Eng muhim kislotalarning ishlatilishi - Kimyo - Dars ishlanmalar

Eng muhim kislotalarning ishlatilishi

Yuklangan vaqt:

01.10.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

80 KB

Ko'chirib olish

Eng muhim kislotalarning ishlatilishi Dars turi : yangi bilim , tushuncha hosil qiluvchi . Darsning maqsadi: Ta'limiy: o'quvchilarga eng muhim kislotalaming ishlatilishi haqida nazariy bilimlar berish. Tarbiyaviy: o'quvchilarga darsni xalq xo'jaligi, qishloq xo'jaligi va turmush bilan bog'lab kimyo faniga bo'lgan qiziqishini orttirish. Rivojlantiruvchi: o'quvchilarning amaliy va nazariy kimyoga oid bilimlarini rivojlantirish. Darsda o'quvchilar egallashi lozim bo'lgan BKMlar : sulfat, xlorid, nitrat kislotalaming ishlatilish sohalari(bilim); kislotalaming xossalari, ishlab chiqarish va ishlatilish sohalarini ayta olish(ko'nikma); sulfat, xlorid, nitrat kislotalaming xalq xo'jaligida va kundalik turmushda ishlatilish sohalari haqida rasmli illyustratsiyalar tayyorlay olish(malaka). Dars usuli: interfaol, guruhlarda ishlash. "Zukkolar bahsi", "Klaster", "Taqdimot", "Illyustratsiya", "Xotira mashqi ". Dars uchun kerakli reaktivlar: xlorid kislota, nitrat kislota, sulfat kislota. Darsning jihozi: Kodoskop, ekran, slayd, tarqatmalar, kislotalaming ishlatilishi aks etgan ko'rgazmalar, texnika xavfsizligi plakati. Darsning borishi: I. Tashkiliy qism.(l,5 daqiqa) Salomlashib, davomat aniqlanadi. Uyga vazifa so'raladi. O'quvchi: 7-amaliy mashg'ulot. Mis(II)-oksid va temir(III)-oksid bilan sulfat kislota orasidagi reaksiyani o'tkazganliklarini aytadi. Uyga vazifa testlarni bajarib kelish va xulosa yozish edi.

O'qituvchi: Aziz o'quvchilar, har doimgidek darsimizni guruhlarga bo'linib, turli xil o'yinlar, boshqotirmalar, savol-javoblar, taqdimot, "Xotira mashqi" orqali olib boramiz. Har bir guruh o'ziga nom tanlab, sardor tayinlashadi . 1-guruh: "Kimyogarlar" 2-guruh: "Tadqiqotchilar" 3-guruh: "Mo'jizakorlar" II. O'tilgan mavzuni so'rab baholash(5 daqiqa). O'qituvchi: Darsimizni "Zukkolar bahsi" bilan boshlaymiz. O'tilgan mavzular yuzasida berilgan formulalarning nomlarini topmog'ingiz lozim. Sharti: kislotalar formulalarining nomini aniqlash 1-guruhga: Formula Nomi H3PO, H2CO3 КС! HCIOj HBr HNO3 2-guruhga: Formula Nomi HF CH3COOH нею H 2 S0 4 H 2 SO, HN0 2 3-guruhga: Formula Nomi H3PO4 H 2 SiO, HCN H,S HF H 2 Cr 2 0 7

Guruhlar natijalari e ' lon qilinadi . Rag ' batlantiriladi . O ' qituvchi : Endi yangi mavzuni yozamiz . III. Mavzu: Eng muhim kislotalaming ishlatilishi (20 daqiqa). Reja : I . Sulfat kislota ishlatilishi . II . Xlorid kislota ishlatilishi . III . Nitrat kislota ishlatilishi . 1- guruh topshirig ' i : Sulfat kislotaning xalq xo ' jaligidagi ishlatilishi haqida ma ' lumot bering ? 2- guruh topshirig ' i : Xlorid kislotaning xalq xo ' jaligidagi ahamiyati . 3- guruh topshirig ' i : Nitrat kislotaning xalq xo ' jaligidagi ishlatilishi . 1- guruh taqdimoti : 1- o ' quvchi : Sulfat kislota moysimon suyuqlik , rangsiz , suvdan deyarli ikki marta og ' ir , suvda yaxshi eriydi ( sulfat kislotani ko ' rsatadi ). 2- o ' quvchi : Sulfat kislota havo va har xil gazlarni quritishda , shuningdek , turli moddalar tarkibidagi suvni tortib olishda qo ' llaniladi ( sulfat kislotaning yog ' ochga ta ' siri ). 3- o ' quvchi : Konsentrlangan sulfat kislota teriga tushsa , terini kuydiradi . Shuning uchun , sulfat kislota bilan ishlaganda ehtiyot bo ' lish zarur . Teriga va kiyimga tushishidan saqlanishi lozim ( sulfat kislotaning qog ' ozni kuydirishni ko ' rsatadi ). 4- o ' quvchi : Sulfat kislotani suv bilan aralashtirganda juda ehtiyot bo ' lish kerak , undan ko ' p issiqlik ajralib chiqadi , uning eritmasini tayyorlaganda kislotani idish devori bo ' ylab , tomizilgan holda sekinlik bilan suvga quyiladi . Aks holda kislota ustiga , suv quyilganda ular to ' liq aralashib ulgurmasdan eritma qaynab ketadi va qaynoq aralashma shisha idishni yorib yuborishi va kiyimga , teriga , ko ' zga sachrashi mumkin ( texnika

xavfsizligi plakatidan kislotani suyultirish ko ' rsatiladi ). O'qituvchi nazorati ostida sulfat kislota eritmasi tayyorlanadi. 5- o ' quvchi : " Klaster usuli " da sulfat kislotaning xalq xo ' jaligidagi ishlatilishini izohlamoqchiman . Guruhlar taqdimoti tugagach, o'qituvchi yozuv taxtasini 3ga bo'lib, har qaysi guruhdan bittadan o'quvchini taklif qiladi va tarqatma material beradi. Sharti: reaksiyani tugallang. 1-tarqatma: Si0 2 + H 2 0------->■ 2-tarqatma: H 2 S0 4 + CuO-------> 3-tarqatma: HCl + CaO-------> IV. Mustahkamlash (10 daqiqa). Topshiriqlar bajarilgach , har bir guruh o ' zi ta ' rif bergan kislotaning molekula modelini ko ' rgazmali magnit doskada ifodalashi lozim ( to ' g ' ri

bajarilganiga qarab baholanadi ). Sulfat kislota Xlorid kislota Nitrat kislota O'qituvchi: Guruh sardorlari, marhamat, davraga tashrif buyuring va mana bu topsh iriqn i bajaring Ushbu tarqatmadagi kislotalarni guruhlarga ajrating. 1-asosli: 2-asosli: 3-asosli: Qaysi guruh oldin va to'g'ri bajarsa, o'sha g'olib bo'ladi. O'qituvchi: Hurmatli o'quvchilar endi "Xotira mashqi"ni o'tkazamiz. Hozir men 3ta guruhdan bittadan o'quvchini yonimga chorlayman. Ularga 7 kislota nomini aytaman, ular esida qolganlarini yozishadi. Qolgan o'quvchilar o'zini daftarda sinab ko'radi. Masalan: nitrat kislota, ftorit kislota, sulfat kislota, silikat kislota, ortofosfat kislota, xlorid kislota. Javoblar olingach, "Kimyodan masala va mashqlar yechish" kitobidan 215 —masala bajariladi. Sharti: Oltingugurtning massa ulushi sulfid kislotada ko'pmi yoki sulfat kislotadami?

V. Xulosa (4,5 daqiqa). Xulosalar ekranda namoyon bo'ladi. Eng muhim kislotalarga sulfat kislota, nitrat kislota, xlorid kislota kiradi. Kislotalar eritmasini tayyorlashda kislota sekin-asta suvga quyiladi. Xlorid kislota oshqozon shirasi tarkibida bo'ladi. Kislota ortib ketsa oshqozon devorini yallig'laydi, kambo'lsa ovqat yaxshi hazm bo'lmay, og'izdan qo'lansa hid keladi. Nitrat kislota oltin, platina, tantal, rodiy, iridiydan boshqa metallar bilan reaksiyaga kirishadi. Sulfat kislota xlor ishlab chiqarishda, tuzlar, kislotalar, dori-darmonlar, portlovchi moddalar, sellyuloza, bo'yoqlar, akkumulyatorlar, neft mahsulotlari, mineral o'g'itlar ishlab chiqarishda, qora metallarni xurushlashda ishlatiladi. Xlorid kislota plastmassalar, bo'yoqlar, dori-darmonlar, xloridlar ishlab chiqarishda va metallarni xurushlashda ishlatiladi. Nitrat kislota nitroza usulida sulfat kislota ishlab chiqarish, portlovchi moddalar, dori-darmonlar, azotli o'g'itlar, organik azotli birikmalar ishlab chiqarishda qo'llaniladi. VI. Yakunlash (2 daqiqa). O'quvchilar olgan baholari va guruhlarning to'plagan ballari e'lon qilinadi, g'oliblar taqdirlanadi. VII. Uyga vazifa (2 daqiqa). 1. Sulfat, xlorid va nitrat kislotalarning kundalik turmushda qanday maqsadlarda ishlatilishi haqida ma'lumot yozing.

2. 214-masalani yechish: 24 gramm sulfat kislota olish uchun qancha oltingugurt (Vl)-oksid zarurligini hisoblang. 3. Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko'rish. O ' qituvchi masalani bajarishga yo ' llanma berib , darsni yakunlaydi .

O'xshashlar

Kimyoviy muvozanatga ta’sir etuvchi omillar 2

Modda tuzilishi haqida demokrit, Ar-roziy, Beruniy va Ibn Sino ta’limotlari 3

Asoslarning olinishi va xossalari

Туйинган углеводородларнингкимёвий хоссалари

Oksidlarning olinishi va kimyoviy xossalari