasligini ta’kidladi. uning ixtirosi ham. Ammo baribir qo’shimcha. U Windows 95 da mustaqil tizimga aylandi, u nihoyat MS- DOS ni “singdirdi”. Shu bilan birga, foydalanuvchilarni o’ziga jalb qilgan Boshlash menyusi paydo bo’ldi, Windows 8 da undan voz kechish kompaniyani tanqid qilishning asosiy sabablaridan biriga aylandi. Windows 95 operatsion tizimi bilan xalqning gapiga aylangan Microsoft tizimlarining “muvaffaqiyatini” almashish tamoyili kuchga kiradi. Hazil qoidasiga ko’ra, kompaniyaning muvaffaqiyatli Windows-lari birin-ketin chiqadi va yaxshilarini teskari hisoblash 7

Windows 95-dan boshlanadi. G’alati, u hali ham amal qiladi: XP juda muvaffaqiyatli bo’lsa-da, Vista g’azab to’lqinini keltirib chiqardi. U Windows 7 bilan almashtirildi, uni ko’pchilik "cho’chqachilik" ning munosib davomchisi deb atashdi. O’z navbatida, Windows 8 yana suiiste'mol ob'ektiga aylandi. Microsoft mobil mahsulotlarining tarixi ham 1990-yillardan boshlanadi. Portativ qurilmalar va o’rnatilgan tizimlar uchun mo’ljallangan Windows CE (Compact Edition) ning birinchi versiyasi 1996 yilda chiqarilgan bo’lib, u Windows 95 ga asoslangan edi. 2000 yilda allaqachon Windows CE bazasida Pocket PC platformasi paydo bo’ldi, bu uning tarqalishiga hissa qo’shdi. kommunikatorlar - zamonaviy standartlarga ko’ra, stilus bilan ishlash uchun mo’ljallangan mayda ekranli to’la cho’ntak qurilmalari. Bu vaqtga kelib, vitse-prezident lavozimini egallagan Allen allaqachon Microsoftni tark etgan edi. 1983 yilda u o’z aktsiyalarini Billga 10 dollarga sotdi va faqat kichik bir qismini va kompaniyaning direktorlar kengashidagi o’rnini saqlab qoldi. Keyinchalik u Geytsning imkon qadar ko’proq pul ishlashni xohlaganini va hech narsani qo’yib yubormaganini esladi. Shuningdek, 1983 yilda Microsoft o’zining birinchi qurilmasini - oddiygina Microsoft Mouse deb nomlangan sichqonchani taqdim etdi. Bu Word matn muharriri bilan ishlashni qulayroq qilish uchun mo’ljallangan edi. O’sha paytda hali Office dasturlari to’plami yo’q edi. Bundan tashqari, Word, Excel va PowerPoint-ning doimiy "do’stlari" mos ravishda 1985 va 1987 yillarda paydo bo’lgan. Ular 1989 yilda yagona dastur paketiga aylandi, birinchi bo’lib Macintosh versiyasi paydo bo’ldi va faqat 1990 yilda Windows versiyasi chiqdi. Microsoft ham musiqa pleyeri bozoriga kirishga harakat qildi. Shunday qilib, Zune qurilmasi o’zining iPod bilan Apple bilan kurash olib borishi kerak edi. Biroq, aslida, Zune kompaniyaning muvaffaqiyatsizligi edi. Va bu qurilmaning o’zi haqida emas - uning chiroyli metall korpusi, ajoyib ekrani bor va xotira hajmi 2006 yildan beri deyarli har qanday musiqa ixlosmandlari uchun etarli bo’lishi kerak edi. Natijada, Zune loyihasini bekor qilishga qaror qilindi, chunki Microsoft iPod bilan raqobat qilish uchun juda qiyin edi. Microsoft uchun yana bir jiddiy mag’lubiyat - bu planshetlar bozoridagi ulush. Bill Geyts birinchi bunday qurilmani 2002 yilda taqdim etgan 8

edi. Bu stilus uchun tizimni optimallashtirish uchun kichik o’zgarishlar bilan standart Windows XP edi. Biroq, haqiqat saqlanib qolmoqda: iPad paydo bo’lgan 2010 yilgacha Microsoft planshet forma faktorini omma orasida ommalashtirish uchun jiddiy qadamlar qo’ymadi - keyin ular sof utilitar qurilmalar edi. Na xotirjam va aqlli Bill Geyts, na uning vorisi, 2008 yilda kompaniya bosh direktori lavozimini egallagan ekssentrik va hissiyotli Stiv Ballmer vaziyatni oldinga siljita olmadi. Aslida, u Geyts siyosatini davom ettirdi va kompaniya siyosatiga hech qanday yangilik keltirmadi. Uning ismini tilga olganingizda xayolingizga keladigan birinchi (va ko’pincha yagona) narsa bu mashhur "Ishlab chiquvchilar!" ("ishlab chiquvchilar") - konferentsiyalardan birida sahnaga sakrab chiqayotganda u tinglovchilarga 14 marta baqirgan so’z. Va bu uning bosh direktor lavozimini egallashidan oldin sodir bo’lganligi sababli, bu fakt uning shaxsiyati va fe'l-atvori odamlar orasida uning rahbariyatidan ko’ra kuchliroq munosabatda bo’lganini aniq ko’rsatadi. Endi uning o’rnini Microsoft’ning uchinchi bosh direktori – kompaniyaning sobiq vitse-prezidenti Satya Nadella egalladi, u ilgari bulutli tizimlar uchun mas’ul edi. Nadella o’zining odatdagi yo’nalishida ishlashda davom etmoqda. Uning qo’l ostida kompaniya o’zini qutidagi mahsulotlarni sotish o’rniga xizmatlarni (jumladan, mobil) sotishga yo’naltira boshladi. Shunisi qiziqki, Nadella davrida Microsoft "zerikarli" kompaniya qiyofasidan xalos bo’lishni boshladi va "salqin" joyni egallab, Appleni undan ehtiyotkorlik bilan siqib chiqara boshladi. Kompaniya Windows 10 va Windows HoloLens-ni namoyish etgan so’nggi taqdimot buni tasdiqladi. Biroq, bularning barchasi Nadellaning xizmatlari, deb aytish mumkin emas - axir, Microsoft direktorlar kengashi raisi Bill Geytsdan boshqa hech kim emas. Va uning vakolatlari Nadellaning harakatlarini to’g’ridan- to’g’ri boshqarish uchun etarli bo’lmasa-da, u kompaniyadagi hamma tinglaydigan odam. Va agar biz o’zimizga bir oz ayyorlikka yo’l qo’yadigan bo’lsak, buni aytishimiz mumkin Geyts Nadella yordamida kompaniyani odatdagi biznes modelidan voz kechib, xizmatlarga yo’naltira boshladi. Microsoft Publisher - bu Windows uchun ish stoli nashriyot dasturi bo’lib, asosan broshyuralar, yorliqlar, 9

kalendarlar, tabriknomalar, tashrif qog’ozlari, axborotnomalar, veb-saytlar va otkritkalarni loyihalash uchun ishlatiladi. Nashriyot 2026-yilda to’xtatiladi. Microsoft Access - bu Windows uchun ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi bo’lib, u aloqador Access ma’lumotlar bazasi mexanizmini (sobiq Jet Database Engine) foydalanuvchi grafik interfeysi va dasturiy ta’minotni ishlab chiqish vositalari bilan birlashtiradi. Microsoft Access ma’lumotlarni Access ma’lumotlar bazasi mexanizmi asosida o’z formatida saqlaydi. Shuningdek, u boshqa ilovalar va maʼlumotlar bazalarida saqlangan maʼlumotlarni import qilishi yoki bevosita bogʻlashi mumkin. Microsoft Project - buWindows uchun voqealarni kuzatib borish va tarmoq diagrammalari va Gantt diagrammalarini yaratish uchun loyiha boshqaruvi ilovasi bo’lib, hech qanday Office to’plamida to’planmaydi. Microsoft Visio - bu Windows uchun diagramma va oqim sxemasi ilovasi bo’lib, hech qanday Office to’plamida to’planmaydi. Faqat mobil ilovalar Office Lens - bu mobil qurilmalar uchun optimallashtirilgan tasvir skaneri. U hujjatni (masalan, tashrif qog’ozi, qog’oz, doska) kamera orqali suratga oladi va keyin tasvirning hujjat qismini to’g’rilaydi. Natija Word, OneNote, PowerPoint yoki Outlook-ga eksport qilinishi yoki OneDrive-da saqlanishi, pochta orqali yuborilishi yoki Fotokutubxonaga joylashtirilishi mumkin. Office Mobile – bu Android va iOS uchun yagona Office mobil ilovasi boʻlib, u Word, Excel va PowerPoint’ni yagona ilovaga birlashtiradi va tezkor qaydlar qilish, PDF-fayllarni imzolash, QR kodlarini skanerlash va fayllarni uzatish kabi yangi imkoniyatlarni taqdim etadi. Office Remote - bu mobil qurilmani Word, Excel va PowerPoint ish stoli versiyalari uchun masofadan boshqarish pultiga aylantiradigan dastur Server ilovalari Microsoft SharePoint - bu Microsoft Office bilan integratsiyalashganveb-ga asoslangan hamkorlik platformasi. 2001-yilda ishga tushirilgan SharePoint asosan hujjatlarni boshqarish va saqlash tizimi sifatida sotiladi, biroq mahsulot yuqori 10

darajada sozlanishi va ulardan foydalanish tashkilotlar orasida sezilarli darajada farq qiladi. 11

1.2 Microsoft Office dasturining tarkibiy dasturlari. Bugungi kunda shaxsiy kompyuterlarning kamida 40 foizi uy foydalanuvchilari tomonidan qo’llaniladi va barcha kompyuterlarning (shu jumladan korxonalarda) hisoblash quvvatining 90 foizi turli xil muntazam ishlarni avtomatlashtirish uchun ishlatiladi. Shu bilan birga, mehnat unumdorligini oshirishga nafaqat ma’lum operatsiyalarni bajarish tezligini oshirish, balki, asosan, bir nechta turli xil funktsiyalarni birlashtirish orqali erishiladi. Bu hatto tajribasiz foydalanuvchiga ilgari faqat professionallar uchun mavjud bo’lgan muammolarni hal qilish imkonini beradi. OFIS DASTURI PAKETI-Amaliy dasturiy ta’minotning ko’pligi orasida turli xil maqsadlardagi muammolarni hal qiladigan va shuning uchun kasbidan qat'i nazar, u yoki bu darajada har bir kompyuter foydalanuvchisiga kerak bo’lgan dasturlar guruhini ajratib ko’rsatish mumkin. Keyingi yillarda bunday dasturlar paketlari ofis dasturlari deb ataladi. Garchi ko’plab global ishlab chiquvchilar (masalan, Corell va Sun) ofis dasturlarini yaratishda ishtirok etsalar ham, Microsoft korporatsiyasi (Microsoft) bu sohada etakchi bo’lib, aslida bunday dasturiy ta’minot uchun standartlarni belgilaydi. Shuni ta’kidlash kerakki, bozorda muvaffaqiyatga erishish uchun Microsoft mahsulotlari taxminan o’n yil oldin WordPerfect matn muharriri va Lotus 1-2-3 elektron jadvallari kabi o’sha paytdagi sevimlilar bilan qattiq raqobatga kirishishi kerak edi. Ofis to’plamlarini ishlab chiqishni boshlagan Microsoft darhol individual dasturlarni emas, balki Microsoft Office (Microsoft Office) deb nomlangan o’zaro bog’liq va bir-birini to’ldiruvchi dasturlarning butun majmuasini yaratishni maqsad qilib qo’ydi. Tizim ishlab chiqilgach, unda yangi ilovalar paydo bo’ldi va ilgari yaratilgan dasturlarning funktsiyalari kengaytirilib, "o’rtacha" foydalanuvchining o’sib borayotgan talablarini qondirdi. So’nggi olti yil ichida Microsoft MS Office-ning to’rtta versiyasini chiqardi: 4.0 (1996), 95, 97 va 2000. Eng so’nggi versiya (MS Office 2000) turli xil dasturlarga ega besh nashrda sotiladi: Standard, Small Business, "Professional. ", "Kengaytirilgan" va "Ishlab chiquvchilar uchun". "Ishlab chiquvchilar uchun" to’plami (aniqrog’i, Developer Edition, chunki u faqat 12

inglizcha versiyada taqdim etilgan), boshqa nashrlardan farqli o’laroq, qo’shimcha dasturlash vositalarini o’z ichiga oladi. "Advanced" nashri quyidagi ilovalarni o’z ichiga oladi: Word (Word), Excel (Excel), Access (Exes), PowerPoint (PowerPoint), Outlook (Outlook), FrontPage (Frant Page), Publisher (Publisher), PhotoDraw (PhotoDraw), Kichik biznes vositalari. Keling, ushbu dasturlarning qisqacha tavsifini beraylik. WORD - MATN PROTCESSORI-Matn protsessori tarixan eng birinchi va eng ko’p qo’llaniladigan ofis dasturidir: hamma matnlarni yozishi va formatlashi kerak. O’n yil oldin bunday dasturlar "muharrirlar" deb nomlangan, ammo bugungi kunda bu atama endi ularning ortib borayotgan imkoniyatlarini aks ettirmaydi. Matn protsessorlarining paydo bo’lishi hatto texnologiyani emas, balki, agar xohlasangiz, xo’jayinga ta’til haqidagi hisobotdan adabiy asargacha bo’lgan turli xil matnlarni yaratishga yondashuvni tubdan o’zgartirdi. Ilgari, 100 sahifalik tadqiqot hisoboti kabi uzun hujjatni tayyorlash bir necha kishining bir oylik mehnatini talab qilar edi (qo’lda yozilgan variantni tayyorlashni hisobga olmaganda). Shu bilan birga, vaqtning asosiy qismi mashinistga qo’lyozmani qanday tushunish kerakligini tushuntirishga sarflandi (Vladimir Vinokur ijro etgan intermediyani eslang: "biz bu erda o’ynaymiz, biz bu erda o’ynamaymiz, bunga qaramang. umuman, lekin bu qism teskari tomonda" va hokazo) ), keyin nima bo’lganini tekshirib, mashinistga nima tuzatish kerakligi haqida tushuntirishlarni takrorlang. Hisobot tayyor bo’lgach, bitta bo’lim va bir nechta paragraflar yo’qligi ma’lum bo’ldi. EXCEL - ELEKTRON JADOLLAR BILAN ISHLASH-Ushbu dastur jadvallar shaklida taqdim etilgan ma’lumotlar bilan shug’ullanadigan har bir kishi uchun zarurdir. Aynan shu shaklda bizning kundalik faoliyatimiz haqidagi ma’lumotlarning aksariyati taqdim etilishi mumkin: manzillar kitoblari, video kassetalar, uy-ro’zg’or xarajatlarini hisobga olish va boshqalar. Jadvallar turli formatdagi ma’lumotlarni o’z ichiga olishi mumkin (belgilar qatorlari, sanalar va boshqalar), lekin umuman olganda, albatta, Excel paketi raqamli ma’lumotlarni qayta ishlashga qaratilgan. Eng oddiy misol - jadvalning ustunlari va satrlarini 13

yig’ish. Foydalanuvchi tomonidan ko’rsatilgan funktsiyalarning qiymatini hisoblash qiyinroq emas (aytaylik, uy xo’jaliklari xarajatlarining moddalar bo’yicha foiz o’sishi). To’plamning eng jozibali xususiyatlaridan biri ma’lumotlarni turli xil grafikalar, diagrammalar va xaritalar ko’rinishida tez va vizual taqdim etishdir. ACCESS - MA’LUMOTLAR BAZASINI BOSHQARISH TIZIMI - 1992- 1993 yillarda Access-ning ofis dasturlari tarkibida paydo bo’lishini haqli ravishda muhim voqea deb atash mumkin, chunki bundan oldin ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlarini (DBMS) yaratish faqat tajribali mutaxassislarning sohasi ekanligiga ishonishgan. Qo’rqishning hojati yo’q: DBMS tuyulishi mumkin bo’lgan darajada qo’rqinchli emas. Aslida, yuqorida tavsiflangan Excel elektron jadvallari ham aslida kichik ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi, ya’ni tuzilgan ma’lumotlarning tartiblangan to’plamidir. Ammo elektron jadvallar ikkita cheklovga ega: kompyuterning operativ xotirasi hajmi bilan belgilanadigan o’lcham va ma’lumotlarning satr va ustunlar ko’rinishidagi ikki o’lchovli tasviri. Relyatsion DBMSlar (bugungi kunda amalda qoʻllanilayotgan deyarli barcha tizimlar, shu jumladan Access ham “relyatsion” toifaga kiradi) bir xil jadvallar bilan ishlaydi, biroq maʼlumotlar tashqi xotira tashuvchilarda saqlanadi va jadvallar oʻzaro havolalar orqali oʻzaro bogʻlangan. Bunday ma’lumotlarni tashkil etishning eng oddiy misoli audio CDlar to’plamining katalogini yuritishdir. Bitta jadvalda qo’shiq mualliflari, ikkinchisi rassomlar, uchinchisi esa alohida qo’shiqlar haqida to’liq ma’lumotlarni saqlashi mumkin. Bunday holda, oxirgi jadvalda birinchi ikkitasiga kerakli havolalar bo’ladi, shuning uchun foydalanuvchi, masalan, qo’shiq nomidan uning muallifining tug’ilgan kunini osongina bilib olishi mumkin. Access juda mashhur va foydali DBMS bo’lib, u kichik mahalliy va juda jiddiy professional tizimlarni yaratish uchun ishlatilishi mumkin. Aytgancha, Access va DBMSni ishlab chiqish texnologiyasini o’rganish dasturlash asoslaridan murakkab ishlab chiqarish muammolarini hal qilishga o’tish uchun juda foydali. 14

POWERPOINT - VIZUAL TAQDIMLAR TAYYORLASH - PowerPoint kabi dasturlar nisbatan yaqinda paydo bo’ldi, ammo bugungi kunda ular hech bo’lmaganda ba’zan auditoriya oldida ma’ruza yoki ma’ruza qilishlari kerak bo’lgan (ba’zida faqat bitta tinglovchi tomonidan taqdim etilishi mumkin) har bir kishi uchun ishonchli yordamchiga aylandi. Ilgari, illyustrativ material faqat murakkab jadvallar, grafiklar va matematik formulalarni ko’rsatish kerak bo’lgan hisobotlar uchun zarur deb hisoblangan. Bugungi kunda hatto oddiy matnli hisobotning asosiy fikrlarini vizual tarzda ko’rsatish umume'tirof etilgan uslubga aylanmoqda. Texnik hisobotlarni (dissertatsiya loyihasini himoya qilish yoki ilmiy-texnik kengashda ma’ruza qilish) qilgan har bir kishi 15 daqiqalik xabar matnini tayyorlash ko’pi bilan bir yoki ikki kun davom etganini eslashi mumkin. Va o’nlab plakatlar yoki slaydlarni yaratish kamida bir oylik mehnatni talab qildi va avval ma’ruzachining o’zi eskizni chizdi, keyin esa professional chizmachi ishladi. So’nggi yillarda "ma’ruzachilar" soni keskin ko’paydi (masalan, savdo menejerlarining paydo bo’lishi tufayli) va ular har olti oyda bir marta emas, balki deyarli haftada bir marta o’zlarining taqdimotlari va rasmlari mazmunini doimiy ravishda o’zgartirib turishlari kerak. PowerPoint kabi dasturlardan foydalanib, bir yoki ikki soat ichida bir kishi - muallifning o’zi tomonidan o’nlab slaydlar tayyorlanishi mumkin. Va agar siz kelajakda biron bir tuzatish kiritishingiz kerak bo’lsa, bu bir necha daqiqa vaqtni oladi. Tinglovchilar uchun tayyorlangan materiallarning namoyishi an'anaviy slayd-shou bilan taxminan bir xil, ammo statik tasvirlarga qo’shimcha ravishda siz ovoz, video va turli vizual effektlardan foydalanishingiz mumkin. Aytgancha, PowerPoint-dan nafaqat tinglovchilar oldida nutq so’zlash uchun foydalanish mumkin. Ko’pgina uy foydalanuvchilari ushbu dastur bilan ishlaydi, masalan, o’z videolari uchun grafik ekran saqlovchilarini yaratishda. OUTLOOK - SIZNING SHAXSIY DISPATCHERINGIZ - Outlook bir necha yil oldin taqdim etilgan bo’lsa-da, u allaqachon ko’plab foydalanuvchilar uchun zaruratga aylangan. Outlook o’z ichiga manzillar kitobini, joriy yozuvlar uchun kundalikni, tadbirlarni rejalashtirish uchun haftalik rejalashtiruvchini, 15

elektron pochta orqali tashqi dunyo bilan aloqani o’z ichiga oladi va boshqa ko’plab foydali funktsiyalarni bajaradi. Aksariyat odamlar har doim o’zlari bilan daftar olib yurishadi va agar ular uni biron bir joyda unutib qo’ysa, ular qo’lsiz qoladilar. Outlook-dan foydalanishni boshlaganingizdan so’ng, usiz ishlash uchun qancha vaqt sarflaganingizni darhol tushunasiz. Ushbu ilovaning eng ta’sirli xususiyatlaridan biri bu vazifalarni rejalashtirish va monitoring qilish uchun mutlaqo yangi avtomatlashtirilgan imkoniyatlardir. Ertalab kompyuteringizni yoqsangiz va Outlook-ni yuklaganingizda, darhol kun uchun rejalashtirilgan barcha narsalar haqida eslatma olasiz. Va hatto sizning yaqinlaringizdan birini tug’ilgan kuni bilan tabriklash kerak, siz uni kundalik hayotning bo’ronida butunlay unutgansiz. Kun davomida dastur sizga rejalashtirilgan voqealarni ikkinchisiga eslatib turadi. Outlookdan guruh faoliyatini rejalashtirishda ham samarali foydalanish mumkin. Masalan, korxonaning bir xil kompyuter tarmog’ida ishlayotganingizda, Outlook-dan siz yig’ilishga taklif qilmoqchi bo’lgan xodimlarning bo’sh vaqtlari jadvalini ko’rib chiqishingiz, avtomatik ravishda hamma uchun eng qulay vaqtni tanlashingiz va "qabul qilish" mumkin. ” bu taklif qilinganlarning rejalarida (ularning har birida darhol tegishli xabar bo’ladi). Bundan tashqari, Outlook elektron pochta va telefon aloqalarini boshqarish uchun ko’p funksiyali tizimni o’z ichiga oladi. Agar Outlook-ning barcha funktsiyalaridan sizga faqat pochta tizimi kerak bo’lsa, siz o’zingizni Windows-ga kiritilgan Outlook Express dasturining imkoniyatlari bilan cheklashingiz mumkin. FRONTPAGE - WEB-TUGUNLARNI YARATISh VA QO’LLAB- QUVVATLASH UCHUN ASSOBOTA - Internetga kamida bir necha marta tashrif buyurgan har bir kishi veb-saytlar nima ekanligini yaxshi tasavvur qiladi: ular o’zaro bog’langan maxsus mo’ljallangan veb-sahifalar to’plamidir. Bundan atigi besh yil oldin veb-saytlarni yaratish professionallar tor kastasining viloyati ekanligiga ishonishgan. Va Internet foydalanuvchilarining 99,99%... "o’quvchi" bo’lib qoldi, lekin "yozuvchilar" emas va, albatta, "layout dizaynerlari" emas. Ammo vaziyat tez o’zgarmoqda. Bugungi kunda shaxsiy veb-saytlarning paydo bo’lishi hech kimni ajablantirmaydi. Ushbu mavzudagi hazillardan birida 16

aytilishicha, "Siz Internetdan kasalsiz: sizning itingizning ham o’z veb-sahifasi bor". Biroq, endi bu bayonot ko’pchilik uchun hazil emas, balki haqiqatdir. O’zingizning ishingiz, sevimli mashg’ulotlaringiz, sayohatlaringiz va hokazolar haqida shaxsiy veb-saytingizni yaratishga harakat qiling. Ko’pgina Internet- provayderlar kerakli manzilni bepul va ma’lumotlaringizni joylashtirish uchun 50 MB gacha taqdim etadi, bu esa boshlash uchun etarli. Bu nafaqat hayajonli, balki foydali faoliyat ekanligini darhol ko’rasiz. Sizning sahifangizda butun dunyoni qiziqtiradigan ma’lumotlar bo’lmasligi mumkin, lekin u shubhasiz do’stlaringiz va oilangiz e'tiborini tortadi. Sizning veb-saytingiz yordamida, masalan, dunyo bo’ylab tarqalgan ko’plab qarindoshlaringizni birlashtira olasiz. FrontPage veb- saytingizni yaratish va rivojlantirishga yordam beradi. Uni ishlatish uchun dasturlashni bilish shart emas - faqat dasturni o’zlashtirish istagi kerak. Aytgancha, bugungi kunda Webmaster kasbi kam va eng nufuzli kasblardan biridir. FrontPage esa uni o’zlashtirishingizga yordam beradi. Agar siz qo’shimcha dasturlarni sotib olishga pul sarflashga arziydimi, degan savol tug’ilsa, shuni yodda tutingki, Windows tizimida FrontPage Express mavjud bo’lib, u veb-dizaynni o’zlashtirishda bir qancha dastlabki qadamlarni qo’yishga yordam beradi. PUBLISHER - ISTOLI NOSHIRISH TIZIMI - Yuqorida aytib o’tilganidek, Word sizga turli xil grafik dizaynlar bilan juda murakkab matnli hujjatlarni yaratishga yordam beradi. Ammo uning yordami bilan yuqori bosim sifatiga erishish mumkin emas. Buning uchun siz yaqinda MS Office-ning bir qismi sifatida paydo bo’lgan Publisher ish stoli nashriyot tizimidan foydalanishingiz kerak. Word va Publisherning ko’pgina funktsiyalari bir-biriga mos kelishiga qaramay, Word dasturining asosiy vazifasi hujjat mazmunini shakllantirish, Publisher esa hujjatni yuqori sifatli bosma nashr shaklida amalga oshirishdir. Publisher ko’pincha rangli broshyuralar, kataloglar, taklifnomalar, ziyofatlar uchun menyular, salomlashish manzillari va boshqalarni ishlab chiqarish uchun ishlatiladi. Dasturda buning uchun zarur bo’lgan barcha vositalar, shablonlar va blankalar mavjud. Katta dizayn kutubxonasi professional nashriyotlar va dizaynerlar tomonidan to’plangan tajriba bilan tanishish imkoniyatini beradi. 17

PhotoDraw dasturining asosiy vazifalaridan biri fotosuratlardan olingan tasvirlarni qayta ishlashdir. Itingizning haqiqiy fotosuratidan siz bezorilarni qo’rqitish uchun deyarli kvadrat yirtqich hayvonni yoki juda nozik Gigant Schnauzerni yasashingiz mumkin. PHOTODRAW - BIZNES GRAFIKASI VA TASVIR MUHARRIRI - Grafik tasvirlarni juda oddiy tahrirlash uchun Windows-ga kiritilgan Paint va Imaging dasturlari etarli bo’lishi mumkin. Ammo murakkabroq operatsiyalar jiddiyroq vositalarni talab qiladi. Ilgari tasvirni qayta ishlash ham yuqori malakali mutaxassislarning faoliyat sohasi bo’lgan va bu yerda uzoq vaqtdan beri yetakchi o’rinni mashhur Adobe PhotoShop va Corell Draw tizimlari egallab kelgan. Biroq, bugungi kunda bunday muammolar tobora ko’proq "oddiy" foydalanuvchilar tomonidan hal qilinishi kerak. Misol uchun, agar siz fotografiya bilan shug’ullanadigan bo’lsangiz, unda kompyuterda ishlov berish tasvir sifatini sezilarli darajada yaxshilashi, butunlay buzilgan, ammo siz uchun juda qadrli bo’lgan ramkalarni "tortib olishi" mumkin. Grafika bilan ishlash veb-saytingiz, bosma nashrlar yoki PowerPoint taqdimotlarining chiroyli va original dizayni uchun mutlaqo zarurdir. PhotoDraw hali ham yuqorida aytib o’tilgan Adobe va Corell mahsulotlarining imkoniyatlaridan biroz past bo’lsa-da, uning funktsiyalari ko’plab foydali vazifalarni yuqori darajada hal qilish uchun etarli. Shuni yodda tutish kerakki, bitta professional grafik paketning narxi butun MS Office 2000 dastur paketi bilan bir xil. ALOQA VA MIJOLAR MENEJERI - Ushbu dastur birinchi marta MS Office 2000 dasturining bir qismi sifatida paydo bo’ldi. U biznes hamkorlari (etkazib beruvchilar va mijozlar) haqidagi ma’lumotlarga ega ma’lumotlar bazasini boshqarish, tranzaktsiyalar va kichik korxonaning moliyaviy holatini kuzatish uchun mo’ljallangan. Aslida, bu vazifalar Office-ga kiritilgan boshqa dasturlar yordamida amalga oshirilishi mumkin, ammo ixtisoslashtirilgan vositadan foydalanish hali ham qulayroqdir. Bundan tashqari, muammo shundaki, bunday ma’lumotlar ko’pincha turli dasturlarda to’planadi (ba’zilari Outlook-da, ba’zilari 18

buxgalteriya tizimida) va kichik korxona rahbari tahlil va nazorat qilish uchun barcha kerakli ma’lumotlarni to’plashi kerak.Aytgancha, Dispetcher mamlakatimizdagi eng mashhur buxgalteriya tizimi 1C: Enterprise ma’lumotlarini uzatish va qayta ishlash imkonini beruvchi filtrni o’z ichiga oladi. Shunday qilib, biz ko’ramiz: juda ko’p ofis paketlari mavjud va ularning har biri ulkan imkoniyatlarga ega. Ammo amaliy ishda siz hali ham ba’zi funktsiyalarni etishmayotganligingiz ayon bo’ladi. Yoki taklif qilingan ma’lumotlarni qayta ishlash sxemasi siz uchun unchalik mos emasligi ma’lum bo’ldi. Ma’lum bo’lishicha, ofis dasturini unda mavjud bo’lmagan funktsiyalarni amalga oshirish yoki bir nechta turli xil dasturlarni bitta kompleksga birlashtirish orqali yanada qulayroq qilish mumkin. Bunday imkoniyatlar Microsoft Office Extensions dasturi (yoki Microsoft Office uchun qo’shimchalar) tomonidan taqdim etiladi. 19

II-bob. Microsoft Office dasturini o’qitishda turli metod va texnologiyalarni qo’llash . 2.1 Microsoft word dasturining imkoniyatlarini o’rganish . Microsoft Word dasturining asosiy xususiyatlarini tushunish unumdorligingizni sezilarli darajada oshirishi mumkin. Shuningdek, u hujjat yaratish jarayonini soddalashtirishga yordam beradi. Lekin bu xususiyatlar nima ekanligini bilasizmi? Endi tashvishlanmang. Microsoft Word-ning turli xususiyatlarini o’rganish uchun ushbu blogni o’qing. Shuningdek, uning funksiyalarga boy interfeysidan qanday qilib maksimal darajada foydalanishni o’rganing va hujjatlar ustida ishlashda o’z ijodingizni namoyon qiling. Hujjat yaratish va formatlash xususiyatlari - Hujjatlarni yaratish va formatlash Microsoft Word-ning xususiyatlari foydalanuvchilarga ko’rish uchun jozibali va professional hujjatlarni yaratish imkonini beradi. Keling, Microsoft Word taqdim etadigan hujjatlarni yaratish va formatlashning ba’zi asosiy xususiyatlarini ko’rib chiqaylik. Asosiy matn formatlash - Microsoft Word shrift turi, o’lchami, rangi va uslubini boshqarish imkonini beruvchi matnni osongina formatlash imkonini beradi. Muayyan tarkibni ta’kidlash yoki ta’kidlash uchun qalin, kursiv, tagiga chizilgan va chizilgan formatlashni qo’llashingiz mumkin. Ushbu asosiy formatlash imkoniyatlari vizual tarzda jozibali hujjatlarni yaratishda yordam beradi. Uslublar va mavzular - Uslublar va mavzular bilan Microsoft Word hujjatingiz davomida izchillikni saqlashga imkon beradi. Sarlavhalar, paragraflar va boshqa elementlarga oldindan belgilangan uslublarni qo’llashingiz mumkin, bu bir xil ko’rinishni ta’minlaydi. Mavzular hujjatning umumiy ko’rinishini va hissiyotini o’zgartirishning tezkor usulini taklif qiladi, bu esa professional va sayqallangan tugatish imkonini beradi. Sahifaning tuzilishi va dizayni - Microsoft Word hujjatingizning vizual jozibadorligini oshirish uchun bir qator sahifa tartibi va dizayn variantlarini taklif etadi. Siz chekkalarni sozlashingiz, portret va landshaft yo’nalishini tanlashingiz, sahifa chegaralarini qo’shishingiz va matn va tasvirlarning joylashishini 20

boshqarishingiz mumkin. Sahifa raqamlari va hujjat sarlavhalari kabi tegishli ma’lumotlarni o’z ichiga olgan sarlavha va altbilgilarni kiritish professional teginish beradi. Shablonlar - Microsoft Word turli xil hujjat turlari uchun oldindan ishlab chiqilgan tartiblarni taklif qiluvchi turli shablonlarni taqdim etadi. Ushbu andozalar kuch va vaqtingizni tejaydi, chunki ular kontentingiz uchun oldindan oʻrnatilgan formatlash, uslublar va joy egalari bilan birga keladi. Sizga rezyume, flayer yoki hisobot kerak bo’ladimi, shablonlar professional ko’rinishdagi hujjatlarni yaratish uchun ajoyib boshlanish nuqtasidir. Mundarija va indekslash - Word sizga sarlavhalar va sarlavhalar asosida bir nechta bo’limlardan iborat uzunroq hujjatlar uchun tarkiblar jadvalini yaratishga imkon beradi. Bu xususiyat o’quvchilarning hujjatingiz bo’ylab harakatlanishini osonlashtiradi. Shuningdek, siz o’quvchilar uchun qulay bo’lgan muhim shartlar va ularning tegishli sahifa raqamlarini ro’yxatga olish uchun indeks yaratishingiz mumkin. Microsoft Word xususiyatlarini hamkorlik qilish va ko’rib chiqish Hamkorlik va ko’rib chiqish hujjatlarni yaratishning muhim jihatlaridir, ayniqsa tahrirlash va takomillashtirish jarayonida bir nechta shaxslar ishtirok etadigan professional sharoitlarda. Word hamkorlikni osonlashtiradigan bir qator xususiyatlarni taklif etadi, bu esa jamoalarning muammosiz birgalikda ishlashini osonlashtiradi. Keling, Microsoft Word-dagi hamkorlik va ko’rib chiqish xususiyatlarini ko’rib chiqaylik. O’zgarishlarni kuzatish - Microsoft Word-dagi O’zgarishlarni kuzatish xususiyati sizga hujjatga kiritilgan barcha o’zgarishlarni kuzatishni taklif qiladi. Har bir qo’shish, o’chirish yoki formatlash o’zgarishi ta’kidlangan bo’lib, qayta ko’rib chiqish va qabul qilish yoki rad etishni osonlashtiradi. Bu xususiyat, ayniqsa, bir nechta shaxslar hujjat ustida hamkorlik qilganda foydalidir, chunki u tahrirlash jarayonining aniq qaydini beradi. Sharhlar va izohlar - Microsoft Word hujjatning muayyan qismlariga izoh va izohlar qo’shish imkonini beradi. Sharhlar fikr-mulohaza bildirish, savollar berish yoki hamkorlar bilan munozaralarda qatnashish uchun ishlatilishi mumkin. Izohlar 21

muhim bo’limlarni ajratib ko’rsatish va belgilash yoki o’zgartirishlar taklif qilish imkonini beradi, ko’rib chiqish va hamkorlik jarayonini yaxshilaydi. Hujjatlarni solishtiring va birlashtiring - Hujjatning turli versiyalari bilan ishlashda yoki bir nechta fayllar tarkibini birlashtirganda, Microsoft Word-ning hujjatlarni solishtirish va birlashtirish funksiyasi foydali bo’ladi. Bu sizga versiyalar orasidagi farqlarni aniqlash va turli fayllardagi tarkibni muammosiz birlashtirish imkonini beradi, bu esa o’zgarishlar va yangilanishlarning silliq integratsiyalashuvini ta’minlaydi. Versiya tarixi - Microsoft Word hujjat versiyalarini kuzatib boradi, agar kerak bo’lsa oldingi versiyalarga kirish va ularni tiklash imkonini beradi. Bu xususiyat hujjatning evolyutsiyasini kuzatish va har qanday kutilmagan o’zgarishlar yoki xatolardan xalos bo’lishni osonlashtirib, ko’rib chiqishingiz va oldingi versiyalarga qaytishingiz mumkinligini ta’minlaydi. Haqiqiy vaqtda hamkorlik - Microsoft Word-da real vaqt rejimida hamkorlikda bir nechta foydalanuvchilar bir vaqtning o’zida hujjat ustida ishlashi mumkin. Har bir hamkor tomonidan amalga oshirilgan o’zgarishlar real vaqt rejimida ko’rinadi, bu samarali muloqotni kuchaytiradi va oldinga va orqaga almashish zaruriyatini yo’q qiladi. Bu xususiyat, ayniqsa masofaviy yoki taqsimlangan ish muhitida samaradorlik va jamoaviy ish faoliyatini sezilarli darajada oshiradi. Ish unumdorligini oshirish uchun Microsoft Word-da bilishingiz kerak bo’lgan xususiyatlarni o’rganing. Batafsil ma’lumot olish uchun shu yerni bosing. Kengaytirilgan tahrirlash va formatlash Microsoft Word xususiyatlari - Microsoft Word-dagi kengaytirilgan funksiyalar foydalanuvchilarga o’z hujjatlarini nozik sozlash va vizual jozibador tartiblarni yaratish imkonini beruvchi tahrirlash va formatlash xususiyatlarini o’z ichiga oladi. Microsoft Word-dagi bu xususiyatlar asosiy matn formatlashdan tashqariga chiqadi va ma’lumotlarni tashkil qilish uchun ilg’or vositalarni taklif qiladi. Keling, Microsoft Word-da tahrirlash va formatlashning asosiy ilg’or xususiyatlarini ko’rib chiqaylik: Jadvallar va diagrammalar - Microsoft Word sizga jadval va diagrammalarni osongina yaratish va sozlash imkonini beradi. Siz satrlar va ustunlardagi 22

ma’lumotlarni tartibga solish, hujayralarga formatlashni qo’llash va hisob- kitoblarni bajarish uchun jadvallarni kiritishingiz mumkin. Xuddi shunday, siz raqamli ma’lumotlarni aks ettirish uchun vizual jozibador jadvallarni yaratishingiz mumkin, bu esa o’quvchilarga murakkab ma’lumotlarni tushunishni osonlashtiradi. Bir nechta bo’lim va kichik bo’limlarga ega hujjatlar uchun Microsoft Word sarlavhalar va kichik sarlavhalar asosida tarkiblar jadvalini yaratishga imkon beradi. Bu xususiyat o’quvchilarga hujjatingiz bo’ylab harakatlanishning qulay usulini taqdim etadi. Bundan tashqari, siz o’quvchilarga aniq ma’lumotlarni topishni osonlashtiradigan muhim shartlar va ularning tegishli sahifa raqamlarini ko’rsatadigan indeks yaratishingiz mumkin. Uslublar va mavzularni formatlash - Microsoft Word hujjatingizning vizual jozibadorligini oshirish uchun turli formatlash uslublari va mavzularini taklif etadi. Uslublar sizga sarlavhalar, paragraflar va boshqa elementlarga izchil formatlashni qo’llashni taklif qiladi, bu esa professional va yaxlit ko’rinishni ta’minlaydi. Mavzular bir necha marta bosish orqali hujjatning umumiy ko’rinishini o’zgartirishning tez va oson usulini taqdim etadi. Sarlavhalar va pastki ma’lumotlar - Sarlavha va altbilgilar hujjat dizaynining muhim jihati hisoblanadi. Microsoft Word sizga sahifa raqamlari, hujjat sarlavhalari yoki tegishli bo’lim sarlavhalari kabi izchil ma’lumotlarni taqdim etgan holda hujjatingizga sarlavhalar va altbilgilarni qo’shish imkonini beradi. Bu xususiyat, ayniqsa, uzunroq hujjatlar, hisobotlar yoki akademik maqolalar uchun foydalidir. Avtomatlashtirish va unumdorlik Microsoft Word xususiyatlari Microsoft Word xususiyatlari so’zni qayta ishlash dasturi bo’lishdan tashqariga chiqadi va vazifalarni soddalashtiradigan va samaradorlikni oshiradigan bir qator avtomatlashtirish va mahsuldorlik xususiyatlarini taklif etadi. Keling, Microsoft Word dasturidagi ba’zi asosiy avtomatlashtirish va unumdorlik xususiyatlarini ko’rib chiqaylik: Makroslar va moslashtirish - Microsoft Word sizga makroslar yordamida takrorlanuvchi vazifalarni avtomatlashtirish imkonini beradi. Makroslar yordamida 23

harakatlar ketma-ketligini yozib olishingiz va ularni bir marta bosish bilan takrorlashingiz mumkin. Bu xususiyat, ayniqsa, ish jarayonini avtomatlashtirish va soddalashtirish imkonini beruvchi formatlash, matnni kiritish yoki murakkab amallarni bajarish kabi vazifalar uchun foydalidir. Bundan tashqari, asboblar paneliga tez-tez ishlatiladigan buyruqlarni qo’shish, shaxsiylashtirilgan va samarali ish muhitini yaratish orqali Microsoft Word interfeysini sozlashingiz mumkin. Pochtalarni birlashtirish - Microsoft-dagi Mail Merge xususiyati xatlar yoki konvertlar kabi shaxsiylashtirilgan hujjatlarni yaratish jarayonini soddalashtiradi. Elektron jadval yoki ma’lumotlar bazasi kabi tashqi manbadan olingan ma’lumotlarni hujjatingizga birlashtirishingiz mumkin. Bu sizga bir nechta qabul qiluvchilar uchun moslashtirilgan tarkibni osonlikcha yaratish, vaqtni tejash va aniqlikni ta’minlash imkonini beradi. Microsoft Word shablonlari va qurilish bloklarining keng to’plamini taqdim etadi, bu sizga professional ko’rinishdagi hujjatlarni tezda yaratishga yordam beradi. Shablonlar rezyumelar, muqovali xatlar va axborot byulletenlari kabi turli maqsadlar uchun oldindan ishlab chiqilgan tartiblarni taklif qiladi. Qurilish bloklari - bu hujjatingizga osongina kiritilishi mumkin bo’lgan qayta foydalanish mumkin bo’lgan kontent bloklari bo’lib, vaqtingizni tejaydi va izchillikni ta’minlaydi. Microsoft Word -ning Avtomatik tuzatish xususiyati siz yozayotganda tez-tez uchraydigan imlo va yozish xatolarini avtomatik ravishda tuzatib, sizni qo’lda tuzatishlardan saqlaydi. Avtomatik formatlash hujjatingizni oldindan belgilangan qoidalar asosida avtomatik ravishda formatlaydi, masalan, markerlar yoki raqamlash, bosh harflarni tuzatish yoki oddiy matnni jadval yoki giperhavolaga aylantirish. Ushbu xususiyatlar aniqlikni oshiradi, tahrirlash jarayonini tezlashtiradi va hujjatingiz davomida izchil formatlashni ta’minlaydi. Navigatsiya paneli - Microsoft Word-dagi Navigatsiya paneli hujjatingizda harakatlanishning qulay usulini taqdim etadi. Siz tezda ma’lum bo’limlarga, sarlavhalarga yoki sahifalarga o’tishingiz mumkin, bu esa katta hujjatlarni kezish va tahrirlash yoki muayyan tarkibni topishni osonlashtiradi. Microsoft Word dasturining xususiyatlari uni hujjatlar bilan ishlaydigan har bir kishi uchun 24

ajralmas vositaga aylantiradi. Microsoft Word dasturining asosiy xususiyatlaridan tortib uning kengaytirilgan tahrirlash va formatlash imkoniyatlarigacha foydalanuvchilar osongina ko’zga ko’rinadigan hujjatlarni yaratishlari mumkin. Shuning uchun u jismoniy shaxslar, talabalar, mutaxassislar va korxonalar uchun so’zlarni qayta ishlash dasturi bo’lib qolmoqda. Microsoft Word Masterclasslarimiz bilan Microsoft Word ko’nikmalaringizni keyingi bosqichga olib chiqing. 2.2 Microsoft Office dasturini o’qitishda yangi innovatsion metodlari “Aqliy hujum metodi” “Klaster metodi” “Blits so’rov” A qliy hujum metodi Aqliy hujum - g’oyalarni generatsiya qilish usuli. Bakalavr o’qituvchilar birlashgan holda qiyin muammoni echishga harakat qiladilar: uni echish uchun shaxsiy g’oyalarini ilgari suradilar (generatsiya kiladi). U bakalavr o’qituvchilarni o’z tasavvurlari va ijodlaridan foydalanishga rag’batlantiradi. Aqliy hujumning vazifasi kichik guruhlar yordamida yangi-yangi g’oyalarni yaratishdan iborat. Bu metod muammoni hal qilayotgan bakalavr o’qituvchilarning ko’proq aql bovar qilmaydigan va hatto fantastik g’oyalarni yaratishga undaydi. G’oyalar qancha ko’p bo’lsa, shunchalik yaxshi hisoblanadi. Ularning hech bo’lmaganda bittasi ayni maqsadga muvofiq bo’lishi mumkin. Aqliy hujum qoidalari: fikr va g’oyalar hech qanday cheklanmagan holda aytilishi lozim; bildirilgan fikr va g’oyalar takliflar berish to’xtatilmaguncha muhokama qilinmaydi, baholanmaydi; bildirilgan har qanday g’oya va fikrlar hisobga olinadi; qancha ko’p g’oya va fikrlar bildirilsa shuncha yaxshi; bildirilgan g’oya va fikrlarni to’ldirish va yanada kengaytirish mumkin; barcha aytilgan takliflar yozib boriladi; takliflarni bildirish uchun vaqt aniq belgilanadi. Bu metod barcha funktsiyalarni bajaradi, lekin uning asosiy vazifasimuammoni mustaqil tushunish va echishga bakalavr o’qituvchilarning motivatsiyasini uyg’otishdan iboratdir. Klaster metodi 25

Faol metodlardan biri "Klaster" metodidir. Klasterlarga ajratish - bakalavr o’qituvchilarga biror-bir mavzu to’g’risida erkin va ochiq tarzda fikr yuritishga yordam beradigan pedagogik strategiyadir. Bu metod ko’p vari-antli fikrlashni o’rganilayotgan tushuncha (hodisa, voqea)lar o’rtasida aloqa o’rnatish malakalarini rivojlantiradi. Klaster so’zi g’ujm, bog’lam ma’nosini anglatadi. Klasterlarga ajratishni da`vat, anglash va mulohaza qilish bosqichlaridagi fikralashni rag’batlantirish uchun qo’llash mumkin. U asosan yangi fikrlarni uyg’otish, mavjud bilimlarga etib borish strategiyasi bo’lib, muayyan mavzu bo’yicha yangicha fikr yuritishga chorlaydi. Biror mavzu bo’yicha klasterlar tuzishdan bu mavzuni mukammal o’rganmasdan oldin foydalanish maqsadga muvofikdir. Klaster tuzishda guruhdagi barcha bakalavr o’qituvchilarning ishtiroketishi, shu guruh uchun g’oyalar o’zagi bo’lib xizmat qiladi. Klaster metodi aniq ob`ektga yo’naltirilmagan fikrlash shakli sanaladi. Undan foydalanish inson miya faoliyatining ishlash tamoyili bilan bog’liq ravishda amalga oshadi. Ushbu metod muayyan mavzuning bo’lajak baka-lavr o’qituvchilar tomonidan chuqur hamda puxta o’zlashtirilguniga qadar fikrlash faoliyatining bir maromda bo’lishini ta`minlashga xizmat qiladi. Stil g’oyasiga muvofiq ishlab chiqilgan bu metod puxta o’ylangan strategiya bo’lib, undan bakalavr o’qituvchilar bilan yakka tartibda yoki guruh asosida tashkil etiladigan mashg’ulotlar jarayonida foydalanish mumkin. Guruh asosida tashkil etilayotgan mashg’ulotlarda ushbu metod guruh a`zolari tomonidan bildirilayotgan g’oyalarning majmui tarzida namoyon bo’ladi. Bu esa guruxning har bir a`zosi tomonidan ilgari surilayotgan g’oyalarni uyg’unlashtirish hamda ular o’rtasidagi aloqalarni topa olish imkoniyatini yaratadi. Klaster metodidan foydalanish quyidagicha amalga oshiriladi: Nimaniki o’ylagan bo’lsangiz, shuni krg’ozga yozing. Fikringizning sifati to’g’ri-sida o’ylab o’tirmay, ularni shunchaki yozib boring. Yozuvingizning orfogra-fiyasi yoki boshqa jihatlariga e`tibor bermang. Belgilangan vaqt nihoyasiga etmagunicha, yozishdan to’xtamang. Agar ma`lum muddat biror bir g’oyani o’ylay olmasangiz, u holda qog’ozga narsaning rasmini chiza boshlang. Bu harakatni yangi g’oya tug’ilguniga qadar davom ettiring. Muayyan tushuncha doirasida imkon qadar ko’proq yangi 26

g’oyalarni ilgari surish hamda mazkur g’oyalar o’rtasidagi o’zaro aloqadorlik va bog’liqlikni ko’rsatishga harakat qiling. G’oyalar yig’indisining sifati va ular o’rtasidagi aloqalarni ko’rsatishni cheklamang. Mazkur metodni mashg’ulotlarga quyidagicha qo’llash mumkin: Mavzu: "Kompyuter tuzulishini o’rganish” Darsning maqsadi: Yangi mavzuga aloqador o’tilgan mavzuni mustahkamlash, ko’nikma hamda malakalarini shakllantirish. Darsni tashkil etish: Yangi mavzuni o’zlashtirishning samaradorligiga erishish uchun o’tilgan mavzular yuzasidan qisqacha takrorlash mashqlari o’tkaziladi. Uni quyidagicha tashkil etish mumkin: Kompyuter haqida nimalarni bilasiz? Dunyoga mashhur kompyuter nomini sanang. Ularni ishlab chiquvchi firmalar nomini aytib bering? Komyuterning oltin qoidalariga misol keltiring. Undan qanday foydalanish mumkin? O’tilgan mavzuni takrorlash bilan bo’lajak bakalavr o’qituvchilari ongida yangi mavzuni o’zlashtirishga zamin hozirlanadi. Bu esa yangi mavzuni o’zlashtirishning samaradorligini ta`minlaydi. Klaster metodiga asosan, guruh asosida tashkil etilayotgan mashgulotlarda ushbu metod guruh a`zolari tomonidan bildirilayotgan g’oyalarning majmui tarzida namoyon bo’ladi. Har bir guruh a`zosi biror-bir g’oyani ilgari suradi, shundan so’ng barcha g’oyalar uyg’unlashtiriladi. Buning uchun pedagog bo’lajak bakalavr informatika o’qituvchilarni 3 yoki 4 guruhga bo’ladi. O’quvchilarga muayyan mavzuni aytadi. Mazkur mavzuni puxta o’zlashtirgunlariga qadar bosib o’tiladigan yo’lning namunasini keltiradi. Qonunning o’rnini aniqlagunga qadar bo’lajak bakalavr informatika o’qituvchilari quyidagi muammolar yuzasidan erkin, ochiq o’ylash, fikrlash imkoniyatiga egadirlar: Informatika o’rganadigan asosiy obyektlar? U nimaga bog’liq? Bu masalalar yoritilgan plakat yozuv taxtasiga ilib qo’yiladi. Darsning borishi: Takrorlash uchun avvaldan tuzib quyilgan savollar beriladi. Bakalavr o’qituvchilar shu orqali o’tilgan mavzuni takrorlab olishadi. Pedagog yuqorida keltirilgan metoddan foydalanib, aytilgan fikrlarini o’rtaga tashlaydi. Mazkur bosqichlar bajarib bo’lingach, endi guruhdagilar o’z fikrlarini uyg’unlashtiradilar, ular o’rtasidagi aloqalarni topib bitta andozaga soladilar. Pedagog hamda boshqa guruh a`zolarining xukmiga havola etadilar. Buning uchun har bir guruhdan vakil 27

saylanadi. Guruh tomonidan jamlangan g’oyalar turkumi o’qib eshittiriladi. Klaster metodi bo’yicha keltirilgan ushbu bosqichlar bosib o’tilgach, bo’lajak bakalavr informatika o’qituvchilari o’z-o’zidan yangi mavzuni tushunib oladilar. Chunki, bu yerda hamma g’oyalarni pedagog emas, balki o’zlari o’ylab topadilar. Bu erda har tomonlama qarashlar, g’oyalar o’rtaga tashlanadi va masalaning echimi izlanadi. echimni topish uchun izlanish davomida yangi bilim va ma`lumotlar, mavzuga tegishli muhim jihatlar ochiladi, o’zlashtiriladi. Bu metod bakalavr informatika o’qituvchilarining mustaqil, erkin fikrlash malakalarining takomillashtirish bilan birga ularning ijodiy mushohada etish salohiyatini ham rivojlantiradi. Mashg’ulot so’ngida pedagog ularning g’oyalarini ma`lum xulosaga keltiradi va e`lon qiladi. Ularning bilimi baholanadi, faol ishtirokchilar rag’batlantiriladi. Uyga vazifa: ma`lumki, bakalavr o’qituvchilarini tayyorlash jiddiy masaladir. Buning uchun ulardan bilim, malaka, fidoiylik, o’z fikriga ega bo’lishlik, muammolarga aniq echim topa olishlik kabilar talab etiladi. Ana shunday talablarga javob bera oladigan o’qituvchilarni tayyorlashda faol metodlardan bo’lgan klaster metodi muhim ahamiyat kasb etadi. Ta`limning bu faol metodini barcha ta`lim muassasalarida bo’lajak o’qituvchilarni tayyorlashda qo’llash mumkin. Shuni alohida ta`kidlash lozimki, interfaol metodlar - bu jamoa bo’lib fikrlash deb yuritiladi, ya`ni pedagogik ta`sir etish usullari bo’lib, ta`lim mazmunining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu metodlarning o’ziga xosligi shundaki, ular faqat pedagog va bakalavr o’qituvchilarning birgalikda faoliyat ko’rsatishi orqali amalga oshiriladi. Kasb-hunar kollejlari va akademik liyselarda o’qitiladigan “Informatika” kursi mazmuni 10 ta bobni o’z ichiga oladi. Bu kurs ikki semestr o’qitiladi. Kursni o’qitishda innovatsion texnologiya va usullarni qo’llash bo’yicha ba’zi mavzular misolida tayyorlangan metodik ishlanmalardan namunalar keltiramiz. 2-bob “Shaxsiy kompyuterlar va ularninng tuzilishi, qurilmalari haqidagi ma’lumotlari haqidagi ma’lumotlar bo’lib, o’qituvchilarning kompyuter va uning texnik vositalari haqidagi tushunchalari qanchalik darajada ekanligini bilish uchun ushbu bobga oid mavzular bo’yicha dars mashg’ulotini boshlashdan oldin “Klaster” usulidan foydalanish maqsadga muvofiq hisoblaymiz. Hozirda 28

deyarli barcha xonodonlardan kompyuter mavjud, shu sababli o’quvchilarga u haqda savol bersangiz kerakli ma’lumotlarni olishingzi mumkin. Masalan, “Klaster” usulidan dastlabki darsdayoq foydalanish guruh o’quvchilarini kichik guruhlarga ajratishga, o’quvchilarning “Informatika” fanidan umumta’lim maktablarida olgan bilimlarining qanday darajada ekanligini aniqlashga imkon beradi. Bu usuldan foydalanish uchun o’qituvchi doskaga “Kompyuter” so’zini yozishi va o’quvchilardan kompyuter haqida qanday tushunchalarga ega ekanligini bilish uchun “Qani kompyuter qanday tuzilgan va uning qanday qurilmalarini bilasiz” degan savol bilan murojaat qilishi mumkin. O’quvchilar tomonidan aytilgan har bir qurilma nomini “Kompyuter” so’zi atrofiga yozib borishi, albata takrorlangan qurilmalar nomi bo’lsa, ularning aytilganligini o’quvchilarga o’z vaqtida etkazib borishi zarur. Natijada doskada “Kompyuter” so’zi atrofida uning qurilmalari haqidagi ma’lumotlar jamlanadi. Shundan so’ng, o’qituvchi ularning qanday vazifalarni bajarishini birin-ketin o’quvchilardan so’rab oladi. Agar o’quvchilarda u to’g’risidagi ma’lumotlar etarli bo’lmasa, o’qituvchi o’zi to’ldirib boradi. Shu tariqa kompyuter qurilmalari haqidagi tushunchalar etarlicha izohlashga erishiladi. O’quchilar esa o’z bilimlari bilan o’rtoqlashadi. Bu esa ularning o’z fikrini erkin ayta olishga o’rgatadi. Albata qaysi usul yoki texnologiya bo’lmasin, uni dar jarayonida qo’llashda vatni ham hisobga olish zarur. Blits so’rov Bu usulni fanlarni o’qitish jarayonida qo’lash uchun avvalo mavzuga tegishli tayanch tushunchalarni aniqlash zarur. Agar bitta mavzudan tayanch tushunchalar soni kam bo’lsa, ikki yoki uchta mavzuni uumumlashtirgan holda ishlanmalar tayyorlash mumkin. Endi ushbu usulni qo’llashga doir kasb-hunar kolejllarida o’qitiladigan “informatika” fanining mavzulari misolida ko’rib o’tamiz. Masalan, “Turbo Paskal algoritmik tili” bobi bo’yicha mavzularni o’qitishdan oldin o’quvchilarning umumtalim maktablarida Paksal tilini qanday darajada o’zlashtirganliklarini aniqlash uchun Paskal tilida ishlatiladigan buyruq va operatorlar bo’yicha “Blits-so’rov” usulini qo’llash mumkin. Buning natijasida o’quvchilarning Paskal dasturlash tili buyruq va operatorlari qanchalik darajada 29

o’zlashtirganliklarini aniqlash imkoniga ega bo’linadi va ushbu bobga oid mavzularda innnovatsion usullardan qaysi birini qo’lllash orqali dars jarayonini tashkil etishni rejalashtiradi. Xulosa Xulosa o’rnida shuni aytishim kerakki, men ushbu kurs ishida “ Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi ” mavzusini o’quv jarayonida qanday foydalanilishini yoritishga harakat qildim. Ta’lim texnologiyalari shunday bilimlar sohasiki, ular yordamida 3- ming yillikda davlatimiz ta’lim sohasida tub burilishlar yuz beradi, o’qituvchi faoliyati yangilanadi, talaba yoshlarda hur fikrlilik, bilimga chanqoqlik, Vatanga mehr-muhabbat, insonparvarlik tuyg’ulari tizimli ravishda shakllantiriladi.Yana shu o’rinda bir narsani aytib o’tishim joizki: Ta’lim texnologiyalari bu aniq ketma-ketlikdagi yaxlit jarayon bo’lib, u talabaning ehtiyojidan kelib chiqqan holda bir maqsadga yo’naltirilgan, oldindan puxta loyihalashtirilgan va kafolatlangan natija berishiga qaratilgan pedagogik jarayondir. « Microsoft Office dasturini o’qitish metodikasi » mavzusining maqsadi bo’lajak mutaxassislarni o’quv yurtlari uchun ishlab chiqilgan o’quv rejalarining tegishli kursi bo’yicha «Ta’lim to’g’risidagi» qonun, «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»da belgilangan vazifalar hamda Davlat talim standartiga ko’ra qo’yilgan talablar darajasida zamonaviy pedagogik texnologiyalar va ularni o’quv - tarbiya jarayonida qo’llash, zamonaviy pedagogik texnologiyalarning o’quv - tarbiya jarayonidagi o’rni, ulardan foydalanish, shuningdek, “Aqliy hujum”, “Tarmoqlar” (Klaster) usullari, “Bumerang”, “Skarabey”, “CHarxpalak”,”Rezyume” va shu kabi boshqa ta’lim texnologiyalar va ularni o’quv - tarbiya jarayoniga qo’llashning nazariy asoslari bilan izchil qurollantirishdan iborat. Insonning ijodiy yoki mexnat faoliyati, fan va texnikaning rivoji, jonli mavjudotlarning o’zini to’tishi, har qanday avtomatik tarzda ishlaydigan qurilmalar faoliyati axborotni ayirboshlash bilan bog’liq. Hozirgi kunda axborot juda katta ahamiyatga ega. Inson faoliya tining hamma sohalarida axborotlarni qayta ishlaydi: 30

- yangi ma`lumotlarni (ro’znoma, kitob, havo mavjlari, televizor, o’zaro fikr almashinish orqali) oladi. - kundalik hayotda oldindan ma`lum axborotlarni ishlatadi. -yangi axborotlar yaratadi (fanda, adabiyotda, san`atda); Qishloq xo’jaligi, sanoat yoki maishiy xizmat sohalari axborotni qayta ishlash bilan bog’liq bo’lgan inson faoliyatining asosiy sohasi emas, lekin fan, siyosat, boshqarish, san`at esa asosiy sohalardan hisoblanadi. Insonning o’zi katta hajmdagi axborotlarni qayta ishlay olmay di unga kompyuter yordamga keladi. Men ushbu kurs ishi mavzusini o’rganib, yoritar ekanman, o’z bilimlarimni yanada mustahkamlab, kelajakdagi pedagoglik faoliyatimga qadam qo’ya olishimga amin bo’ldim. 31

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 1. Sh.Mirziyoyev ―Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. ―O’zbekiston nashriyoti,2016-yil. 2. Sh.Mirziyoyev ―Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz, O’zbekiston nashriyoti,2017-yil. 3. M. Aripov, M. Muhammadiyev. Informatika, informasion texnologiyalar. Darslik. T.: TDYuI, 2004 y. 4. S. S. G’ulomov va boshqalar. Axbotor tizimlari va texnologiyalari. Darslik. - qaniydi? Toshkent, "Sharq", 2000 y. 5. M. Mamarajabov, S. Tursunov. Kompyuter grafikasi va Web-dizayn. Darslik. T.: “Cho’lpon”, 2013 y. 6. U. Yuldashev, M. Mamarajabov, S. Tursunov. Pedagogik Web-dizayn. O’quv qo’llanma. T.: “Voris”, 2013 y. 7. M. Aripov, M. Fayziyeva, S.Dottayev. Web texnologiyalar. O’quv qo’llanma. T.: “Faylasuflar jamiyati”, 2013 y. 8. B. Moʻminov. Informatika. O’quv qo’llanma. T.: "Tafakkur-bostoni", 2014 y. 9. S. S. G’ulomov, A. T. Shermuhammedov, B. A. Begalov" iqtisodiy informatika "T. –" O’zbekiston " – 2016 yil. 10. S. S. G’ulomov, A. T. Shermuxammedov, B. A. Begalov «Iqtisodiy informatika» T. – «O’zbekiston» – 2016 yil. 11. T. A. Nurmuxammedov «IBM PC va MS DOS bilan tanishuv» T. - «Mehnat» – 2016 yil. 12. S. I. Rahmonqulova «IBM PC shaxsiy kompyuterida ishlash» T. NMK – «ShARQ» - INSTAR – 2010 yil. 13. N. Taylaqov, A. Axmedov «IBM – PC kompyuteri» T.: «O’zbekiston» – 20 17 32

O'xshashlar

Dasturlash tillarini o’qitish metodikasi

Бейсик дастурлаш тили такрорлаш операторини тахлил қилувчи дастурни тузиш

Бейсик дастурлаш тили такрорлаш операторини тахлил килувчи дастурни тузиш

Zamonaviy matn protsessorlari va ularning imkoniyatlari. giperssilkala, rasmlar va murakkab jadvallar bilan ishlash

WINDOWS opеrasion tizimining xizmatchi dasturlari haqida ma`lumot