13-mavzu Me'moriy manzara 7-sinf - Tasviriy san'at - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

13-mavzu Me'moriy manzara 7-sinf

Yuklangan vaqt:

19.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

358 KB

Ko'chirib olish

7-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 13-mavzu:

Tasviriy san'atning rur va janrlari ichida manzara janri tabiat va inson munosabatlari, kayfiyatlarini tasvirlashda keng imkoniyatlarga ega. Manzaralar ham tabiat, insonlar kabi turli ko'rinish va kayfiyatga ega bo'ladi.

Ular charog'on kun, bulutli kun, quyoshli oqshom, yomg'ir va qor, bo'ronlarni tasvirlash, shahar manzarasi, qishloq manzarasi, tog' manzarasi ko'rinishida bo'lishi mumkin.

Tasviriy san'at darslarida siz o'rgangan asarlarning namunalari, undan tashqari, Ivan Shishkin, Isaak Levitan, Aleksey Savrasov, O'rol Tansiqboyev, Nikolay Karaxan, Oganes Tatevosyan, Rashid Temurov, Abduvali Mo'minov, Ortiqali Qozoqov, Murtazo Ergashev, Anvar Mirsoatovlarning manzara janridagi asarlarini tomosha qilish va tahlil etish sizga me'moriy manzara elementlarini belgilashga zamin yaratadi.

49-rasm. Murtazo Ergashev. Shohizinda. Qish.

Ularda qishloqning past-baland uylari, tog'u adirlar, daryo va jilg'alar, uzoq-yaqinda tasvirlanishi mumkin bo'lgan me'moriy inshoot ko'rinishlari, daraxtlar va boshqa elementlar tasvirini ko'rishingiz mumkin.

50-rasm. Me'moriy manzara varianti. 51-rasm. Ortiqali Qozoqov. Kuzgi Buxoro.

52-rasm. Rashid Temurov. Bibixonimda bahor.

Amaliy tasviriy faoliyatga kirishish oldidan o'z variantlaringizning eskizlarini ishlab oling. Bu eskiz har xil ko'rinishda bo'lishi mumkin. Me'moriy manzara varianti ko'rsatilgan. Yodingizda tuting, barcha manzaralarning bosh g'oyasi, mavzusi — inson va tabiat uyg'unligidir.

Endi me'moriy manzara janridagi Rashid Temurovning «Bibixonimda bahor» asarini tahlil qilib ko'ramiz. Asarning bosh mavzusi bir obyekt — Bibixonim masjidi. Asarning o'rta planida uning ko'p qismi nurab tushgan asosiy arka tasvirlangan va u kartina sathining deyarli yarmini egallagan. Orqa planda masjidning gumbazli qismi tasvirlangan. Uning orqa planda ekanligini bildirish uchun rassom havo perspektivasidan unumli foydalangan.

Asarning nomlanishidan ma'lumki, bosh mavzu bahor faslini Bibixonim maydonidagi tarovatini tasvirlash. Shu bois rassom asar markazida me'moriy obidaning mahobatiga monand tarzda salobatli daraxtlarning gullagan holatini tasvirlagan. Bu bilan rassom yana bir tarixiy haqiqatni eslatib qo'ymoqchi bo'ladi, ya'ni Bibixonimga har yili bahor kelaveradi, yillar ketidan yillar o'taveradi. Ajdodlarimiz yaratgan buyuk tarixiy me'moriy obidalar esa asrlar osha salobat to'kib turaveradi.

Me'moriy obida va daraxtlarning mahobatini yanada yaqqolroq tasvirlash uchun rassom odamlarning figuralaridan foydalangan. Odamlarning gavdasiga nisbatan olinadigan bo'lsa, Bibixonimning o'ta mahobatli ekanligi ayon bo'ladi. Rassom odamlarni tasvirlash orqali obidani ziyorat qilish uchun dunyoning turli burchaklaridan muntazam tarzda odamlar kelib turishini ta'kidlaydi. Biz siz bilan Rashid Temurovning "Bibixonimda bahor" nomli asari misolida me'moriy manzara ko'rinishining kompozitsion yechimini ko'rdik.

Endi o'zingiz ko'rgan va eslab qolgan me'moriy manzaralarning turli ko'rinishlari haqida o'ylab ko'ring. Amaliy mashg'ulotga kirishish oldidan o'z variantlaringizning eskizlarini ishlab oling. Bu eskiz shahar yoki qishloq manzarasi, qadimiy yoki zamonaviy shahar, ulaming sintezi ko'rimshida bo'lishi mumkin. Quyoshning botish chog'idagi manzara binolarning faqat siluetlarini tasvirlovchi ko'rinishlarini ishlash ham nisbatan osonligi, ayni paytda, uning emotsional ta'sirchanligining kuchliligi bilan sizni qiziqtirishi mumkin. Agar bu rasmlar sizni qiziqtirgan bo'lsa, shu usulda manzara ishlashingiz mumkin.

O'xshashlar

10-mavzu O'zbekistonning me'moriy yodgorliklari 7-sinf

2-3-mavzu Impressionizm uslubida manzara ishlash. Puantilizm 7-sinf

19-20-mavzu Tasviriy san'atda manzara janri 6-sinf

9-mavzu Dizayn san'ati 7-sinf

17-mavzu Kitob illustratsiyasi 7-sinf