Salavkiylar davlatining tashkil topishi va boshqaruv tizimi - Педагогиka - Презентации

Salavkiylar davlatining tashkil topishi va boshqaruv tizimi

Загружено в:

13.12.2024

Скачано:

0

Размер:

4596.5927734375 KB

Salavkiylar davlatining tashkil topishi va boshqaruv tizimi

Reja:  Salavkiylar davlatining tashkil topishi.  Salavkiylar davlatining siyosiy boshqaruv tizimi.  Antiox I ning sharqiy viloyatlardagi hukmronligi.  Xulosa.

Makedoniyalik Aleksandr davlatining Ipsdagi jangdan keyingi bo’linishi(mil.avv.301-y)sariq rangda salavkiylar davlati hududi berilgan.

 Salavkiylar sulolasi, mil.av. 312 — 64-yil Gʻarbiy Osiyoda ellinlik (yunon-makedon) davlatlarining biriga hukmdorlik qilgan. Poydevorini Selevk I Nikator qalagan. Poytaxti — Salavkiya, keyinchalik Antioxiya boʻldi. Salavkiylar davlatining tarkibiga Suriya, Mesopatamiya, Kichik Osiyoning bir qismi, Eron togʻli oʻlkasi, Markaziy Osiyoning bir qismi kirgan. Davlatning nomi hukmronlik qilgan sulola nomidan olingan. Baʼzan asosiy hududining nomi bilan Suriya podsholigi deb ham yuritilgan.

• Salavk I Midiya, Suziana, Forsiya (Persida) keyinchalik Oʻrta Osiyoning janubi — Baqtriyani bosib olgan. Mil. avv. 301-yil Mesopotamiya va Suriya, mil. avv. 281-yil Kichik Osiyo ham Salavkiylar davlatiga qoʻshib olingan. Salavkiylar davlati hududidan oʻtgan savdo yoʻllari (Kichik Osiyo va Suriyani Arabiston, Fors qoʻltigʻi, Oʻrta Osiyo, Hindiston va Xitoy bilan bogʻlagan) ichki va tranzit savdoning kuchayishi va hunarmandchilikning rivojlanishiga sabab boʻldi. Salavk I mil. av. 293 yilda oʻgʻli Antiox I ni Oʻrta Osiyo yerlariga hokim etib tayinlaydi. Oʻrta Osiyoning bir qancha muhim siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy voqealari Salavk I, ayniqsa, Antiox I hukmronligi bilan bogʻliq. • Bu davrda Baqtriya hayotida dastlabki tangalar — oltin, kumush, mis draxma va tetradraxmalar zarb qilina boshlanadi.

 Maʼmuriy boshqaruv jihatdan davlat satrapiyalarga (manbalar 20— 30 ta dan 72 tagacha satrapiya boʻlganligi haqida maʼlumot beradi) va nisbatan kichik hududiy birlashmalar — eparxiya, gipparxiya, tonarxiyalarga boʻlingan. Yunon hokimlari va ular atrofida toʻplangan yunon zodagonlar bilan birga mahalliy zodagonlar ham hokimlik qilar edilar.  salavkiylar davlatida ichki siyosiy boshqaruv masalalari ham ancha murakkab edi.Salavkiylar sulolasida davlat boshlig’i podsho bo’lib,uning hokimiyati mutlaq edi.Podsho bir vaqtning o’zida fuqarolar ma’muriyati oliy boshlig’i,qo’shinlarning bosh qo’mondoni,oliy sudya va hatto qonun chiqaruvchi vazifalarini bajargan.

 Manbalarning ma’lumot berishicha,sulola asoschisi Salavka I “ Podsho tomonidan buyurilgan barcha narsalar doimo adolatlidir “ degan tamoyilga qat’iy amal qilgan.  Salavkiylar sulolasi podsholari quyidagi ikkita huquqiy asosga ega edilar: 1)Bosib olish huquqi. 2)Hokimiyatni otadan bolaga meros qoldirish huquqi.

 Siyosiy boshqaruv Podsho Fuqarolar ma’muriyatining oliy boshlig’i Qo’shinlar bosh qo’mondoni Oliy sudya Ish boshqaruvchi Podsho devonxonasi Moliya boshqaruvchisi Soliqlar yig’imini boshqaruvchilar Xat-hujjat ishlari boshqaruvchisi Bosh qonon chiqaruvchi Podsho qarindoshlari Satraplar,eparxlar,geparxlar, strateglar Polislar va katoykiyalar Mahalliy siyosiy uyushmalar

 Ushbu rasmda sharqiy satraplar hukmdori Antiox I ning tangalari berilgan.

 Salavkiylar davriga oid tangalar Termiz, Taxti Sangin, Denov, Kampirtepa, Afrosiyobdan topilgan.

 Salavk va Antiox Oʻrta Osiyoda oʻz pozisiyalarini mustahkamlashga alohida eʼtibor qaratgan. Koʻplab qalʼa va shaharlar barpo etilgan va ular asosan greklar bilan toʻla boʻlgan. Tarixiy manbalarga koʻra, Salavk 75 ta shahar qurdirgan. Eng olis shaharlardan biri Yaksart ortida joylashgan Antioxiya shahri boʻlgan. Taxminlarga koʻra, mazkur shahar hozirgi Toshkent viloyati hududida yoki Fargʻona vodiysida joylashgan. Eramizdan avvalgi 3-asrning 60-yillariga qadar Baqtriyada salavkiylarning zarbxonasi saqlanib qolgan. Bu zarbxonada oltin va kumush tangalar zarb etilgan.  Salavkiy hukmdorlaridan biri Antiox II ning davrida (earimizdan avvalgi 261-247 yillar) uning Baqtriyadagi strapi Diodot salavkiy tangalar asosida oʻz tangalarini zarb qilgan. Bu uning salavkiylar hukmronligida qandaydir muxtoriyatga ega boʻlganidan dalolatdir. Baqtriya, Soʻgʻdiyona va Oʻrta Osiyodagi boshqa viloyatlarning iqtisodiy hayoti Salavkiylar davlatining gʻarbiy viloyatlaridagidan ancha farq qilgan.

 Xulosa qilib aytadigan bo’lsak O’zbekiston davlatchiligida salavkiylar davlati juda katta ahamiyatga ega.Salavkiylar davlati alohida siyosiy boshqaruv tizimiga ega ekanligi,hukmdor nomi bilan tangalar zarb qilinganligi va o’z qo’shiniga ega ekanligi ham ushbu davlatning qudratli ekanini ko’rsatadi.  Ushbu davlat hududi ham ancha katta bo’lib,O’rta osiyoning sharqiy viloyatlari,yani,So’g’diyona,Marg’yona,Baqtriya va Parfiya hududlari kirgan va ushbu hududlarni Salavkning o’g’li Antiox boshqargan.  Ushbu davlatda tangalar chiqarilgan va ularda asosan hukmdor tasviri tushirilgan.

Foydalanilgan adabiyotlar:  Bahodir Eshov “O’zbekistonda davlat va mahalliy boshqaruv tarixi  Azamat Ziyo.O’zbek davlatchiligi tarixi.  O’zbekiston tarixi.2-litob.  Ablat Xo’jayev.”Buyuk Ipak yo’li”(2)pdf.  Qadimgi dunyo tarixi.Rajabov R.pdf.

Похожие

Ta’lim muassalarini boshqaruv samaradorligi

Xitoyda ta’lim tizimi va menejmenti

Nidеrlаndiyada tа`lim tizimi va turlari

Ta’limni tashkil etish turlari va shakllari

“Qoraxoniylar davlati va movarounnahr” mavzusida 7-sinf uchun ochiq dars ishlanmasi