Модулли таълим технологиялари

Модулли таълим технологиялари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

569 KB

Модулли таълим Модулли таълим технологияларитехнологиялари WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли таълимМодулли таълим –бу ўқувчи(талаба)лар модул дастурлари –бу ўқувчи(талаба)лар модул дастурлари устида мустақил (ёки ўқитувчи раҳбарлигида) ишлаб ўқув- устида мустақил (ёки ўқитувчи раҳбарлигида) ишлаб ўқув- билиш фаолияти орқали белгиланган мақсадга эришишидир. билиш фаолияти орқали белгиланган мақсадга эришишидир. ММ одулли таълим технологиялари асосида одулли таълим технологиялари асосида модулли дастурлар туради. Модул дастурлари модулли дастурлар туради. Модул дастурлари ўзида қуйидагиларни мужассамлаштиради:ўзида қуйидагиларни мужассамлаштиради: 1. Мавзунинг илмий, тарбиявий ва 1. Мавзунинг илмий, тарбиявий ва ривожлантирувчи мақсадидан келиб чиқадиган ривожлантирувчи мақсадидан келиб чиқадиган дидактик мақсадни;дидактик мақсадни; 2. Ўқувчилар дарс давомида бажарадиган 2. Ўқувчилар дарс давомида бажарадиган топшириқларни;топшириқларни; 3. Мазкур топшириқларни бажариш бўйича 3. Мазкур топшириқларни бажариш бўйича берилган кўрсатмаларни. берилган кўрсатмаларни. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли таълим ўқитиш мазмуни ва моҳиятига Модулли таълим ўқитиш мазмуни ва моҳиятига кўра қуйидаги таркибий қисмлардан иборат бўлади:кўра қуйидаги таркибий қисмлардан иборат бўлади: 1.1. Ўқув материалини модулли режалаштириш.Ўқув материалини модулли режалаштириш. 2.2. Модулли дарс.Модулли дарс. 3.3. Модулли дастурлар.Модулли дастурлар. Ўқитувчи ўқув йили бошида қайси мавзуларни Ўқитувчи ўқув йили бошида қайси мавзуларни модулли таълимдан фойдаланиб ўтишни тақвим-модулли таълимдан фойдаланиб ўтишни тақвим- мавзу режаларида белгилаб олади.мавзу режаларида белгилаб олади. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли дастурлар мазмуни ва моҳиятига Модулли дастурлар мазмуни ва моҳиятига кўра:кўра: 1.1. Ўқувчи(талаба)ларнинг индивидуал Ўқувчи(талаба)ларнинг индивидуал ишлаши учун мўлжалланган модул ишлаши учун мўлжалланган модул дастурлари.дастурлари. 2.2. Иккита ўқувчи(талаба) ҳамкорликда Иккита ўқувчи(талаба) ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган модул ишлашига мўлжалланган модул дастурлари.дастурлари. 3.3. Ўқувчи(талаба)ларнинг кичик гуруҳларда Ўқувчи(талаба)ларнинг кичик гуруҳларда ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган модул дастурларига бўлинади. модул дастурларига бўлинади. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли дастурлар ўқитувчилар Модулли дастурлар ўқитувчилар томонидан тузилиб, унда модулнинг томонидан тузилиб, унда модулнинг дидактик мақсадлари, мавзуни ўрганиш дидактик мақсадлари, мавзуни ўрганиш босқичлари, ўқувчи(талаба)лар томонидан босқичлари, ўқувчи(талаба)лар томонидан бажариладиган ўқув фаолияти элементлари, бажариладиган ўқув фаолияти элементлари, ўқувчи(талаба)лар билимини назорат қилиш ўқувчи(талаба)лар билимини назорат қилиш йўллари кетма кет ёзилади.йўллари кетма кет ёзилади. Модул дастурларини тузишда ўқитувчи Модул дастурларини тузишда ўқитувчи эътиборини қуйидагиларга қаратиши лозим:эътиборини қуйидагиларга қаратиши лозим: WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

1.1. Модул дастурларидан кўзда тутилган мақсадни Модул дастурларидан кўзда тутилган мақсадни аниқ белгилаш.аниқ белгилаш. Бунда ўқитувчи таълимнинг дидактик мақсадлар Бунда ўқитувчи таълимнинг дидактик мақсадлар мажмуаси(ДДМ)ни, модулнинг умумий мажмуаси(ДДМ)ни, модулнинг умумий мақсади(МУМ)ни, хусусий дидактик мақсади(МУМ)ни, хусусий дидактик мақсад(ХДМ)ни аниқ тасаввур қилиши лозим.мақсад(ХДМ)ни аниқ тасаввур қилиши лозим. ДММ –бирор бир ўқув фани ёки бобни ДММ –бирор бир ўқув фани ёки бобни ўрганишда кўзда тутилган мақсад бўлса, МУМ –бир ўрганишда кўзда тутилган мақсад бўлса, МУМ –бир дарс давомида эришилиши лозим бўлган мақсад, дарс давомида эришилиши лозим бўлган мақсад, ХДМ –модул дастуридан ўрин олган ўқув ХДМ –модул дастуридан ўрин олган ўқув элементларидан кўзланган мақсадлардир.элементларидан кўзланган мақсадлардир. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

2. 2. Ўқув материалини ўрганишнинг мантиқий Ўқув материалини ўрганишнинг мантиқий йўналишини аниқлаш. Модулли таълим йўналишини аниқлаш. Модулли таълим тамойилларини ҳисобга олган ҳолда ўқув тамойилларини ҳисобга олган ҳолда ўқув материалини мазмунан тугалланган, материалини мазмунан тугалланган, мантиқий кетма-кетликдаги кичик мантиқий кетма-кетликдаги кичик бўлак(модул)ларга тақсимлаш.бўлак(модул)ларга тақсимлаш. 3. Ўқувчи(талаба)ларнинг ўқув 3. Ўқувчи(талаба)ларнинг ўқув материалларини ўзлаштириши учун ташкил материалларини ўзлаштириши учун ташкил этиладиган ўқув фаолияти усулларини этиладиган ўқув фаолияти усулларини белгилаш.белгилаш. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

4. 4. Ўқув фаолияти усулларига боғлиқ ҳолда Ўқув фаолияти усулларига боғлиқ ҳолда модул дастуридан ўрин олиши лозим модул дастуридан ўрин олиши лозим бўлган ўқув элементларини ва уларнинг бўлган ўқув элементларини ва уларнинг кетма-кетлигини аниқлаш.кетма-кетлигини аниқлаш. 5. Ўқувчи(талаба)лар билиминианиқлаш ва 5. Ўқувчи(талаба)лар билиминианиқлаш ва назорат қилиш бўйича дастлабки жорий назорат қилиш бўйича дастлабки жорий назорат, ахборот тўплами, назорат, ахборот тўплами, ўқувчи(талаба)лар билимидаги типик ўқувчи(талаба)лар билимидаги типик камчилик ва хатоларни бартараф этиш камчилик ва хатоларни бартараф этиш йўлларини белгилаш.йўлларини белгилаш. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

6. 6. Ўқувчи(талаба)лар учун асосий ва Ўқувчи(талаба)лар учун асосий ва қўшимча адабиётларни танлаш.қўшимча адабиётларни танлаш. 7. Ўқувчи(талаба)лар модул дастури 7. Ўқувчи(талаба)лар модул дастури ёрдамида ўқув материалини мустақил ва ёрдамида ўқув материалини мустақил ва ижодий ўрганиш жараёни мазкур мавзуни ижодий ўрганиш жараёни мазкур мавзуни ўзлаштириш учун дастурда белгиланган ўзлаштириш учун дастурда белгиланган вақт доирасида амалга оширилишига вақт доирасида амалга оширилишига эришиш лозим. эришиш лозим. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли дастурларда жуда кўп ахборот Модулли дастурларда жуда кўп ахборот манбаларидан фойдаланилади. Шу сабабли манбаларидан фойдаланилади. Шу сабабли ўқув фаолияти элементларини ахборот ўқув фаолияти элементларини ахборот манбаларига кўра тавсифлаш мақсадга манбаларига кўра тавсифлаш мақсадга мувофиқ.мувофиқ. ЎФЭ-1. Матнли ўқув элементида ЎФЭ-1. Матнли ўқув элементида ўқувчи(талаба)ларга тегишли манбадаги ўқувчи(талаба)ларга тегишли манбадаги матнни ўқиш, асосий фикрни ажратиш, матнни ўқиш, асосий фикрни ажратиш, матн юзасидан режа тузиш, матндан матн юзасидан режа тузиш, матндан фойдаланиб ўқув дафтарига конспект ёзиш, фойдаланиб ўқув дафтарига конспект ёзиш, жадвал тузиш каби топшириқлар берилади.жадвал тузиш каби топшириқлар берилади. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

ТсТс Ўқув фаолияти элементи туриЎқув фаолияти элементи тури Ўқув ахбороти манбалариЎқув ахбороти манбалари ЎФЭ-1ЎФЭ-1 Матнли ўқув элементиМатнли ўқув элементи Дарслик, қўшимча адабиётлар, Дарслик, қўшимча адабиётлар, газета ва журналларгазета ва журналлар ЎФЭ-2ЎФЭ-2 Жадвалли ўқув элементиЖадвалли ўқув элементи Жадваллар, моделлар, Жадваллар, моделлар, диаграммалардиаграммалар ЎФЭ-3ЎФЭ-3 Кўргазмали ўқув элементиКўргазмали ўқув элементи Жадваллар, расмлар, Жадваллар, расмлар, композицияларкомпозициялар ЎФЭ-4ЎФЭ-4 Оғзаки усулдаги ўқув элементиОғзаки усулдаги ўқув элементи Ўқитувчи ёки маърузачининг Ўқитувчи ёки маърузачининг маърузаси, маърузаси, ўқувчиларнингахборотиўқувчиларнингахбороти ЎФЭ-5ЎФЭ-5 Компьютерли ўқув элементиКомпьютерли ўқув элементи ЭХМ хотирасига киритилган ЭХМ хотирасига киритилган ахборотлар, дастурларахборотлар, дастурлар ЎФЭ-6ЎФЭ-6 Аудио-видео, техник воситали Аудио-видео, техник воситали ўқув элементлариўқув элементлари Кинофильм, диафильм, Кинофильм, диафильм, диапозитив, видеофильм, магнит диапозитив, видеофильм, магнит тасмалари, дисклартасмалари, дисклар ЎФЭ-7ЎФЭ-7 Табиий объектли ўқув Табиий объектли ўқув элементлариэлементлари Табиий объектлар, микро, Табиий объектлар, микро, макропрепаратлар ва ҳ.кмакропрепаратлар ва ҳ.к ЎФЭ-8ЎФЭ-8 Аралаш типдаги ўқув Аралаш типдаги ўқув элементлариэлементлари Юқорида қайд қилинган барча Юқорида қайд қилинган барча манбаларманбалар ЎФЭ-9ЎФЭ-9 Амалий типдаги ўқув Амалий типдаги ўқув элементлариэлементлари Амалий иш ўтказишга доир Амалий иш ўтказишга доир кўрсатмаларкўрсатмалар WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

ЎФЭ-2. Жадвалли ўқув элементида жадвалдаги ахборотни кўриб чиқиш, объектларни, ЎФЭ-2. Жадвалли ўқув элементида жадвалдаги ахборотни кўриб чиқиш, объектларни, уларниг хоссаларини таққослаш, ўхшашлик ва фарқларини ажратиш, фикрни уларниг хоссаларини таққослаш, ўхшашлик ва фарқларини ажратиш, фикрни қисқа ва лўнда баён этиш ҳақида кўрсатма берилади.қисқа ва лўнда баён этиш ҳақида кўрсатма берилади. ЎФЭ-3. Кўргазмали ўқув элементида воқеа ва ҳодисаларни тасаввур қилиш, ЎФЭ-3. Кўргазмали ўқув элементида воқеа ва ҳодисаларни тасаввур қилиш, мантиқий операциялар (таҳлил қилиш, синтез, таққослаш, умумлаштириш ва мантиқий операциялар (таҳлил қилиш, синтез, таққослаш, умумлаштириш ва ҳ.к)ни бажариш топширилиши мумкин. ҳ.к)ни бажариш топширилиши мумкин. ЎФЭ-4. Оғзаки усулдаги ўқув элементида ўқувчилар ўқитувчи ёки маърузачининг ЎФЭ-4. Оғзаки усулдаги ўқув элементида ўқувчилар ўқитувчи ёки маърузачининг маърузаси ҳамда ахборотларни тинглаб, топшириқларни бажарадилар. Бунда маърузаси ҳамда ахборотларни тинглаб, топшириқларни бажарадилар. Бунда ўқитувчи ўқувчиларнинг диққатини қуйидаги масалаларга қаратиши зарурўқитувчи ўқувчиларнинг диққатини қуйидаги масалаларга қаратиши зарур 1.1. Ахборот нима мақсадда берилмоқда?Ахборот нима мақсадда берилмоқда? 2.2. Мазкур ахборот асосида ўқувчилар қандай топшириқларни бажариши зарурМазкур ахборот асосида ўқувчилар қандай топшириқларни бажариши зарур 3.3. Ахборот бир марта берилади, қайтарилмайди. Шунинг учун ҳар бир ўқувчи Ахборот бир марта берилади, қайтарилмайди. Шунинг учун ҳар бир ўқувчи ахборотнт диққат билан тинглаши шарт.ахборотнт диққат билан тинглаши шарт. ЎФЭ-5. компьютерли ўқув элементида компьютерга тегишли ахборот, ўқувчилар ЎФЭ-5. компьютерли ўқув элементида компьютерга тегишли ахборот, ўқувчилар бажарадиган топшириқлар бўйича кўрсатмалар киритилади. Бу ерда ЭҲМ бажарадиган топшириқлар бўйича кўрсатмалар киритилади. Бу ерда ЭҲМ ўқувчиларнинг ўқув- билиш фаолиятини бошқаради. ЭҲМ дисплейида ўқувчиларнинг ўқув- билиш фаолиятини бошқаради. ЭҲМ дисплейида топшириқлар кетма-кет пайдо бўлиб, ўқувчи дастлабки топшириқларни топшириқлар кетма-кет пайдо бўлиб, ўқувчи дастлабки топшириқларни муваффақиятли бажаргандан сўнг, ЭҲМ навбатдаги топшириқларни беради, муваффақиятли бажаргандан сўнг, ЭҲМ навбатдаги топшириқларни беради, яъни ЭҲМ ўқувчиларнинг билимини назорат қилади ва баҳолайди. яъни ЭҲМ ўқувчиларнинг билимини назорат қилади ва баҳолайди. Компьютерли ўқув элементларидан дарсдан ташқари вақтда ўқувчиларнинг Компьютерли ўқув элементларидан дарсдан ташқари вақтда ўқувчиларнинг мустақил ишлашида ҳам муваффақиятли фойдаланиш мумкин.мустақил ишлашида ҳам муваффақиятли фойдаланиш мумкин. ЎФЭ-6. Аудио-видео, техник воситали ўқув элементи –кинофильм, диафильм, ЎФЭ-6. Аудио-видео, техник воситали ўқув элементи –кинофильм, диафильм, диапозитив, видеофильм, магнит тасмалари, дисклар ва ҳ.кдан ахборотни диапозитив, видеофильм, магнит тасмалари, дисклар ва ҳ.кдан ахборотни ўқувчилар қисқа муддатда ўрганадилар. Ўқитувчи ўқувчиларга топшириқларни ўқувчилар қисқа муддатда ўрганадилар. Ўқитувчи ўқувчиларга топшириқларни бериб сўнгра мазкур воситалар орқали ишлаш ҳақида кўрсатма беради.бериб сўнгра мазкур воситалар орқали ишлаш ҳақида кўрсатма беради. ЎФЭ-7. Табиий объектли ўқув элементида ўқувчилар табиий объектлар билан ЎФЭ-7. Табиий объектли ўқув элементида ўқувчилар табиий объектлар билан ишлайди. Объектларни топиш, аниқлаш, таққослаш, таҳлил қилиш ва ҳ.к. ишлайди. Объектларни топиш, аниқлаш, таққослаш, таҳлил қилиш ва ҳ.к. Топшириқлар бажарилади. Топшириқлар бажарилади. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли таълимда ҳар бир ўқув фаолияти элементи назорат қилинади Модулли таълимда ҳар бир ўқув фаолияти элементи назорат қилинади ва баҳоланади.ва баҳоланади. Модулли технологияда назоратнинг қуйидаги шаклларидан Модулли технологияда назоратнинг қуйидаги шаклларидан фойдаланилади:фойдаланилади: 1.1. Ўз-ўзини назорат қилиш.Ўз-ўзини назорат қилиш. 2.2. Ўқувчи(талаба)лар томонидан назорат.Ўқувчи(талаба)лар томонидан назорат. 3.3. Ўқитувчи томонидан назоратЎқитувчи томонидан назорат Ўқувчи(талаба) ўз-ўзини назорат қилганда, тест савол Ўқувчи(талаба) ўз-ўзини назорат қилганда, тест савол топшириқларига жавоблар топиб, уни бажаради, тўғри жавоблар билан топшириқларига жавоблар топиб, уни бажаради, тўғри жавоблар билан таққослайди ва ўзининг дарс давомидаги фаолиятини баҳолаш мезонига таққослайди ва ўзининг дарс давомидаги фаолиятини баҳолаш мезонига мувофиқ баҳолайди.мувофиқ баҳолайди. Ўзаро назоратда ўқувчи(талаба)лар бир-бирининг жавобларини Ўзаро назоратда ўқувчи(талаба)лар бир-бирининг жавобларини текширади, ўқувчи(талаба)ларнинг ўз фаолиятига қўйган баҳоси, текширади, ўқувчи(талаба)ларнинг ўз фаолиятига қўйган баҳоси, баҳолаш мезонига қанчалик мос эканлигини кўриб чиқади.баҳолаш мезонига қанчалик мос эканлигини кўриб чиқади. Бунда ўқувчи(талаба)лар ўртасида ахборот алмашув, дўстона мулоқат, Бунда ўқувчи(талаба)лар ўртасида ахборот алмашув, дўстона мулоқат, баҳс вужудга келади.баҳс вужудга келади. Ўқитувчи томонидан ўқувчи(талаба)лар билими мунтазам равишда Ўқитувчи томонидан ўқувчи(талаба)лар билими мунтазам равишда назорат қилинади. Бунда модул дастури билан ишлашдан олдин ўтилган назорат қилинади. Бунда модул дастури билан ишлашдан олдин ўтилган мавзулар бўйича, дарс охиради эса янги мавзулар бўйича назорат мавзулар бўйича, дарс охиради эса янги мавзулар бўйича назорат ўтказилади. Назорат тест саволлари, савол-жавоб, ёзма иш, ижодий иш ўтказилади. Назорат тест саволлари, савол-жавоб, ёзма иш, ижодий иш шаклида ўтказилиши мақсадга мувофиқ. шаклида ўтказилиши мақсадга мувофиқ. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Модулли дарсни қуйидагича ўтказиш тавсия Модулли дарсни қуйидагича ўтказиш тавсия этилади:этилади: I.I. Ташкилий қисм.Ташкилий қисм. II.II. Ўтган мавзулар юзасидан ўқувчи(талаба)лар билимини тест савол-Ўтган мавзулар юзасидан ўқувчи(талаба)лар билимини тест савол- топшириқлари ёрдамида аниқлаш ва баҳолаш.топшириқлари ёрдамида аниқлаш ва баҳолаш. III.III. Ўтган мавзуни якунлаш.Ўтган мавзуни якунлаш. IV.IV. Янги мавзуни баёни:Янги мавзуни баёни: а) янги мавзу бўйича тузилган модул дастурини тарқатиш ва а) янги мавзу бўйича тузилган модул дастурини тарқатиш ва ўқувчи(талаба)ларни модулнинг дидактик мақсади билан таништириш;ўқувчи(талаба)ларни модулнинг дидактик мақсади билан таништириш; б) ўқувчи(талаб)лар фаолиятини модул дастуридаги ўқув топшириқларини б) ўқувчи(талаб)лар фаолиятини модул дастуридаги ўқув топшириқларини мустақил бажаришга йўллаш;мустақил бажаришга йўллаш; в) ҳар бир ўқув фаолияти элементи топшириқларининг тўлиқ бажарилишини в) ҳар бир ўқув фаолияти элементи топшириқларининг тўлиқ бажарилишини назорат қилиш, тегишли кўрсатмалар бериш; назорат қилиш, тегишли кўрсатмалар бериш; г) ҳар бир ўқув фаолияти элементи якунида савол-жавоб ёки мунозара ўтказиш.г) ҳар бир ўқув фаолияти элементи якунида савол-жавоб ёки мунозара ўтказиш. Y.Y. Янги мавзу юзасидан тест саволлари ёрдамида ўқувчи(талаба)лар билимини Янги мавзу юзасидан тест саволлари ёрдамида ўқувчи(талаба)лар билимини аниқлаш;аниқлаш; а) ўз-ўзини назорат;а) ўз-ўзини назорат; б) ўзаро назорат;б) ўзаро назорат; в) ўқитувчи назорати.в) ўқитувчи назорати. YI. YI. Дарсни умумий якунлаш.Дарсни умумий якунлаш. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Ўқитувчи таълим жараёнида модулли дарсдан Ўқитувчи таълим жараёнида модулли дарсдан фойдаланганда нафақат модул дастурини тузади, балки фойдаланганда нафақат модул дастурини тузади, балки аввалги мавзу ва янги мавзу бўйича тест топшириқларини аввалги мавзу ва янги мавзу бўйича тест топшириқларини тайёрлайди, ўқувчи(талаба)лар билимини назорат қилиш тайёрлайди, ўқувчи(талаба)лар билимини назорат қилиш турлари кетма-кетлигини, баҳолаш мезонларини рейтинг турлари кетма-кетлигини, баҳолаш мезонларини рейтинг тизими асосида белгилайди.тизими асосида белгилайди. Модулли дарсларда фойдаланиладиган модул дастурларига Модулли дарсларда фойдаланиладиган модул дастурларига кўра қуйидагиларни амалга ошириш назарда тутилади:кўра қуйидагиларни амалга ошириш назарда тутилади: 1. Ўқувчи(талаба)ларнинг индивидуал тарзда ишлашига 1. Ўқувчи(талаба)ларнинг индивидуал тарзда ишлашига мўлжалланган модул дастурлари ҳар бир ўқувчи(талаба)нинг мўлжалланган модул дастурлари ҳар бир ўқувчи(талаба)нинг иқтидори, қизиқиши, билим савиясини, ўзлаштириш иқтидори, қизиқиши, билим савиясини, ўзлаштириш даражасини аниқлаш ва ошириш, китоб устида мустақил ва даражасини аниқлаш ва ошириш, китоб устида мустақил ва ижодий ишлаш, ўз-ўзини баҳолаш кўникмаларини ижодий ишлаш, ўз-ўзини баҳолаш кўникмаларини ривожлантириш. ривожлантириш. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

2. Иккита ўқувчи(талаба) ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган модул 2. Иккита ўқувчи(талаба) ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган модул дастури юқорида қайд этилганлардан ташқари, дастури юқорида қайд этилганлардан ташқари, ўқувчи(талаба)ларнинг бир-бирини ўқитиш, ўзарао ҳамкорликда ўқув ўқувчи(талаба)ларнинг бир-бирини ўқитиш, ўзарао ҳамкорликда ўқув топшириқларини бажариши ва муаммоларни ҳал этиши, ўзаро топшириқларини бажариши ва муаммоларни ҳал этиши, ўзаро назоратни амалга ошириши, ўзаро ёрдамни уюштириши.назоратни амалга ошириши, ўзаро ёрдамни уюштириши. 3. Ўқувчи(талаба)ларнинг кичик гуруҳларда ҳамкорликда ишлашига 3. Ўқувчи(талаба)ларнинг кичик гуруҳларда ҳамкорликда ишлашига мўлжалланган модул дастурлари юқоридагилар билан бир қаторда мўлжалланган модул дастурлари юқоридагилар билан бир қаторда ўқувчи(талаба)лар ўртасида мулоқат, ўқув баҳси ва мунозара, ўзаро ўқувчи(талаба)лар ўртасида мулоқат, ўқув баҳси ва мунозара, ўзаро ҳамкорлик ва ёрдамни амалга ошириш.ҳамкорлик ва ёрдамни амалга ошириш. Ўқитувчи мазкур модул дастурларидан аввал индивидуал тарздаги Ўқитувчи мазкур модул дастурларидан аввал индивидуал тарздаги модул дастурларини қўллаб ўқувчи(талаба)ларнинг ўқув материалларини модул дастурларини қўллаб ўқувчи(талаба)ларнинг ўқув материалларини мустақил ва ижодий ўзлаштириш кўникмалари шаклланганлигига ишонч мустақил ва ижодий ўзлаштириш кўникмалари шаклланганлигига ишонч ҳосил қилгандан сўнг, иккита ўқувчи(талаб) ҳамкорликда ишлашига ҳосил қилгандан сўнг, иккита ўқувчи(талаб) ҳамкорликда ишлашига модул дастурлари, тегишли педагогик шарт-шароитлар вужудга модул дастурлари, тегишли педагогик шарт-шароитлар вужудга келгандан сўнг эса кичик гуруҳлар учун тузилган модул дастурларидан келгандан сўнг эса кичик гуруҳлар учун тузилган модул дастурларидан фойдаланиши мақсадга мувофиқ.фойдаланиши мақсадга мувофиқ. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Кичик гуруҳлар учун тузилган модул дастурларидан Кичик гуруҳлар учун тузилган модул дастурларидан фойдаланишда икки хил ёндашув мавжуд:фойдаланишда икки хил ёндашув мавжуд: 1.1. Мусобақа усули.Мусобақа усули. 2.2. Кичик консультантлар усули.Кичик консультантлар усули. Мусобақа усулида ўқитувчи ўқувчи(талаба)ларни тенг сонли Мусобақа усулида ўқитувчи ўқувчи(талаба)ларни тенг сонли гуруҳларга ажратади. Модул дастурини тарқатиб, гуруҳдаги гуруҳларга ажратади. Модул дастурини тарқатиб, гуруҳдаги ўқувчи(талаба)лар фаолиятини модул дастуридан ўрин олган ўқув ўқувчи(талаба)лар фаолиятини модул дастуридан ўрин олган ўқув элементларини бажаришга йўллайди. Ҳар бир ўқув элементи элементларини бажаришга йўллайди. Ҳар бир ўқув элементи топшириқлари бажарилгандан сўнг, баҳс, мунозара, савол-жавоб, топшириқлари бажарилгандан сўнг, баҳс, мунозара, савол-жавоб, мусобақа тарзида ўтказилади. Гуруҳлар ўртасида ғолиблар аниқланади. мусобақа тарзида ўтказилади. Гуруҳлар ўртасида ғолиблар аниқланади. Ҳар бир гуруҳдаги ўқувчи(талаба)лар ўз фаолиятини ўртоқларининг Ҳар бир гуруҳдаги ўқувчи(талаба)лар ўз фаолиятини ўртоқларининг фикрини ҳисобга олган ҳолда баҳолайди.фикрини ҳисобга олган ҳолда баҳолайди. Кичик консультантлар усулида ўқитувчи ўқувчи(талаба)ларни 5-6 Кичик консультантлар усулида ўқитувчи ўқувчи(талаба)ларни 5-6 та тенг сонли кичик гуруҳларга ажратади. Кичик консультантлар та тенг сонли кичик гуруҳларга ажратади. Кичик консультантлар гуруҳдаги ўқувчи(талаба)ларнинг фаолиятини назорат қилади, тегишли гуруҳдаги ўқувчи(талаба)ларнинг фаолиятини назорат қилади, тегишли ҳолларда ўзаро ёрдам уюштиради. Ўқув элементлари топшириқлари ҳолларда ўзаро ёрдам уюштиради. Ўқув элементлари топшириқлари асосида савол-жавоб ўтказилади. Кичик гуруҳдаги ўқувчи(талаба)лар асосида савол-жавоб ўтказилади. Кичик гуруҳдаги ўқувчи(талаба)лар фаолияти ўзаро назорат орқали баҳоланади. фаолияти ўзаро назорат орқали баҳоланади. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Академик лицейда органик кимёнинг назарий асослари Академик лицейда органик кимёнинг назарий асослари мавзусини модулли ўрганиш дарсининг ишланмасимавзусини модулли ўрганиш дарсининг ишланмаси Органик кимёнинг назарий асослари мавзусини Органик кимёнинг назарий асослари мавзусини ўрганишда модул программаси тузиб уни қуйидаги 7 та ўрганишда модул программаси тузиб уни қуйидаги 7 та модулга ажратиш мумкин:модулга ажратиш мумкин: М0. Комплекс дидактик мақсад.М0. Комплекс дидактик мақсад. М1. А.М.Бутлеровнинг кимёвий тузилиш назариясининг М1. А.М.Бутлеровнинг кимёвий тузилиш назариясининг асосий қоидалари.асосий қоидалари. М2. Углерод занжирининг типлари. Структура формулалар. М2. Углерод занжирининг типлари. Структура формулалар. Изомерия. Изомерлар.Изомерия. Изомерлар. М3. Органик кимёда кимёвий реакцияларнинг типлари.М3. Органик кимёда кимёвий реакцияларнинг типлари. М4. Атомларнинг орбиталларнинг М4. Атомларнинг орбиталларнинг SPSP 33 гибридланиши. гибридланиши. М5. Атомларнинг орбиталларнинг М5. Атомларнинг орбиталларнинг SPSP 2 2 гибридланиши.гибридланиши. М6. Атомларнинг орбиталларнинг М6. Атомларнинг орбиталларнинг SPSP гибридланиши.гибридланиши. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

М0. Комплекс дидактик мақсад.М0. Комплекс дидактик мақсад. Барча моделларда кўрсатилганларни ўзлаштириб олиш Барча моделларда кўрсатилганларни ўзлаштириб олиш натижасида қуйидагиларни:натижасида қуйидагиларни: Билишингиз: А.М.Бутлеровнинг органик бирикмаларнинг Билишингиз: А.М.Бутлеровнинг органик бирикмаларнинг кимёвий тузилиш назариясининг асосий қоидалари, унинг кимёвий тузилиш назариясининг асосий қоидалари, унинг моҳиятини; углерод атомлари орасидаги боғларнинг моҳиятини; углерод атомлари орасидаги боғларнинг турлари; гибридланиш ҳақида тушунча ва унинг турлари; турлари; гибридланиш ҳақида тушунча ва унинг турлари; углерод атомлари орасида вужудга келадиган сигма ва пи углерод атомлари орасида вужудга келадиган сигма ва пи боғлар, қўш ва уч боғлар; углерод занжирлари типлари; боғлар, қўш ва уч боғлар; углерод занжирлари типлари; изомерия, изомерлар конформерлар тушунчалари; органик изомерия, изомерлар конформерлар тушунчалари; органик кимёдаги кимёвий реакциялар ва уларнинг синфланиши; кимёдаги кимёвий реакциялар ва уларнинг синфланиши; WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Қўллай олишингизҚўллай олишингиз : А.М.Бутлеровнинг тузилиш назариясининг асосий : А.М.Бутлеровнинг тузилиш назариясининг асосий қоидаларини органик бирикмаларнинг хоссалари ва молекулалариниг қоидаларини органик бирикмаларнинг хоссалари ва молекулалариниг тузилишини тушунтириш; органик кимёдаги кимёвий реакцияларнинг тузилишини тушунтириш; органик кимёдаги кимёвий реакцияларнинг типларини фарқлай олиш; органик бирикмаларнинг структура типларини фарқлай олиш; органик бирикмаларнинг структура формулаларини тасвирлай билиш; изомерларнинг формулаларини формулаларини тасвирлай билиш; изомерларнинг формулаларини ёзиш ва моделларни йиғиш; изомерлар билан конформерларни ёзиш ва моделларни йиғиш; изомерлар билан конформерларни фарқлай билиш; бирикмаларнинг қиёсий характеристикасини туза фарқлай билиш; бирикмаларнинг қиёсий характеристикасини туза олиш; миқдорий анализ натижаларига кўра бирикмаларнинг кимёвий олиш; миқдорий анализ натижаларига кўра бирикмаларнинг кимёвий формулаларини топишга оид ҳисоблашларни қила олиш; билимларни формулаларини топишга оид ҳисоблашларни қила олиш; билимларни назорат қилиш ва мустаҳкамлашда ИКТ ни қўллаш;назорат қилиш ва мустаҳкамлашда ИКТ ни қўллаш; РивожлантиришРивожлантириш : мантиқий фикрлаш; берилган белгилар бўйича : мантиқий фикрлаш; берилган белгилар бўйича кузатиш, топиш, ажратиш ва таниб олишни билиш; жамоада ишлаш кузатиш, топиш, ажратиш ва таниб олишни билиш; жамоада ишлаш кўникмаси, ўз-ўзини назорат ва анализ қилиш; турли хил ўқув кўникмаси, ўз-ўзини назорат ва анализ қилиш; турли хил ўқув материаллари билан ишлай олиш, ўзининг ва ўртоғининг жавобини материаллари билан ишлай олиш, ўзининг ва ўртоғининг жавобини баҳолай билиш. баҳолай билиш. Тарбиялаш: ўртоғига ёрдам кўрсата билиш, ўзгаларни тинглай олиш ва Тарбиялаш: ўртоғига ёрдам кўрсата билиш, ўзгаларни тинглай олиш ва эшитиш қобилиятини, қайғуриш ҳислари. эшитиш қобилиятини, қайғуриш ҳислари. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

М1. А.М.Бутлеровнинг кимёвий тузилиш М1. А.М.Бутлеровнинг кимёвий тузилиш назариясининг асосий қоидалари.назариясининг асосий қоидалари. ЎЭ-0ЎЭ-0 Мақсади. Кимёвий тузилиш назариясининг яратилишида муҳим ўрин тутган Мақсади. Кимёвий тузилиш назариясининг яратилишида муҳим ўрин тутган тарихий материаллар билан танишиш; тузилиш назариясининг асосий тарихий материаллар билан танишиш; тузилиш назариясининг асосий қоидаларини билиш; молекулаларнинг шар-стерженли моделларини тузишни қоидаларини билиш; молекулаларнинг шар-стерженли моделларини тузишни ўрганиш; изомерия, изомерлар, структура формулалар тушунчалари билан ўрганиш; изомерия, изомерлар, структура формулалар тушунчалари билан таништириш.таништириш. Ўқитувчининг тавсияси. Мақсадни диққат билан ўрганиб чиқиш.Ўқитувчининг тавсияси. Мақсадни диққат билан ўрганиб чиқиш. ЎЭ-1ЎЭ-1 Мақсади. Кимёвий тузилиш назариясининг вужудга келишига замин яратган Мақсади. Кимёвий тузилиш назариясининг вужудга келишига замин яратган тарихий материаллар билан танишиб чиқиш; билим олишда ИКТ дан тарихий материаллар билан танишиб чиқиш; билим олишда ИКТ дан фойдалана билиш.фойдалана билиш. Ўқув материали. Дарслик.Ўқув материали. Дарслик. Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини ўрганинг. Органик бирикмаларнинг Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини ўрганинг. Органик бирикмаларнинг тузилиш назариясининг яратилишда муҳим ўрин тутган тарихий воқеа ва тузилиш назариясининг яратилишда муҳим ўрин тутган тарихий воқеа ва ҳодисаларга эътибор беринг.ҳодисаларга эътибор беринг. ЎЭ-2ЎЭ-2 Мақсади. А.М.Бутлеров назариясининг биринчи қоидасини ўрганиб чиқиш.Мақсади. А.М.Бутлеров назариясининг биринчи қоидасини ўрганиб чиқиш. Ўқитувчининг тавсияси. Ўқинг......, берилган қоидани СЎқитувчининг тавсияси. Ўқинг......, берилган қоидани С 44 НН 1010 таркибли молекулалар таркибли молекулалар моделларини тузиш мисолида урганиб чиқинг. Моделларни сақлаб қўйинг. моделларини тузиш мисолида урганиб чиқинг. Моделларни сақлаб қўйинг. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

ЎЭ-3ЎЭ-3 Мақсади. Назариянинг 2-4 қоидаларини ва уларнинг Мақсади. Назариянинг 2-4 қоидаларини ва уларнинг моҳиятини ўрганиб чиқиш; моддаларни таққослай моҳиятини ўрганиб чиқиш; моддаларни таққослай билишни ўрганиш.билишни ўрганиш. Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини диққат билан Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини диққат билан ўқинг. Таянч конспектнинг 1.2 пунктида кўрсатилган ўқинг. Таянч конспектнинг 1.2 пунктида кўрсатилган СС 22 НН 66 О молекулаларининг моделлари мисолида 2-4 О молекулаларининг моделлари мисолида 2-4 қоидаларни моҳиятини тушуниб олинг. Бу тузилиш қоидаларни моҳиятини тушуниб олинг. Бу тузилиш формулаларни таққосланг, атомларнинг боғланиш кетма-формулаларни таққосланг, атомларнинг боғланиш кетма- кетлиги ва бирикмаларнинг қайнаш ҳароратига аҳамият кетлиги ва бирикмаларнинг қайнаш ҳароратига аҳамият беринг. Тузилиш назариясининг асосий қоидаларини ёд беринг. Тузилиш назариясининг асосий қоидаларини ёд олинг, унинг органик кимёни ривожланишида қандай олинг, унинг органик кимёни ривожланишида қандай аҳамият касб этганлигига диққатингизни қаратинг. аҳамият касб этганлигига диққатингизни қаратинг. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

ЎЭ-4ЎЭ-4 Мақсади. Изомерия, изомерлар, структура формулалар Мақсади. Изомерия, изомерлар, структура формулалар тушунчалари билан танишиб чиқиш; изомер тушунчалари билан танишиб чиқиш; изомер молекулаларнинг моделларини тузишни ва структура молекулаларнинг моделларини тузишни ва структура формулаларини ёзишни ўрганиш.формулаларини ёзишни ўрганиш. Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини ўқиб чиқинг. Ўқитувчининг тавсияси. Ўқув материалини ўқиб чиқинг. Кўрсатилаётган анимацияга қаранг. С4Н10 таркибли Кўрсатилаётган анимацияга қаранг. С4Н10 таркибли молекулаларнинг моделини шундай тузиб чиқингки бунда молекулаларнинг моделини шундай тузиб чиқингки бунда албатта бошқа структура келиб чиқсин. Иккала моделни албатта бошқа структура келиб чиқсин. Иккала моделни ҳам дафтарингизда структура формула кўринишида ҳам дафтарингизда структура формула кўринишида тасвирланг. Мабодо бунда бирор қийинчилик туғилса тасвирланг. Мабодо бунда бирор қийинчилик туғилса дарсликдаги ....бетдаги ....обзацга қаранг. дарсликдаги ....бетдаги ....обзацга қаранг. Дарсликдаги ......бетда бу бирикмаларнинг физикавий Дарсликдаги ......бетда бу бирикмаларнинг физикавий хоссалари келтирилган. Молукулаларнинг структурасини хоссалари келтирилган. Молукулаларнинг структурасини ўзгариши бирикмаларнинг хоссалари ўзгаришига олиб ўзгариши бирикмаларнинг хоссалари ўзгаришига олиб келишига ишонч ҳосил қилинг.келишига ишонч ҳосил қилинг. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

ЎЭ-5ЎЭ-5 Мақсади. Ўзлаштирилган билимларни мустаҳкамлаш; ўз Мақсади. Ўзлаштирилган билимларни мустаҳкамлаш; ўз билимини баҳолай олишни ўрганиш, ўз билимини назорат билимини баҳолай олишни ўрганиш, ўз билимини назорат қилишда ИКТ дан фойдалана билиш.қилишда ИКТ дан фойдалана билиш. Ўқитувчининг тавсияси. СЎқитувчининг тавсияси. С 44 НН 99 ClCl таркибли изомерлар учун 4 та таркибли изомерлар учун 4 та модел ясанг ва уларнинг структура формулаларини модел ясанг ва уларнинг структура формулаларини дафтарингизга ёзиб олинг. Хлор атоми занжирда ҳар хил дафтарингизга ёзиб олинг. Хлор атоми занжирда ҳар хил ҳолатларни эгаллай олишига ва бошқа атом билан фақат ҳолатларни эгаллай олишига ва бошқа атом билан фақат битта боғ орқали бирикишига эътиборингизни қаратинг. битта боғ орқали бирикишига эътиборингизни қаратинг. Ўқитувчи кўрсатган намуна асосида бажарган вазифангизни Ўқитувчи кўрсатган намуна асосида бажарган вазифангизни текшириб кўринг ва ўз ишингизни баҳоланг. Қийинчилик текшириб кўринг ва ўз ишингизни баҳоланг. Қийинчилик туғилганда ўртоғингизга, ўқитувчига ва ўқув материалига туғилганда ўртоғингизга, ўқитувчига ва ўқув материалига мурожаат қилинг.мурожаат қилинг. Мини тестни ишланг ва натижасини ўқитувчига билдиринг.Мини тестни ишланг ва натижасини ўқитувчига билдиринг. Модул1 да кўзланган мақсадларга қаранг, унга қанчалик Модул1 да кўзланган мақсадларга қаранг, унга қанчалик даражада эришдингиз.даражада эришдингиз. WWW.ARXIV.UZWWW.ARXIV.UZ

Похожие

Муаммоли таълим технологиялари

Таълим жараёнининг умумлашган педагогик технологиялари

Инновацион таълим технологиялари олий таълимни модернизациялаш омили сифатида

Таълим технологиялари ва уларни режалаштириш, лойиҳалаштириш ва амалга ошириш

Тарбия технологиялари