Тарбиявий ишларда халқ анъаналаридан фойдаланиш - Педагогиka - Презентации

Тарбиявий ишларда халқ анъаналаридан фойдаланиш

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

3570 KB

Тарбиявий ишларда халқ Тарбиявий ишларда халқ анъаналаридан фойдаланишанъаналаридан фойдаланиш

 Оила тарбиясида катта-Оила тарбиясида катта- кичик масала йўқ. кичик масала йўқ. Шунинг учун овқатланиш, Шунинг учун овқатланиш, муомала, юриш-туриш, муомала, юриш-туриш, кийиниш, шахсий гигиена кийиниш, шахсий гигиена қоидаларига амал қилиш, қоидаларига амал қилиш, телевидение, радио телевидение, радио эшиттиришларидан эшиттиришларидан фойдалана билиш, фойдалана билиш, кўпчилик орасида ўзини кўпчилик орасида ўзини тутиш, катталарни тутиш, катталарни ҳурмат қилишни ўрганиш ҳурмат қилишни ўрганиш бола шахсининг камол бола шахсининг камол топишида бирдек топишида бирдек аҳамиятга эга бўлган аҳамиятга эга бўлган ишлардир.ишлардир.

Анъана тушунчасидаАнъана тушунчасида  Анъана тушунчасида муайян маросимлар Анъана тушунчасида муайян маросимлар ва урф-одатлар, ахлоқ қоидалари ва урф-одатлар, ахлоқ қоидалари бирлашади. Анъана ўзига хос бирлашади. Анъана ўзига хос интеграцияланган ва аҳамиятли ҳодиса интеграцияланган ва аҳамиятли ҳодиса бўлиб, унда авлодларнинг ижтимоий бўлиб, унда авлодларнинг ижтимоий ҳаётга боғлиқ тажрибаси умумий шаклда ҳаётга боғлиқ тажрибаси умумий шаклда акс этади. Профессор Г.Н.Волков таъбири акс этади. Профессор Г.Н.Волков таъбири билан айтганда, «анъана у ёки бу билан айтганда, «анъана у ёки бу кишилар гуруҳидан бошланиб, катта кишилар гуруҳидан бошланиб, катта авлоддан ёш авлодга ўтган урф-одатлар, авлоддан ёш авлодга ўтган урф-одатлар, маросимлар ва ахлоқ, қоидаларининг маросимлар ва ахлоқ, қоидаларининг мажмуидир». Аниқроқ айтганда, анъана мажмуидир». Аниқроқ айтганда, анъана қадриятларнинг таркибий қисми бўлиб, у қадриятларнинг таркибий қисми бўлиб, у ижтимоий ва маданий меросда узоқ, ижтимоий ва маданий меросда узоқ, даврлар мобайнида сақланади, кейинги даврлар мобайнида сақланади, кейинги авлодлар томонидан қабул қилинади ва авлодлар томонидан қабул қилинади ва йил давомида янги элементлар билан йил давомида янги элементлар билан бойиб бораверадп. Бинобарин, анъана бойиб бораверадп. Бинобарин, анъана муайян маросимларга, удумларга, урф-муайян маросимларга, удумларга, урф- одатларга қараганда анча кенг ва одатларга қараганда анча кенг ва умумлашган ҳодисадир умумлашган ҳодисадир

 Халқ – ахлоқий қадриятлар бўлиб, у қимматли анъаналар Халқ – ахлоқий қадриятлар бўлиб, у қимматли анъаналар ижодкори. Халқ қадриятлар ва анъаналарни ўзининг ижодкори. Халқ қадриятлар ва анъаналарни ўзининг озодлиги учун олиб борган курашлардан мардонавор озодлиги учун олиб борган курашлардан мардонавор ижод қилди, уларни толмас меҳнатда, чет эл ижод қилди, уларни толмас меҳнатда, чет эл босқинчилари билан қилган жангларида қадлралади ва босқинчилари билан қилган жангларида қадлралади ва эъзозлади.эъзозлади.  Анъаналарнинг ижтимоий, сиёсий, ахлоқий мазмуни Анъаналарнинг ижтимоий, сиёсий, ахлоқий мазмуни турли тарихий даврларда айниқса кескин синфий турли тарихий даврларда айниқса кескин синфий курашларда яқкол кўринди. Оммавий халқ ҳаракатлари, курашларда яқкол кўринди. Оммавий халқ ҳаракатлари, инқилобий жанглар авж олган даврда ҳам кишилар инқилобий жанглар авж олган даврда ҳам кишилар ижтимоий қизиқишлар билан яшаганлар. Юксак идеаллар ижтимоий қизиқишлар билан яшаганлар. Юксак идеаллар учун курашган вақтларда ҳам анъаналар таркиб топган.учун курашган вақтларда ҳам анъаналар таркиб топган.

 Анъаналар мактабда мустаҳкам ўрин олган, Анъаналар мактабда мустаҳкам ўрин олган, жамоа сақлайдиган ва ўқувчиларнинг бир жамоа сақлайдиган ва ўқувчиларнинг бир авлоддан бошқа авлодга ўтадиган одатлар, авлоддан бошқа авлодга ўтадиган одатлар, тартиблар, хулқ қоидаларидир».тартиблар, хулқ қоидаларидир».  «Анъана бир авлоддан иккинчи авлодга ўтган, «Анъана бир авлоддан иккинчи авлодга ўтган, олдинги авлоддан мерос бўлиб қолган олдинги авлоддан мерос бўлиб қолган нарсалар (масалан, ғоялар, қарашлар, дидлар, нарсалар (масалан, ғоялар, қарашлар, дидлар, ҳаракат образлари, одатлар ва ҳоказолар)»ҳаракат образлари, одатлар ва ҳоказолар)»

Ўзбек халқининг анъанавий Ўзбек халқининг анъанавий тақвимий маросимлари: тақвимий маросимлари:  ““ қор ёғди” маросими, баҳорги - гул қор ёғди” маросими, баҳорги - гул сайллари, Гули армуғон, бойчечак сайллари, Гули армуғон, бойчечак сайли, Наврўз, сумалак сайли, “суст сайли, Наврўз, сумалак сайли, “суст хотин маросими , қовун сайли, узум хотин маросими , қовун сайли, узум сайли, ҳосил байрами, Меҳржон каби сайли, ҳосил байрами, Меҳржон каби сайллар.сайллар.

Даврнинг ҳамда ижтимоий-иқтисодий тузумнинг талабларига Даврнинг ҳамда ижтимоий-иқтисодий тузумнинг талабларига жавоб берадиган анъаналар эҳтиёткорлик билан сақланади ва жавоб берадиган анъаналар эҳтиёткорлик билан сақланади ва бойитилади; аксбойитилади; акс ҳолда янги анъана билан курашда унутилиб ҳолда янги анъана билан курашда унутилиб кетади.кетади.  Анъаналар, урф-одатлар ва Анъаналар, урф-одатлар ва байрамларнинг ҳар бири муайян байрамларнинг ҳар бири муайян тарихий даврнинг маҳсулидир. тарихий даврнинг маҳсулидир. Улар моддий турмуш шарт-Улар моддий турмуш шарт- шароитларининг таъсири билан шароитларининг таъсири билан пайдо бўлган, ривожланган, пайдо бўлган, ривожланган, такомиллашган, асрлар оша такомиллашган, асрлар оша аждоддан авлодга ўтиб келган аждоддан авлодга ўтиб келган ва халқнинг яхши орзу ниятларп ва халқнинг яхши орзу ниятларп ҳамда маънавий бойликларини ҳамда маънавий бойликларини ўзида мужассамлаштирган ўзида мужассамлаштирган бўлади. Улар синфий жамиятда бўлади. Улар синфий жамиятда синфий характер касб этади. синфий характер касб этади. Илғор анъаналар эса янги давр, Илғор анъаналар эса янги давр, ижтимоий тузум эҳтиёжларига ижтимоий тузум эҳтиёжларига мослашади. Масалан, мослашади. Масалан, меҳнатсеварлик, меҳнатсеварлик, ватанпарварлик, ватанпарварлик, инсонпарварлик, инсонпарварлик, меҳмондўстлик, болалар меҳмондўстлик, болалар тарбияси билан боғлиқ тарбияси билан боғлиқ анъаналар асрлар давомида анъаналар асрлар давомида яралган бўлиб, улар ҳозир ҳам яралган бўлиб, улар ҳозир ҳам ижтимоий.ижтимоий.

Похожие

Халқ педагогикаси

Ўқув-тарбиявий жараённи бошқариш

Ўқув-тарбиявий вазиятларни лойиҳалаштириш асослари

Тарбиявий ишларни режалаштириш ва унга қўйилган педагогик талаблар

Ўзбек халқ оғзаки ижоди ҳақида умумий маълумот