Gapning ikkinchi darajali bo’laklari - Tilshunoslik - Dars ishlanmalar

Gapning ikkinchi darajali bo’laklari

Yuklangan vaqt:

01.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

874 KB

Ko'chirib olish

Qarshi shahar Xalq ta’limi muassasalari faoliyatini metodik ta’minlash va tashkil etish bo’limiga qarashli 27-umumiy o’rta ta’lim maktabi ona tili va adabiyot fani o’qituvchisi MEYLIQULOVA NIGORAning o’quvchilar bilimidagi bo’shliqni to’ldirish bo’yicha “Gapning ikkinchi darajali bo’laklari” mavzusida tayyorlagan bir soatlik Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

TAQRIZ Uzoq yillik ilmiy – pedagogik kuzatishlardan ma’lumki, fanlardan bo’sh o’zlashtiruvchi o’quvchilar bilan shug’ullanish va bo’shliqlarni to’ldirish borasida ko’pgina ilmiy – metodik ishlar amalga oshirilgan. 2014 – 2015 o’quv yilida “Bilimlar bellashuvi” natijalariga ko’ra o’quvchilar bilimida qator bo’shliqlar aniqlandi. Olingan natijalar, ularning tahlillari o’quvchilarning fanlardan DTS va o’quv dasturi talablarini o’zlashtirish darajalari birmuncha past ekanligini ko’rsatmoqda. Bugun ta’lim muassasalarida o’quvchi bilimidagi bo’shliqni to’ldirish maqsadida innavatsion usullardan keng foydalanilgan darslar tashkil qilinmoqda. 5- sinflarda ona tili fanidan “Gapning ikkinchi darajali bo’laklari” mavzusi bo’yicha “Mustahkamlash darsi” ishlanmasi metodik tavsiya sifatida taqdim etilmoqda. Qarshi shahar xalq ta’limi muassasalari faoliyatini metodik ta’minlash va tashkil etish bo’limi metodisti: H.Amirqulova. Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

Ona tili 5 – sinf “Gapning ikkinchi darajali bo’laklari” mavzusini o’rgatishda ona tilidan o’quvchilar bilimidagi bo’shliqni to’ldirish uchun tabiat bo’ylab bilimdonlik sayohati shaklidagi mustahkamlash darsi. Darsning shiori: Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Darsning maqsadi: Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

1) ta’limiy maqsad – mustahkamlash darsi asosida o’quvchilar bilimidagi bo’shliqlarni to’ldirish; 2) tarbiyaviy maqsad – darsni jonli tabiat bilan bog’lash orqali o’quvchilarda tabiatga muhabbat hissini uyg’otish, uning har bir ne’matini ko’z qorachig’idek asrashga o’rgatish; 3) rivojlantiruvchi maqsad – o’quvchilarning tezkorlik, intizom, mantiqiy va ijodiy fikrlash ko’nikmalarini shakllantirish; Darsning usuli : interfaol usullar, aqliy hujum, t – texnalogiyasi, ijodiy yondashuv. Darsning jihozi: “Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim” deb nomlangan IV bosqichli tabiat bo’ylab manzarali yo’nalish lavhalari, “Sayohatchi kundaligi”, saydlar tabiat haqida videorolik. Darsning borishi: O’qituvchi: Ona tili fanidan “Gapning ikkinchi darajali bo’laklari” yuzasidan o’tgan mavzularimizni mustahkamlash maqsadida siz bilan tabiat bo’ylab bilimdonlik sayohatini Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

boshlaymiz. (tabiat haqida kichik videorolik namoyish etiladi). Sayohat davomida turli voqealar bo’lishi mumkin. Bu voqealarni yozib borish uchun bizga kundalik daftar kerak bo’ladi. Har bir o’quvchiga oldindan tayyorlangan “Sayohatchi kundaligi” taqdim etiladi. “Sayohatchi kundaligi” quyidagi ko’rinishda bo’ladi . Tabiat – zo’r muallim, Bizlarga berar ta’lim. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

I bosqich. O’RGANMOQLIK ZO’R ODAT, USTOZGA SABR TOQAT. 1. __________________________________________ 2. ___________________________________________ Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

3. ___________________________________________ 4. ___________________________________________ 5. ___________________________________________ 6. ___________________________________________ II bosqich. -Nima deysan, hoy chumchuq? - Kim bo’lsin u ayt tezroq! Ozroq non bergin, puchuq. O’zing kabi pahmoqmi ? Men puchuqmas, bolari. Uzun qanot o’rtoqmi? Masxara qilma boshqa. - Bo’lmasa basdir baxil, Ne qilyapsan uzzu – tun, Meni o’ylasa axir - Qidiryapman tun – u kun. Qanot, dumi shart emas, O’zimga sodiq o’rtoq Asosiysi pat emas. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

1 Kimni? Nimani? Kimga? 2 Qachon? Qanday qilib? Qayerda? Nima uchun? 3 Qanday? Qanaqa? Qaysi? Qancha? III bosqich. № Gaplar Qolipi 1 Tabiat – oily ne’mat. 2 Qaldirg’ochlar bahorda uchib keladi. 3 Biz yashil olamni asrashimiz Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

kerak. 4 Suv chanqoqni tezda bosadi 5 Ona tabiat biz uchun qadrlidir 6 Tabiatni asrang! IV bosqich. ________________________________ ________________________________ ________________________________ ________________________________ ________________________________ Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

________________________________ ________________________________ I. Bosqichda quyidagi manzaraga duch keldik. SHIORIMIZ: O’rganmoqlik zo’r odat, Ustozga sabr – toqat. II. Tezkor savol – javoblar: 1. Qanday gap bo’laklarini bilasiz? 2. Qaysi gap bo’lagi boshqa bo’laklarsiz ham yolg’iz o’zi gap bo’la oladi? Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

3. Gap bo’laklaridan qaysilari, asosan, kesimga bog’lanadi? 4 . Kelishik qo’shimchalari va ko’makchilar bilan hokim bo’lakka bog’langan so’z qaysi gap bo’lagi bo’ladi? 5. Ikki va undan ortiq gap bo’laklaridan iborat bo’lgan gap qanday gap hisoblanadi? 6. O’zbek tilida gap bo’laklari qay tartibda joylashadi? O’quvchilar “Sayohatchi kundaligi”ning birinchi sahifasida savolarning javobini yozib borishadi. II bosqichga o’tib oldik. Qani bu bosqichda qanday manzaralarga duch kelamiz. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari! “Chumchuq bilan bilan suhbat” she’ri. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

-Nima deysan, hoy chumchuq? - Kim bo’lsin u ayt tezroq! Ozroq non bergin, puchuq. O’zing kabi pahmoqmi? Men puchuqmas, bolari. Uzun qanot o’rtoqmi? Masxara qilma boshqa. - Bo’lmasa basdir baxil, Ne qilyapsan uzzu – tun, Meni o’ylasa axir - Qidiryapman tun – u kun. Qanot, dumi shart emas, O’zimga sodiq o’rtoq Asosiysi pat emas. She’r matnidan quyidagi jadvalda berilgan so’roqlarga javob bo’luvchi so’zlarni topib yozing. 1 Kimni? Nimani? Kimga? 2 Qachon? Qanday qilib? Qayerda? Nima uchun? 3 Qanday? Qanaqa? Qaysi? Qancha? Bajarilgan topshiriqlar o’zaro juftlikda almashish asosida tekshiriladi va o’qituvchi yordamida noto’g’ri javoblar izohlanadi. III bosqich. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

Ona tabiatni asrang! O’quvchilar bilan tabiat bebaho ne’mat ekanligi, uni asrab – avaylash lozimligi xususida suhbat quriladi. Berilgan gaplarning qoliplarini yo zing. № Gaplar Qolipi 1 Tabiat – oily ne’mat. 2 Qaldirg’ochlar bahorda uchib keladi. 3 Biz yashil olamni asrashimiz kerak. 4 Suv chanqoqni tezda bosadi 5 Ona tabiat biz uchun qadrlidir 6 Tabiatni asrang! Gaplar tahlil qilinadi va izohlanadi. Shu asosda bilimdagi bo’shliqlar to’ldiriladi. IV bosqichda qushlar sayrashi eshittiriladi. Bizni o’rgatar qushlar, Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

Kuyga va dilni xushlar O’quvchilar tabiatdan olgan taassurotlari asosida she’r ijod qilishadi. O’quvchilar ijodkorligiga ko’ra rag’batlantiriladi. “Sayohatchi kundaligi” asosida o’quvchilar bilimidagi bo’shliqlar to’ldiriladi. Dars so’ngida “Sayohatchi kundaligi” quyidagicha aks ettiriladi. I bosqich. O’RGANMOQLIK ZO’R ODAT, USTOZGA SABR TOQAT. 1. Ega, kesim, hol, to’ldiruvchi, aniqlovchi. 2. Kesim. 3. To’ldiruvchi, hol. Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

4. To’ldiruvchi. 5. Sodda yig’iq va sodda yoyiq gap. 6. Aniqlovchi + ega + to’ldiruvchi + hol + kesim. II bosqich. -Nima deysan, hoy chumchuq? - Kim bo’lsin u ayt tezroq! Ozroq non bergin, puchuq. O’zing kabi pahmoqmi ? Men puchuqmas, bolari. Uzun qanot o’rtoqmi? Masxara qilma boshqa. - Bo’lmasa basdir baxil, Ne qilyapsan uzzu – tun, Meni o’ylasa axir - Qidiryapman tun – u kun. Qanot, dumi shart emas, O’zimga sodiq o’rtoq Asosiysi pat emas. 1 Kimni? Nimani? Kimga? Non, o’zimga, o’rtoq, meni 2 Qachon? Qanday qilib? Qayerda? Nima uchun? Uzzu – kun, tun – u kun 3 Qanday? Qanaqa? Qaysi? Ozroq, sodiq, uzun qanot,Mehnat, intizom sari chorlaydi asalari Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

Qancha? o’zing kabi, baxil III bosqich. № Gaplar Qolipi 1 Tabiat – oily ne’mat. Ega, aniqlovchi, kesim. 2 Qaldirg’ochlar bahorda uchib keladi. Ega, hol, kesim 3 Biz yashil olamni asrashimiz kerak. Ega, aniqlovchi, to’ldiruvchi, kesim 4 Suv chanqoqni tezda bosadi Ega, to’ldiruvchi, hol, kesim 5 Ona tabiat biz uchun qadrlidir Aniqlovchi, ega, hol, kesim. 6 Tabiatni asrang! To’ldiruvchi, kesim. Ona tabiatni asrang! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

IV Bosqich. Sayohatga chiqdik, qarang, Atrof erur rang – barang. Yurakda toza niyat, Yashna, ona tabiat! Bizni o’rgatar qushlar, Kuyga va dilni xushlar

Dars quyidagi satrlar bilan yakunlanadi. Quyosh cho’lg’ab sehrga, O’rgatadi mehrga. O’rganamiz jonajon Tabiatdan har qachon Poklik, to’g’ri so’zlikni, Daraxtlardan do’stlikni. Sayohat qildik qarang, Bilim oldik rang – barang. Tabiat zo’r muallim, Bizlarga berdi ta’lim. Demak, dars davomida IV bosqichli sinovlar asosida turli usullar orqali o’quvchilarning “Ikkinchi darajali bo’laklar” yuzasidan olgan nazariy bilimlari, amaliy va nutqiy ko’nikmalari, ijodiy hamda mantiqiy fikrlashidagi bo’shliqlar to’ldiriladi.

O'xshashlar

Olmosh so’z turkumi haqida ma’lumot

Aniqlovchi dars ishlanma

Ona tili fanidan IV chorak uchun taqvim-mavzu reja

Ona tili fanidan IV chorak uchun nazorat ishi

Qo'shma gap va uning turlari