O’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalarini tashxis etish - Педагогиka - Презентации

O’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalarini tashxis etish

Загружено в:

04.07.2024

Скачано:

0

Размер:

1271.3896484375 KB

O’quvchilarni bilim, ko’nikma va malakalarini tashxis etish REJA: 1. Ta’lim olganlikni tashxis etishning mohiyati. O‘quv jarayonida nazorat va hisobga olish funksiyalari. 2. Ta’lim olganlikni natijalarini tekshirish va baholash tamoyillari. 3. O‘quv faoliyati natijalarini hisobga olish turlari, shakllari va metodlari. Bilim, ko‘nikma va malakalarni baholash mezonlari.

Diagnostika (tashxis)— bu didaktikda jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilash demakdir. Tashxissiz didaktik jarayonni samarali boshqarish, mavjud sharoit uchun optimal natijalarga erishish mumkin emas. Ta’lim olganlikni tashxislash orqali erishilgan natijalar va ta’lim olganlik ajratib olinadi. Shuningdek, ta’lim olganlik tashxislash vaqtida belgilangan maqsadni amalga oshirish darajasi sifatida ham qaraladi. Didaktik tashxislashning maqsadi o’quv jarayonida kechadigan barcha jihatlarni uning mahsuli bilan bog`liq holda, o’z vaqtida aniqlash, baholash va tahlil qilishdan iborat.

Yuqoridagilardan ma`lum bo’ladiki, tashxis ta’lim oluvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini an’anaviy tekshirishga nisbatan kengroq va chuqurroq ma`no kasb etadi. Ta’limni baholash yoki tekshirish faqat natijalarni qayd etadi, biroq ularning kelib chiqishini izohlamaydi. Tashxis natijalarni ularga erishish yo’llari va vositalari, usullari bilan aloqadorlikda baholaydi, ta’lim mahsulining shakllanish jarayonlari va bosqichlarini aniqlaydi. Tashxislashning asosiy komponentlari: nazorat, tekshirish, baholash, statistik ma`lumotlar to’plash, ularni tahlil qilish, dinamika, tendensiyalarni aniqlash, voqealarning keyingi rivojini taxminlashni o’z ichiga oladi.

Nazorat (ta’lim jarayonida) ta’lim oluvchining bilim, ko’nikma va malakalari darajasini aniqlash, o’lchash va baholash jarayonini anglatadi. Aniqlash va o’lchash esa tekshirish deb ataladi. Tekshirish — nazoratning tarkibiy qismi bo’lib, uning asosiy didaktik vazifasi o’qituvchi va o’quvchilar o’rtasida aks aloqani ta`minlash, pedagog tomonidan o’quv materialini o’zlashtirish haqida ob’yektiv axborot olinishi hamda bilimlardagi kamchilik va nuqsonlarni o’z vaqtida aniqlashdir. O’zlashtirishning asosiy nazorat ko’rinishlari 0E 03 070C1D0D05 0106 08 040E 13 27030D06 06 06 15 1006 06

O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini nazorat qilish, baholash tashxislashning zaruriy tarkibiy qismlari sanaladi. Ular pedagogik texnologiyaning ancha qadimiy usullaridir. Nazorat va baholash maktab amaliyoti rivojining doimiy hamrohi bo’lib kelgan. Shunga qaramay, bugun ham baholashning mazmuni, texnologiyalari haqida qizg`in munozaralar davom etmoqda. Avval bo’lgani kabi pedagoglar baho nimani qayd etishi lozimligini aniqlashga urinmoqdalar. Ular baho nimani ko’rsatishi lozimligi: ta’lim oluvchi o’zlashtirishning qat’iy belgilovchisi sifat ko’rsatkichi bo’lishi kerakmi, yo aksincha, u yoki bu ta’lim tizimining ustunligi va kamchiliklarining ko’rsatkichi bo’lishi kerakmi degan masalada bahslashib kelmoqda.

Ta’limni baholashda ziddiyatli qarashlarning tug`ilishini buyuk , pedagog Ya.A.Komenskiy ham ta`kidlab o’tgan edi. U pedagoglarni o’zlari ega bo’lgan baholash huquqidan aql bilan foydalanishga chaqirgan. Ta’lim oluvchilarga nisbatan nazoratning ob’yektiv bo’lishiga erishish didaktik tizimlarning asosida yotadi.

Pedagogik amaliyotida o’quvchilar o’quv faoliyatini Nazorat qilishning quyidagi turlaridan foydalaniladi: joriy nazorat yakuniy nazoratoraliq nazorat26 28 0A08 0D2712 25 0C0A 230A1104 0C0A1F120B 12 0C0A1F

Joriy nazorat o’qituvchi tomonidan o’quvchilarning har bir o’quv ishini muntazam nazorat qilishni hamda ularning o’rganilgan mavzularni o’zlashtirish bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalari darajasini tekshirishni o’z ichiga oladi. Bilim darajasini tekshirish fanning har bir mavzusi bo’yicha kundalik ballar qo’yib borishni nazarda tutadi. Joriy nazorat o’qituvchini har bir o’quvchining o’quv faoliyati bo’yicha tezkor ma`lumotlar bilan ta`minlaydi, o’qitish jarayonini boshqarishda yaxshi natija beradi, o’zlashtirmagan o’quvchilarni o’z vaqtida aniqlaydi, o’zlashtirmaslikni bartaraf etish bo’yicha choralar belgilaydi .

Oraliq nazorat — bu o’quvchilar tomonidan mazkur fanning muayyan bob yoki bo’limlarining o’zlashtirilganini tekshirish. Oraliq nazoratni o’qituvchi dars jadvali asosida darsda o’quv materialining o’ziga xos xususiyatini hisobga olgan holda o’tkazadi. Oraliq nazorat o’tkazishdan oldin o’quvchilar ogohlantiriladi. Har bir oraliq tekshirish alohida- alohida shkala asosida baholanadi. Yakuniy nazorat — choraklik, yarim yillik, yillik va davlat attestatsiyasi sinovlari singari turlarga bo’linadi. Yakuniy nazorat og`zaki, yozma, test hamda amaliy topshiriqlarni bajarish metodlari asosida o’tkaziladi.

Nazoratning asosiy besh shakli nazoratning ommaviy shakli nazoratning individual shakli nazoratning kombinatsiyalash gan shakli nazoratning guruhli shaklio’z-o’zini nazorat qilish shakli 0C 12 14 0C 080C 14 0C 11 240A0C 03 0C 24040B040709 14070A1109 1202 0C 14 03

O’quvchilarning o’quv faoliyatini nazorat qilish metodlari quyidagilar:

og`zaki tekshirish amaliy topshiriqlarni bajarishga asoslangan tekshirish uy vazifalarini tekshirishyozma tekshirish06 030B 0307060715 14 17

Og`zaki tekshirish. Bu metod bilimlarni nazorat qilish va baholashning ancha keng tarqalgan anpanaviy usullaridan biridir. Og`zaki tekshirishning mohiyati shunda ko’rinadiki, o’qituvchi o’quvchilarga o’rganilgan mavzuning mazmunidan kelib chiqib, savollar beradi va ularni javob berishga undaydi. Yozma tekshirish — o’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalarini nazorat qilish va baholashning eng samarali usullaridan biri bo’lib, ularning ijodiy qobiliyatlarini baholash imkonini beradi. Amaliy topshiriqlarni bajarishga asoslangan tekshirish . Bajarilayotgan amaliy harakatlar (sport, mehnat harakatlari)ning to’g`riligini kuzatish yoki olingan natijalarga tayanishdan iborat bo’lishi mumkin. Uy vazifalarini tekshirish. O’quvchilarning o’zlashtirishini nazorat qilish uchun ularning uyga berilgan vazifalarni bajarishini tekshirish katta ahamiyatga ega.

Shkalalash — aniq jarayonlarni raqamlar tizimi yordamida modellashtirish. Reyting nazoratida o’quvchilarning o’quv faoliyatini nazorat qilishning yuqorida keltirilgan metodlari bilan birga test usulidan ham samarali foydalanilmoqda. Test so’rovidan nafaqat o’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakalari darajasini aniqlash, balki 1993-yildan boshlab O’zbekiston Respublikasida abuturiyentlarni oliy o’quv yurtlariga tanlov asosida qabul qilish jarayonida ham samarali foydalanib kelinmoqda.2B 27 0B0C0A 30 0D06 0105 1F 0C1D 0406 28 0C1D 09

Gar inson ekansan, xalq manfaati yo’lida harakat qil O`quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini baholash mezonlari . O’quvchilarning bilim, ko‘nikma va malakalarini baholash mezonlari har bir fanning maqsad va vazifalariga, shuningdek, sinf (guruh)dagi o‘quvchilarning o‘zlashtirish darajasiga tayangan holda belgilanadi. Baholash mezonlarini ishlab chiqishda o‘quvchilarning og‘zaki javob berishlari, ko‘nikma va malakalariga alohida-alohida yondashiladi.

« 5 »baho qo‘yiladi, agar: a) o‘quvchi dasturdagi materialni to‘liq o‘zlashtirib olgan bo‘lsa; b) o‘rganilgan mavzu bo‘yicha asosiy fikrlarni ochib bera olsa; c) egallangan bilimlarni amalda erkin qo‘llay olsa; d) o‘rganilgan mavzuni bayon qilishda, yozma ishlarda xatolarga yo‘l qo‘ymasdan, ma’lumotlarni tushuntirib bera olsa.

« 4 »baho qo‘yiladi, agar: a) o‘quvchi o‘rganilgan mavzuning mohiyatini bilsa; b) o‘qituvchining savollariga qiynalmasdan javob bera olsa; c) egallangan bilimlarni amaliyotda qo‘llay olsa; d) og‘zaki javob berishda jiddiy xatolarga yo‘l qo‘ymasdan, o‘qituvchining qo‘shimcha savollari bilan xatolarini to‘g‘rilay olsa hamda yozma ishda uncha jiddiy bo‘lmagan xatoga yo‘l qo‘ysa qo‘yiladi.

« 3 »baho qo‘yiladi, agar a) o‘quvchi o‘rganilgan mavzuni o‘zlashtirgan, lekin mustaqil tushuntirib berishda o‘qituvchining aniqlashtiruvchi savollariga ehtiyoj sezsa; b) savollarning mantiqiy tuzuilishini o‘zgartirib berganda, javob berishga qiynalsa; c) yozma ishda xatolari bor bo‘lsa.

« 2 »baho qo‘yiladi, agar: a) o‘quvchi o‘rganilgan mavzu haqida tushunchaga ega, biroq mavzuni o‘zlashtirmagan, b) yozma ishda qo‘pol xatolarga yo‘l qo‘ysa qo‘yiladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !

Похожие

O’quvchining o’zlashtirishi zarur bo’lgan bilim, ko’nikma va malakalar

Ta’lim mazmuni. Ta’limning qoida va qonuniyatlari. O’quvchilarning bilim, ko’nikma va malakarini tashhis etish mazmuni bilan tanishish

Pedagogik qobiliyat – pedagogik mahoratning asosi sifatida 2

Bolalarga tashxis qo’yish

Ta’lim natijalarini tekshirish va baholashga qo’yiladigan talablar