Birikmalar va o’tqazishlar to’g’risida tushunchalar - Техника и технология - Презентации

Birikmalar va o’tqazishlar to’g’risida tushunchalar

Загружено в:

04.07.2024

Скачано:

0

Размер:

1734.9560546875 KB

BIRIKMALAR VA 0‘TQAZISHLAR TO‘G‘RISIDA TUSHUNCHALAR

 BIRIKMALAR VA 0‘TQAZISHLAR TO‘G‘RISIDA TUSHUNCHALAR  BIRIKMA VA O‘TQAZISHLAR TURLARI.  JOIZLIKLARVA O‘TQAZISHLAMI TANLASH PRINSIPLARI

Ikkita yoki bir nechta qo‘zg‘aluvchan yoxud qo‘zg‘almas qilib biriktirilgan detallar tutashuvchi detallar deb ataladi. Detallar bir-biri bilan biriktiriladigan yuzalar tutashuvchi yuzalar, qolgan yuzalar esa tutashmaydigan yoki erkin yuzalar deb ataladi. Bir-birining ichiga kiradigan detallar birikmasida qamrovchi va qamranuvchi yuzalar mavjud.

Asosiy val - yuqori og‘ishi nolga teng boigan val (es = 0). Asosiy teshik - quyi og‘ishi nolga teng bo‘lgan teshik (EI = 0). Qamrovchi va qamranuvchi yuzalar oichamlarining joizliklarini qisqartirib teshik joizlikligi TD va val joizlikligi Td deb atashadi. 0 ‘tqazish deb detallar o‘zaro biriktirilganda ular orasida hosil boiadigan oraliqlar yoki tarangliklar qiymati bilan aniqlanadigan birikma xususiyati ataladi. 0 ‘tqazish biriktirilgan detallar bir-biriga nisbatan siljishi erkinligi yoki siljishga qarshilik darajasini ta’riflaydi.

Teshik va val joizlik maydonlari bir- biriga nisbatan joylashishiga qarab, o‘tqazishlar oraliqli (6.1-rasm), taranglik bilan yoki o‘tuvchan bo'lishi mumkin. Oraliqli o'tqazish- detallarni birikmada oraliq hosil bo‘lganida paydo boiadi (teshikning joizlik maydoni valning joizlik maydoni ustida joylashgan). Oraliqli o‘tqazishlar sirasiga, shuningdek, teshik joizlik maydonining quyi chegarasi val joizlik maydonining yuqori chegarasiga mos keladigan o‘tqazishlar ham kiradi. Taranglik bilan o‘tqazish- detallarni birikmada taranglik hosil boiaganida paydo boiadi (teshikning joizlik maydoni val joizlik maydonining pastida joylashgan).

Taranglik - val o‘lchami teshikning o‘lchamidan katta bo‘lgan hollarda ulami yig‘ishdan oldingi val va teshik o'lchamlarining o‘zaro farqidir. Yig‘ishdan oldin deyilganining sababi shuki, yig'ilgandan keyin biriktirilgan detallaming o‘lchamlari o‘zgaradi va teshik valni qisib qoladi. Bu holda ularning o‘lchamlari elastik deformatsiya tufayli yig‘ilishdan oldingi o'lchamlardan farqlanib, taranglik bilan biriktirilgan detallaming bir-biriga nisbatan qo‘zg‘almasligini ta’minlaydi. Eng katta, eng kichik va o'rtacha tarangliklar quyidagi formulalar yordamida hisoblanadi:

0‘tqizishdagi joizlik - birikmani tashkil etuvchi teshik va valning joizliklari yig‘indisi, ya’ni, TS(TN) = TD + Td. 0 ‘tqizishdagi joizlik eng katta va eng kichik joiz oraliqlar ayirmasiga (oraliqli o‘tqazishlarda oraliq joizlikligi TS)

O'zaro bir-biri bilan harakatda yoki harakatsiz birikkan ikkita detal bir-biriga qo‘shilib turadigan yuza deb ataladigan yuzalikni hosil qiladi, qolganlari esa erkin detallar deyiladi. Teshik tizimidagi oiqazish - bu turli oraliqlar yoki tarangliklar har xil vallami asosiy teshik bilan biriktirish yoii bilan olinadigan va H harfi bilan ifodalanadigan o‘tqazishdir. Val tizimidagi o‘tqazish - bu turli oraliqlar yoki tarangliklar har xil vallarni asosiy val bilan biriktirish yoii bilan olinadigan va h harfi bilan ifodalanadigan oiqazishdir

Teshik tizimidagi barcha o‘tqazishlar uchun teshik Aing pastki ogishi El= 0, ya’ni asosiy teshikning joizlik maydonining pastki chegarasi har doim nullik liniyaga to‘g'ri keladi va, aksincha, val tizimida yuqorigi ogish es= 0 boiadi. Asosiy teshikning joizlik maydoni nullik liniyadan yuqoriga, asosiy valniki esa - pastga buriladi. Shuni qayd qilish kerakki, teshik tizimi ko‘proq ommalashgan, chunki unda eng oxirgi oichamlari bo‘yicha turlicha teshiklar val tizimidagiga nisbatan kamroq boiadi, bu esa asbob turkumini (partiyasini) ko‘paytirishga, unumdor ixtisoslashtirilgan uskunalarni qoilanishga, asboblami eng kam sarf-xarajatlar bilan ishlab chiqarishga imkon beradi

E’tiboringiz uchun raxmat !

Похожие

Ishga tushirish - sozlash tashkilot va korxonalarning tarkibi va tashkil etish

O‘lchash asboblari va avtomatik vositalarni o'rnatish, tekshirish va montajdan oldin sinash

Sozlash ishlarining mazmuni va bosqichlari

Pazandachilik va tikuvchilik ish asboblari. Pazandachilik va tikuvchilik ish asboblari bilan tanishtirish

Avtomatlashtirish sistemalari ekspluatatsiyasi