23-24-mavzu Texnik modelni konstruksiyalash va uning ko'rinishlarini chizish 8-sinf - Chizmachilik - Slaydlar (maktab darsliklari bo'yicha)

23-24-mavzu Texnik modelni konstruksiyalash va uning ko'rinishlarini chizish 8-sinf

Yuklangan vaqt:

28.09.2022

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1332 KB

Ko'chirib olish

Texnik modelni konstruksiyalash va uning ko'rinishlarini chizish 8-sinf chizmachilik darsligi asosida 23-24-mavzu:

Texnik model - texnikada tatbiq qilinadigan detaining konstruktor tomonidan ilk bor konstruksiyalagan nusxasi hisoblanadi. Detalni ishlab chiqarishga joriy qilish uchun kerakli ko'rinishlarda avval eskizi, keyin ishchi chizmalari tayyorlanadi. O'quv yurtlarida texnik modellar geometrik jismlaming tayyor modellaridan foydalanib yasaladi.

Masalan, kubning ustiga silindr qo'yilsa (23.1-chizma, a), parallelepipedning ustiga kub va uning ustiga kesik konus joylashtirilsa (23.1-chizma, b), texnik modellar konstruksiyalangan hisoblanadi.

Bir elementli jismdan ko'p elementli texnik modelni konstruksiyalash mumkin. Odatda, har bir geometrik jism bir elementli deb qabul qilingan. Undan ko'p elementli model konstruksiyalash uchun qirqish, o'yish kabi ishlar bajariladi. Masalan, kub olinsa (23.2-chizma, a), undan ikki elementli model konstruksiyalash 23.2-chizma, b, d, e larda ko'rsatilgan.

23.3-chizma, a, b da kubdan yanada ko'proq elementli modellarni konstruksiyalash tasvirlangan. Modelning o'ziga, ya'ni asliga qarab, uning ko'rinishlarini chizishdan oldin 18— 20-§ da berilgan geometrik jismlarning proyeksiyalari qanday tasvirlanishi ko'z oldiga keltiriladi.

1-misol. 23.4-chizma, a da yaqqol tasvirda berilgan modelning ikkita ko'rinishini chizing. Model tahlil qilinsa, u ikkita geometrik jismdan tuzilgan. Vertikal joylashgan parallelepiped va uning oldiga kub qo'yilgan. Oldin parallele-pipedning bosh va ustdan ko'rinishi chizib olinadi (23.4-chizma, b). Keyin kubning olddan va ustdan ko'rinishlari qo'shib chiziladi (23.4-chizma, d).

Shu tartibda har qanday model (detal)ning ko'rinishlarini chizish mumkin. Modelning o'ziga qarab ko'rinishlarini chizish uning shaklini tahlil qilishdan boshlanadi. 2-misol. Modelning o'ziga qarab uchta ko'rini shini chizing. Bu yerda modelning yaqqol tasviri tahlil qilinsa, uning asosi parallelepiped ustida yarimsilindrik o'yiqli prizmadan iborat bo'lib, uch ta geometrik jismdan, ya'ni uch elementli modeldan tashkil topgan (23.5-chizma, a).

Modelni quyidagi bosqichlarda chiziladi: 1. Modelning asosi uchta ko'rinishda chizib olinadi (23.5-chizma, b). 2. Asosi ustiga prizma uchta ko'rinishda chiziladi (23.5-chizma, d). Prizmadagi yarimsilindrik o'yiq uchta ko'rinishda chizib chiqiladi (23.5-chizma, e). Ortiqcha chiziqlar o'chirilib, chizma taxt qilinadi.

1. Chizmachilik xonasidagi texnik detallardan foydalanib, ularaing kerakli ko'rinishlarini chizing. 2. 23.6- va 23.7- chizmalardagi yaqqol tasvirda berilgan detallardan bittasini tahlil qiling va ko'rinishlarini chizing.

ODDIY MODEL CHIZMALARINI TAHLIL QILISH, GEOMETRIK JISMLARGA AJRATISH

Har qanday buyum (detal) turli geometrik jismlarni o'zida mujassamlagan bo'ladi. Shu bois, detalni o'qishda ularni fikran geometrik jismlarga ajrata bilish o'ta muhim hisoblanadi. Bu jarayon detalni tahlil qilish deyiladi. 24.1-chizma, a, b da choynak qopqog'i yaqqol tasvir va ikkita ko'rinishda chizilgan.

Shu detal nechta va qanday geometrik sirt yig'indisidan tashkil topgan? Bu savolga javob berish maqsadida har bir geometrik sirt alohida ajratib chiziladi. Detal oltita geometrik sirt yig'indisidan hosil bo'lgan (aslida bundan ham ko'p, lekin bu chizmada soddalashtirib olingan) bo'lib, faqat uch xil geometrik jism turi ko'rsatilgan.

Detaldagi hamma jismlar ko'zga aniq ko'rinmoqda, lekin yana ham aniq va yaqqolroq bo'lishini nazarda tutib, ularni bitta o'qda bir-biridan ajratib chizilgan (24.1-chizma, d). Har bir detal shakli uning bajaradigan ishiga qarab aniqlanadi. Masalan, g'ildirak aylanma harakat qilganligi uchun u aylana, har qanday suyuqlik yoki gaz aylana teshikda yaxshi oqqanligi uchun ham quvurlar yumaloq silindrik qilib ishlanadi. Detallardagi oltiburchakli prizmalar ularni burab kiritish va chiqarish uchun xizmat qiladi va hokazo. Endi, texnik detallar shakli va uning bo'laklari nima uchun kerakligi haqida qisqacha fikr yuritaylik.

24.2-chizmada tasvirlangan detal silindrik teshik-li prizmaning ikki yon tomonida uchburchak shaklida joylashgan devorlari bor. Bu devorlar prizmaning parallelepiped ustida mustahkam birikib turishi uchun xizmat qiladi. Detallarda bunday devorlar «mustah- kamlash qovurg'asi» yoki qisqacha «qovurg'a» deyiladi. Ushbu detaldagi qovurg'alar aylanma harakat qiluvchi silindrik teshik devorlarini mustahkamlash maqsadida qo'llaniladi. 24.2-chizma.

O'xshashlar

23-24-25-§. Boltli birikmani chizish 9-sinf

9-10-mavzu Geometrik naqsh - girih chizish 8-sinf

7-mavzu Burchaklar chizish va ularni teng bo'laklarga bo'lish 8-sinf

17-mavzu Modelni bitta, o'zaro perpendikular ikkita va uchta tekislikka proyeksiyalash 8-sinf

6-mavzu Geometrik yasashlar. Turli xil chiziqlar chizish 8-sinf