O‘zbekistonning tarixiy geografik o‘rni va tabiiy iqlim sharoitlari - История - Презентации

O‘zbekistonning tarixiy geografik o‘rni va tabiiy iqlim sharoitlari

Загружено в:

29.03.2024

Скачано:

0

Размер:

399.62890625 KB

O‘zbekistonning tarix iy geografik o‘rni va t abiiy iqlim sharoitlari

Reja 1.Oʻzbekistoning geografik oʻrni. 2.Tabiy sharoyiti. 3.Qazilma boyliklaril.

• O‘zbekiston O‘rta Osiyoning markaziy qismida, asosan, Amudaryo bilan Sirdaryo orasida joylashgan. O‘zbekisto nning eng shimoliy nuqtasi Ustyurt platosining shimoli s harqida bo‘lib, 45° 36 shimoliy kenglikdadir. Eng janubiy ′ nuqtasi Тermiz shahri yonida, Amudaryo qirg‘og‘ida bo‘l ib, 37° 11 shimoliy kenglikda. Eng g‘arbiy nuqtasi Ustyur ′ t platosida bo‘lib, 56°00 sharqiy uzoqlikda, eng sharqiy ′ nuqtasi esa Farg‘ona vodiysining sharqiy qismida, 73° 1 0 sharqiy uzunlikdadir. O‘zbekistonning eng shimoliy nu ′ qtasi bilan janubiy nuqtasi orasidagi masofa 925 km ga, eng g‘arbiy nuqtasi bilan sharqiy nuqtasi orasidagi maso fa esa 1400 km ga teng.

O‘zbekiston geografik o‘rni ga ko‘ra O‘rta dengiz bo‘yi dagi Ispaniya, Italiya, Gret siya kabi mamlakatlar bila n taxminan bir geografik k englikda joylashgan. Lekin O‘zbekiston Yevrosiyo mat erigining ichki qismida oke an va dengizlardan uzoqda joylashganligi tufayli subtr opik okrugdan farq qiladi.

O‘zbekiston chegarasining ko‘p qismi tekisliklar, ozroq qismi adi r va tog‘lar orqali o‘tadi. Respub likamiz shimol va shimoli-g‘arbd a Qozog‘iston bilan, sharqda Qir g‘iziston bilan, janubi sharqda Т ojikiston bilan, janubi g‘arbda Т urkmaniston bilan chegaradosh. Janubda O‘zbekiston Surxon-She robod vodiysida Afg‘oniston bila n (Amudaryo orqali) chegarados hdir.

O‘zbekiston maydoni 448,9 ming k v.km bo‘lib, kattaligi jihatidan O‘rt a Osiyoda Qozog‘iston va Тurkman istondan keyingi o‘rinda turadi. O ‘zbekiston maydoni Yevropadagi B uyuk Britaniya va Italiya kabi davl atlar hududidan katta. O‘zbekisto n hududi Belgiya, Niderlandiya va Daniya kabi davlatlarning yer may donini qo‘shib hisoblasak ham, ula rdan 4 marta, Shveysariyadan 10 marta, Belgiyadan 14 marta katta.

Ma'lumki O'zbekiston hududining tabiiy geografik rayonlashtirilishi, hududiy bo'linish prinsiplari tabiiy geografiyaning eng muhim munoz arali masalalardan biri hisoblanad i. Tabiiy geografik rayonlashtirish ning ilmiy jihatdan puxta asoslang an prinsipi, uslubi va taksonomik birligi (sxemasi) faqat ilmiy ahami yatga ega bo'lib qilmasdan xalq x o'jaligining turli sohalari uchun ha m muhim amaliy ahamiyatga egad ir.

Tabiiy geografik rayonlashtirish b u hududda ma'lum qonuniyat asos ida joylashgan va t abiatda obyekt iv mavjud bo'lgan, bir-biridan tabii y xususiyatlari jihatidan farqlanad igan har xil tabiiy hududiy komple kslarni aniqlash jarayonidir. Tabiiy geografik rayonlashtirishning eng muhim prinsiplari: birlik prinsipi, k omplekslilik prinsipi, obyektivlik p rinsipi, nisbiy bir xillik prinsipi, ge netik prinsip tashkil etadi.

Tabiiy geografik rayonlashtirish ning keyingi birligi qatoridan ok rug o'rin olgan. Mamlakatimiz t ekislik va tog' oldi provintsiyala ri bir biridan farq qiladigan kich ik hududiy komplekslar ya'ni ok ruglardan tashkil topgan. Okru glar asosan hududning makroiq lim ko'rsatgichlarining o'xshash ligi, geologik tuzilishi va tabiiy - tarixiy genetik jihatdan bir xilli giga ko'ra farqlanadi.

Adabiyotlar • Albaum L.I. Balalыk-tepe. T.1960. • Shishkin V.A. Varaxsha. M. 1963. • Koy-Krыlgan-Kala - pamyatnik IV v. do n.e. - IV v.n.e. (Pa myatnik kulturы Drevnego Xorezma IV v. do n. e.- IV v. n. e.). M.1967. • Isakov A.I. Sitadel drevnego Pendjikenta. Dushanbe. 1977. • Isamiddinov M.X. i dr. Yerkurgan (stratigrafiya i periodiza siya). 1984. • Baypakov K. i dr. Drevniye goroda Kazaxstana. Alma-Ata. 1971.

Eʼtiboringiz uchun rahmat

Похожие

Qadim qishloq shahar xarobalarni tadqiq qilish usullari

O’zbekiston tarixi

O’zbekistonning tarixiy yodgorliklari va obidalari

Tarixiy obidalar

Tarixiy manbalar