Sug’orishning zamonaviy usullari 2 - Сельское и лесное хозяйство - Презентации

Sug’orishning zamonaviy usullari 2

Загружено в:

13.07.2024

Скачано:

0

Размер:

223.2412109375 KB

Sug’orishning zamonaviy usullari  Zamonaviy sug’orish usullari  Tuproq ostidan va tomchilatib sug’orish  Zamonaviy sug’orishning foydasi va kamchiligi  Xulosa

Sug’orish - suv manbaidan keluvchi suv bilan tuproqni sun'iy ravishda namlashdan iboratdir. Sug’oriladigan maydonda bog’langan suvni taqsimlash usullariga sug’orish usullari deyiladi. Sug’orish usullariga quyidagi talablar quyiladi: - sug’orish suvini tuproq unumdorlik elementi – tuproq namligiga aylantirishni ta'minlash; - tuproqni qumoq strukturasini saqlash ; suvni tashlamay va chuqur gorizontallarga shimilib ketishiga yo’l qo’ymay undan mumkin qadar ko’proq foydalanishni ta'minlash ; yoki uni parvarishlash va uni yig’ishtirib olishda mexanizmlar ish unumdorligini oshirish .

Taxtlar olib sug’orishda suv dala betida qatlam bo’lib oqadi. Suvni o’rtaga singdiradigan tuproqda , qatqaloq hosil qilishga unda moyil bo’lmagan tuproqda hamda joyning nishabligi 0,01-0,1 gacha boradigan yerlarda taxtlar olib sug’orish mumkin. Odatda sug’oriladigan polosa eni seyalkaning qamrash eniga baravar keladi. U relef sharoitlariga ko’ra o’zgarishi mumkin. Ba'zan sho’rlangan tuproqlarda , piez etishtirishda taxtlar olib sug’orish ishlatiladi. Egatlar bo’ylab sug’orish sabzavot yoki ekinlar va kartoshkani yer ustidan sug’orishning asosiy usulidir. Sabzavotchilikda qo’llanuvchi keng qatorlar ekish va ko’chat o’tqazishda egatlar yoki undan ortiqcha foydali maydonni olmaydi. Egat bo’ylab sug’orish ikki xil : etagi berk egatlar va ochiq egatlar bo’ylab amalga oshiriladi.

Tomchilatib sug'orish Ushbu tizim bir tomondan murakkab - juda arzon va boshqa tomondan - juda qimmat. Dastlab, mohiyat quyidagicha: suv teshiklari (tomchilari) bo'lgan naychalar orqali (ba'zida unda erigan ozuqa moddalari bilan) o'simliklarning tishlash zonasiga etkaziladi. Natijada, vaqt tejaladi (qo'lda sug'orish bilan solishtirganda), suv dengizi tejaladi (agar suv bo'sh bo'lmasa, farqni his eting) va o'simliklar baxtlidir - suvning prokrustal zonalarida ko'p emas, oz emas, tomchilar orqali oqib chiqadi, lekin shuncha ko'p. kerak. Ushbu quvurlar, tomchilar to'g'ridan-to'g'ri tuproq yuzasiga yotqizilishi yoki biroz chuqurlashtirilishi mumkin, ba'zilari hatto ko'milgan, lekin bundan ham ko'proq va suv (yoki unda erigan ozuqalar) ulardan asta-sekin chiqib ketadi.

Er osti suvlarini sug'orish Tomchilatib sug'orishning yanada murakkab usuli mohiyatan bir xil, ammo tomchilatib boriladigan naychalar sirt ustida kengaymaydi yoki tuproqqa bir oz cho'kib ketadi, ammo u erda deyarli butunlay ko'milgan. Ushbu usul chuqur ildiz tizimiga ega o'simliklarni sug'orish uchun juda mos keladi, xuddi shu yong'oq va boshqalar. Tuproqda juda zich joylashgan naychalar bilan tomchilatib sug'orish vegetativ massaning ozgina ko'payishiga, ammo hosildorlikning sezilarli darajada oshishiga olib keladi. Ko'rinishidan, o'simliklar shunchaki ekinlarga sarflab, kuchli ildizlar va er osti massasini yaratish uchun ortiqcha energiya sarflashlari shart emas.

Tomchilatib sug‘orish usulining afzalliklari: – egat orqali sug‘orishga nisbatan 40-50% gacha sug‘orish suvi tejaladi; – suvning filtratsiya va bug‘lanish orqali isrof bo‘lishi keskin kamayadi; – suv oqovaga chiqmaydi, irrigatsiya eroziyasi kuzatilmaydi va tuproq egat bo‘ylab bir tekislanadi; – g‘o‘zaning ildiz tizimi tarqalgan tuproq qatlami optimal va barqaror namlanadi; oshadi; mineral o‘g‘itlar suvda erigan holda berilishi hisobiga oziqlantirish samaradorligi – g‘o‘za qator orasiga ishlov berish (kultivatsiya) sonini qisqarishi hisobiga YoYOMlari 25-30%ga tejaladi va tuproqning zichlashishi kamayadi, strukturasi donador hamda mayin bo‘ladi; – kam me’yorlar bilan va tez-tez sug‘orish natijasida yer osti suvlari sathi ko‘tarilishi kamayadi va ikkilamchi sho‘rlanishiga barham beriladi

Xulosa Respublikamiz foydalaniladigan suvning 85 foizi qishloq xo’jaligida ishlatiadi. Dehqonchilikka mo’ljallangan yerlarning 98 foizi sug’oriladigan maydonlarni tashkil qiladi . Hozirgi kunga kelib , suvdan noto’g’ri foydalanishidan tuproqlar sho’rlanmoqda . meyoridan ortiq sug’orish yer osti suvning ko’tarilishiga olib kelayapti. Bu esa yerlarni sho’rlanishiga olib keladi. Bu degani uni sho’rini yuvish uchun yana suv kerak bo’ladi deganidir. Undan tashqari hozirgi kunda kelib, fermerlar zovurlardan nasoslar yordamida suv chiqarilib, yerlarni sug’orishmoqdalar. Bu majburyatlarini va iqtisodi uchun foyda lekin, yer uchun esa bu juda zarar.

Foydalanilgan adabiyotlar  Mirzaev A. «Sug’orish va zax q’ochirish melioratsiyasi». Toshkent , «O’kituvchi»., 1974.  Nerozin A.B. «Q’ishloq’xo’jalik melioratsiyasi»., Toshkent., «O’kituvchi »., 1966 .  Ramazonov Odil “ Tuproqshunoslik va dehqonchilik “ asoslari  www.ziyonet,uz

Похожие

Sug'orishning zamonaviy usullari

Tomchilab sug’orishning afzalliklari

O'simliklarni sug'orishning zamonaviy usullari

Qishloq xo’jaligida sug’orishning fiziologik ahamiyati

G'alla kombaynlari va zamonaviy kombaynlar