Ta’lim muassasalarida sport bayramlarini tashkil etish va o‘tkazish - Педагогиka - Презентации

Ta’lim muassasalarida sport bayramlarini tashkil etish va o‘tkazish

Загружено в:

26.11.2024

Скачано:

0

Размер:

757.3544921875 KB

Ta’lim muassasalarida sport bayramlarini tashkil etish va o‘tkazish Reja: 1. Sport bayramlarini tashkil qilish turlari. 2. Maktab kun tartibida sog‘lomlashtirish tadbirlari. 3. Mashg‘ulotgacha gimnastika mashqlarini o'tkazish.

O’zbekiston Respublikasi mustaqillik davrida bolalar jismoniy tarbiyasiga va bolalar sportiga katta e’tibor berilmoqda: “Jismoniy tarbiya va sport to’g’risida”gi qonun, “Sog’lom avlod uchun” - Prezident farmoni “O’zbekiston Respublikasida futbolni rivojlantirish”- Vazirlar Mahkamasining qarori va shu kabilar biz, jismoniy tarbiya va sport mutaxassislariga kuch-quvvat, iroda, intilish beradi. Jismoniy tayyorgarlik va “Salomatlik” poydevorini eng kichik yoshdan qurishni boshlash kerak. Bu yoshdagi bolalarda harakat ko’nikma va malakalarining shakllanishi shiddatli bo’ladi. Ularning bo‘yi va muskul kuchlari ortadi, harakat koordinatsiyalari yaxshilanadi. Harakat amplitudasini, tezligini, yo‘nalishini, ritmini va ifodaliligini ajrata bilish ko‘nikmasi takomillashadi, harakatini tahlil qilish qobiliyati ma’lum fazalarga ajratilgan holda rivojlanadi. O‘ z-o‘zini nazorat etish va o‘zining hamda o‘rtoqlarining harakatlarini baholash qobiliyatlari rivojlanadi. Bola harakat natijalarini bajarish sifatiga bog‘liqligini tushunadi, yaxshi natijalarga erishish uchun harakat qiladi.

Jismoniy tarbiyaning maqsadi bolalarni har tomonlama garmonik rivojlangan, jismonan baquvvat, hayotga, mehnatga, Vatanni himoya qilishga tayyor qilib voyaga, kamolga yetkazishdir. Maktab yoshidagi o‘quvchilarni tarbiyalash vazifalari O‘zbekiston Respublikasi jismoniy tarbiya tizimining maqsad va vazifalaridan kelib chiqib 3 ta asosiy a) sog‘lomlashtirish, b) ta’limiy, v) tarbiyaviy guruhlarga bo‘linadi. Bolaning sog‘lig‘ini aks ettiruvchi ko‘rsatkichlaridan biri tana bo‘limlarining o‘zaro nisbatining to‘g‘riligidir: yoshi o’sishi bilan og‘irligi, bo‘yi va ko‘krak qafasining aylanasi proposional o‘zgarishi lozim.

MAKTAB KUN TARTIBIDA SOG’LOMLASHTIRISH TADBIRLARI Mashgulot gacha o‘tkaziladigan gimnastika Umumta’lim darslarda o‘tkaziladigan quvnoq daqiqalar Katta tanaffuslarda o‘tkaziladigan o‘yinlar va jismoniy mashqlar Kuni uzaytirilgan guruhlarda o‘tkaziladigan sport soatlari

Mashg’ulotgacha gimnastika – har kuni birinchi dars boshlanishdan oldin o‘tkaziladigan jismoniy mashqlardir. Ma’lumki, maktabga bolalarning ba’zi birlari oldinroq kelsa, boshqalari gimnastika boshlanish payitiga uxlab qolib keladilar. O‘quvchilarning ba’zi birlari maktabga kelguncha qadar o‘ynab, yugurishlarga ulgurgan bo‘lsa, ba’zilari kechikmaslik uchun shoshilib kelishadi, ayrimlari shoshilmasdan, lanj holatda keladilar va hali uyquda bo‘ladilar. Demak, dars boshlanishdan oldin hamma o‘quvchilarning holati, diqqati har xil bo’ladi. Shuning uchun “Mashg’ulotgacha gimnastika”ni o‘tkazishdan maqsad hamma bolalar diqqatini aqliy mehnatga (darsga) jalb etishdir, ya’ni birini tinchlantirish bo‘lsa, boshqasini esa uyg‘otishdir. Ana shuning uchun o‘tkaziladigan mashg‘ulotgacha gimnatika ayni muddaodir. Maxsus tanlab olingan mashqlar bolalarning tinchlantiradi, ulardagi hayajonlanish holatini bosadi, bolalarni tetiklashtiradi.

Mashg’ulotgacha o‘tkaziladigan gimnastikaning har bir majmuasi: - muskul va yurak – tomir tizimiga har tomonlama ta’sir ko‘rsatish; - o‘quvchilarning qaddi qomatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatish; - jismoniy yuklanishning uzviyligi; - mashqlarning o‘quvchilarga tanish bo‘lishi va yengil bajarilishi; - emotsional holatini oshirish; - o‘tkazish joyining talabga javob berishni taqozo etadi .

Tanlab olingan mashqlar majmuasini bajarish uchun har bir sinfga maydonda alohida doimiy joyni ajratib qo’yish lozim. Gimnastika mashqlari musiqa bilan o’tkazilsa, yanada yaxshi bo’ladi. Darsdan oldin o’tkaziladigan “Mashg’ulotgacha gimnatika” mashqlar majmuasini boshlang’ich sinflarda 7-8 daqiqa davom etadi. Har bir mashqlar majmuasi o’quvchilarga bir xafta davomida bajarilishi mumkin. O‘quvchilarda mashqlarni bajarishga bo’lgan xavasni oshirish maqsadida har 2-3 kundan keyin mashqlar majmuasining biror qismini o‘zgartirib turish lozim. Jismoniy mashqlar majmuasini umuman jismoniy tarbiya o’qituvchisi o’zi ishlab chiqadi. Keyinchalik esa bu ishning jamoatchi instruktor yoki sportchi tashabbuskor iqtidorli o‘quvchilarga topshirish mumkin, albatta jismoniy tarbiya o’qituvchisining nazorat asosida. Jismoniy mashqlar majmuasini, shu jumladan hamda asosiy muskullarga ta’sir etadigan qilib tuzilishi maqsadga muvofiqdir. Darsdan oldin o’tkaziladigan gimnastikaning asosiy mazmuni buyumlarsiz olib boriladigan oddiy umum rivojlantiruvchi mashqlar tashkil qiladi. Hamma o’quvchilarni bir maydonga joylashtirish imkoniga ega bo’lgan muassasalar hamma yoshdagi o’quvchilar bilan bir joyda o’tkazadilar.

Mashg’ulotgacha gimnastika mashqlarini o’tkazuvchilarni tayyorlashdagi eng yaxshi usul seminar o’tkazishdir. Seminarda quyidagi shartlarga amal qilish kerak: 1. Har bir yoshdagi o’quvchilarning jamoatchi instruktorlari bilan mashqlar majmuasini aloxida-aloxida o’rganish; 2. Har bir mashqni nomini aytib, uning qanday bajarilishini o’quvchilarga ko’rsatib, ularga mashqni bajarib ko’rishni taklif qilish, mashqning ta’sirini tushuntirib, bajarishda yo’l qo’yiladigan xatolarni eslatib o’tish 3. Instruktorlarga hamma mashqlarni belgilangan tartibda bajartirib, har bir harakat va holatlar to’xtab-to’xtab, ularni aniq ijro etish; 4. Harakatlarni aniq bajara olmagan o’quvchilarga shu harakatni puxta o’rganib olgunlariga qadar harakatlarni takrorlash; 5. Jismoniy tarbiya o’qituvchisi va sinf rahbarlari dars jarayonida mashqlar majmuasini o’rgatayotgan paytlarida o’quvchilarni jamoatchi instruktorlik talablarini to’g’ri bajarishlariga ko’maklashishlari lozim.

Mashg’ulotgacha gimnatika maktab kiyimida o’tkaziladi, shuning uchun kiyimlar iflos bo’lmaydigan, bajarishga qiyin bo’lmagan mashqlar tanlanadi. Bulardan tashqari mashqlarni tanlashda bolalarni yoshi, jinsi hisobga olinadi. Masalan, oyoqlarni oldinga ko’tarish, qiz bolalar sport formasida bo’lmaganligi tufayli bajarishga uyaladilar yoki qo’llarga tayanib yotgan holda qo’llarni bukib yozish mashqlari. Bu mashqlarni bajarishga toza va chiroyli kiyimlari iflos bo’lishi mumkin. Mashg’ulotgacha gimnastika turgan joyida yurish, nafas olish va to’g’ri qomatga keltiruvchi mashqlardan, shu jumladan nisbatan organizmga ham tasir etadigan mashqlardan mavjud bo’ladi.

SSENARIY TUZISH METODIKASI   Tajribali tashkilotchilar sport musobaqalari chiroyli o’tishi uchun to’la stsenariy yoziladi: qayerda o’tilishi; ishtirok etuvchilar soni (har bir sinf bo’yicha); jamoa tarkibi (nechta o’g’il, nechta qiz); bildirgilarni kimga topshirish; musobaqalarni boshqarib boruvchi va h.k. Musobaqalar shaxsiy, jamoalararo va aralash bo’lishi mumkin.  Shaxsiy musobaqalarda ishtirok etuvchilar o’rtasida g’oliblik o’rin uchun bellashadilar; aralash musobaqalarda ham g’olib chiqqan shaxs aniqlanadi, ham g’olib sinf jamoasi aniqlanadi.

Birinchi navbatda har bir o’quvchi musobaqalarda ishtirok etish uchun tibbiy ko’rikdan o’tishi kerak. Faqat tibbiy ko’rigidan o’tgan, sog’lom bola musobaqalarga qo’yilishi mumkin. Ikkinchidan, har bir o’qituvchi o’ziga yordamchilar tayyorlashalari lozim. Ular hakamlar sifatida va boshqa tashkiliy ishlarda yordam beradilar. Bunday yordamchilarni yuqori sinf o’quvchilaridan tanlash mumkin. So’ng musobaqa o’tadigan joyni, bayonnoma va boshqa mayda qurollarni (bayroqchalar, arqonchalar, sekundomer, metr, xaskash, lopata va h.k.) ni tayyorlash kerak. Musobaqa bayram tarzda o’tishi maqsadga muvofiqdir.

Sport bayramlarida ishtirok etuvchilar soni Nizomda aniq ko’rsatilgan bo’lib, ayniqsa boshlang’ich sinflarda imkoni boricha ko’proq bo’lishi kerak. Sport bayrami jarayonida musobaqalrni o’tkazish uchun yordamchilar tayyorlanadi. Ularning vazifalari: protokollar yozish, sekundomer, metr va boshqa zarur narsalarni tayyorlash. Shu jumladan shu musobaqalarni o’tkazish yo’llari, usullari ishlab chiqiladi.

Quvnoq daqiqalar   Bolalar tomonidan aqliy va jismoniy topshiriqlarning har jihatdan to‘g‘ri bajarilishi ularni charchashdan saqlaydi. Ayniqsa, boshlang‘ich sinf o‘quvchilari buni hamisha nazar-e’tiborda tutishlari lozim. Chunki 7 yoshdagi bolalar o‘zlarining anatomik-fiziologik xususiyatlariga ko‘ra tez o‘sadilar. Ularda muskullar tizimi hali bo‘sh va noteks rivojlangan holda bo‘lib yirik muskullar (yelka kamari), kichik muskullarga (masalan, panja muskullariga) qaraganda tezroq rivojlanadi.  Bu yoshdagi bolalarni, ayniqsa gavdaning ko‘p vaqt bir vaziyatda bo‘lishi yoki bir xil harakatlarni bajarish tezda charchashga olib keladi. Bolalarning vaqt harakatsiz o‘tirish, organizmning quyi qismlarida, qorinda qon yurishmay qolishiga, bosh miyaning esa qon bilan to‘la ta’minlamasligiga sabab bo‘ladi. Bu esa o‘z navbatida nerv hujayralarining hayotiy faoliyatiga shikast yetkazadi natijada bolaning diqqati ham beqarorlashadi. Bundan tashqari bola ko‘p vaqt bir joyda qimirlamay o‘tirganda, uning beli toliqadi, ruchkani ko‘p vaqt qo‘lda tutkanidan barmoqlari qotib qoladi. Oqibatda bola charchaydi, uning ish qobiliyati susayadi. U tez-tez darsdan chalg‘iydigan, diqqatsiz va parishonxotir bo‘lib qoladi, o‘quv materiallarini o‘zlashtira olmaydi. Aqliy va jismoniy yuklanishni mohirona almashtirib turish o‘qituvchilarning ayniqsa quyi sinf o‘qituvchilarining ish faoliyatida muhim rol tutadi.

Quvnoq daqiqalar – bu umumta’lim darslar jarayonida o‘tkaziladigan jismoniy mashqlardir. To‘g‘ri va o‘z vaqtida o‘tkazilgan quvnoq daqiqalar bolalarning charchovini yo‘qatadi, ularning diqqatini va faoligini oshiradi, demak, o‘quv materiallarini o‘zlashtirish soviyasini oshiradi. Bolalar organizmiga ijobiy ta’siri ham kuchayadi. Olimlarning ko‘rsatishicha, birinchi sinf o‘quvchilari 15-20 daqiqa davomida diqqat bilan o‘tirishilari mumkin ekan. 35 daqiqali mashg‘ulotdan keyin ularda ish qobiliyati keskin susayadi. Dars paytida ko‘rish va eshitish organlari, tana, ayniqsa orqa kurak qismi muskullarini, chunki bu qism uzoq vaqt statik holatda bo‘ladi, qo‘l barmoqlari ko‘proq jismoniy yuklanishni oladi.

Quvnoq daqiqalarni hamma darslarda o‘tkazish zarur. O‘quv faoliyatining turiga qarab mashqlar o‘tirgan yoki turgan holda bajariladi. 1-2 daqiqa davom etadigan 3-4 mashqlarning har biri 3-4 marta takrorlanadi. Bu mashqlar majmuasini tanlash va tuzilishi quyidagicha bo‘lishi mumkin: 1-mashq qo‘llarni harakatlantiradigan holda turlicha dastlabki holatlardan cho‘zilish, kerishish, to‘g‘ri qomat his qilish mumkin; 2-mashq tanani o‘nga, chapga burish, oldinga va orqaga engashish; 3- mashq oyoqlarni bukish va to‘g‘rilash, oyoqlarni bukib ko‘tarish, partada o‘tirgan holatda turish va dastlabki holatga qaytish; 4-mashq esa tinchilantiruvchi va oddiy mashqlardir. Mashqlar aniq, to‘g‘ri, chiroyli, nafas olish ritmiga mos bajarilishi zarur.

Katta tanaffuslarda o‘yinlar o‘tkazish. O‘quvchilar maktabda 2-3 soat aqliy ishlardan so‘ng charchaydilar. Ularning etibor diqqati va o‘zlashtirish qobiliyati susayadi. Shuning uchun o‘rta umumta’lim maktablar jismoniy tarbiya dasturida katta tanaffuslarda faol dam olishning zarurligi ko‘rsatilgan. Bunday uzaytirilgan tanaffusdan foydalanib bolalar o‘zicha har xil dam oldilar: bir guruh o‘quvuchilar ulgurmagan ishlarni yozib o‘tiradilar, ikkinchilari esa qiziqarli badiiy kitob o‘qib o‘tiradilar, uchinchi guruh o‘quvchilari juft-juft bo‘lib yoki 3-4 kishi bo‘lib gaplashib yuradilar, nihoyat to‘rtinchilari tengdoshlari bilan turli tashkil qilingan harakatli o‘yinlarda ishtirok etadilar. Olib borilgan pedagogik kuzatishlar ko‘rsatishicha eng yaxshi dam olish shakli to‘rtinchi guruh o‘quvchilarda bo‘lib chiqdi-faol harakat dam olishdir. Shu boisdan katta tanaffuslarda faol dam olishni taklif qilish va o‘tkazish shart deb jismoniy tarbiya dasturiga kiritilgan.

Uzaytirilgan tanaffuslarda harakatli o‘yinlarni va jismoniy mashqlarni o‘tkazish boshlang‘ich sinf o‘quvchilari uchun quyidagilarni amalga oshirishga yordam beradi: - harakat faoligini oshirishga; - mazmunli va faol dam olishni va hordiq chiqarishni tashkil etishga; - butun organizm tonusini va ish qobiliyatlarini tezroq tiklanishini ta’minlashga; - jismoniy mashqlar bilan mustaqil shug‘ullanish ko‘nikmalarini shakllantirishga .

Katta tanaffuslarda harakatli o‘yinlar va jismoniy mashqlar o‘tkazilishining ahamiyatini qiymatini bolalarga muntazam tushuntirib borish lozim. Katta tanaffuslarda bolalar mustaqil o‘zlari guruh-guruh bo‘lib o‘ynashga va turli mashqlarni mustaqil bajarib faol dam olishga o‘rganishlari kerak. Arqoncha bilan bajariladigan o‘yin va mashqlar keyingi paytlarda borgan sari keng qo‘llanmoqda. Arqoncha faqat bolalar uchun o‘yingina bo‘lib qolmay, balki eng zarur sport qurollaridan biri hamdir.

Raqs mashqlari. Raqs elementlari asosida turli yurishlar, aerobika-ritmik gimnastika va bosh³a harakatlardan iborat. Raqs elementlari jismoniy tarbiyada yetakchi rolni o‘ynaydi. Ular qaddi- qomatni yaxshilash, yaxshi kayfiyatni hosil qilish, ritmik harakatlarni shakllantirish, estetik harakatlarni tarbiyalash, harakat faolligini oshirish vazifalarini bajaradi. Shuning uchun raqs mashqlari katta tanaffuslarda musiqa jorlash asosida raqsga tushish, elementlari va harakatlari olib borilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Raqs mashqlari elementlari jismoniy tarbiya dars jarayonida yoki o‘quv darsdan tashqari vaqtda o‘rganiladi.

Metodik ko‘rsatmalar. Raqs o‘rganishdan oldin tayyorlovchi mashqlar bajariladi. Bolalar juft bo‘lib ma’lum intervallarni saqlagan holda doira yasab turishni musiqasiz o‘rganadilar. Navbatma-navbat aniq chapak chalishni, juft-juft bo‘lib aylanishlarini sherigining o‘ng yoki chap qo‘lini ushlagan holda yo‘nalishlarini mashq qiladilar. 3-4 sinf o‘quvchilari didaktik hikoyalar davomida harakatlar bajarishga o‘rganadilar o‘qituvchi ma’lum mazmundagi hikoyani aytayotgan paytida bolalar shu hikoya mazmuniga mos keladigan harakatlarni yurishda, yugurishda, tirmashib chiqishda va boshqalarda ifodalaydilar. Bu haraktlar tematik mazmunda va she’r shaklida bo‘lishi maqsadga muvofiqdir, hikoyalar temasi turlicha bo‘lishi mumkin: “Poxodda”, “O‘rmonda”, “Kun tartibi”, “Sayrda” va boshqalar. Katta tanaffus davomida shashka o`yinlari, musobaqalar o`tkazish mumkin. Tanaffuslarda o‘tkaziladigan harakatli o‘yinlarni nostandart qurollar bo‘lgan joyda o‘tkazishni tavsiya etiladi .

Raqs mashqlari. Raqs elementlari asosida turli yurishlar, aerobika-ritmik gimnastika va bosh³a harakatlardan iborat. Raqs elementlari jismoniy tarbiyada yetakchi rolni o‘ynaydi. Ular qaddi-qomatni yaxshilash, yaxshi kayfiyatni hosil qilish, ritmik harakatlarni shakllantirish, estetik harakatlarni tarbiyalash, harakat faolligini oshirish vazifalarini bajaradi. Shuning uchun raqs mashqlari katta tanaffuslarda musiqa jorlash asosida raqsga tushish, elementlari va harakatlari olib borilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Raqs mashqlari elementlari jismoniy tarbiya dars jarayonida yoki o‘quv darsdan tashqari vaqtda o‘rganiladi. Metodik ko‘rsatmalar. Raqs o‘rganishdan oldin tayyorlovchi mashqlar bajariladi. Bolalar juft bo‘lib ma’lum intervallarni saqlagan holda doira yasab turishni musiqasiz o‘rganadilar. Navbatma-navbat aniq chapak chalishni, juft-juft bo‘lib aylanishlarini sherigining o‘ng yoki chap qo‘lini ushlagan holda yo‘nalishlarini mashq qiladilar.

3-4 sinf o‘quvchilari didaktik hikoyalar davomida harakatlar bajarishga o‘rganadilar o‘qituvchi ma’lum mazmundagi hikoyani aytayotgan paytida bolalar shu hikoya mazmuniga mos keladigan harakatlarni yurishda, yugurishda, tirmashib chiqishda va boshqalarda ifodalaydilar. Bu haraktlar tematik mazmunda va she’r shaklida bo‘lishi maqsadga muvofiqdir, hikoyalar temasi turlicha bo‘lishi mumkin: “Poxodda”, “O‘rmonda”, “Kun tartibi”, “Sayrda” va boshqalar. Katta tanaffus davomida shashka o`yinlari, musobaqalar o`tkazish mumkin. Tanaffuslarda o‘tkaziladigan harakatli o‘yinlarni nostandart qurollar bo‘lgan joyda o‘tkazishni tavsiya etiladi.

Kuni uzaytirilgan guruhlarda sport saoatlari. Yangi jismoniy tarbiya dasturida maktabda jismoniy sog‘lomlashtirish ishlarining turlari keltirilgan bo‘lib, ularning ichida “kuni uzaytirilgan guruhlarda sport soatlari” asosida o‘rinni egallaydi. Guruhlar bo‘yicha tashkil etilgan mashg‘ulotlar o‘quvchilarni jismoniy tarbiyalash bo‘yicha bir qancha vazifalarni hal etish imkonini beradi, aqliy faoliyatning jismoniy faoliyat bilan almashuviga yordamlashadi, faol hordiq chiqarish uchun qulay sharoit, yaxshi kayfiyat, ijobiy xissiyot yaratadi, organizmning umumiy tonusini oshiradi. Sport soatlari erkin, zo‘riqmagan holda o‘tkaziladi. Unda harakatli o‘yinlar, attraksionalar, musobaqalar ko‘proq qo‘llaniladi. Bu saoatlarni umumiy darsga aylantirish kerak emas, aks holda bolalar charchay boshlaydilar.

Mashg‘ulotning samaradorligi ko‘p jihatdan o‘qituvchining metodik tayyorgarligiga bog‘liq bo‘ladi. Deyarli hamma maktablarda sport soatlarini o‘tkazish uchun mutaxassislar, jismoniy tarbiya aktivi, ota- oanlar, otalik tashkilotdagi sportchilar va shu kabilar yordam sifatida taklif etiladilar. Sport soatlari mazkur guruhlarda 40-60 daqiqa davomida o‘tkazilib, vaqtining bunday tanlanishi o‘quvchilarning umumiy holatiga, ularning o‘quv ishlaridan keyingi charchash darajasiga bog‘liq ravishda bo‘ladi. Mashg‘ulotni o‘tkazish jarayonida o‘qituvchi qo‘llaniladigan jismoniy mashqlarning mazmunini, tarkibini bilishi, shug‘ullanuvchilar fiziologik va xissiy jismoniy yuklanishlarning oshib ketmasligiga rioya qilish kerak.

Guruhli mashg‘ulotlarda asosiy o‘rinni tayanch-harakat apparatlarini asosiy mashqlarni bajarishga tayyorlovchi umumiy rivojlantiruvchi mashqlar egallaydi. Saflanish mashqlari ham qo‘llaniladi, lekin ularning soni jismoniy tarbiya darslariga nisbatan kamdir. Ular tez saflanish va qayta saflanish mashqlari uchun juda zarurdir. Darsning tayyorgarlik qismidan keyin bolalarni 2-3 guruhga bo‘lish maqsadga muvofiqdir. Bu guruhlarning har biri o‘qituvchining ko‘rsatmasi bo‘yicha mashqlar bajaradi. So‘ngra guruhlar o‘rnini almashtirish mumkin. Bolalarning guruhlarga bunday bo‘linishi mashg‘ulotning harakat zichligini orttiradi. Mashg‘ulotlarni bunday tashkil etish o‘qituvchi uchun vazifaning bajarilishi sifatini aniqlashda qiyinchilik tug‘diradi. Shuning uchun bu mashg‘ulotlarga jamoatchi instruktorlar va yuqori sinf o‘quvchilari taklif etiladilar, ular o‘quvchilarning mashq bajarishlarini nazorat qiladilar.

Похожие

Ta’lim muassasalarida hujjatlar bilan ishlashni tashkil etish, ijro intizomini mustahkamlash

Ta’lim muassasalarida nizolarni boshqarish

Ta’lim jarayonini samarali tashkil etish yo`llari

Ta’lim muassasalarida metodik yordam ishlarini takomillashtirish

Maktabgacha ta’lim muassasalarida idish-tovoqlar mavzusi