XVI - XVIII asrlarda Usmonli turklar imperiyasi. 8- sinf - Tarix - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

XVI - XVIII asrlarda Usmonli turklar imperiyasi. 8- sinf

Yuklangan vaqt:

08.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4131.017578125 KB

Ko'chirib olish

XVI - XVIII asrlarda Usmonli turklar imperiyasi 8-sinf Jahon tarixi darsligi asosida 22-mavzu

Imperiyaning yuksalishi. XVI asr boshlarida butun imperiya viloyatga, viloyatlar esa sanjoq (tuman)larga bo'lingan edi. Viloyatlarni vali, sanjoqlarni esa sanjoqbey boshqarardi.

Imperiya bosib olgan hududlardagi yerlar ham davlat mulki deb e'lon qilingan. Sulton bu yerlarni o'z sipohlariga (oltiq askar) harbiy majburiyat evaziga taqsimlab bergan.

Ayni paytda sipohlar zimmasiga harbiy harakatlarda qatnashish zarurati tug'ilganida sulton farmon bergani zahotiyoq sanjaqbey qo'mondaligida belgilangan joyga yetib kelish majburiyati yuklatilgan. 28 20 15 1D1C

Bundan tashqari, imperiyaning doimiy qo'shini - yanicharlar (yangi qo'shin) shuningdek, kuchli harbiy dengiz floti ham bo'lgan. Bu omillar Usmonli turklar imperiyasiga keng ko'lamda bosqinchilik urushlari olib borish imkonini bergan. Usmonli turklar armiyasi

Sulton Salim I 1514- yilda Eron shohi Ismoil Safaviy qo'shinini tor-mor etdi. Sulton Salim I dastlab, Suriya va Falastinni bosib oldi. 1517- yilda esa Misr poytaxti Qohira shahri egallandi. Bu g'alaba sultonga shohning ittifoqchisi Misr sultonligiga qarshi yurish boshlashga yo'l ochdi. Sulton Salim I 26 31 1D04 03 291607 04 20 0B2A

Ichki ahvol. Ekspluatatsiyaning tobora kuchayishidan tinka-madori qurigan dehqonlar shaharlarga, tog'larga qochib keta boshladilar. Sulton buning oldini olish maqsadida yer egalariga qochib ketgan dehqonlarni majburan qaytarib olib kelish huquqini beruvchi maxsus farmon chiqarishga majbur bo'ldi.

Unga ko'ra, qochib borgan joyida 15, shaharlarda esa 20 yildan kam yashagan dehqonlar avvalgi joylariga majburan qaytariladigan bo'ldi. Bu aslida Yevropada hukm surgan krepostnoy huquqning Turkiyadagi o'ziga xos bir ko'rinishi edi.

Yer egalarining zulmidan tinka-madori qurigan dehqonlar 1519- yilda qo'zg'olon ko'tardilar. Unga shayx Jalol rahbarlik qildi. Sulton Salim I qo'zg'olonni katta kuch bilangina bostira oldi. 37 0F 03 25

Dehqonlarning xonavayron bo'lishi va ko'plab qochib ketishi XVI asr o'rtalaridan boshlab qishloq xo'jaligining inqirozga yuz tutishiga sabab bo'ldi. Bu esa, o'z navbatida, ocharchilik ro'y berishiga olib keldi.

Yevropa davlatlariga qaramlikning boshlanishi. XVII asrning o'rtalaridan boshlab Turkiyadagi ichki ahvol yana keskinlasha boshladi. Davlat budjetida muntazam ravishda taqchillik holati yuz berdi. Endi Turkiyaning kuchsizlanishi jarayonini to'xtatishning oldini olish mumkin bo'lmay qoldi.

Yevropa davlatlari savdogarlariga juda katta yengillik va imtiyozlar berila boshlandi. Masalan, Fransiya savdogarlari uchun atigi uch foiz miqdorida bojxona to'lovi joriy etildi. Natijada Turkiya bozorlari Yevropa tovarlariga to'ldirib tashlandi.

Turkiya tashqi siyosatda borgan sari, birinchi navbatda, Angliya va Fransiya bilan yaqinlasha boshladi. Sultonlar nazdida ular Turkiyaning Rossiyaga qarshi kurashida ittifoqchilari bo'lishlari kerak edi.

Turkiya XVIII asrda Rossiya bilan bir necha bor urushga kirdi, biroq bu urushlarda Turkiya yengildi. Mag'lubiyat Turkiyada hukm surayotgan o'rta asrlarga xos munosabatlarning butunlay chiriyotganligining namoyishi bo'ldi.

Savol va topshiriqlar 1. XVI asr Usmonli turklar (Turkiya) imperiyasi tarixida qanday o'rin tutadi? 2. Nega imperiyada uzoq vaqt ichki notinchlik hukm surdi? 3. Turkiyaning Yevropa davlatlariga qaramligi qay tariqa sodir bo'ldi? 4. Turkiyadagi Fransiya savdogarlariga qanday imtiyozlar berildi va nima uchun shunday qilindi? 5. Turkiya - Rossiya munosabatlari haqida nimalarni bilib oldingiz? 6. Siz mavzuni o'rganish jarayonida XVI asr Turkiya imperiyasi kuch-qudratining cho'qqisi asri bo'lganligini bilib oldingiz. XVI asr boshlarida yurtimizda qanday yirik tarixiy voqea yuz bergan edi?

O'xshashlar

XVI-XVIII asrlarda Xitoy. 8- sinf

XVI - XVIII asrlarda Yaponiya. 8- sinf

XVI - XVIII asrlarda Hindiston. 8- sinf

XVI-XVIII asrlarda Eron. 8- sinf

Usmonli turklar davlati. 7- sinf