Sog'lom bo'lay desangiz - История - Презентации

Sog'lom bo'lay desangiz

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

13254.5 KB

SOG'LOM BO'LAY DESANGIZ www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Qanday nafas olamiz? Biz umr bo'yi havodagi kislorod bilan nafas olib, nafas chiqaramiz. Havosiz yashay olmaymiz. Asosan, burnimiz bilan nafas olamiz. Nafas olga- nimizda ko'krak qafasining bo'shlig'i kengayadi, nafas chiqarganimizda esa torayadi. Endigina tug'ilgan cha- qaloq bir minutda 30-45 marta, 9-10 yoshli bola 20- 25 marta, katta yoshdagilar esa 16-18 marta nafas oladi va chiqaradi. Odamning nafas olishi jismoniy mehnat va sport o'yinlari bilan shug'ul-langanda tezlashadi. Odam yugurganda nafas olishi tezlashib, minutiga 40 — 45 martaga yetadi. www.arxiv.uz

O'pka va uning vazifasi Havo oldin burunga kiradi. Burunda isiydi va changlardan tozalanadi. So'ngra o'pkaga boradi. Odamda bir juft o'pka bo'ladi. O'pkaga kelgan havodagi kis lorod qonga o'tadi. Kislorod bilan boyigan qon yurakka, keyin esa arteriyadan tomir orqali butun tana bo'ylab oqadi www.arxiv.uz

Vena orqali qaytib kelayotgan qondagi karbor angidrid avval yurakka, so'ngra o'pkaga o'tadi. Nafas chiqarilganda bu karbonat angidrid havo bil birgalikda burun orqali tashqariga chiqadi. Dema o'pkaning vazifasi qonni kislorodga to'yintirish karbonat angidriddan tozalab turishdan iborat. Odam yaxshi nafas olishi uchun havo kislorod, boy bo'lishi kerak. Agar havoda kislorod yetishmas tomir urishi tezlashadi, odam o'zini horg'in sezadi Shuning uchun tanaffus paytida ochiq havoga chiqi to'yib nafas olish, xonani esa shamollatish lozim. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Changli havodan nafas olish o'pkaga zararli. Zavod va fabrikalardan, mashinalardan chiqayotgan tutun qoldiq gazlar havoni ifloslantiradi. O'simliklar havoni kislorod bilan boyitadi. Shuning uchun ham daraxt va boshqa o'simliklarni ko'paytirish lozim. www.arxiv.uz

Chekishning salomatlikka ta'siri Tamakining tutuni tarkibida nikotin va boshc zararli moddalar bor. Ko'p chekkan odamning o'pkasig nikotin moddalari o'tiradi. Bu zaharli moddalg o'pkani kasallantirib boradi. Chekish, ayniqsa, yosh bolalarga katta zara keltiradi. Nikotin bolalar organizmiga tez ta'sir qilad Chekkanda nikotin moddalari qonga so'rilib, qo tomirlari orqali boshqa a'zolarga tez yetib boradi Yoshlikda organizm nikotinga o'rgatib qo'yilsa, keyin chalik chekishdan qutulish qiyin bo'ladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Vena orqali qaytib kelayotgan qondagi karbonat angidrid avval yurakka, so'ngra o'pkaga o'tadi. Nafas chiqarilganda bu karbonat angidrid havo bilan birgalikda burun orqali tashqariga chiqadi. Demak, o'pkaning vazifasi qonni kislorodga to'yintirish va karbonat angidriddan tozalab turishdan iborat. www.arxiv.uz

Odam yaxshi nafas olishi uchun havo kislorodga boy bo'lishi kerak. Agar havoda kislorod yetishmasa, tomir urishi tezlashadi, odam o'zini horg'in sezadi. Shuning uchun tanaffus paytida ochiq havoga chiqib, to'yib nafas olish, xonani esa shamollatish lozim. Changli havodan nafas olish o'pkaga zararli. Zavod va fabrikalardan, mashinalardan chiqayotgan tutun va qoldiq gazlar havoni ifloslantiradi. O'simliklar havoni kislorod bilan boyitadi. Shuning uchun ham daraxt va boshqa o'simliklarni ko'paytirish lozim. www.arxiv.uz

Nikotin odam organizmining kasallikka qarshi kurashish qobiliyatini pasaytiradi. Bu esa chekuvchilarning tez-tez kasal bo'lib turishlariga olib keladi. Shiming uchim ko'p che-kadigan odamlar tez-tez sha-mollab turadi. Tamakini muntazam ravish-da chekuvchilar uni tash-lashlari qiyin bo'ladi. Shu tufayli chekishga o'rganmaslik kerak. Ko'p tamaki chekadigan odam o'pkasining rangi kul-rangga yaqin bo'ladi. Bunday odam kasalmand hisoblanadi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Spirtli ichimliklarning organizmga ta'siri Spirtli ichimliklar tarkibida alkogol moddalar bor. Alkogol moddalar oshqozon va ichakdan to'g'ridan to'g'ri qonga o'tadi. Qon tarkibidagi alkogol moddalar yurak, oshqozon, buyrak, jigar va boshqa a'zo larni kasallantiradi, ayniqsa, nerv sistemasining faoliyatiga salbiy ta'sir qiladi. Muntazam ravishda spirtli ichimlik iste'mol qiluv- chilarning jigari xastalanib boradi. www.arxiv.uz

Alkogolizm — tibbiyot nuqtai na-zaridan spirtli ichimliklarni mu-dom ichaverish oqibatida ro‘y beradigan surunkali kasallik; ashaddiy ichkilik-bozlik. Keng ma’noda — spirtli ichim-liklarni me’yoridan ortiq ichishning kishilar sog‘lig‘i va mehnat qobiliyatiga, ma’naviy va maishiy hayotiga, shuning-dek jamiyat farovonligiga yetkazadigan zararlari majmui. A. individual va ijtimoiy hayotning hamma shakllariga ta’sir ko‘rsatadi. Ichkilik ta’sirida odamlar jamiyat va davlat oldida mas’-uliyat sezish hissini yo‘qotib qo‘yadi, bezorilik va qonunni buzishga aloqador boshqa xatti- harakatlarni qilishi mum-kin. A. ishlab chiqarishga zarar yetkaza-di, mehnat intizomining buzilishi va unumdorligining pasayishi, odamlar-ning xastalanib qolishi va hatto bevaqt halok bo‘lishiga olib keladi. Mastliqda odamning muvozanatni yaxshi saqlay ol-masligi, diqqati chalg‘ib, atrofdagi vaziyatni aniq bila olmasligi baxtsiz hodisalarga sabab bo‘ladi. www.arxiv.uz

A. rivojlanishida boshlang‘ich, o‘rta va so‘nggi bosqich alomatlari kuzatiladi. Boshlang‘ich bosqich — asosan alkogolga nisbatan haddan ortiqroq maylning pay-do bo‘lishi va unga bo‘lgan chidamlilik (tolerantlik)ning oshishi, qusish himoya refleksining yo‘qolishi, yashirin yoki yolg‘iz ichib mast bo‘lish, ichayotgan alkogol miqdorini nazorat qila olmay qolishi, perforatsion amneziya, faqat ichaverish to‘g‘risidagi istakning miyaga o‘rnashib qolishi, alkogoldan o‘zni tiyganda holsizlanish (asteniya) holatining yuzaga chiqishi bilan ifodalanadi. www.arxiv.uz

O‘rta bosqichda — alkogolga bo‘lgan chidamlilik juda oshadi, "alkogol ochligi" — humor (ab-stinent) holatining yuzaga kelishi, al-kogolga bog‘lanib qolish, soxta mayzada-348lik (psevdozapoy), alkogol psixozlari va shaxsning ruhiy jihatdan tubanlashuvi kuzatiladi. So‘nggi bosqich esa alkogolga chidamsizlik (intolerantlik), muttasil ichishning davriy tuye olishi, chin mayza-dalik, ruhiy va jismoniy zaiflashish, nerv va ichki a’zolar faoliyatining iz-dan chiqishi, dispeptik holat, o‘tkir va surunkali alkogol psixozlari, xotira va es-hushning aynishi bilan ifodalanadi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Giyohvand moddalarning odam hayotiga ta'siri Giyohvand moddalarni iste'mol qilgan odam, ay niqsa, yoshlar unga juda tez o'rganib qoladilar. Giyoh vand moddani bir marta iste'mol qilgan odam orga-nizmida uni muntazam iste'mol qilishga moyillik paydo bo'ladi. Uning miqdorini oshirib borish natija-sida odam giyohvand moddalarga qaram bo'lib qolib, giyohvandga aylanadi. Giyohvand moddalar odamning asab sistemasiga, yurak, oshqozon, jigar va boshqa muhim a'zolarga kuchli ta'sir ko'rsatadi. Giyohvand moddalar bu a'zolarning faoliyatini tez buzadi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Giyohvandlik—turli xil giyoh moddalari ya‘ni, narkotiklar ta‘siriga odam organizmining o`rganib qolishi natijasida yuzaga keladigan og`ir kasallikdir. Giyohvandlikning xalqaro atamasi narkomaniya deyilib, bu so`z yunoncha «narke» — karaxtlik, harakatsizlik, «maniya»-aqldan ozish ma‘nosini anglatadi. Chunonchi, narkotik moddani qabul qilgan odam karaxt bo`lib, harakatsizlanib fikrlash, aqliy faoliyat qobiliyatlarini yo`qotadi. Odam organizmining biologik xususiyatlaridan biri shundan iboratki, u ba‘zi moddalarni ketma-ket, bir necha marta qabul qilishi natijasida ularning ta‘siriga o`rganib qoladi. www.arxiv.uz

Oqibatda, u mazkur moddani muntazam ravishda qabul qilib turishga intiladi, bu moddani qabul qilmagan paytda o`zini yomon his etadi, ya‘ni odam bu moddaga nisbatan mu‘te bo`lib qoladi. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Похожие

Ulug`bek observatoriyasi

Turk hoqonligi

Ulugbek observatory

Ulugbek Medresse

Ulughbeg