Умумкасбий ва ихтисослик предметларни ўқитиш методикаси модули - Педагогиka - Презентации

Умумкасбий ва ихтисослик предметларни ўқитиш методикаси модули

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

760 KB

Ихтисос – (арабча-иш - вазифа доираси; чуқур билимлардан хабардорлик; ўзига хос хусусият). Илм-фан, техника, санъат соҳаларида ҳар бир мустақил касб; мутахассислик; касбий малака тушунилади . Ихтисосли – илм-фан, техника ёки саноатнинг маълум бир соҳаси бўйича олган ихтисос ; билим, кўникма, малака эга; Касб – (арабча- бирор нарсани ўрганиш, эгаллаш, фойда; ҳунар, машғулот). 1. Иш фаолиятнинг маълум тажриба, тайёргарлик талаб этадиган бирор тури, соҳаси; ҳунар. 2. Умуман, одат қилинган иш; Касбий – касб-ҳунарга оид деган маънони билдиради. Мутахассис – [ арабча – бирор соҳада ихтисос олган, ихтисос эгаси ] . Бирор соҳада махсус билим ва тажрибага эга бўлган киши, ихтисос эгаси. Ҳунар – [арабча – санъат, билим, кўникма, маҳорат, усталик, касб]. 1. Муайян кўникма, маҳорат талаб қиладиган, тирикчиликнинг асосий манбаи ҳисобланувчи иш, машғулот; касб. 2. Бирор ишдаги маҳорат, санъат; моҳирлик, усталик талаб этувчи иш, хатти- ҳаракат. 3. Одат тусидаги иш, ҳаракат. Ҳунарманд – [форсча-санъат арбоби; моҳир, юксак маҳоратли; истеъдодли, қобилиятли]. 1. Уйида ёки ўз дўконида маҳсулот ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи касб-ҳунар эгаси; косиб. 2. Ўз иш-касбининг моҳир устаси www.arxiv.uz

Ўқув предмети – ўқув муассасасида ўқитиш учун фаннинг мувофиқ соҳаларидан танлаб олинган билимлар, кўникмалар, малакалар, меъёрлар ва қадриятларнинг дидактик асосланган тизими. www.arxiv.uz

ИХТИСОСЛИК ЎҚУВ ПРЕДМЕТЛАРИ - таълим муассасаларида ўрганилиши кўзда тутилиб, бўлажак мутахассисга иқтисодиётнинг маълум аниқ соҳасида фаолият кўрсатиши учун фан, техника, ишлаб чиқариш фаолияти, санъат кабилардан мақсадга мувофиқ ажратиб олиниб, дидактик ишлов берилган билим, хатти-ҳаракат усуллари ҳамда шахсий фазилатлар тизими. www.arxiv.uz

ИХТИСОСЛИК ЎҚУВ ПРЕДМЕТЛАРИНИ ЎҚИТИШНИНГ МАҚСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ ИХТИСОСЛИК ЎҚУВ ПРЕДМЕТЛАРИНИ ЎҚИТИШНИНГ ВАЗИФАЛАРИ: – ихтисослик ўқув предметининг таркибидаги мавзулар орасидаги узвийликни таъминлаш; - яхлит таълим-тарбия ва ривожлантириш жараёнини ташкил этиб ўтказиш; - таҳсил олувчиларнинг ўзлаштиришларини мунтазам равишда назорат қилиб объектив баҳолаш; - босқичма-босқич аниқ амалий фаолиятга тайёрлашИХТИСОСЛИК ЎҚУВ ПРЕДМЕТЛАРИНИ ЎҚИТИШНИНГ МАҚСАДИ - Ихтисослик ўқув предметларининг вазифаси танланган касб ва ихтисосликлар бўйича зарур ва етарли даражадаги билим, хатти-ҳаракат усуллари (кўникма ва малакалар) ва шахсий фазилатларни шакллантиришдир. www.arxiv.uz

Касб-ҳунар таълими мазмунини танлаб олиш ва амалга жорий этиш ИХТИСОСЛИК ЎҚУВ ПРЕДМЕТЛАРИ МАЗМУНИ Ўз ифодасини топади: ДТС, ТТС, ўқув режаси ва дастурлари, дарслик, дидактик материаллар, гуруҳ (синф) журнали кабиларда Имкон беради: мутахассис касбий маҳоратининг ўсишига: мутахассиснинг бир ишлаб чиқариш ўрнидан иккинчисига тик ва горизантал текисликда ўтишига; лавозимий вазифаларини ўзгартирмаган ҳолда соҳага кириб келадиган янги техника ва илғор технологияларни ўзлаштиришига; ўз касбий фаолиятини тўғри баҳолай олиш ва жамоага мослашиб иш кўришга; экстремал вазиятларда тезкор, мақбул қарор қабул қилишга Шакллантирилади: иш берувчиларнинг талаблари асосида, фан, техника тараққиёти, ишлаб чиқариш технологиялари ва маданият даражасига кўра Танлаб олиш манбалари: Ўқув предмети тегишли бўлган фан соҳаси; мутахас- сиснинг касбий фаолияти; мутахассис бевосита мулоқот ва муносабатда бўладиган объектлардан. Вазифалари: таълимий, тарбиявий, ривожлантирувчи ва мотивацион Меъёрлари: етарли ва зарурий даражаси Таъсир кўрсатади: Таълимнинг ташкил этиш шакли ва амалга ошириш методлари, ҳамда воситаларини танлашга; ўзлаштирилган билим, хатти- ҳаракат усуллари ва шахсий фазилатлар даражасига Ҳисобга олинади: Таълим муассасасининг мақсади ва вазифалари, таҳсил олувчиларнинг индивидуал ва ёш хусусиятлари; ўрганиш учун ажратилган вақт; таълим олувчилар имкониятлари, яратилган шарт- шароит кабилар. Намоён бўлади: мақсад, иштирокчиларнинг ўзаро таъсирланиш воситаси, ўзлаштириш объекти, таълим- тарбия жараёнининг натижаси кабилар сифатида www.arxiv.uz

Махсус фанларнинг мазмун ва моҳиятига кўра қўйидаги гуруҳларга ажратилади. 1. Ўқув материалида техникага боғлиқ масалалар ёритилган махсус фанлар. 2. Ўқув материалларида маҳсулот ишлаб чиқариш технологиясига боғлиқ масалалар ёритилган махсус фанлар. 3. Ўқув материалида хом ашё материалларига боғлиқ масалаларни ёритувчи махсус фанлар. 4. Ишлаб чиқаришни ташкил этиш, бошқариш ва иқтисодиёти тўғрисида ўқув материалларини ўзида қамраб олган махсус фанлар. www.arxiv.uz

Ўқув материалида техникага боғлиқ масалалар ёритилган махсус фанлар Маҳсулот ишлаб чиқариш ва меҳнат жараёнида ишлатиладиган машиналар ва ускуналарнинг тузилишлари, ишлаш принциплари, созланишлари, ҳамда ишлатиш қоидалари; меҳнат воситалари, мосламалар, асбоблар ва улар қисмларининг тузилишлари; меҳнат объектлари ҳисобланган машина ва ускуналарни ўрнатиш, йиғиш, таъмирлаш, созлаш методлари ва усуллари; механизм ва деталларни қайта тиклаш, ҳамда таъмирлашнинг замонавий усуллари ёритилган ўқув материаллари киради. www.arxiv.uz

Ўқув материалларида маҳсулот ишлаб чиқариш технологиясига боғлиқ масалалар ёритилган махсус фанлар Алоҳида касбларнинг бутунлигини тавсифлайдиган технологик ва меҳнат жараёнлари, уларни амалга ошириш, назорат қилиш ва бошқариш тавсифлари; хавфсизлик қоидалари, ишлаб чиқариш санитарияси ва гигиенаси, ҳамда меҳнат қонунчилиги асослари киради. www.arxiv.uz

Ўқув материалида хом ашё материалларига боғлиқ масалаларни ёритувчи махсус фанлар. Ишлаб чиқаришда қўлланиладиган турли материаллар ва хом ашёларнинг кимёвий-физикавий хусусиятлари, механик-технологик хоссалари ва тайёрланиш технологиясини ёритувчи ўқув материаллари киради. www.arxiv.uz

Ишлаб чиқаришни ташкил этиш, бошқариш ва иқтисодиёти тўғрисида ўқув материалларини ўзида қамраб олган махсус фанлар Ушбу гуруҳга барча касблар бўйича малакали кичик мутахассисларни тайёрлашда ўрганиладиган (ишлаб чиқариш, меҳнатни ташкил этиш ва иқтисодиёти асослари) ўқув материаллари, хўжалик ва ишлаб чиқаришни ташкил этиш, юритиш, бошқариш ва ахборот технологиялари, илғор услублар ва бошқаларни киритиш мумкин. www.arxiv.uz

Ихтисослик ўқув предметлари мазмунида бошқа ўқув предметларидан фарқли равишда ўз аксини топиши керак бўлган қуйидаги жиҳатлар - Назария ва амалиётнинг бирлиги; - Предметлараро алоқадорлик; - Мисоллар, амалий характерли топшириқлар; - Тасвирий материаллар; www.arxiv.uz

Назария ва амалиётнинг бирлиги Одатда, ихтисослик ўқув предметларининг ўқув дастурида амалиётдан аввал назария ўқитилишини талаб қилади. Аммо ихтисослик ўқув предметларининг асосий хусусиятларидан бири шундаки, унда назарий ва амалий машғулотлар ўзаро боғлиқ ҳолда олиб борилиши керак. Шунинг учун ҳам ихтисослик ўқув предметлари бўйича ўқув материалининг назарий қисмини шакллантирувчи муаллифлар ўқув дастуридаги амалий машғулотлар мазмуни, ташкил этиш шакллари, амалга ошириш шарт-шароити билан ҳам таниш бўлиши ва уни ҳисобга олиши шарт. Шунингдек, амалий қисм бўйича ўқув материалини шакллантирувчилар ўқувчи қандай назарий билимга эга эканлигидан хабардор бўлишлари керак. www.arxiv.uz

Предметлараро алоқадорлик Барча ихтисослик ўқув предметлари ўқитувчилари ўз таҳсил олувчиларининг келажак ҳаётда, жамиятда ва касбий фаолият дунёсига киришиб кетишларини истайди. Муаллифлар турли ўқув предметлари соҳаларини бир-бири билан боғлаб барча соҳаларда фойда келтирадиган билим, кўникма ва малака беришни ўйлашлари керак. Шу сабабли ҳам ихтисослик ўқув предметларидан ўқув-услубий мажмуалар ва дарсликларни яратишда ўқув режасидаги бошқа ўқув предметлар билан ҳам боғлиқлик ўрнатилишини назарда тутиш лозим. www.arxiv.uz

Мисоллар, амалий характерли топшириқлар Ихтисослик ўқув предметлари бўйича ўқув услубий мажмуалар ва ўқув адабиётларини яратишда муаллифлар қуйидагиларга эътибор беришлари керак: муаммоларни ҳал қилиш; тадқиқотлар олиб бориш; турли вазиятлар ва ҳолатларни таҳлил қилиш, сабаб-оқибат муносабатларини ўрнатиш; тажрибалар ўтказиш ва машқлар бажариш; ижодий фаолият кўрсатиш, янгиликлар яратиш, ихтиро қилиш кабилар. Амалий машғулотларда таҳсил олувчиларни амалий муаммо, топшириқ ёки вазифани таҳлил қилиш, уларнинг ечимини топиш ва амалда қўллашни ўргатиш мумкин. www.arxiv.uz

Тасвирий материаллар. Ихтисослик ўқув предметларининг асосий хусусиятларидан яна бири фаннинг мазмунини ёритиб беришга хизмат қиладиган тасвирий материаллардан фойдаланиш даражаси юқорилигидадир. Масалан, дарсликда турли объектлар расмлари, технологик жараёнларнинг бажарилиш кетма-кетлигини кўрсатувчи схемалар, маҳсулот ишлаб чиқаришнинг ўсиш кўрсаткичларини тасвирловчи диаграммаларнинг берилиши ўқув матнини тушунишни енгиллаштиради. www.arxiv.uz

Адабиётлар руйхати 1. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. –Тошкент: Ўзбекистон, 2012. -44 б. 2. Баркамол авлод Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. – Тошкент: Шарқ нашриёти, 1997. 64 б. 3. Абдуқудусов О., Тўраев А., Ахмадалиев А., Боқиев Ғ., Раззоқов Д. Ихтисослик ўқув предметларини ўқитиш методикаси. Илмий-услубий қўлланма. – Тошкент: Фан, 2012. – 240 б. 4. Абдуқудусов О. Касб-ҳунар педагогикаси. Дарслик. –Тошкент: RELIABLE PRINT. - 201 4. - 31 0 б . 5. Скакун В.А. Ишлаб чиқариш таълими устози учун қўлланма. - Тошкент: Ўқитувчи, 1992. – 208 б. 6. Толипов Ў.Қ., Усмонбоева М. Педагогик технологияларнинг татбиқий асослари: ўқув қўлланма. - Тошкент: Фан, 2006. – 262 б. 7. Олимов Қ . Т . Махсус фанлардан ўқув адабиётлари янги авлодини яратишнинг назарий - услубий асослари . Пед . фан . док . … дисс . – Тошкент: 2005. – 285 б. 8. Мирсаидов К.Ж. Махсус фанларни ўқитиш ва ишлаб чиқариш таълими. – Тошкент: Ўқитувчи, 1996. www.arxiv.uz

Похожие

Умумкасбий ва ихтисослик предметлари ўқитувчиларининг ўқув машғулотига тайёргарлик кўриши

Таълим ва тарбия жараёнларини ташкил этишнинг қонуности хужжатлари

Махсус фанларни ўқитиш методикаси фанининг предмети, мақсади ва вазифалари

Касб ҳунар коллежларида фуқаролик ҳуқуқи фанини ўқитиш методикаси

Махсус фанларни ўқитиш қонуниятлари ва тамойиллари