Texnik tizimlar haqida tushuncha. Texnologik mashinalar 5-sinf - Texnika va texnologiya - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

Texnik tizimlar haqida tushuncha. Texnologik mashinalar 5-sinf

Yuklangan vaqt:

19.04.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2472 KB

Ko'chirib olish

5-sinf texnologiya darsligi asosida 3-mavzu: Texnik tizimlar haqida tushuncha. Texnologik mashinalar

Har bir insonning hayoti davomidagi faoliyati turli xil texnik obyektlar bilan uzviy bog‘liqdir. Texnik obyekt – bu ma’lum ehtiyojlarni qondirish uchun mo‘ljallangan asbobuskunalar, moslamalar va turli materiallardir.

Ish jarayonida asbob-uskunalardan foydalanish orqali ma’lum ehtiyojlarni qondirish uchun bajariladigan ish ketma- ketligi texnik tizim deyiladi. Bu esa buyum yasash jarayonida bitta asbobdan foydalanish boshqa asbob-uskuna va moslamalardan ham foydalanishga ta’sir qilishidan iborat.

Masalan, yog‘ochga ishlov berish stanoklari turli murakkab qismlarni o‘z ichiga oladi. Undagi bitta mexanizmning ishlashi boshqalarini ishlashi uchun ta’sir ko‘rsatishi texnik tizim hisoblanadi.

Hozirgi zamon texnikasining asosini mashinalar tashkil etadi. Ular bajaradigan ishiga ko‘ra bir-biridan farqlanadi. Masalan, energetika mashinalari (turbina, ichki yonish dvigateli, elektrodvigatel, elektrogenerator va b.); transport mashinalari (samolyot, avtomobil, vertolyot, velosiped va b.).

Mashina – bu о‘ ziga biriktirilgan vazifalarni bajarish uchun energiya sarflaydigan, bir-biriga bog‘langan qismlardan (detal, mexanizm) iborat b о‘ lgan texnik qurilma.

Mexanizm (yunoncha “mechane” – mashina) – bu harakatni o‘zgartiruvchi va uzatuvchi qurilma. Bunda yetakchi detalning harakati bir yoki bir nechta detallarning ma’lum bir harakatini keltirib chiqaradi.

Eng oddiy mexanizmlarga osma blok, richag, g‘ildirak (charxpalak) va boshqalar kiradi (1-rasm).

Detal – mashinaning bir xil materiallardan tayyorlangan va alohida bo‘laklarga ajralmaydigan qismi.

Texnologik mashinalarning tasnifi. Hozirgi bosqichda mashinalar dunyosi juda katta va xilma-xildir. Shuning uchun ular maqsad va bajaradigan vazifalariga ko‘ra 3 ta katta guruhga bo‘lingan:

Ishchi mashinalar Muayyan ishni bajaradigan va shunga mos ravishda ishlarni osonlashtiradigan mashinalar. Masalan, stanok, konveyer, lift, transport va boshqalar

Energiya hosil qiladigan mashinalar Bir turdagi energiyani boshqasiga o‘zgartiradigan mashinalar. Masalan, elektr dvigatel, shamol generatori va boshqalar

Ma’lumot beruvchi mashinalar Bir turdagi ma’lumotni boshqasiga yetkazadigan mashinalar. Masalan, magnitofon, kompyuter, videokamera, smartfon va boshqalar

Mustahkamlash uchun savollar 1. Texnik obyekt deganda nimani tushunasiz? 2. Texnik tizim deb nimaga aytiladi? 3. Mashina, mexanizm va detalning bir-biridan farqi nimada? 4. Texnologik mashinalar tasnifini tushuntirib bering.

O'xshashlar

Mexatronika haqida tushuncha. Oddiy mexanizmlar 5-sinf

Xalq hunarmandchiligi texnologiyasi. Kashtachilik tarixi haqida ma'lumot 5-sinf

Buyumni bichish va tikish haqida ma’lumot berish 5-sinf

Pardozlash ishlari 5-sinf

Tikuvchilik xonasi. To‘qimachilik tolalari. Ip va gazlama haqida ma’lumot 5-sinf