«Adabiy asar qahramoni» mavzusida portret – illustratsiya ishlash 5 - sinf - Tasviriy san'at - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

«Adabiy asar qahramoni» mavzusida portret – illustratsiya ishlash 5 - sinf

Yuklangan vaqt:

20.05.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1487 KB

Ko'chirib olish

5-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 31-mavzu: « Adabiy asar qahramoni » mavzusida portret – illustratsiya ishlash

Mavzular bo‘yicha kompozitsiyalar tuzishda adabiy asarlarga illustratsiyalar ishlash jarayonida bolalar ertak, hikoya, masal, doston qahramonlarining obrazlarini o‘z rasmlarida ifodalashga harakat qiladilar. Bu ishlar bevosita kitob bezagi bilan bog‘liq holda olib boriladi. Ularning ayrimlari miniatura rangtasviri uslubida bajarilishi ham mumkin.

Rassomlar tomonidan kitoblarga ishlangan illustratsiya va bezaklar kitob mazmunini aniqroq hamda tezroq tushunib olishga yordam beradi. Qadimgi vaqtlarda kitobni bezashga alohida e’tibor qaratilgan. Miniaturachilardan, ayniqsa, Kamoliddin Behzod, Sulton Muhammad, Qosim Ali, Mahmud Muzahhib, Muhammad Murod Samarqandiylar bu borada katta shuhrat qozonganlar.

XX asrning ikkinchi yarmida O‘zbekistonda kitoblarni badiiy bezashda I. Ikromov, V. Kedrin, M. Reyx, A. Osheyko, Q. Basharov, I. Kiriakidi, T. Muhamedov va boshqa rassomlar san’atning milliy badiiy an’analarini davom ettirib, katta yutuqlarni qo‘lga kiritdilar.

San’atning graﬁka turida muvaffaqiyatli ishlangan asarlardan biri – Qutlug‘ Basharovning « O‘zbek milliy o‘yinlari » deb nomlanadi. O‘z vaqtida Iskandar Ikromov tomonidan A.Navoiyning « Lirika » nomli to‘rt tomlik to‘plamiga ishlagan rasmlari rassom ijodining gullagan davrida yaratilgan ishlaridan hisoblanadi.

Illustratsiya kitob mazmuni bilan bog‘liq bo‘lib, uni tushunarli bo‘lishiga xizmat qiladigan rasmdir. Illyustrativ rasm ishlash darslari adabiyot darslari bilan o‘zaro aloqada amalga oshiriladi.

Illustratsiya ishlashga kirishishdan avval rassom asarni yaxshilab o‘rganib chiqishi, asardagi voqea sodir bo‘layotgan davrga doir materiallarni to‘plashi, o‘sha davr odamlarining madaniyati va turmushini, mamlakat tabiatini bilib olishi kerak bo‘ladi.

G‘afur G‘ulomning «Shum bola» asaridagi shum bola obrazi adabiy asar qahramoni sifatida olinib, unga illustratsiyalar ishlangan. Rasmlarda ko‘rib turganingizdek, bu illustratsiyalar bevosita kitob bezagi mazmuni bilan bog‘liq holda olib borilgan. Asardagi qiziqarli voqea, hodisalar tanlab olinib, ularga mos eskizlar chizilgan.

Ushbu rasmlarda shum bolaning onasidan yashirincha xumdan yog‘ va hovlisidagi tovuqlarning tuxumidan olib ko‘chaga chiqib ketayotgan vaqtida onasi uni ko‘rib qolib, koyiyotgani tasvirlangan.

Keyingi holatlarda shum bolaning o‘z qilmishidan qo‘rqib turgani, begonalarning uyiga kirib qolib, tandirning ichida yashirinib o‘tirgani va o‘zining qilgan shumligidan sevinayotgani, qolaversa, domlaning shum bolaga nasihat qilayotgan holatiga eskiz ishlangan. Asar qahramoni obrazining tashqi ko‘rinishlari, xatti-harakatlarida kambag‘al, qashshoq, mehmondo‘st, sodda ekanligini ko‘rishimiz mumkin.

Shundan so‘ng turli variantlarda ishlangan ushbu dostonlarga asoslangan kompozitsiyalarni yordam tariqasida « Alpomish », « Go‘ro‘g‘li », « Avazxon », « J.Manguberdi » kabilarning alohida tasvirlangan illustratsiyalari berilishi mumkin.

Asarga ishlangan illustratsiya kompozitsiyasini tuzishda turli xil illustratsiya rasmlaridan foydalanib, qalamda eskizi bajariladi. Qalamda bajarilgan eskizni birma-bir kuzatib, xatolari tuzatiladi.

O'xshashlar

«Men sevgan qahramon» mavzusida portret ishlash. 4- sinf

Tarixiy mavzuda portret ishlash 6-sinf

«Ur, to‘qmoq» ertagi asosida illustratsiya ishlash. 4- sinf

Bo‘ri bilan turna» masaliga illustratsiya ishlash. 4- sinf

«Futbolchi» mavzusida haykal ishlash. 4- sinf