Ashtarhoniylar davrida Ma'naviy-ma'rifiy, madaniy hayot 8-sinf - Tarix - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

Ashtarhoniylar davrida Ma'naviy-ma'rifiy, madaniy hayot 8-sinf

Yuklangan vaqt:

06.07.2020

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4992.5029296875 KB

Ko'chirib olish

Ashtarhoniylar davrida Ma'naviy- ma'rifiy, madaniy hayot 8-sinf O’zbekiston tarixi fani darsligi asosida 13-mavzu

Ashtarxoniylar davrida avj olgan ichki ziddiyatlar, tinimsiz urushlar, siyosiy parokandalik ma'naviy-ma'rifiy, madaniy hayotga salbiy ta'sir etdi. Biroq bunday murakkab siyosiy vaziyat maorif, ilm-fan, madaniyat rivojini to'xtatib qololmadi. 07/06/2020 2http://aida.ucoz.ru

Maktab va madrasa ta'Iimi 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 3XVII-XVIII asrlarda shahar va qishloqlarda ko'plab maktab (maktabxona)lar faoliyat ko'rsatgan. O'g'il va qiz bolalar alohida- alohida maktablarda o'qitilgan. O'g'il bolalar maktablari masjidlar, madrasalar, korxonalar qoshida yoki xususiy maktabdorlar xonadonlarida tashkil etilgan bo'lib, masjid imomi yoki madrasani tugatgan ziyoli kishilar o'qituvchilik qilgan.

Maktablar xarajati va domlalarning maoshi vaqf mulkidan tushgan daromadlar hamda o'quvchilaming ota-onalari tomonidan o'qish uchun to'langan mablag'lar hisobidan qoplangan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 4Yetim-yesirlar bepul o'qitilgan. Bolalar maktabga 6-7 yoshdan berilgan va 5-8 yil davomida ularga boshlang'ich ta'lim berilgan.0F05 0E 0710 0710 0309 2D 1205 0D05 1A1B

O'quvchilarga avval harflar o'rgatilgan, keyin bo'g'inlar, ularni qo'shish orqali so'z tuzish, «Haftiyak» («Qur'oni Karimning yettidan biri») kitobini o'qish o'rgatilgan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 5Hisob darsida sonlar, ularni qo'shish, ayirish, ko'paytirish, bo'lish amallari o'rgatilgan.

O'quvchilar Navoiy, Fuzuliy, Bedil, Mashrab, Hofiz Sheroziy, So'fi Olloyor asarlarini, «Chor kitob»ni o'qib saboq olganlar. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 6Qizlar maktablarida uy-ro'zg'or tutish, pazandachilik, odob-axloq, pokizalik sirlarini o'rganishga ko'proq o'rin berilgan.

Bolalar o'qishni to'liq o'zlashtirib olganlaridan keyingina yozishga o'tganlar. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 7Bolalarga kitoblardan ko'chirib yozish, mustaqil ravishda duoyi salom xati, ish yuzasidan turli ma'lumotlar yozish malakalari o'rgatilgan.

Madrasa o'rta va oliy o'quv yurti hisoblangan. Madrasaga maktabxonalarni tugatganlar qabul qilingan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 8Madrasa ta'Iimi talabalar iqtidoriga qarab 7-12 yil davom etgan. Buxoro xonligi shaharlarida 150 dan ortiq madrasa bo'lgan.

Madrasalarda umumta'lim kurslaridan falakiyot, handasa, tibbiyot, kimyo, tarix, jug'rofiya, adabiyot, aruz ilmi, me'morchilik asoslari, xattotlik, musiqa, axloq, notiqlik kabi fanlar o'qitilgan. Talabalardan Imom al- Buxoriy, Abu Mansur Moturidiy, Burhoniddin Marg'inoniy asarlarini, jami 137 darslik va o'quv qo'llanmalarini o'zlashtirish talab etilgan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 9

Ilm-fan 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 10Diniy mutaassiblik, xalq ommasidan diniy aqidalarga so'zsiz itoat etish talablarining kuchayishi ilm-fan ravnaqiga salbiy ta'sir etdi. Shunga qaramasdan ilm-ahllari ijodi batamom to'xtab qolmadi. XVII asrning taniqli olimi, Mir Arab madrasasi mudarrisi Muhammad Sharif Buxoriy (1609-1697) falsafa, tasavvuf, tarix, fiqh, tilshunoslik, astronomiya sohasida 20 dan ortiq asarlar yozgan. Muhammad Sharif Buxoriy

Matematika, handasa, kimyo, astronomiya sohasida Mulla Tursun Fariziyning, falsafa va mantiq sohasida Mulla Yusuf Qorabog'iyning asarlari bizgacha yetib kelgan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 11Boboxoja ibn Xoja Orif Samarqandiy tomonidan 1678-yilda falakiyot, ilmi hay'at haqida risola yozilgan.

Subhonqulixon davrida tibbiyot ilmi rivojlandi. Uning tashabbusi bilan Buxoroda «Dorush- shifo» qurilib, bemorlarni davolash ishi yo'lga qo'yilgan, tibbiyotga ixtisoslashgan madrasa qurilib, shifokorlar tayyorlangan. Subhonqulixonning tibbiyotga oid kitoblar jamlangan nodir kutubxonasi bo'lgan. 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 12Subhonqulixon

Tarixnavislik 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 13XVII-XVIII asr birinchi yarmida Buxoro tarixiga doir qator asarlar yaratiladi. Tarixchi va geograf olim Mahmud ibn Valining «Oliyjanob insonlar jasorati xususida sirlar dengizi» asarida Movarounnahr va Xuroson tarixi, mamlakatlar, shaharlar, okean va dengizlar, hayvonot olami haqida qimmatli ma'lumotlar bayon qilinadi.

Adabiyot va san'at 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 14XVII-XVIII asr birinchi yarmida adabiyot ancha rivoj topdi. Adabiy muhitda Bedil (asli ismi Mirzo Abdulqodir, 1644- 1721)ning o'rni katta. U kesh (Shahrisabz)lik, turkiy barlos urug'idan, Hindistonga ko'p marta safar qilgan, Dehlida vafot etgan. Bedil

Me'morchilik 07/06/2020 http://aida.ucoz.ru 15Buxoro xonligi tasarrufidagi hududlarda me'morchilik ishlari ham ancha rivoj topdi. Ko'plab masjidlar, madrasalar, bozorlar, xonaqohlar, karvonsaroylar, harnmomlar, sardobalar barpo etildi. XVII asrda Samarqand Registoni ansamblining hozirgi qiyofasi shakllantirildi.

O'xshashlar

Qo'qon xonligida madaniy hayot 8-sinf

Ashtarxoniylar davrida ijtimoiy iqtisodiy hayot 8-sinf

XVI asrda Buxoro xonligida madaniy hayot 8-sinf

Eftallar davlati. Eftallar davrida ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy hayot. 7 - sinf

VI–VII asrlarda madaniy hayot. 7 - sinf