Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi - Психология - Презентации

Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi

Загружено в:

25.01.2024

Скачано:

0

Размер:

9258.1826171875 KB

1. .Hissiyot va emotsiya haqida tushuncha . 2. Hislarni kechirish shakllari 3.Yuksak hislar 4. Iroda haqida tushuncha 5.Irodaviy akt va uning tuzilishi 6. Shaxsning irodaviy sifatlari 7. Iroda borasidagi nazariyalar MAVZU: SHAXSNING HISSIY-IRODAVIY SOHASI

Adabiyotlar : 1. G‘oziyev E. Umumiy psixologiya. Toshkent, 2002. 2. Davletshin M.G. Umumiy psixologiya. Toshkent, TDPU, 2002. 3. Xaydarov F.I., Xalilova N.I. Umumiy psixologiya . Toshkent, 2010. 4.Internet saytlari

• bizning tuyg‘ularimizning o‘ziga xos aks ettirish jarayoni bo‘lib, bunda narsa va hodisalarni aks ettirish jarayonida bizda tug‘iladigan ichki kechinmalar va munosabatlar aks ettiriladi. • shaxsning voqelikka o‘z munosabatini his qilishidan kelib chiqadigan, uning ehtiyoj va qiziqishlari bilan bog‘liq bo‘lgan yoqimli yoki yoqimsiz kechinmalaridir Emotsiya Hissiyot

A.V.Petroviskiy Hissiyot-kishining o’z hayotida nimalar yuz berayotganiga, nimalarni bilib olayotganiga yoki nima bilan mashg’ul bo’layotganiga nisbatan o’zicha turli xil shaklda bildiradigan kichik munosabatidir . A.Vohidov Hissiyot deb-tashqi olamdagi narsa va hodisalarga bo‘lgan ichki kechinmalarimizning ongimizda aks ettirilishga aytiladi . E.G’oziyev Hissiyot odamda, tirik mavjudotlar miyasida, ya’ni shaxslarning ehtiyojlarini qondiruvchi va unga monelik qiluvchi ob’ektlarga nisbatan uning munosabatlarini aks ettirish ma’nosida qo‘llaniladi .

5 Hissiyotning darak beruvchilik vazifasi psixologiyada hissiyotning impressiv tomoni deb ataladi. Impressiv so‘zi lotincha taassurot degan ma’noni anglatadi . Moslashish xarakteriga oid bo‘lgan, ya’ni ovozning o‘zgarishi, mimika, imo-ishora, organizmda sodir bo‘ladigan jarayonning qayta o‘zgarishidan iborat ixtiyorsiz va ongli harakatlar psixologiyada emotsional harakatlarning ekspressiv tomoni deb ataladi Dinamik stereotip deganda tashqi qaytarilish natijasida hosil qilingan shartli reflekslar, nerv bog‘lanishlarining barqaror tizimi tushuniladi Ambivalentlik -lotincha har tomonlama kuchga ega ma’nosini anglatib kishining bir ob’ektning o‘ziga nisbatan bir vaqtning o‘zida paydo bo‘ladigan bir - biriga qarama – qarshi emotsional irodaviy holatdir.Dinamik stereotip AmbivalentlikImpressiv tomoni Ekspressiv tomoni 23 24 1B 260D04

Emotsiyalar o‘zining sustligi, motorli, kuchsizligi bilan tavsiflanadi. Bunday hissiy holat astenik (yunoncha so‘zdan olingan bo‘lib, kuchsizlik, zaiflik ma’nosini bildiradi) deb atashadi. Emotsiyalar o‘zining ta’sirchanligi bilan bir-biridan ajralib turishiga qaramay, bunday sifatni hissiy holatlar stenik (yunoncha so‘zdan olingan bo‘lib, kuch degan ma’noni anglatadi) xususiyatli deyiladihissiyot sezgi yoki idrok jarayonida shaxsning idrok qilingan narsaga hodisaga munosabatini ifodalovchi maxsus emosional bo‘yoq yoqimli va yoqimsiz kechinma bevosita sezgi yoki idrok bilan bog‘langan hissiyot.Hissiy ton –

Kayfiyat shaxsning kuchsiz yoki o‘rtacha kuchga ega bo‘lgan nisbatan barqaror umumiy emosional holati. Affekt lotincha so’z bo’lib, ruhiy hayajon ehtiros degan ma’noni anglatadi. Affektlar ko’pincha to’satdan paydo bo’ladi va ba’zan bir necha minut davom etadi . Stress inson organizmini haddan tashqari zo‘riqish natijasida paydo bo‘ladigan tanglik jarayonidir.

destruktiv psixologik informatsio n emotsional konstruktiv fiziologikStress turlari

Yuksak hislar - yuzlab va minglab kechirilayotgan emotsiyalar, affektlar, kayfiyatlarda aniq yashaydigan umumlashtirilgan hislar deyiladi . Praksik his- inson amaliy hayotining istalgan sohasi maqsadga muvofiq aqliy faoliyatiga, shaxsning ularga nisbatan muayyan munosabatda bo‘lish sohasiga aylanib qoladi Axloqiy his- odamning boshqa kishilarga, jamoa va o‘zining ijtimoiy burchlariga bo‘lgan munosabatlarida ifodalanadi . Intellektual his- odamning bilish jarayoni bilan bog‘liq bo‘lgan hissiyotlar bo‘lib, biror narsadan hayron qolish, hayratda qolish, shubhalanish kabi holatlarda ifodalanadi Estetik his- deganda biz go‘zallikni idrok qilish, go‘zallikdan zavqlanish va go‘zallik yaratishga intilishni tushunamiz

Iroda-bu kishining o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga erishishida qiyinchiliklarni yengib o’tishga qaratilgan faoliyati va xulq-atvorini ongli ravishda tashkil qilishi va o’z-o’zini boshqarishi demakdir. Iroda – shaxsning ongli harakatlarida, o‘z-o‘zini bilishida ifodalanadigan, ayniqsa maqsadga erishish yo‘lida uchraydigan jismoniy va ruhiy qiyinchiliklarni yengib chiqishda namoyon bo‘ladigan ixtiyoriy faolligidir.A . V . P e t r o v s k i y

• Maqsad va unga erishishga intilish • Maqsadga erishish imkoniyatlarini topish . • Motivlarni paydo bo‘lishi va imkoniyatlarni mustahkamlash • Motivlar kurashi va tanlash • Biror fikrni qabul qilish • Qabul qilingan qarorni amalga oshirish Irodaviy harakatlarning asosiy tarkibiy qismlari

m u a yya n b ir m a q sa d n i va sh u m a q sa d g a erish ish yo ‘lid a h a ra ka t u su lla rid a n b irin i ta n la b o lish d em a kd ir. q a ro rd a n h a ra k a tg a o ‘tish n i ijro q ilish (y o k i b a ja rish ) a y tila d i. Iro d a v iy ja ra y o n d a e n g m u h im n a rsa -q a b u l q ilin g a n q a ro rn i ijro e tish d ir. k ish in in g sh u p a y td a m a ’q u l y o k i z a ru r d e b to p g a n ish h a ra k a tin i ta sa v v u r e tish d e m a k d ir. eh tiy o j k o ‘n g ild an k ech ib , m u d o m k u ch ay g an sh u eh tiy o jn i q o n d irish g a in tilish m aq sad i h am an g lan ila b o sh lash ig a ay tilad i M a q s a d - T ila k -h a v a sla r Q a r o r g a k e lis h Q a r o r n i ijr o e tish

Irodaviy zo‘r berish -ongning avvalo nerv-muskul apparatining zo‘riqishida ifodalanadi va organizmning tashqi ko‘rinishlarida namoyon bo‘ladi .Irodaviy sifatlar bu qiyinchiliklarni yengishda shakllanadigan harakter bilan bog‘liq, aniq vaziyatlarda namoyon bo‘luvchi va shaxs xususiyatlariga aylangan irodaviy boshqaruvning o‘ziga xos xususiyatidir .

Irodaviy sifatlarni 3 guruhga ajratish mumkin va bu quyidagi jadvalda keltirilgan: IRODAVIY SIFATLAR Sobitqadamlik Dadillik Irodaviy-ahloqiy Chidamlilik Sabr-toqatlilik Qahramonlik - - Fidokorlik Qaysarlik Keskinlik (juratlilik) Prinsipiallik Qatiyatlilik Jasurlik Intizomlilik 1B0D 1C10171D100706 1B

A r a stu o ‘z d a v rid a iro d a n i jo n h a q id a g i fa n n in g m u h im tu sh u n c h a si d e b e ’tiro f e tg a n . U n in g fik ric h a , iro d a in so n x u lq -a tv o rin i o ‘zg a rtirish in i b o sh q a rish im k o n iy a tig a e g a b o ‘lg a n o m il h iso b la n a d i. S p in o z a n in g fik ric h a , iro d a b ila n a q l a y n a n b ir n a rsa d ir. U n g a b u n d a y y o n d a sh ish iro d a n in g ilm iy n u q ta i n a za rd a n tu sh u n tirish n i sh a k lla n tirg a n b o ‘lsa , ik k in c h i b ir to m o n d a n u m u sta q il su b sta n siy a sifa tid a ta n o lin d i.

V.Vundtning mulohazasicha, irodaning negizida appersepsiya aktining sub’yekti tomonidan ichki faollik uniki ekanligini his etish yotadi. Uning bu konsepsiyasi emosional yoki affektiv nom bilan psixologiya faniga kirib keldi . U.Djeymsning tan olishicha, irodaviy harakatlar boshqa ruhiy jarayonlarga qorishtirib bo‘lmaydigan birlamchi xususiyatga egadirlar. Har qanday g‘oya dastlab dinamik tendensiyaga ega bo‘lganligi tufayli irodaviy aktning vazifasi diqqat yordami bilan bir g‘oyaning boshqasi ustidan ustuvorligini ta’minlashdan iboratdir

Mustaqillik; Qat’iylik; Tirishqoqlik; O‘zini uddalash. P.M.Yakobson irodaning muhim sifatlariga quyidagilarni ajratib ko‘rsatadi :1E1004 2B 2C 2D1C150308

I n s o n d a n a m o y o n b o ‘la d ig a n ir o d a v iy s ifa tla r s a r a s ig a A .I.S h c h e r b a k o v q u y id a g ila r n i k ir ita d i: Sobit qadamlik va tashabbuskorlik; Tashkil lashganlik va intizomlilik; Urinchoqlik va qat’iyatlilik; Chidamlilik va o‘zini uddalashlik; Botirlik va jasoratlilik.

Mavzu yuzasidan savollar

Eʼtiboringiz uchun rahmat

Похожие

Shaxsning hissiy- irodaviy sohasi. Iroda

Shaxsning irodaviy sifati 2

Iroda nazariyalari. Shaxsning irodaviy sifatlari. Irodaning rivojlanishi va patologiyasi

Ichki irodaviy boshqaruv va irodaviy xususiyatlarini o’rganish metodlari

Bolalarni ijtimoiy-hissiy rivojlanishi