Ёш медиа истеъмолчиларда ахборотга нисбатан танқидий фикрлаш кўникмаси - Психология - Презентации

Ёш медиа истеъмолчиларда ахборотга нисбатан танқидий фикрлаш кўникмаси

Загружено в:

16.05.2024

Скачано:

0

Размер:

4554.3134765625 KB

ЁШ МЕДИА ИСТЕЪМОЛЧИЛАРДА АХБОРОТГА НИСБАТАН ТАНҚИДИЙ ФИКРЛАШ КЎНИКМАСИ

Режа: 1. Медиа истеъмолчими ёки медиасаводхон истеъмолчи? 2. Медиа маҳсулот турлари. 3. Медиа маҳсулотни таҳлил қилишда танқидий фикрлашнинг аҳамияти.

“ Медиа маънавий маҳсулотларнинг виртуал бозори. Бу бозорда ҳеч ким “молим ёмон”, демайди. Бузғунчи, жиноятчи, жоҳиллар ҳам ўз ғоямаҳсулотини “энг яхши буюм”, дейди. Виртуал оламда бунёдкорлик, тараққиёт учун зарур манбалар ҳам кўп. Гап одамнинг ана шу бозор таклиф этаётган маҳсулотларни харид қилишда адашмаслигига бориб тақалади. Бугунги тилда айтганда, гап медиамаданиятни тўғри эгаллашида”

Ешлар медиаматнларни ўқиётган, медиамаҳсулотни томоша қилаётганда уларни қабул этиш, таҳлил қилиш, баҳолаш ва яратиш, замонавий жамиятда медиамаҳсулотларнинг ижтимоий, маънавий, мафкуравий, маданий контекстини тушунишлари керак. Бу эса одамнинг медиамаданияти қандайлигига боғлиқ. Украиналик педагог олима С.М.Стерденко медиамаданияти юқори кишини мана шундай тасвирлайди: “Унинг медиабоғланишлари сони ва давомийлиги режалаштирилган бўлади. Ўзига керакли ахборотни тўғри танлай олади. Ахборотга танқидий ёндашади, чунки у медианинг зарарли таъсирларини билади, қаршисида очилган медиаматнни ўз фильтридан ўтказиб, кейин қабул қилади. Медиамаҳсулотдан фойдаланишда ахлоқ меъёрларига амал қилади. Медиамаҳсулот ярата олади».

Медиамаданият турли медиа асарларни таҳлил қилиш, баҳолаш, яратиш учун зарур бўладиган билим, кўникма ва малакалар йиғиндиси. Ақлли йигитқизларнинг ўз ҳимоя қобиғи, “зирҳ”и бўлади. Улар медиа маҳсулотларни ўз «маънавий фильтр”и (мафкуравий иммунитети) орқали кўра олишади, ўқиб, томоша қилишади. Медиаматнлардаги тарғиботташвиқотни, бирёқламаликни ва бунинг сабабларини, маълумот тарқатувчининг ниятларини кўриб туришади. Бундай медиамаданият медиамаҳсулотларга танқидий ёндашувни белгилаб беради, алданишлардан асрайди.

Медиа деб оммавий ахборот воситаларига (ОАВ) айтилади. ОАВнинг бир қатор муҳим хусусиятлари борки, уларни эътиборга олмасдан ОАВ фаолиятига тўғри баҳо бериб ва уни ташкил этиб бўлмайди. Фикримизча, бу хусусиятларнинг ичида энг муҳимини таниқли канадалик олим Маклюэн тушунтириб берган: медиа – бу инсон ҳиссиётларининг давомидир. Мазкур ғоя муаллифнинг китобида яхши тушунтириб берилганлиги сабабли, биз бу масалага тўхталмаймиз. Китобнинг асосий хулосаси сифатида шуни айтиш зарурки, медиа, одамнинг ақлидан кўра, ҳиссиётларига кўпроқ таъсир қилади. Маклюэннинг машҳур таъбири – воситанинг ўзи ахборотдир – айнан шу ғояни тасдиқловчи ибора.02 07 13 25 1D 1B 1C 0E 26 19 2A

Замонавий оммавий ахборот воситалари турли хил форматларда, жумладан босма оммавий ахборот воситалари (китоблар, журналлар, газеталар), телевизор, филмлар, видео ўйинлар, мусиқа, мобил телефонлар, турли хил дастурий таъминот ва Интернетни ўз ичига олади. Ҳар бир медиа тури таркибни, шунингдек, ушбу контент етказиб бериладиган қурилма ёки объэктни ўз ичига олади.

Чоп этиш воситалари "Босма оммавий ахборот воситалари" атамаси бугунги ота- оналар ўсиб-улғайган анъанавий ёки "ески мода" босма оммавий ахборот воситаларини, жумладан газеталар, журналлар, китоблар, комикслар ёки график романларни тасвирлаш учун ишлатилади. Тарихан, фақат бадавлат нашриётлар босма материалларни яратиш учун зарур бўлган мураккаб турларни созлаш технологияларидан фойдаланишлари мумкин эди, аммо бу сўнгги йилларда иш столи нашриёт дастурлари ва “Lulu.com” (LINK) каби талаб бўйича чоп этиш хизматларининг кенг тарқалиши билан ўзгарди. Яқинда “Amazon Kindle” каби юзлаб китобларни битта қурилмада сақлайдиган ва ўқувчиларга китоб ва газеталарни тўғридан- тўғри юклаб олиш имконини берувчи электрон китоб медиа истеъмолчиларга тақдим этилди.

Телевидиние Телевизор эллик йилдан ортиқ вақтдан бери медиа истеъмолчиларни қизиқтириб келади. Дастлаб, танлаш учун бир нечта дастурлар бор эди, аммо бугунги кунда танлаш учун юзлаб умумий ва махсус каналлар ва минглаб дастурлар мавжуд. Илгари дастурларни телевизорда ўз вақтида кўриш керак бўлган бўлса, энди бундай эмас. Бугунги кунда томошабинлар кўплаб кабел ёки сунъий йўлдош хизматларининг кўриш учун тўлов ёки талаб бўйича бепул хизматлари орқали хоҳлаган вақтда кино ёки телевидение эпизодини томоша қилишлари мумкин. Шунингдек, улар контентни Интернетдан юклаб олиш имкониятига ҳам эга бўлдилар. Томошабинлар дастурларни бир вақтнинг ўзида ёзиб олиш ва бошқа вақтда томоша қилиш учун TIVO (рақамли видео ёзувчиси) каби қурилмалардан фойдаланиши мумкин. Ҳатто мобил телефонлар орқали теледастурларни кузатиб бориш мумкин.

• Танқидий фикрлаш - қабул қилинаётган ёки мавжуд ахборотлар, қарашлар, фаразларга танқидий ва таҳлилий ёндашиш. Мантиқий анализ қилиб кўриш. Субектив ва холис ахборотларни ажратиш. Факт ва фикрларни фарқлай олиш. • Шу ўринда танқидий фикрлаш деганда негатив фикрлаш назарда тутилмаслигига алоҳида эътибор қаратиш лозим бўлади. Мазкур кўникмани ёш медиа истеъмолчиларда тўғри ва мукаммал шакллантириш орқали қуйидаги муаммоларни бартараф этишга эришиш мумкин. • – Ахборот оламида алданиб қолиш ёки ўзи билмаган ҳолда бошқалар • томонидан бошқарилишнинг олдини олишда; • – Чексиз ахборотнинг қайси бири ёлғон, қайси эса рост, қайси бири • найранг, қайси бири эса самимий эканини ажратиш борасида тўғри фикр юрита олмасликда; • – Турли салбий бирлашмалар ва гуруҳлар тузоғига тушиб қолишда.

5w+H metodikasi Kim ? Qachon ? Qayerda ?Qanday qilib ?

E’tiboringiz uchun rahmat

Похожие

Замонавий медиа муҳитда ахборот манипуляциясидан ҳимояланиш

Ёш тараққиётини даврлаштириш

Экспериментал психологиянинг шаклланиши - Бихевиоризм

Шахснинг психологик портрети (қиёфаси) ни ўрганиш

Ўсмирлар орасида ўз жонига қасд қилиш (суицид) ҳолатларининг ижтимоий психологик хусусиятлари