logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)
  3. Tarix
  4. O’rta Osiyoda tasviriy san’at. 7 - sinf

O’rta Osiyoda tasviriy san’at. 7 - sinf

Yuklangan vaqt:

23.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5873.9853515625 KB
Ko'chirib olish
O’rta Osiyoda tasviriy san’at 7-sinf O’zbekiston tarixi darsligi asosida 43-mavzu Kitobat san’ati. XV asrda kitobat san’ati, ya’ni qo‘lyozma asarlarni ko‘chirib yozish va u bilan bog‘liq bo‘lgan xattotlik, musavvirlik, lavvohlik va sahhoflik san’ati ham nihoyatda yaxshi taraqqiy etadi. Bosmaxona va kitob nashr etish hali vujudga kelmagan zamonda kitob yaratish va uning nusxalarini ko‘paytirish og‘ir mehnat va ko‘p vaqt sarf etiladigan nihoyatda mushkul ish bo‘lgan. Xattot bo‘lish uchun uzoq vaqt sabr-matonat va ishtiyoq bilan mashq qilish, mukammal savodli, badiiy didi baland kishi bo‘lishi lozim edi. Mashhur xattot Mirali Tabriziy (1330–1404) nasta’liq deb nomlangan yangi uslubdagi xatni kashf qiladi. Xushnavis xattotlardan biri Sultonali Mashhadiy (1432–1520) edi. Sultonali tomonidan ko‘chirilgan 50 dan ziyod kitob va ko‘pgina qit’alar hozirgi vaqtgacha yetib kelgan. Sultonali o‘ymakorlik san’atida ham mohir bo‘lgan. U xattotlik san’ati turlari haqida maxsus asar ham yozgan. Sultonali Mashhadiy “Qiblat ulkuttob” (Kotiblar qiblasi) va “Sulton ul-xattotin” (Xattotlar sultoni) nomlari bilan shuhrat topadi. Hirotda Ulug‘bekning ukasi Boysung‘ur kutubxonasida qirqta xattot va bir qancha naqqoshlar qo‘lyozma asarlardan nusxalar ko‘chirish va ularni bezash bilan band bo‘lgan. 1429-yilda bu kutubxonada Abulqosim Firdavsiyning mashhur “Shohnoma” dostoni ko‘chirtirilib, u 20 ta turli mazmun va manzarali rangdor miniaturalar bilan bezatilgan. Husayn Boyqaro va Alisher Navoiy saroy kutubxonasini nodir asarlar bilan boyitishga g‘amxo‘rlik qiladilar. Tasviriy san’at. XV asrda ulkan yutuqlarga erishgan tasviriy san’at – portretlar, hayotiy lavhalar, tabiat manzaralari, bino va badiiy asarlarga ishlangan tasvirlardan iborat bo‘lgan. Siymolar qiyofasi tasvirlari orasida Jomiy, Navoiy, Abdullo Xotifiy, Behzod, Husayn Boyqaro, Bobur va boshqalarning tasvirlari bizgacha saqlanib qolgan. Zahariddin Bobur Kamoliddin Behzod (1455–1536) XV asr tasviriy san’atining ulug‘ namoyandasidir. U musavvirlikda “Hirot maktabi” deb nomlangan yangi bir ijodiy uslubning asoschisi bo‘ldi. Kamoliddin Behzod Behzod an’analari keyingi davr rassomlari ijodiga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. O‘zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti Islom Karimovning 1997-yil 23-yanvardagi farmoniga binoan Kamoliddin Behzod nomidagi Davlat mukofoti ta’sis etildi, Milliy rassomlik va dizayn institutiga Behzod nomi berildi. 2000-yil noyabrda Toshkent, Samarqand shaharlarida va xorijiy mamlakatlarda YUNESKO homiyligida Behzod tavalludining 545 yilligi keng nishonlandi, Toshkent shahrida Behzod nomidagi memorial bog‘ barpo etildi. Savol va topshiriqlar: 1. Kitobat san’ati bilan bog‘liq yana qaysi sohalar nihoyatda yaxshi taraqqiy etadi? Nega aynan ushbu sohalar rivojlangan deb o‘ylaysiz? 2. Xattotlik san’ati haqida qanday tasavvurga ega bo‘ldingiz? 3. Kutubxonalarning rivojlanganligini misollar bilan tushuntiring. 4. XV asrda tasviriy san’at qanday tasvirlardan iborat bo‘lgan? 5. Kamoliddin Behzod haqida qisqacha axborot tayyorlang.

O'xshashlar

O’rta Osiyoda adabiyot. 7 - sinf
O’rta Osiyoda aniq fanlarning rivojlanishi. 7 - sinf
O’rta Osiyoda Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot va bunyodkorlik. 7 - sinf
Me’morchilik, san’at va musiqa. 7 - sinf
Yevropada me’morchilik san’at va adabiyot. 7- sinf