Ta’lim menejmenti asoslari 2 - Педагогиka - Презентации

Ta’lim menejmenti asoslari 2

Загружено в:

14.12.2024

Скачано:

0

Размер:

6779.2431640625 KB

TA’LIM MENEJMENTI ASOSLARI

REJA Ta`lim menejmenti asoslari1 Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasbiy ta’limni boshqarishda mahalliy vakolatli organlar2 Ta’lim sifatini va ta’lim xizmatlarini monitoringi3

Boshqarish faqat ishlab chiqarishgagina xos bo’lgan jarayon emas. Balki ijtimoiy sohalar, shuningdek, ta’lim tizimida ham boshqarishning to’g’ri tashkil etilishi juda muhim. Hozirgi paytda yagona pedagogik jarayonni boshqarishga ilmiy yondashish harakati kuchaydi. Bu esa intellektual salohiyati yuqori kadrlarni shakllantirish uchun o’ta muhim hisoblanadi. Ta’lim muassasasining pedagogik faoliyatini boshqarish deb esa pedagogik jarayonini rejalashtirish, tashkil etish, rag’batlantirish, natijalarni nazorat va tahlil qilishga aytiladi.

Bugungi kunda pedagogika faniga ta’lim muassasalarini boshqarish bo’yicha yangidan-yangi tushunchalar kirib kelyapti, ularning mohiyati avvalgilardan ham teranroqdir. Masalan, «ta’sir etish» tushunchasining o’rniga «o’zaro harakat», «hamkorlik», «refleksiv boshqarish» kabi tushunchalar qo’llanilmoqda. Ta’lim muassasalarini boshqarish nazariyasi ta’lim muassasalarining menejmenti nazariyasi bilan boyitildi. Menejment nazariyasi xodimlarga nisbatan ishonch, ularning unumli mehnat qilishlari uchun sharoit yaratish hamda o’zaro hurmat bilan tavsiflanadi.

Menejment va menejer atamalarining asl mohiyati nima? «Menejment» va «menejer» atamalari hozirgi talqinda korxona va muassasa egalari o’z mulklari va xodimlarni o’zlari boshqarganlaridan ko’ra tanlangan yo’nalish bo’yicha maxsus tayyorgarlikdan o’tgan mutaxassislarni jalb etish afzal ekanligini tushunib yetganlaridan so’ng paydo bo’ldi. Bugungi kunda menejer rivojlangan demokratik mamlakatlarda nufuzli kasblardan biri hisoblanadi.

Menejment deganda odatda rahbarlik lavozimiga rasman tayinlangan shaxslarning ishigina tushuniladi. Boshqarishga, shuningdek, murabbiylik ishi ham taalluqli hisoblanadi. Menejment (yoki boshqarish) mavjud minimal imkoniyatlardan maksimal natijalarga erishish maqsadida muayyan xodim yoki guruhga ta’sir etish, ular bilan hamkorlik qilish jaravonidir.

Barcha darajadagi ta’lim boshqaruv organlarining vakolat doiralari «Ta’lim to’g’risida»gi qonunga muvofiq belgilanadi; - ta’limning normativ-huquqiy bazasi rivojlantiriladi; - moliya-xo’jalik faoliyatini olib borish hamda ta’lim jarayonini tashkil etishda o’quv yurtlarining huquqlari kengayadi va mustaqilligi ta’minlanadi; - ta’lim muassasalari O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda attestatsiyadan o’tkaziladi hamda akkreditatsiyalanadi. Akkreditatsiya yakunlariga ko’ra ta’lim sohasida faoliyat ko’rsatish huquqi beriladi;

BUNDAN TASHQARI, OLIMLAR TA’LIM MENEJMENTINING BIR QATOR O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARGA EGA EKANLIGINI HAM TA’KIDLAB O’TISHADI. ULAR ORASIDA QUYIDAGI XUSUSIYATLAR ASOSIY HISOBLANADI: - ta’lim menejmenti «maqsadga muvofiqlik» so’zi bilan aniqlanadigan ma’naviy o’lchovga ega; -ta’lim menejmenti - bu fan va san’at (chunki bunda insonlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlar katta rol o’ynaydi); -menejment mazmunida o’z aksini topadigan shaxs, davlat va jamiyat manfaatlarining o’zaro dialektik birligi; -ta’limni boshqarishda jamoatchilikning faol qatnashuvi.

Davlat-jamoatchilik boshqaruvining maqsadi - Ta’lim muassasalarining dolzarb masalalarini davlat va jamoatchilik hamkorligida hal qilish, o’qituvchilar, o’quvchilar hamda ota-onalarga ta’lim dasturlarini, turlarini, ta’lim muassasalarini tanlashda huquq va erkinlik berishni kengaytirishdan iborat.

Ta’lim tizimini davlat tomonidan boshqarish O’zbekiston Respublikasining «Ta’lim to’g’risida»gi Qonunda (2020) , ya’ni ta’lim sohasida davlat siyosatining asosiy tamoyillarida aks etgan. Ta’lim sohasidagi davlat siyosatini amalga oshirish uchun respublikamizda ta’limni boshqarishning davlat organlari tuzilgan. O’zbekiston Respublikasining «Ta’lim to’g’risida»gi Qonunida, O’zbekistonda ta’lim sohasini boshqarish respublika tasarrufidagi yuqori hukumat va uning boshqarish organlari hamda mahalliy hukumat va uning boshqarish organlari tomonidan amalga oshirilishi ko’rsatilgan.

Xalq ta’limi Vazirligi, Oliy va o’rta maxsus ta’lim Vazirligi O’zbekiston Respublikasida ta’limni boshqarishning davlat yuqori organlari hisoblanadi. Vazirliklar o’zini vakolatlik doirasida: -ta’lim sohasida yagona davlat siyosatini ro’yobga chiqaradi; - ta’lim muassasalari faoliyat ini muvofiqlashtiradi va uslub masalalarida ulaiga rahbarlik qiladi; ta’lim oluvchilarning yakuniy davlat attestatsiyasi va davlat ta’lim muassasalarida eksternat to’g’risidagi nizomlarini tasdiqlaydi; -davlat ta’lim standartlari, mutaxassislarining bilim saviyasi va kasbiy tayyorgarligiga bo’lgan talablarning bajarilishini ta’minlaydi;

Xalq ta’limi Vazirligining mahalliy organlari quyidagilar sanaladi: Xalq ta’limi vazirligining mahalliy oiganlariga xalq ta’limi viloyat boshqarmalari, shahar, tuman bo’limlari kiradi. Xalq ta’limi bo’limlari mahalliy hokimlik tasarrufiga kiradi va unga bo’ysunadi. Koraqolpog’iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, xalq ta’limi viloyat boshqarmalari, shahar va tuman bo’limlari ikki tomonlama — .

Ular maktab faoliyati yuzasidan davlat nazoratini olib boradi va uning rivojini ta’minlash uchun ko’maklashadi. Ularning vakolatiga maktab direktorlari va ularning o’rinbosarlarini tayjnlash ham kiradi. Maktabni boshqarish ishiga maktab inspeksiyasi, ya’ni, vazirliklar va xalq ta’limi bo limlarining maktab inspektorlari xizmati yordam beradi. Ular maktab faoliyatini o’rganadi.

Ta’lim tizimini jamoatchilik asosida boshqarish o’qituvchilar, o’quvchilar, ota-onalar va jamoatchilik vakillaridan iborat pedagogik Kengashning umumiy

Bir yilda bir marta o’tkaziladigan maktab jamoasining konferentsiyasi jamoatchilik boshqaruvining yuqori organi hisoblanadi. Konferentsiyada maktab Kengashi, uning raisi saylanadi, maktabning Ustavi qabul qilinadi, o’qitish qaysi tilda olib borilishi aniqlanadi va hokazo. Konferentsiyalar oraliqida o’z-o’zini boshqarishning yuqori organi vazifasini maktab kengashi bajaradi. Maktab kengashi bir yilda 4 marta chaqiriladi.

Davlat ta’lim muassasalari bilan bir vaqtda nodavlat ta’lim muassasalarining faoliyat ko’rsatishi ham ta’limni boshqarishning jamoatchilik xarakterini ifodalaydi.Umumiy o’rta ta’lim maktabi, akademik litsey va kasb-hunar kollejlari va unga rahbarlik qilishning asosiy hujjati.

O’zbekiston Respublikasining «Umumiy o’rta ta’lim to’g’risida»gi Nizomi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998-yil 13 maydagi 203-sonIi Qaroriga muvofiq qabul qilingan. Ushbu Nizomda quyidagi masalalar yoritilgan: Umumiy qoidalar. Umumiy o’rta ta’limni tashkil etish. Umumiy o’rta ta’limning maqsadi va vazifalari. O’quv- tarbiya jarayonini tashkil etish va uning mazmuni. Umumiy o’rta ta’limni boshqarish.

Nizomga asosan, umumiy o’rta ta’limning maqsadi o’quvchilarni davlat ta’lim standartlariga muvofiq o’qitish va tarbiyalash hamda shaxsning ta’lim olish huquqini ro’yobga chiqarish hisoblanadi. Umumiy o’rta ta’lim mazmunini yoritish Nizomning asosiy g’oyalaridan biri bo’lib, majburiv va qo’shimcha komponentlar umumiy o’rta ta’lim darajasini belgilaydi.

Qo’shimcha komponent o’quvchining ehtiyojlari va qobiliyati, maktabning moddiy-texnika va kadrlar bilan ta’minlanganlik darajasidan kelib chiqib belgilanadi.

O’quvchilar bilim sifati va ta’lim natijalarining davlat ta’lim standartiga muvofiqligini nazorat qilishni ta’minlash uchun joriy, oraliq va yakuniy nazorat bilan birga bosqichli nazorat o’tkazish ham nazarda tutiladi.

Qo’shimcha komponent o’quvchining ehtiyojlari va qobiliyati, maktabning moddiy-texnika va kadrlar bilan ta’minlanganlik darajasidan kelib chiqib belgilanadi. Qo’shimcha o’quv yuklanmalarining hajmi O’zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi Vazirligining Sog’liqni saqlash vazirligi bilan kelishilgan normativlariga muvofiq belgilanadi.

Bosqichli nazorat o’quv yili tamom bo’lgandan keyin imtihonlar. test sinovlari, sinovlarshaklida amalga oshiriladi.

Mazkur Nizom umumiy o’rta ta’lim (maktab)ni har tomonlama boshqarish mohiyatini o’zida ifoda etadi.

TA’LIM MUASSASASINING USTAVIDA TA’LIM JARAYONINING QUYIDAGI IKKI MUHIM TARKIBIY JIHATI AJRATIB KO’RSATILADI: -davlat ta’lim standartida, belgilangan bilimlar zahirasini egallash uchun qanday ishlarni amalga oshirish kerakligi -bilim, ko’nikma va malakalarni hosil qilishni tashkil etish (savodxonlik, mustaqil fikrlash hamda masalalarni yecha olishga o’rgatish)

Shuningdek ta’lim muassasasining ustavida muassasani boshqarishga qo’yiluvchi talablar, o’qituvchi, o’quvchilar hamda ta’lim muassasasi rahbarlarining huquq va burchlari ham aniq bayon etib berilgan.

$\ Masalan, o’quvchilar ta’lim standartlari asosida ta’lim olish uchun intilishlari. ta’lim muassasasining pedagogik xodimlari esa yuqori darajada ta’lim berishlari, ta’lim oluvchilaming o’quv dasturlarini davlat ta’lim standartlari darajasida o’zlashtirishlarini ta’minlashlari zarur.$ E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

E`TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Похожие

Ta’lim menejmenti asoslari

Ta’lim sifati menejmenti

Xitoyda ta’lim tizimi va menejmenti

Ta’lim mazmuni 2

Muammoli ta’lim texnologiyalari 2