logo

Jismoniy yuklamalar ta’sirida shug‘ullanuvchi organizmida bo‘ladigan o‘zgarishlar. Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksionalsinamalar klassifikatsiyasi

Загружено в:

06.12.2024

Скачано:

0

Размер:

1138.0859375 KB
Jismoniy yuklamalar ta’sirida shug‘ullanuvchi organizmida bo‘ladigan o‘zgarishlar. Shifokor nazoratida qo‘llaniladigan funksionalsinamalar klassifikatsiyasi. Yurak-qon tomir sistemasining funksional holatini baholashda qo‘llaniladigan sinamalari. Sport tibbiyotida funksional sinamalar tekshirishda qo‘llaniladi: - yurak-qon tomir tizimi; - nafas yo‘llari; - vegetativ asab tizimi; - vestibulyar analizator; - umumiy ish qobiliyatini; - organizmni energetik potensiali.  Klinik amaliyotlarda funksional yuklamalar yashirin patologiyalarni aniqlashda, shuningdek reabilitatsion dasturni foydaliligini baholashda qo‘llaniladi. Sportchini musobaqalarda faoliyatini tavsifiga bog‘liq ravishda yetakchi funksional tizimlar: 1.Siklik ishni maksimal quvvatda bajarilishida markaziy asab tizimi, asab-mushak apparati. 2.Siklik ishni katta va submaksimal quvvatda bajarilishida gomeostazga javobgar tizimlar kardiorespirator tizim, MNT, asab-mushak apparati. 3.Siklik ishni o‘rta quvvatda bajarilishi – kardiorespirator tizim, endokrin tizim, MNT. 4.Siklik mashqlarni turli xilda bajarishda – MNT, asab-mushak apparati, sensor tizim Klinik tekshiruv va funksional sinamalar Funksional sinamalar, testlar amaliyotida sportchining funksional imkoniyatlarini, zahirasini va turli xil tizimlarining moslashishini o‘ziga xosligini baholashga imkoniyat yaratadi. Bularning hammasi sportchining musobaqada muvaffaqiyatli qatnashishi, texnik bilim va taktik rejalarini amalga oshirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Shifokorlarni klinik ishida funksional sinamalar organizmning yashirin patologiyasini, realibiltatsiya dasturlarini qo‘llash samaradorligini, nogironlik darajasini aniqlash uchun foydalaniladi. Optimal funksional holatlar dispetcher, konchi, o‘rmon kesuvchi, konveer ishlab chiqarish ishchilari, student va boshqa ijtimoyi guruh a’zolarining samarali ishlashlari uchun katta ahamiyatga ega. Turli xil sport turlari, mehnat faoliyatida ham alohida tizim va organizmga mos talablar qo‘yiladi, ularni aniqlash uchun mos funksional sinimalar va testlardan foydalaniladi.  Miqdoriy dozadagi sinimalar . Shefard, Garvard step-test, Novaki sinamasi, jismoniy ish qobiliyati aniqlash PWC170, maksimal O2 iste’molini aniqlash, izometrik zo‘riqishli sinimalari kiradi. Maxsus sinimalar. - Bu sinimalarda mos, aniq sport turidagi sportchining faoliyatidagi zo‘riqishlar o‘xshatib bajariladi. Bokschi uchun soyasi bilan jang, kurashchi uchun qo‘g‘irchoq (chuchela)ni otish, basketbolchi uchun basketbol to‘pini xalqaga otib o‘ynash. Velosipedchi va eshkakchini veloergometr va eshkak eshish apparatida ishlashi  Jismoniy zo‘riqishsiz sinimalar .Nafas olish yoki chiqarishda nafasni ushlab turish.Shtange va Genchi, Rozental, Romberg, ortoklinostatik, klinoortostatik sinimalar. Tarkibida turli xil miqdorda O2, SO3 bo‘lgan havo bilan nafas olish sinimalari. Ovqat qo‘shimchalari va farmokologik preparatlar bilan sinimalar. Yurak bo‘lmachalarini elektrostimulyatsiyasi.