So‘zlarda tovush tushishi 5-sinf - Tilshunoslik - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

So‘zlarda tovush tushishi 5-sinf

Yuklangan vaqt:

01.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

14299.930664062 KB

Ko'chirib olish

15-SINF ONA TILI DARSLIGI ASOSIDA TAYYORLANDI

23 -dars. SO‘ZLARDA TOVUSH TUSHISHI 2

• Topshiriq. Matnni o‘qing. Matnda ajratilgan so‘zlarning talaffuzi va yozilishiga e’tibor bering. 3

4Diniy ma’rifatni targ‘ib qilishda, tinch va pokiza hayot kechirishda bizga ibrat bo‘ladigan ulug‘ bobolarimizdan biri Bahouddin Naqshband sanaladi. U 1318-yilda Buxoro yaqinidagi Qasri Orifon qishlog‘ida tavallud topgan. Bolalik chog‘idanoq ko‘ngli ilmga moyil bo‘lgan. Bahouddin Naqshband ilmni puxta o‘rganish va targ‘ib qilish bilan birgalikda usta hunarmand sanalgan. Shoyi gazlamalarga, temir va mis buyumlarga naqsh solish bilan kun kechirgan. Umrini insonlarga xolis xizmat qilish bilan o‘tkazgan. O‘z ta’limotiga “Dast ba kor-u dil ba yor!”, ya’ni “Qo‘ling ishda va diling Allohda bo‘lsin!” degan g‘oyani bosh shior qilib olgan. Shu bois Amir Temur, Alisher Navoiy, Abdurahmon Jomiy kabi Sharq allomalari uni o‘zlariga pir (ustoz) deb bilishgan

5Munosabat bildiring. 1. “Qo‘ling ishda va diling Allohda bo‘lsin!” degan ibor ani qanday izohlaysiz? 2. Diniy ekstremizm va xalqaro terrorizm avj olgan bugungi kunda alloma aytgan fi krlarning qanday foydali tomonlari bor? 3. Buxorodan yetishib chiqqan yana qanday allomalar haqida o‘qigansiz?

684-mashq. Ikki, olti, yetti so‘zlariga - ov, -ala, -ovlon qo‘shimchalarini qo‘shib yozing, sodir bo‘lgan o‘zgarishga diqqat qiling.

785-mashq. Past, sust so‘zlariga - ay qo‘shimchasini, qayir, ayir fe’llariga -il qo‘shimchasini qo‘shib yozing. Sodir bo‘lgan o‘zgarishni ayting.

8 Ayrim so‘zlarni talaffuz qilayotganimizda tovush tushishi hodisasiga duch kelamiz. Bu hodisaning ba’zilari yozuvda aks etadi, ya’ni talaffuz qilganimiz kabi yozamiz. Bu holat, ko‘pincha, so‘zlarga qo‘shimcha qo‘shilganda sodir bo‘ladi. Masalan: shahar, singil, burun, bag‘ir kabi so‘zlarga egalik qo‘shim- chalari qo‘shilsa, ikkinchi bo‘g‘indagi unli tovush; qayir, ayir fe’llariga -il qo‘shimchasi qo‘shilganda i tovushi; ikki, olti, yetti so‘zlariga -ov, -ala, -ovlon qo‘shimchalari qo‘shilganda i tovushi;

9Maqollar mazmuniga diqqat qilib, daftaringizga ko‘chiring. Tovush tushishi hodisasiga uchragan so‘zlarning tagiga chizing. 1. Yig‘lab-yig‘lab marza (ariq sirti, pushta, egat) olsang, O‘ynab-o‘ynab sug‘ora san. 2. Ishlaganning og‘zi oshga tegar, Ishlamaganning boshi – toshga. 3. Tuyaga yantoq kerak bo‘lsa, bo‘ynini cho‘zar. 4. Berarman (beruvchi)ga beshov ko‘p, olarman (oluvchi)ga oltov oz. 5. Ko‘ngli ochiqning qo‘li ochiq, qo‘li ochiqning – yo‘li.

10Ba’zan so‘zlarda tovush tushishi hodisasi faqat talaffuzdagina sodir bo‘ladi. Bu o‘zgarish yozuvda aks etmaydi. Masalan: go‘sht, sust, Toshkent, baland, xursand kabi so‘zlarning oxirgi undoshi deyarli aytilmasa- da, yoziladi.

1187-mashq. Quyidagi so‘zlarga -im egalik qo‘shimchasini qo‘shib ko‘chiring. Tovush o‘zgarishlariga diqqat qiling. Ko‘ngil, og‘iz, zahar, qorin, bo‘yin, qo‘ziqorin, bek , yuk , chok , idrok , ishtirok , ittifoq, huquq, peshtoq, ravnaq, axloq.

12Uyga vazifa

14E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!

O'xshashlar

So‘zlarda tovush almashishi 5-sinf

Fonetik hodisalar. So‘zlarda tovush ortishi 5-sinf

Maqollar 5-sinf

Iboralar 5-sinf

Antonimlar 5-sinf