O'zbekistonning tashqi siyosatining asosiy yo'nalishlari - Политология - Презентации

O'zbekistonning tashqi siyosatining asosiy yo'nalishlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

406.5068359375 KB

O'zbekistonning tashqi siyosatining asosiy yo`nalishlari

O’zbekiston ulkan sanoat va mineral - hom ashyo, qishloq ho’jaligi mahsulotlari, qayta ishlash jarayonida olinadigan katta miqdordagi yarim tayoer mahsulotlar, tabiiy boylik zahiralari va rivojlangan infratuzilma imkoniyatlariga ega. Er osti zahiralarini zamonaviy ravishda izlab topish ishlari qimmatbaho, rangli va noyob metallar zahiralari, turli organik yoqilg‘i mahsulotlari, neft, tabiiy gaz va gaz kondensanti, qo’ng‘ir va yarim koksga oid ko’mir, slanes yoqilg‘isi, uran va ko’pgina qurilish uchun zarur hom ashyo turlariga boy konlarni o’zlashtirish bilan bog‘liqdir. O’zbekiston hududida taxminan yuzdan ortiq mineral hom ashyoni o’z ichiga olgan, binobarin bulardan 60 turi iqtisodiyotda allaqachon foydalanilayotgan, ko’pgina foydali qazilmalar kompleksi aniqlangan.

 Mamlakatda 3000 ta foydali qazilma koni aniqlangan bo’lib, ularning 1100 tasi qazib olishga tayyor, hususan, 50 tasi asl, 41 tasi rangli, nodir, raddioaktiv va qora metallar, 187 tasi yoqilg‘i energetika, 19 tasi kon-kimyo kabi foydali qazilma konlaridan iborat.  O’zbekiston hududida sanoat ahamiyatiga ega bo’lgan 86 ta neft koni ochilgan. Aniqlangan oltin zahiralari bo’yicha Respublika jahonda 4-chi, qazib olish darajasi bo’yicha 9-chi o’rinda, uran zahirasi bo’yicha O’zbekiston jahonda 7- 8 o’rinlarni egallaydi.  O’zbekiston oltin, uran, mis, tabiiy gaz, volfram, kaliy tuzi, fosforitlar, kaolin kabi foydali qazilmalar zahirasi bo’yicha nafaqat MDH davlatlari o’rtasida, balki butun dunyoda etakchi o’rin egallashi tasdiqlangan. Jumladan, oltin zahirasi bo’yicha dunyoda to’rtinchi, uni qazib olish bo’iycha ettinchi, mis zahirasi bo’iycha o’ninchi – o’n birinchi o’rinlarni, uran zahirasi bo’iycha ettinchi- sakkizinchi, qazib olishda o’n birinchi – o’n ikkinchi o’rinlarni egallashi qayd etilgan.

O’zbekiston iqtisodiy islohotlar natijasida iqtisodiyotni atroflicha erkinlashtirish yo’liga o’tdi va hususiy mulkchilik etakchi o’rinda turadigan, davlat va nodavlat sektorlarini o’z ichiga oladigan ko’pukladli iqtisodiyotni barpo etmoqda. Sanoat O’zbekiston iqtisodiyoti industrial sektorining etakchi bo’ginidir. Tayor mahsulotlar olish uchun zarur tarkibiy qismlar mamlakatning o’zida yaratilayotgan eqilg‘i–energetika, kon-metallurgiya, oziq-ovqat va engil sanoat korhonalarida lokalizatsiya darjasi eng yuqoridir.

 Respublika iqtisodiyoti va aholisining elektr- enegriyasiga bo’lgan ehtiyojlarini to’la ta'minlaydi va boshqa davlatlarga eksport qiladi. O’zbekiston energetika tizimining umumiy o’rnatilgan quvvati 12,3 mln. kVt.dan ortiq bo’lgan 38 ta issiqlik va gidravlik elektrostantsiyalarida yiliga 60 mlrd. kVt.dan soatdan ortiq elektr energiyasi ishlab chiqarish imkoniyatiga ega.  Neft va gaz sanoatlari eqilg‘i energetikasi majmuasining eng rivojlangan tarmog‘idir. Mamlakatda kimyo sanoati, qishloq ho’jaligi mashinasozligi, avtomobilsozlik, pahta tozalash sanoati, radioelektronika, elektrotehnika sanoati, qurilish va yo’l mashinasozligi, kimyo va neft mashinasozligi, qurilish materiallari sanoati, engil sanoat, ya'ni pahta tozalash sanoati hamda pillachilik, tikuvchilik, to’qimachilik, tirkotaj sanoati, mebel, oziq-ovqat kabi sanoatlar rivojlangan. O’zbekiston energetika tizimi

 Respublika qishloq ho’jaligi mamlakat iqtisodiyotining eng muhim va yirik, mehanizatsiyalashgan tarmog‘i bo’lib aholining oziq-ovqat mahsulotlariga, engil va oziq-ovqat sanoati tarmoqlarining hom ashyoga bo’lgan talabini qondiradi. Qishloq ho’jalikda mamlakatning iqlim, er-suv va mehnat resurslaridan hamda dehqonchilik madaniyatidan unumli foydalanish negizida pahtachilik etakchi tarmoq hisoblanadi. O’zbekiston jahonda pahta hosili bo’yicha 5-chi o’rinda, pahta tolasi eksporti bo’yicha 2-o’rinda turadi. Respublikada meva, uzum va sabzavotning yuqori sifatli navlari etishtiriladi va eksport qilinadi. O’zbekiston o’zining sifatli pillasi va qorako’li bilan ham dunyoga mashhurdir.  Respublika aholisining 60 foizidan ziyodi qishloq joylarda yashaydi.

Qimmatli qog‘ozlar bozoridagi bank opеratsiyalari bo‘yicha asosiy moliya vositalari quyidagilardan iborat:  • davlat qimmatli qog‘ozlari va O‘zbеkiston Rеspublikasi Markaziy bankining obligatsiyalari; • dеpozit sеrtifikatlari va dеpozit (jamg‘arma) sеrtifikatlari; • korporativ obligatsiyalar; • aksiyalar.

 O’zbekiston Respublikasi halqaro munosabatlarning to’la huquqli sub'ektidir. Uning tashqi siyosati davlatlarning suveren tengligi, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid qilmaslik, chegaralarning dahlsizligi, nizolarni tinch yo’l bilan hal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik qoidalariga va halqaro huquqning umum e'tirof etilgan boshqa qoidalari va normalariga asoslanadi.

 Respublika davlatning, xalqning oliy manfaatlari, farovonligi va xavfsizligini ta'minlash maqsadida ittifoqlar tuzishi, hamdo’stliklarga va boshqa davlatlararo tuzilmalarga kirishi va ulardan ajralib chiqishi mumkin.  Chet davlatlar hamda BMT va boshqa halqaro tashkilotlarida O’zbekiston Respublikasining 46 diplomatik va konsullik vakolathonalari mavjud.  Respublika ko’plab halqaro tashkilotlar a'zosi sifatida jahon hamjamiyati bilan samarali hamkorlik qiladi.

 Tashqi iqtsodiy aloqalar O’zbekiston Respublikasining tashqi iqtisodiy aloqalar, investitsiyalar va savdo sohasidagi yangi strategiyasi quyidagi yo’nalishlarni o’z ichiga oladi:  - tashqi iqtisodiy faoliyat, eksportni ragbatlantirish;  - horijiy investitsiyalar jalb etish;  - tashqi savdoni erkinlashtirish;  - tashqi savdo aloqalarini kengaytirish va boshqalardir.

 Hozir O’zbekiston 140 dan ortiq davlatlar bilan savdo-iqtisodiy aloqalarni o’rnatgan. Shulardan 42 tasi bilan o’zaro savdoda qulailik berish rejimi tadbiq etilgan, 47 ta davlat bilan esa investitsiyalarni o’zaro himoya qilish bo’yicha bitimlar imzolangan.  Tashqi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishda «O’zbekiston havo yo’llari» milliy aviakompaniyasi alohida o’rin tutadi. Kompaniya Osiyo va MDH hududidagi eng iyrik aviakompaniyalardan biridir. 2009 iyli milliy aviakompaniya respublika va dunyoning o’nlab mamlakatlaridan 2 millionga yaqin yo’lovchi tashidi.  O’zbekiston Respublikasi Jahon banki, Evropa tiklanish va taraqqiet Banki, Halqaro valyuta Fondi, Islom taraqqiet banki kabi qator halqaro moliya tashkilotlarining a'zosidir.  Respublika bir necha halqaro va mintaqaviy iqtisodiy tashkilotlar bilan ham yaqindan hamkorlik qilmoqda.

Похожие

O’zbekiston respublikasi tashqi siyosatining maqsad va vazifalari

O‘zbekiston tashqi siyosatning asosiy yo’nalishlari

Faol tashqi siyosat

Geosiyosat va mintaqaviy siyosat

Siyosat ijtimoiy xodisa sifatida