Hol haqida umumiy ma’lumot - Лингвистика - Презентации

Hol haqida umumiy ma’lumot

Загружено в:

08.07.2024

Скачано:

0

Размер:

141.923828125 KB

HOL HAQIDA UMUMIY MA’LUMOT

MAQSAD A) Ilmiy: hol haqida umumiy tushuncha berish. B) Tarbiyaviy: o’quvchilarda ona tiliga bo’lgan hurmat ruhini rivojlantirish. V) Rivojlantiruvchi: o’quvchilarning ijodiy tafakkurini rivojlantirish, mustaqil fikrlashga o’rgatish, og’zaki va yozma nutqini o’stirish.

DARSNING JIHOZI.  DARSLIK  TARQATMA MATERIAL  HOLNING MA’NOVIY GURUHLARI TUSHIRILGAN PLAKAT.

TDTS talabi  Hol haqida ma’lumotga ega bo’lish.  Holning ma’noviy guruhlarini aniqlash.

Dars metodi: guruhlar bilan ishlash. A) og’zaki; B) ko’rgazmali-amaliy; V) yozma. DARS TURI. Yangi bilim berish, tushuncha hosil qilish.

DARSNING BORISHI.  1. Tashkiliy qisim: a) salomlashish; b) tozalikni tekshirish; v) davomat; g) oyning muhim sanalarini eslash; d) sanash asosida guruhlarga bo’linadi. e) guruhlarni nomlash, sardorlarni saylash.

 O’tilgan mavzuni takrorlash:savol- javob asosida.  Yangi mavzu bayoni.  Mustahkamlash.  Klaster.  O’quvchilarni baholash.  Darsni yakunlash.

Dars tashkiliy qism bilan boshlanadi, davomat va tozalik tekshiriladi. Oyning muhim sanalari aytib o’tiladi: 1-mart shoira Zulfiyaning tavallud kuni; 8-mart “Xalqaro xotin-qizlar” kuni; 21-mart A.Oripov tug’ilgan kuni; 21-mart “Navro’z” bayrami. Sanash asosida o’quvchilar 2 guruhga bo’linadi. 1-guruh “Donolar” guruhi. 2-guruh “Zukkolar” guruhi.

 Guruh nomlari izohlanadi, guruh sardorlari saylanadi.  O’tilgan mavzuni takrorlash uchun guruhlarga savollar beriladi. 1-guruh. 1.Gapning markazi nima? 2.Ega deb nimaga aytiladi? 2-guruh. 1.Kesim deb nimaga aytiladi? 2.Kesim turlariga misollar ayting.

REJA: 1.Hol haqida tushuncha; 2.Holning tuzilishiga ko’ra turlari; 3.Holning ma’nosiga ko’ra turlari.

Hol ko’proq gap markazi-- kesimga bog’lanib, undan anglashilgan ish-harakatning o’rnini, paytini, holatini, sababini, maqsadini, daraja-miqdorini bildiradigan ikkinchi darajali bo’lakdir. Hollar qanday? qanday qilib? qay tarzda? qayerda? qayerga? qachon? kabi so’roqlarga javob bo’ladi.

HOL TUZILISHIGA KO’RA 2 XIL BO’LADI . SODDA HOL MURAKKAB HOL Kecha yomg’ir yog’di. U vazifaning muhimligini takror-takror ta’kidladi.

Murakkab hol quyidagicha ifodalanadi: Takroriy so’zlar bilan: olmalar duv-duv to’kildi. Ibora bilan: O’g’lining to’yini ko’rolmadi bechora dunyodan ko’zi ochiq ketdi. Kengaygan birikma bilan: Mohigul bilan Nodira araz- lashganda Nurida ularni yarashtirib qo’ydi.So’z birikmasi bilan: Ayol sochlari parishon, oyoqlari yalang, ko’chaga otildi .

Hol Ma’nosiga ko’raPayt holi O’rin holi Ravish holi Daraja- miqdor holiSabab holiMaqsad holi

Payt holi Ish-harakat va holatning paytini bildirib qachon? qachongacha? qachondan beri? qay vaqt? kabi so’roqlarga javob bo’lgan hol payt holi deyiladi. Masalan; buni o’qiyotganimda sezib qoldim.

O’rin holi Ish-harakatning o’rnini bildirib qayerga? qayerda? qayerdan? So’roqlaridan biriga javob bo’lgan hol o’rin holi deyiladi. Masalan:Poyezd bizni Toshkentda qoldirib Moskvaga yo’l oldi.

Ravish holi Ish-harakatning qay tarzda bajarilganligini bildirib qanday? qanday qilib? qay tarzda? kabi so’roqlarga javob bo’lgan hol ravish holi deyiladi.Masalan: Rais bilan ikkisi do’stlarcha xayrlashdi.

Daraja-miqdor holi. Ish-harakatning miqdorini va darajasini bildirib qancha? nechta? necha marta? qay darajada? so’roqlaridan biriga javob bo’lgan hol daraja-miqdor holi deyiladi. Masalan: Paxta to’g’risida ko’p yozdi. Shu gapni besh marta takrorladi.

Sabab holi. Ish-harakatning sababini bildirib nimaga? nima uchun? nima sababdan? nima sababli? kabi so’roqlardan biriga javob bo’lgan hol sabab holi deyiladi. Masalan: U o’qimagani uchun bilmadi. Suvsizlikdan daraxtlar qurib qoldi.

Maqsad holi Ish- harakatning maqsadini bildirib, nima uchun? nima maqsadda? nima qilgani? kabi so’roqlardan biriga javob bo’lgan hol maqsad holi deyiladi.Masalan:Jaloliddin kursga o’qiyman deb keldi. Siz bilan bafurja gaplashish maqsadida keldim.

O’quvchilar hol haqida umumiy ma’lumotga ega bo’lgach , mustahkamlash daqiqasiga o’tadilar. Har bir guruhga holning ma’no turlarini KLASTER usuli yordamida izohlash topshiriladi. Guruh sardorlari doskada izohlaydilar. To’liq javob bergan guruh rag’batlantiriladi. O’quvchilar baholanadi. Uyga vazifa beriladi.

Похожие

Qo‘shma gap haqida umumiy ma’lumot

Uslubiyat haqida umumiy ma’lumot va nutq uslublari

Yuklama haqida ma’lumot

Til tushunchasi va funksiyalari, tilshunoslik haqida umumiy ma’lumot

Hol