Fors tili haqida slayd - Лингвистика - Презентации

Fors tili haqida slayd

Загружено в:

01.12.2023

Скачано:

0

Размер:

1614.8603515625 KB

SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI 102-GURUH TALABASI QURBONBOYEVA NAVRO’ZA “SHARQ TILLARI” FANIDAN MUSTAQIL ISHI

6-VARIANT  1. Tovush jihatidan bir-biriga o’xshash harflar va chiziqning ustida yoziladigan harflar haqida ma’lumot bering va misollar keltiring.  2. Izofa haqida ma’lumot bering.  3. Matnning 1, 2 va 3 so’zlarining transkriptsiyasini yozib bo’g’inlarga ajrating va urg’uni qo’ying.  4. Matnni husnixat qoidalariga rioya qilgan holda ko’chirib yozing.  5. Matnni transkriptsiyasini yozing.  6. Matnni o’zbek tiliga tarjima qiling.

1. Fors tilida “t” tovushini bildiruvchi harflar. Fors tilida “to”, “te” harflari “t” tovushini ifodalaydi. “To” harfi arab tilidn fors tiliga kirib kelgan. “To” va “Te” harflari to’rt shakllidir. T ط “ To” ت “ Te”

Fors tilida “s” tovushini bildiruvchi harflar. Fors tilida “sin”, “sod” va “se” harflari “s” tovushini ifodalaydi. Shulardan “sin” harfi fors tiliga xos , “sin” va “sod” fonemalari esa arab tilining maxsus harflai qatoriga kiradi. " ث “ se " س " sin“ ص “ sod

“ Sin” harfi “ Sin” harfi to’rt shaklga egadir: alohida shakli, bosh shakli, o’rta shakli va oxirgi shaki. Alohida shakli so’z oxirida munfasila harfardan so’ng qo’llaniladi. Bosh shakli so’z boshida yoxud so’z o’rtasida munfasila harflardan so’ng kelganda uchratamiz. O’rta shakli so’z o’rtasida muttasila harflar orasida qo’llanilsa, oxirgi shakli so’z so’ngida muttasila harflardan keyin kelganda foydalaniladi. Masalan: Alohida shakli: سرَد дарс-dars Bosh shakli: ب َبَس نامسآ сабаб-sabab осмон-osmon O’rta shakli: ناتسىكىجات Тожикистон- Tojikiston Oxirgi shakli: س َب бас-bas

“ Sod” harfi “ Sod” harfi 4 shakldan iborat iborat bo’lib, asosan, arab fonetikasiga mansubdir. Bu harfning ishtirokida fors tiliga arabchadan so’z kirib kelgan. “Sod” harfining yozilishi ancha murakkab bo’lib, yarim qismi chiziqda va yarim qismi chiziqning pastida yoziladi. Alohida shakli: صاصتخا эхтесос-ixtisos Bosh shakli: ردَص هدازلصا садр-boshlanish, rais аслзодэ-aslzoda O’rta shakli: قىدس َت тасдиқ-tasdiq Oxirgi shakli: سق َر рақс-raqs

“ Se” harfi “ Se” harfi ham arab alifbosiga xos bo’lgan harfdir. “Se” harfi 4 shakldan iborat bo’lib, shakl jihatdan “b”, “p”, “t” harflariga o’xshab, ulardan nuqtalar soni va joylashishi bilan farq qiladi. Alohida shakli: ثرموُىَك Каюмарс- Kayumars Bosh shakli: اى َراث انثا Сораё- Surayyo, Hulkar yulduzi асно-asno, vaqt O’rta shakli: نامثع Осмон-osmon Oxirgi shakli: ثلاث Солис-uchinchi

Fors tilida “Z” tovushini ifoda etuvchi harflar: ذ “ zol” ز “ ze” ظ ” zo ”ض “ zod ”

Fors tilida chiziq ustida yoziladigan harflar: ث پ ت ب Bu harflar to’rt shaklli bo’lib, chiziq ustida yoziladi va o’zidan oldin va keyin harflar bilan bog’lanadi. Misollar: با �� ب - bob ر �� ت - tar نا �� ث - son لو �� پ - pul

2-topshiriq. Izofa. Fors tilida ikki so’zni bo’g’lovchi sifatida izofa ishlatiladi. Va u “e” tovushini bildiradi. Izofa uch paytda keladi. 1. Agar birinchi so’z undosh harf bilan tugagan bo’lsa, izofa vazifasini “zir” bajaradi. Masalan: ديف �� س لء – gole sefid (oq gul) 2. Agar birinchi so’z “u” yo “o” unli tovushi bilan tugagan bo’lsa unda izofa vazifasini “yo” – ی harfi bajaradi. Masalan: �های �� س یو �م - mue seyoh (qora soch) 3. Agar birinchi so’z “e” tovushi ya’ni havvaz “h” harfi bilan tugagan bo’lsa unda izofa vazifasini “hamza” alomatio bajaradi. Masalan: ن �م �ه�ناخ – xonee man (mening uyim)

4. MATN . وجش �ن�اد ن �ی�ا ؟تسی �� ک ن �ی�ا ت �س �ا �هدن �ن�ار ن �آ ؟تسی �� ک ن �آ . . بات �� ک ن �ی�ا ؟تسیچن �ی�ا ت �س �ا داد �م ن �آ ؟تسیچن �آ ت �س �ا . . ذغا �� ک ن �ی�ا ؟تسیچن �ی�ا ت �س �ا رت �ف�د ن �آ ؟تسیچن �آ ت �س �ا . . راوی �د ن �ی�ا ؟تسیچن �ی�ا ت �س �ا مل �ق ن �آ ؟تسیچن �آ ت �س �ا . . ت �س �ا �ه�مان �زور ن �ی�ا ت �س �ا �هشق �� ن ن �آ ؟تسیچن �آ ت �س �ا . . ن �ی�ا ت �س �ا رایش �ن�اد ن �ی�ا ؟تسی �� ک ن �ی�ا ت �س �ا �هلج �م ن �آ و . . ن �آ ت �س �ا اب �ی�ز نات �سری �ب�د ت �س �ا نات �سری �ب�د ن �ی�ا ؟تسیچ . . ت �س �ا �های �� س �هتخ �� ت ت �س �ا چ �� گ ن �ی�ا وت �س �ا �هتخ �� ت ت �س �ا دیف �� س چ �� گ .

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:  Abdusamatov M. Fors tili. Toshkent: “Sharq” nashriyoti, 2007.  Xalilov L. Fors tili. Toshkent: “O’qituvchi” nashriyoti, 1992.  Ahrorov K. Fors tili. Dushanbe: “Maorif” nashriyoti, 1992.  A. Rustamov , Q. Karimov ,Z.Umarov. Forscha-o’zbekcha o’quv lug’ati. Toshkent: “O’qituvchi” nashriyoti, 1975.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Похожие

Fors tili haqida ma'lumot. Alif, zir zabar, pish

Fors tilida “Sin” va “Shin” harflar haqida ma’lumot

Fors tilida Yo harfi

Eski o’zbek tili bo’yicha yaratilgan asarlar haqida

Fors tilida “Alif” “Dol” tovushini bildiruvchi harflar