logo

O‘zbekistonda yoqilg‘i va tog‘-kon sanoatining vujudga keltirilishi hamda aholi milliy tarkibidagi o‘zgarishlar. 10 - sinf

Yuklangan vaqt:

07.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1804.19140625 KB
O‘zbekistonda yoqilg‘i va tog‘-kon sanoatining vujudga keltirilishi hamda aholi milliy tarkibidagi o‘zgarishlar 10-sinf O’zbekiston tarixi darsligi asosida 24-mavzu Reja: 1. O‘zbekiston qazilma boyliklarining Markaz manfaatlariga xizmat qildirilishi. 2. Tabiiy gaz konlarining ochilishi. 3. Qizilqumda oltin va uran konlarini o‘zlashtirish. 10/07/2019 2 O‘zbekiston qazilma boyliklarining Markaz manfaatlariga xizmat qildirilishi. 10/07/2019 3O‘zbekiston mineral xomashyo turlariga nihoyatda boy hudud hisoblangan. Respublikada ko‘pgina foydali qazilmalar: oltin, uran, mis, qo‘rg‘oshin, rux, volfram, tabiiy gaz, neft, toshko‘mir va boshqa konlar topilib, ishga tushirildi. Afsuski, bu konlarda qazib olingan foydali qazilmalar, xususan, oltin va uran, tabiiy gaz Markaz manfaatlariga xizmat qildi. Bu boyliklardan ularning haqiqiy sohibi bo‘lgan o‘zbek xalqi deyarli foydalanmadi. 10/07/2019 4 Bu talonchilik mexanizmi iqtisodiyotni tag-tugi bilan quritib, o‘zbek xalqi manfaatlariga mutlaqo zid bo‘lgan. 10/07/2019 5Oltin, uran, nodir rangli metallar, tabiiy gaz va boshqa strategik xomashyo favqulodda maxfiylik niqobi ostida O‘zbekistondan tashqariga amalda tekinga olib ketilardi Tabiiy gaz konlarining ochilishi. 10/07/2019 6O‘zbekistonning tabiiy gaz mavjud bo‘lgan tumanlarida faol geologik-qidiruv ishlari olib borishga XX asr 50-yillari boshlaridayoq kirishilgan edi. 1956-yili Buxoro viloyatida dunyoda eng yirik va ulkan Gazli neft-gaz konining topilishi O‘zbekistonda tabiiy gaz qazib chiqarishning tez sur’atlarda rivojlanishiga asos bo‘ldi. Jahondagi eng yirik gaz konlaridan biri hisoblangan bu konning umumiy zaxirasi 500 mlrd m 3 gaz bo‘lgan. 10/07/2019 7 Tabiiy gaz qazib olish sur’atlari misli ko‘rilmagan darajada oshirildi. 1960-yilda 0,4 mlrd m 3 tabiiy gaz ishlab chiqarilgan bo‘lsa, 1975-yilga kelib bu ko‘rsatkich 33,7 mlrd m 3 ga yetdi. 10/07/2019 8 Biroq O‘zSSRda uy-joy fondini gazlashtirish salmog‘i nihoyatda past edi, bu hol, ayniqsa respublikaning aksariyat aholisi yashaydigan qishloq joylarida yaqqol ko‘zga tashlangan. 10/07/2019 9 XX asr 50-60-yillarida O‘zbekistonda oltin ishlab chiqarish sanoati ancha rivojlandi. Oltin va uran ajratib oluvchi komplekslar, fabrikalar, oltin ruda kombinatlari, shuningdek, mis rudasini qayta ishlovchi kombinatlar ishga tushirildi. 10/07/2019 10 Dunyoda eng yirik Muruntov oltin koni 1961-yili ishga tushirilib, dastlabki sof quyma oltin (999,9 probali) 1963-yil tayyorlangan. 10/07/2019 11Dunyoda eng yirik Muruntov oltin koni 1958-yil 3-sentyabrda Navoiy kon-metallurgiya kombinatiga poydevor qo‘yilishi bilan Navoiy shahriga asos solindi 10/07/2019 12 O‘zSSR oltin va uran qazib olishda dunyoning yetakchi o‘rinlaridan birini egalladi. XX asr 70-80-yillarida respublikada har yili taxminan 50 tonna atrofida sof oltin quymasi tayyorlangan. 10/07/2019 13 Yangi sanoat shaharlariga asos solinishi hamda demografik jarayonlardagi o‘zgarishlar. 10/07/2019 14O‘zbekistonda zamonaviy kon-metallurgiya sanoatiga asos solinishi uning industrial qiyofasini o‘zgartirib yubordi. Ko‘plab yangi shaharlar va posyolkalar (shaharchalar) qurildi. O‘zbekistonda asrlar mobaynida shakllangan va mintaqaning tub yerli xalqlari vakillaridan iborat bo‘lgan aholining ko‘p millatli tarkibi sovet hokimiyati yillarida, xususan, XX asr 60 – 80-yillarida yevropalik turli xalqlar va boshqalar hisobiga yanada kengayib bordi. 10/07/2019 15