Qorin devori tug’ma nuqsonlari xirurgik anatomiyasi - Медицина - Презентации

Qorin devori tug’ma nuqsonlari xirurgik anatomiyasi

Загружено в:

20.09.2024

Скачано:

0

Размер:

215.4169921875 KB

Qorin devori tug’ma nuqsonlari xirurgik anatomiyasi

Mavzuni maqsadi: Yangi tug’ilgan chaqaloqlarda patalogik o’zgarishlarning bor yoki yo’qligini aniqlash,o’z vaqtida aniqlash,teskor davolash ishlarini tashkil qilish.

Qorinning yochga xos xususiyatlari va rivojlanish nuqsonlari Qorin devori. Ko‘krak yoshidagi bolalarda jinsidan qat’iy nazar qorin erkaklarga xos (uchi pastga qaragan konussimon) boladi. Dolixomorf tipidagi kattaroq yoshdagi bolalarda ham shu shaklda, braxim orf tipidagi bolalarda esa ayollarga xos qorin kuzatiladi (uchi yuqoriga qaragan konussimon). Mushak va aponevrozlar zaif bolgani uchun qorin bir qadar osilib ko‘rinadi. 7 yoshli bolalarda mushaklar tonusi kuchayganligi uchun qorin ichiga botib ko‘rinsa, balog'at yoshida yassilangan boiadi. Teri yumshoq va nozik, teriosti yog4 tofcqimalarining qalinligi qovusti va chov sohalarida 1,5 sm ga etadi. Yuza fassiya juda yupqa, bir varaqdan iborat (kattalarda ikki varaqli boiadi). Mushaklari zaif rivojlangani ham da qavatlari aponevrozlarga aniq chegarasiz o‘tgani uchun Spigel chizigl bilinar-bilinmas.

Spigel chizig‘i va qorin to‘g‘ri mushagining lateral usti oralig‘ida qovurg'a ravog‘i bilan pupart boglam iga qadar cho‘zilgan 0,5-2,5 sm kenglikdagi aponevroz chizigl bo‘lib, bu joyda mushak yo‘qligi uchun churra chiqish ehtimoli ko‘proq boiadi. Qorin oq chizigl nisbatan keng va yupqa bolib, kindik ustida eni 0,4 dan 2,5 sm gacha va kindik sohasida 3,0 sm atrofida boiadi. Kindik pastida esa astasekinlik bilan torayib, ingichka chiziqga aylanadi. Qorin to‘g‘ri mushagining paylari dastlab ikkala tarafda asimmetrik ko‘rinishga ega bolib, yosh o‘tishi bilan bir-biriga moslashadi. Qorin old devorining ikki yuzasi kattalarnikiga nisbatan ancha tekis. Qovuqusti chuqurchasi deyarli bilinmaydi, qovuqning o4rta burmasi yaxshi ifodalangan, ammo bir muncha qisqa, qorin old devorining qavatlarida joylashgan qon tomirlar juda elastik bolib, kesganda qon kam oqadi.

K indik sohasi. Kindik tizimchasi tushganidan so‘ng uning joyida biriktiruvchi to‘qimadan iborat chandiq - kindik qoladi. Chaqaloqlarda u nisbatan quyi joylashgan bolib, kattalarda qov bilan xanjarsimon o‘siqning o‘rtasiga to4g‘ri keladi.

Chov sohasi . 0 ‘g ll bolalarda chov oralig‘ida yaxshi rivojlangan moyakni ko‘taruvchi mushak mavjud bolib, yosh ulg‘aygan sari u nisbatan ingichkalashishi tufayli chov oraligl kengaya boradi. Chov tirqishi kattalashib, churra paydo bolish ehtimoli ortadi. Kattaroq yoshli bolalarda chov oraliglning tirqishi ovalsimon yoki uchburchak bolishi mumkin. Chaqaloqlarda aponevroz oyoqchalari zaif rivojlangan, ularni boglab turuvchi tolalar deyarli sezilmaydi. Shuning uchun teri orqali chov tirqishini paypaslab bilish qiyin. Kattaroq yoshli bolalarda chovtirqishining yoriqsimon, ovalsimon va uchburchak turlari uchrab, chetlari aniq ravshan seziladi. Ko‘krak yoshidagi bolalarda chov kanali qisqa va keng, uzunligi 1,0- 1,5 sm atrofida bolib, deyarli to‘g‘ri - olddan orqaga qarab yo‘nalgan. Shu yoshdagi qizlarda kanal chov boglam iga parallel, o‘g‘il bolalarda esa 5-9° burchak hosil qilib joylashadi. Yosh o‘tishi bilan bu burchak qizlarda 3-8°, o‘g‘il bolalarda esa 11-23° gacha kengayadi. Chov kanalining ichi bola hayotining dastlabki haftalarida qorin pardasining bitmagan qin olsimtasi bilan qoplangan boiadi, bir yoshgacha bolgan bolalarda bu holat 25 % ni tashqil qiladi. Ba’zan qin o‘simtasi um r oxirigacha ham bitmasligi mumkin. Chov kanalining orqa devorini faqat bitta qorin ichki fassiyasi tashkil qiladi, kattaroq yoshli bolalarda esa u ichki qiyshiq va ko‘ndalang mushak tolalari bilan mustahkamlangan boiadi. Chaqaloqlarda qorin tizimchasi yoki bachadonning yumaloq boglam i oluvchi yon chov chuqurchalari ko‘rinadi. Qovuqusti chuqurchasi va chovning medial chuqurchasi nisbatan katta qovuq bilan yopilgan.

Rivojlanish nuqsonlari . Kindik oqmalari embrional davrda sariqlik y o li (d u c tu s o m p h a lo e n te ric u s ) va siydik yoiining (u rach u s) oblitersiya jarayonining buzilishi oqibatida kelib chiqadi. Embrional rivojlanishning dastlabki haftalarida sariqlik y o li sariqlik haltasini ichak bilan boglab turadi. U ra x u s a lla n to is n i kloaka bilan, keyinchalik esa s in u s u r o g e n ita lis bilan tutashtiradi. Homiladorlikning 6 - 8 - haftalarida ushbu yollarning obliterasiya jarayoni boshlanadi: sariqlik y o li to liq obliterasiyaga uchraydi va ichak bilan kindik o‘rtasidagi aloqa to liq uziladi; u ra x u s n in g d is ta l qismi obliterasiyaga uchraydi, proksimal qismi siydik haltasini hosil qilishda ishtirok etadi, siydik haltasi bilan kindik o‘rtasida biriktiruvchi to‘qimadan iborat tortmoq hosil boiadi. N otoliq oqmalar ko‘proq uchraydi va qovuqqa birikmagan boiadi. U siydik yoiining bitishib ketmagan kindigi uchida paydo boiadi. Ushbu jarayonlarning buzilishi oqibatida kindikning to liq yoki notoliq oqmalari yoki kistalar hosil boiadi.

Qorin devori churralaru Churra deb, bosh, qorin, ko‘krak, chanoq bo‘shliqlaridan ichki a’zolarning teriostiga yoki boshqa bo'shliqqa chiqishiga aytiladi. Son, o‘q chiziq, diafragma, yopqich teshik, bosh miya, kindik, operatsiyadan so4nggi bel va oraliq churralar tafovutlanadi. Churraning uchta tarkibiy qismi mavjud: churra darvozasi, churra haltasi, churra hosilasi. Bo‘shliq devoridagi nozik sohalar, fiziologik teshiklar, turli xil nuqsonlar churra darvozasi vazifasini bajarishi mumkin. Churra haltasi deb, churra elementlarini o‘rab turgan seroz pardaga aytiladi. Churra haltasining tubi, tanasi va bo‘yni boiadi. Churra elementlari ichak qovuzloqlari, charvi va boshqalar bo‘lishi mumkin. Agar churra haltasi tananing bo‘shlig‘idan tabiiy va sun'iy teshiklar orqali teri ostiga chiqsa, tashqi churra agar ichki a’zolar tana bo‘shliqlaridagi tabiiy teshiklarga va cho‘ntaklarga tiqilib qolsa, ichki churra deyiladi.

Chov churralari bir necha xil boladi. Agar a’zolar qorin old devorining orqa tomonidagi a n n u lu s in q u in a lis p ro fu n d u s dan chov kanali orqali chiqsa, qiyshiq chov churrasi deyiladi. Agar a'zolar fo s s a u n q u in a lis m e d ia lis dan chiqib kanalining teriosti halqachasi orqali chiqsa, to‘g (ri chov churrasi deyiladi, bunda churra hosilasi chov kanalidan o‘tmaydi. Tug‘ma chov churrasi - embrional davrda moyak buyraklar ostida joylashib sekin-sekin pastga tushadi, uni moyak bilan yorg‘oq o4rtasidagi pay - q u b e r n a c u lim te s tis pastga - yorg'oqqa tortadi. Moyak pastga tushishida a n u lu s in g u in a lis p ro fu n d u s orqali chov kanaliga tushadi. Bunda o‘zidan oldin qorin pardasini itarib yorg‘oqqa tushadi, qorin pardasining ushbu qismi qorin pardasining vaginal o‘simtasi deyiladi. Bola tug‘ilishi davrida yoki tug‘ilgandan so'ng qorin pardaning vaginal o‘simtasi bitishib ketadi, qorin bo‘shlig‘i yorg'oq bo‘shlig‘idan ajraladi. Agar p ro c e s s u s v a g in a lis p e rito n e i bitmasa, qorin bo‘- shlig‘i yorg‘oq bo‘shlig‘i bilan aloqador bo‘ladi va sharoit tug'ilganda (qorin bobshlig‘ida bosim ko4payganda) qorindagi a’zolar bu yo‘l orqali yorg‘oqqa tushishi mumkin, bu tug‘ma churra deyiladi. Tug‘ma churra qiyshiq chov churrasi hisoblanadi, chunki qorin bo‘shlig‘ining biror-bir a’zosi a n n u lu s in g u in a lis p ro fu n d u s d a n kirib, chov kanali orqali pastga - a n n u lu s in g u in a lis s u p e r f ic ia lis orqali yorg‘oq bo‘shlig‘iga chiqadi. Tug‘ma chov churrasi bola tug‘ilgandan so‘ng shart-sharoit bo‘lgan paytda kelib chiqadi, bu bolaning yoshiga bogMiq emas. Tugbma chov churrasini faqat operatsiya paytidagina bilish mumkin, tug‘ma chov churrasida moyak churra haltasining ichida joylashgan bo‘ladi, orttirilgan churralarda esa moyak churra haltasidan alohida - seroz bo4shlig‘i joylashgan.

K indik tizim chasining churrasi o‘rta ichakning buralishidagi va qorin old devorining yopilish jarayonidagi nuqsonlar hisobiga paydo boiadi. Bunday hollarda chaqaloqlarda ba’zan qorin bo‘shlig‘ining deyarli hamma a’zolari kindik tizimchasidan iborat churra haltasida joylashgan boiadi. Churra darvozasi turlicha kattalikni egallashi mumkin (10x8 sm va undan ortiq). Bu nuqsonga qorin to'g'ri mushagining hamda ko‘ndalang va qiyshiq mushaklarning aponevrozi aplaziyasi, xanjarsimon o‘siqning chala rivojlanishi, diafragmaning turli nuqsonlari qo‘shilib ketishi mumkin.

Tugllgan zahoti churra haltasi shaffof boiib, bir kecha-kunduz ichida xiralashadi. Unga hamma vaqt infeksiya tushib, yiringli asorat xavf solib turadi. Ba’zan tug'uruq paytlari churra haltasi yirtilib, ichki a’zolar chiqib ketishi ham mumkin. 0 ‘lcham lari turlicha b o lib , ba’zan 15x16 sm li katta churralar ham uchrab turadi. Sharsim on va konussimon shakllari tafovutlanadi. C hurra haltasining ichida ko'proq ingichka ichakning qovuzloqlari uchraydi, am m o jigar, taloq, m e’da boMishi ham ehtim oldan holi emas. C hurra darvozasi bilan qopdagi a’zolarning olcham lari o'zaro mos kelm aganligi uchun ularni ko‘pincha ichkariga to‘g‘rilashning iloji bolm aydi. Kindik tizimchasining churrasi aksariyat qovuq va sariqlik yo‘lining oqmalari, yurakning tug‘ma nuqsonlari, oqma miya churralari bilan uyg‘unlashib uchraydi va prognozni juda yomonlashtiradi.

K in d ik churrasi hali kindik halqasi uzil-kesil shakllanib ulgurm asdan, ya’ni bolalarda olti oygacha ko‘proq uchraydi. Uning paydo bolishiga kindik sohasining rivojlanish nuqsonlari (kindik fassiyasining kemtigi, halqa hosil bo‘lishining kechikishi) yoki qorin bosimining qo‘qqisdan oshib ketishi (yiglaganda, yolalganda, qorin dam bo‘lganda) sabab boiadi. Kichkina bolalarda uning olcham i ham mayda bolib, yumaloq yoki tuxum sim on boiadi. U lar qorin bo‘shlig‘iga yengilgina to‘g‘rilanadi va shunda diametri 0,5-2 sm bolgan kindik halqasi osongina paypaslanadi. Agar kindik churrasi bolaning 2-3 yoshida konservativ davodan keyin o‘z-o‘zidan yo‘qolib ketmasa, xirurgik usul bilan bartaraf etishga to‘g ‘ri keladi. Kindik churrasining siqilib qolishi ehtimoldan ancha yiroq. Qorin oq chizigH churralari kattaroq yoshli bolalarda nisbatan ko‘proq uchraydi, churra haltasining ichida charvi yoki ingichka ichak qovuzoqlari ko‘p uchraydi.

Xulosa: Yangi tug’ilgan bolalar va yosh bolalarning qorin devori,ichki a’zolarining tuzilishi katta yoshdagi insonlarga nisbatan farq qiladi.Bu ular uchun normal hisoblanib,yosh ulg’aygan sari takomillasha boradi.

Foydalanilgan adabiyotlar: *A b d u r a s h id J o ‘r a q u Io v ic h H A M R A Y E V , S h a v k a t M a x m u d o v ic h A H M E D O V , BOLALAR OPERATIV XIRURGIYASI *Internet ma’lumotlari.

Похожие

Tug’ma yurak nuqsonlari

Kriptorxizm. Etiopatogenezi, klinikasi, diagnostikasi, davolash

Tug’ma ichak tutilishi. Malrotatsiya sindromi, pilostenoz

Pankreatitlarni xirurgik davolash usullari

Qalqonsimon bez kasalliklari