Movarounnahr va Xorazmning madaniy hayoti. 7 - sinf - Tarix - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

Movarounnahr va Xorazmning madaniy hayoti. 7 - sinf

Yuklangan vaqt:

23.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1983.5615234375 KB

Ko'chirib olish

Movarounnahr va Xorazmning madaniy hayoti 7-sinf O’zbekiston tarixi darsligi asosida 26-mavzu

“ Bayt ul-hikma”. 10/23/2019 2IX–XII asrlarda Movarounnahr va Xurosonda sodir bo‘lgan siyosiy, ijtimoiy-iqtisodiy o‘zgarishlar mamlakat madaniy hayotiga ham kuchli ta’sir etdi.

Bag‘dod shahri Sharqning yirik ilm va madaniyat markazi edi. 10/23/2019 3IX asrda bu shaharda “Bayt ul- hikma” tashkil etilgan edi.

“ Bayt ul-hikma” da katta kutubxona, Bag‘dod va Damashqda astronomik kuzatishlar olib boriladigan rasadxonalar mavjud edi.10/23/2019 4

Al-Xorazmiy, Ahmad al-Farg‘oniy, Ahmad al-Marvaziy, al-Abbos Javhariy va Yahyo bin Abu Mansur kabi Movarounnahr va xurosonlik olimlar ijod qilib, o‘rta asr ilm-u faniga katta hissa qo‘shadilar. 10/23/2019 5

Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy. 10/23/2019 6Muhammad ibn Muso al- Xorazmiy (783–850) Xorazm diyorida tug‘ilib, voyaga yetadi.

Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy (783–850) Xorazm diyorida tug‘ilib, voyaga yetadi. 10/23/2019 7

Ahmad al-Farg‘oniy. 10/23/2019 8Buyuk astronom, matematik va geograf Abul Abbos Ahmad ibn Muhammad ibn Kasir al-Farg‘oniy (797–865). U Farg‘ona vodiysining Quva shahrida tavallud topgani uchun Sharqda Al- Farg‘oniy, Yevropada esa Alfraganus taxallusi bilan shuhrat topgan.

Ahmad al-Farg‘oniy ning noyob ilmiy merosi xalqimizga qaytarildi. 10/23/2019 9Ahmad al-Farg‘oniy haykali 1998-yil oktabrda alloma Ahmad al- Farg‘oniy tavalludining 1200 yilligi nishonlandi.

Madaniy va ma’naviy uyg‘onish. 10/23/2019 101997-yil 11-noyabrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Xorazm Ma’mun akademiyasini qaytadan tashkil etish to‘g‘risida” gi farmoni chiqdi. 2006-yil kuzida Respublikamiz da “Xorazm Ma’mun akademiyasi” n ing 1000 yilligi nishonlandi.

Abu Nasr Farobiy (873– 950) Aris suvining Sirdaryoga quyilishida joylashgan Farob shahrida tug‘ilgan. 10/23/2019 11Abu Nasr Farobiy. U avval ona shahrida, so‘ngra Samarqand, Buxoro va Bag‘dodda bilim olgan

U 160 dan ortiq asar yozib, o‘rta asr ilm- fan va madaniyatiga ulkan hissa qo‘shdi. 10/23/2019 12Farobiy riyoziyot, falakiyot, tabobat, musiqa, mantiq, falsafa, tilshunoslik, tarbiyashunoslik va adabiyot sohalarida ijod etgan. U 160 dan ortiq asar yozib, o‘rta asr ilm-fan va madaniyatiga ulkan hissa qo‘shdi.38 15 2D 15 0C06 15 110405 040F 0D 02 0414 0C 08

Abu Ali ibn Sino. 10/23/2019 13Abu Ali ibn Sino 980-yilda Buxoro yaqinidagi Afshona qishlog‘ida mahalliy amaldor oilasida dunyoga keldi.

Ibn Sino 450 dan ortiq, shu jumladan, tibbiyotga doir 43 ta asar yozgan. 10/23/2019 14Uning 5 jildli “ Al-qonun fit- tib” (“Tib qonunlari”) nomli qomusiy asarida kasalliklarning kelib chiqish sabablari yozilgan.

Uning “Al-qonun fit-tib” asari XII asrdayoq lotinchaga tarjima qilinib, to XVII asrgacha Yevropa tabobatida asosiy qo‘llanma sifatida foydalanilgan. 10/23/2019 15

Abu Rayhon Beruniy. 10/23/2019 16Abu Rayhon Beruniy (973– 1048) Xorazmning Kat shahrida tug‘ilib, Urganchda ta’lim olgan.

Beruniy yerning dumaloq shaklda ekanligini asoslab berdi. 10/23/2019 17Beruniy Yer aylanasi uzunligini o‘lchashda yangi usul – matematik usulni ishlab chiqdi. U 1029 ta yulduzning koordinatlari kattaliklari qayd etilgan yulduzlar jadvalini hamda dunyoning geografik kartasini tuzgan. U birinchi bo‘lib Yer shari globusini yaratgan.

Savol va topshiriqlar: 1. “Bayt ul-hikma” qaysi shaharda tashkil etilgan? “Bayt ulhikma” haqida O‘zbekiston milliy ensiklopediyasidan qo‘shimcha ma’lumotlar topib daftaringizga yozib oling. 2. Ayting-chi, nima uchun IX–XII asrlarda yurtimizda ilm-fan yuksak taraqqiy etdi? 3. Muso al-Xorazmiy va Ahmad al-Farg‘oniyning matematika fanida tutgan o‘rni nimalardan iborat? 4. “Ma’mun akademiyasi” qaysi yillardafaoliyat yuritgan? “Ma’mun akademiyasi” haqida O‘zbekiston milliy ensiklopediyasidan qo‘shimcha ma’lumotlar topib daftaringizga yozib oling. 18

O'xshashlar

Abbosiylar davrida Xuroson va Movarounnahr. 7 - sinf

Mirzo Ulug‘bekning hukmronligi davrida Movarounnahr. 7 - sinf

Xiva xonligining iqtisodiy va madaniy hayoti 8-sinf

VI–VII asrlarda madaniy hayot. 7 - sinf

Eftallar davlati. Eftallar davrida ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot. 7 - sinf