Tibbiyotda multimedia ilovalarini yaratishdagi dasturiy vositalar - Медицина - Презентации

Tibbiyotda multimedia ilovalarini yaratishdagi dasturiy vositalar

Загружено в:

25.08.2024

Скачано:

0

Размер:

1304.552734375 KB

TIBBIYOTDA MULTIMEDIA ILOVALARINI YARATISHDAGI DASTURIY VOSITALAR

Mul’timedia (multi – ko`p, media – muhit) – bu kompyuter texnologiyalarining soxasi bo`lib, turli axborot saqlovchi vositalaridagi turli fizik ko`rinishda ifodalangan axborotlarga ishlov beradi. Multimedia tushunchasi 1988 yilda yangi texnologiyalarni amaliѐtda tatbiq etish va ulardan foydalanish muammolari bilan shug’ullanadigan yirik evropa komissiyasi tomonidan shakllantirilgan. 1945 yilda amerikalik olim Vanniver Bush "memex" nomli xotirani tashkil kilish kontseptsiyasini taklif qilgan, bu esa multimedia texnologiyalarini rivojlanishining g’oyaviy sababi bo`ladi.

Ammo 80 – yillar oxirida multimedia texnologiyalariga qiziqish mashxur amerikalik kompyuter mutaxassisi biznesmen bill geytsning nomi bilan bog’liq. u ("national art gallery. london") nomli dasturiy maҳsulotni yaratgan. bu multimedia dasturida muzeyning ma`lumot omborlaridan foydalanilgan. bunda turli muhitlardan – tasvir, tovush, animatsiya, gipermatn tizimi namoyon qilingan.

Aynan mana shu multimedia dasturi o`z ichiga multimedianing uchta asosiy tamoyilini qamrab olgan. 1. Axborotni odam qabul qila oladigan bir nechta muhit yordamida tasvirlash. (multi –ko`p, va media - muhit); 2. Foydalanuvchi tomonidan ―mustaqil qidiruv‖ asosida dastur chegaralaridan chiqib ketmagan holda, o`zining mustaqil usullarini qo`llash; 3. Navigatsiya vositalari va interfeys dizaynidan foydalanish. Mul’timedia texnologiyasi bir vaqtning o`zida ma`lumot taqdim etishning bir necha usullaridan foydalanishga imkon beradi: matn, grafika, animatsiya, videotasvir va ovoz. Multimediali texnologiyaning eng muҳim xususiyati interfaolik – axborot muҳiti ishlashida foydalanuvchiga ta`sir o`tkaza olishga qodirligi hisoblanadi.

Mul’timedia mahsuloti – tarkibiga musiqa taralishi, videokliplar, animatsiya, kartinalar va slaydlar galereyasi, turli ma`lumotlar bazalari kirishi mumkin bo`lgan interfaol, komp’yuterda ishlangan mahsulot. Virtual haqiqiylik tizimi deganda – biz imitatsion dasturiy va texnik vositalar deb qabul qilamiz. Multimedia maxsulotlarini pedagogik jaraѐnda foydalanishning ikki xil yo`lda amalga oshirish mumkin. Mul’timedia texnologiyalari asosan ikki tarkibiy qismdan iborat: apparat va dasturiy vositalar Mul’timedia ilovasini loyixalashning boshlang’ich bosqichida materialni qamrab olish modeli quyidagilarga imkon beradi:

MUL’TIMEDIA FAYLLARI FORMATLARI

MUL’TIMEDIA TIZIMLARI

3D TEXNOLOGIYALAR Mul’timedia vositalari apparat va dasturlar to’plami bo’lib, u insonga o’zi uchun tabiy bo’lgan juda turli tuman muhitlarni: tovush, video, grafika, matnlar, animasiualarni ishlatgan holda komp’yuter animasiyalarni ishlatgan holda komp’yuter bilan muloqot qilish imkonini beradi. Mul’timedia sohasida 3D texnologiyalarning kirib kelishi bu sohada yangi davrni boshlab berdi. “ D” atamasi inglizcha “dimensions” so`zidan olingan bo`lib, “o`lchamlar” ma`nosini beradi. Ta`kidlash joizki, 3D texnologiyasi tasvirni vizual va tovushli uzatib berishning dunyodagi eng ilg’or usulidir. 3D printerlar - uch o`lchamli chizmalar asosida narsa-buyumlar "chop etuvchi" printerlardir. Hozircha bu kabi ishlanmalar tor doirada amalga oshirilayotgan bo`lsa, yaqin kelajakda bemalol uy sharoitida 3D-printerdan masalan tibbiyot asbob- uskunalari, kiyim yoki ro`zg’or buyumi chiqarib olishning imkoni bo`ladi.

3D-printerlarda narsa-buyum yasash kontseptsiyasi, bizga yana bir bor "uchinchi olam"ning mo``jizalardan iborat ekanligini ko`rsatmoqda. 3D-printerlar qatorida bugungi kunda jahon 3D displeylar faol ilgari surilmoqda. 3D displeylar –ko`zoynak yoki boshqa qo`shimcha qurilmalarsiz inson tomonidan hajmdor sifatida idrok etiluvchi tasvirni chiqara olishga qodir qurilmalardir.Ular yordamida virtual voqe`likni yaratish imkoni kengaydi. 3D texnologiyalari reklama amaliyotida hamda marketingda ham keng qo`llanilmoqda. Mutaxassislarning fikricha 3D texnologiyalar tovar ishlab chiqarishda ham revolyutsiyaga olib keladi. Ushbu texnologiyaning rivoji yangicha davrni boshlab bermoqda.

Bugungi kunda mul'timedia texnologiyalari inson faoliyatining biznes, ta`lim, tibbiyot va boshqa shu singari turli sohalarida qo`llanilishini ko`rish mumkin. Ushbu faoliyat yo`nalishlarida mul'timedia mahsulotlarini yaratish uchun keng ko`lamdagi dasturiy mahsulotlar mavjud. Ularning ayrimlari mul'timedianing alohida komponentlari bilan ishlashga mo`ljallangan. Umumiy olib qaraganda mul'timedia texnologiyalaridan foydalanuvchilarni 3 turga bo`lish mumkin. Ular: oddiy foydalanuvchilar, biznes sohasida foydalanuvchilar, turli kasb ustalari bo’ladi.

Mul'timedia texnologiyalaridan oddiy foydalanuvchilar quyidagi maqsadlarda foydalanadilar: O`qitish dasturlarida - bunda o`qitish jarayonida turli rasmli animatsiyalar, elektron darslik, elektron kitob va elektron o`quv qo`llanmalar bo`lishi mumkin. entsiklopediyalar - bu biror-bir atamani yoki ilovani tushuntirishda turli mul'timedia ilovalarini qo`llash. Ma`lumotnomalar - berilayotgan ma`lumotni turli shaklda keltirish va tushinishni osonlashtirish. Grafik paketlar - turli grafik ilovalar ustida ishlash imkoniyatini beruvchi dasturlar.

Musiqa taqrirlovchilar - musiqa fayllari ustida turli amallar bajarish. Mul'timedia texnologiyalaridan turli kasb ustalari quyidagi maqsadlarda foydalanadilar: Kompyuter grafikasi vositalari - bunda turli dasturlar va texnik ta`minotlar orqali ishlash. Animatsiyalar - Adobe Flash va 3D Max dasturlari yordamida turli animatsiyalar yaratish.

Masofaviy o`qitish - eng yaxshi an`anaviy va innovatsion metodlar, o`qitish vositalari va formalarini o`z ichiga olgan sirtqi va kunduzgi ta`lim singari axborot va telekommunikatsiya texnologiyalarigа asoslangan ta`lim formasidir. masofaviy o`qish - bu yangi axborot texnologiyalari, telekommunikatsiya texnologiyalari va texnik vositalariga asoslangan ta`lim tizimidir. u ta`lim oluvchiga ma`lum standartlar va ta`lim qonun-qoidalari asosida o`quv shart- sharoitlari va o`qituvchi bilan muloqotni ta`minlab berib, o`quvchidan ko`proq mustaqil ravishda shug’ullanishni talab qiluvchi tizimdir. bunda o`qish jarayoni ta`lim oluvchini qaysi vaqтда va qaysi joyda bo`lishiga boqliq emas.

Masofaviy ta`lim - masofadan turib o`?uv axborotlarini almashuvchi vositalarga asoslangan, o`?ituvchи maxsus axborot mu?it ?rdamida, a? olining barcha ?atlamlari va chet ellik ta`lim oluvchilarga ta`lim xizmatlarini ko`rsatuvchi ta`lim majmuaidir. Masofaviy o`qitish tizimi - masofaviy o`?itish shartlari asosida tashkil etiladigan o`?itish tizimi. barchа ta`lim tizimlari singari masofaviy o`?itish tizimi o`zining tarkibiy ma?sadi, mazmuni, usullari, vositalari va tashkiliy shakllariga ega. axborot kommunikatsiya texnologiyalari ta`lim jara?nida (xususan, masofaviy ta`lim jara?nini) ?o`llash asosan ikki xil ko`rinishda amalga oshiriladi. birinchi sharti bu texnik ji?ozlar bo`lsa, ikkinchisi sharti esa maxsus dasturiy ta`minotlar bilan ta`minlanganligidir .

Elektron ta`limning yana bir turi hozirgi vaqtda ijtimoiy tarmoqlar orqali o`quv jarayonini tashkillashtirish hisoblanadi. Bu turdagi o`quv jarayonini tashkillashtirish uchun maxsus o`qitish tizimining (LMS) bo`lishi shart emas. Bu turdagi o`quv jara?nini tashkillashtirish asosan fan o`qituvchilarining shaxsiy tashabbuslari orqali amalga oshayotganini kuzatish mumkin. Bunday turdagi o`quv jarayoni fan o`qituvchisining o`zining fani bo`yicha elektron o`quv kontentlarini talabalariga etkazishning eng oddiy va effektiv bo`lgan usuli hisoblanadi.

Hozirgi vaqtda ko`pgina akademik ta`lim muassasalarida o`quv jarayonini tashkillashtirishda ва boshqarishda vebga yo`naltirilgan maxsus LMS tizimlaridan foydalangan holda o`quv jarayonini tashkillashtirish an`ana bo`lmoqda. Elektron ta`limni tashkillashtirishning ko`pgina manbalari orasidan quyidagilarni ko`rsatish mumkin: o Mualliflik dasturiy mahsulotlari (Authoring tools); o Virtual ta`lim jarayonini boshqaruvchi tizimlar LMS (Learning Management Systems); o Ichki kontentni boshqaruv tizimlari CMS (Content Management Systems

LMS - Ta`limni Boshqarish Tizimi - o`quv faoliyatini boshqarishning asos tizimi (ing. Learning Management System) bo`lib, onlayn-materiallarni yaratish, boshqarish va tarqatishni hamda birgalikda foydalnishni imkonini berishga hizmat quluvchi tizimdir. Moodle - kurslarni boshqarish tizimi Martin Dougiamas tomonidan yaratilgan (ma`lumotlarni boshqarish tizimi), Moodle - bu tizim (Content Management System - CMS) saytining maxsulotini boshqaruvi, o`qituvchilarning onlayn-kurslarini tuzish qo`llanmalari va ishlash tizimi . Moodle (Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment) jumlasining qisqarmasi bo`lib, modulli ob'ektga yo`naltirilgan dinamik o`quv muhiti ma`nosini bildiradi.

Moodle - Web mu?itida o`qitish va on-line rejimdagi darslarni tashkil qiluvchи kuchli pedagogik dasturiy majmua hisoblanadi. Tizimda mavjud o`qitish modullari: Forums, Materials, Messenger, Chat, Exercises, Group work , Student tracking va ancha ko`p bo`lgan boshqa modullari mavjud. Boshqa LMS lar singari IMS, SCORM va boshqa standartlarni qo`llab quvvatlaydi. Moodle dasturiy majmuasi hisoblanadi. Moodle bo`yicha statistika(13.08.2013 gacha bo`lgan ma`lumotlar) Ro`yihatdan o`tgan foydalanuvchilar soni 86277 Davlatlar 237 Kurslar 7802594 Foydalanuvchilar 73052135 O`qituvchilar 1297013 O`quvchilar kontingenti 76154065 Resurslar 69440017 SHuningdek, O`zbekistondagi ko`plab ta`lim muassaslarida aynan virtual ta`lim hiti sifatida aynan Moodle dasturiy majmuasi foydalanib kelinmoqda. Bizning Samarqanq davlat tibbiyot institutimiz ham ushbu masofali o’qitish tizimidan ko’p yillardan beri foydalanib kelmoqda.

E’tiborlaringiz uchun raxmat!

Похожие

Tibbiyotda sun’iy intellekt

Tibbiyotda kompyuter texnologiyalaridan foydalanish

Nootrop vositalar

Psixostimulyatorlar, depressiyaga qarshi vositalar, nootrop vositalar

Nisbiy miqdorlar ularning tibbiyotda qo’llanilishi