G’arbiy mamlakatlarda oila va oilada bola tarbiyasiga munosabat - Педагогиka - Презентации

G’arbiy mamlakatlarda oila va oilada bola tarbiyasiga munosabat

Загружено в:

20.01.2025

Скачано:

0

Размер:

155.537109375 KB

G’arbiy mamlakatlarda oila va oilada bola tarbiyasiga munosabat .

Reja: 1. G’arb mamlakatlarida oila 2. G’arb mutafakkirlarining bola tarbiyasidagi qarashlari

Qo’shma Shtatlarda Bolalarning 70 foizi (18 yoshgacha) ikkita ota-onasi bilan, 23 foizi faqat onasi bilan, 3 foizi faqat otasi bilan va qariyb 4 foizi ota-onasi bilan yashaydi. Bolalarning ikki foizi ota-onasisiz bobosi va buvisi bilan yashaydi, 1 foizi esa boshqa qarindoshlari bilan ota-onasiz yashaydi. Umuman olganda, bolaning rivojlanishi uchun oila tuzilishidan ko’ra, oilaviy munosabatlar va barqarorlik muhim ahamiyat kasb etar ekan

Ota-onalarning bir-biriga bo’lgan munosabatlarining sifati ularning farzandlariga katta ta’sir qilar ekan. Bolalik tendentsiyalarining tahlili shuni ko’rsatdiki, ota-onalarning turmush qurganligi yoki birga yashashidan qat’i nazar, ota-onalar o’rtasidagi munosabatlarning sifati, ota-onalar o’zaro munosabatlarda qanchalik baxtli bo’lishlari bolalarning xatti-harakatlari, ijtimoiy kompetentsiyalari, maktabga jalb qilinishi va ruhiy tushkunlik bilan bog’liq ekan.

Suningdek, Ota-onalar va bolalarning o’zaro bog’liqligi sog’liq ko’rsatkichlariga ham ta’sir qilar ekan. Ochiq muloqotni o’z ichiga olgan yaqin, ijobiy oilaviy munosabatlar yoshlarga sog’lom bo’lishga va giyohvand moddalarni iste’mol qilishdan, yomon psixologik salomatlikdan, xavfli jinsiy xatti- harakatlardan va zo’ravonlikdan qochishga yordam beradi. Oiladagi iliqlik va qo’llab-quvvatlash, shuningdek, oilani boshqarish amaliyoti (masalan, umumiy ovqatlanish, monitoring, ota-onalarning farzandlarining do’stlari haqidagi bilimlari) hissiy tartibga solish, qiziquvchanlik va moslashuvchan kurash kabi ijobiy rivojlanish natijalarida ham rol o’ynashi mumkin ekan.

Milliy Sog’liqni saqlash statistikasi markazi Oilalar o’sishi bo’yicha Milliy tadqiqotning tahlili otalarning o’z farzandlari bilan bog’liqligining bir qancha ko’rsatkichlarini diqqat bilan ko’rib chiqdi. Alohida yashagan otalar va bolalar orasida: 16% otalar har kuni maktab yoshidagi farzandi bilan bolaning kunida sodir bo’lgan voqealar haqida gaplashar ekan. Yosh otalar (15-24 yosh) yoshi katta otalarga qaraganda oldingi to’rt hafta ichida farzandi bilan birga ovqat yeyishgan ekan. Birgalikda yashagan otalar va bolalar orasida: Otalarning 65 foizi maktab yoshidagi farzandi bilan har kuni bolaligida sodir bo‘lgan voqealar haqida gaplashar ekan.

O’smirlar yoshi ulg’aygan sari ovqatlanish uchun oilalariga kamroq qo’shilishadi, lekin ular ota-onalari bilan muntazam ovqatlanishsa, foyda keltirar ekan. Tez-tez oilada ovqatlanish yuqori o’z-o’zini hurmat qilish va ijobiy akademik natijalar, shuningdek, depressiya, spirtli ichimliklar va giyohvand moddalarni suiiste’mol qilish, o’z joniga qasd qilish fikrlari va zo’ravonlik xatti-harakatlarining pasayishi bilan bog’liq bo’ladi. Har haftada uch yoki undan ortiq oilaviy ovqatga qo’shilgan o’smirlar, shuningdek, sog’lom ovqatlanish tartibiga ega bo’lishadi, jumladan, meva, sabzavotlar va vitaminlarni ko’proq iste’mol qilish va boshqa natijalar qatorida nosog’lom oziq-ovqatlarni iste’mol qilish ehtimoli kamayad

Qadimgi Yunon faylasuyi Suqrotning falsafiy va pedagogik qarashlarida oila tarbiyadan kutilgan maqsad insonnibilishlarini bilib olishga erishish , uni yuksak axloqli qilib kamol toptirishdir. U o’z ta’limotida mardlik, donolik, mo’tadillik, adolatlilik tushunchalarini belgilab beradi. Uning fikricha mardlik qo’rquvni daf qilish, donolik jamiyat qonunlariga rioya qilish mo’tadillik o’z xissiyotlariga erk bermaslik , adolat yaxshilikni amalga oshirish yo’llarini o’rgatishdir. Suqrotning ta’limoticha inson eng avvalo, umumiy axloq me’zonlarini, inson uchun muqaddas bo’lgan fazilatlarni egallab olishi kerak.G’arb allomalarining oila tarbiyasi haqida fikrlari:

Platon Yunonistonning, mashhur mumtoz faylasufi. Platon tarbiyani tashkil etish haqidagi fikrlarini «Davlat» va «Qonunlar» asarlaridan bayon etadi. Uning fikricha, kattalarning bolalarga ko’rsatgan ta’siri, bolalarda axloqiy sifatlarning tarkib topishida ko’rinadi. His – tuyg’uga ta’sir etish kichik yoshdagi bolalarni tarbiyalashni asosiy hisoblaydi

Ushinskiy “Tarbiyaning asosiy vazifasi axloqiy jihatdan ta’sir etishdan iboratdir. Bu aqlni umuman o‘stirish, uni bilimlar bilan to‘ldirishdan ko‘ra muhimdir” deb izohlagan. Axloqiy tarbiya maqsadlari va vositalarini, K.D. Ushinskiy kishi kamolga yetgan bo‘lishi, uning jismoniy, aqliy hamda axloqiy jihatdan o‘sishi bir-biriga mos bo‘lishi kerak, deb hisoblaydi. Shuning uchun u tarbiyani garmonik (har tomondan bir-biriga moslab) o‘sgan shaxsning tarkib topishida ma’lum maqsadga qaratilgan ongli jarayon deb ta’riflaydi.

Ushinskiyning fikricha, axloqiy tarbiya bolada insonparvarlik, vijdonlilik, rostgo‘ylik, mehnatsevarlik, intizomlilik va mas’uliyatni sezish, kamtarlik bilan birgalikda o‘z qadrqimmatini bilishni o‘stirishi lozim. 2C101D 03 06 04 06 10 05 1C 0E38

Suqrotning fikricha, tarbiyadan kutilayotgan maqsad, buyumlar tabiatini o‘rganish bo‘lmay, balki kishining bilim olishi, axloqni kamol toptirishi kerak. Lekin Suqrotning axloqiy qarashlarida tengsizlikni yaqqol sezish mumkin. Uning fikricha axloq faqat imtiyozli -largagina xos, chunki ular haqiqiy axloqning yagona egalari bo‘lganliklari uchun hokimiyat ham ularning qo‘llarida bo‘lmog‘I kerak deydi.

Arastu uch xil tarbiya ya’ni : jismoniy, axloqiy va aqliy tarbiya aqidalarini ishlab chiqib, tarbiyaning rivojlanishiga katta hissa qo‘shgan. U jismoniy, axloqiy va aqliy tarbiya bir-biri bilan uzviy bog‘langan deb hisoblaydi. Arastu Platondan farq qilib, bola tarbiyasida oila tarbiyadan chetlashtirilmaydi. Axloqiy tarbiya berish asosan oila zimmasida ekanligini uqtiradi.

G‘arb mutaffakkirlarning o‘lmas merosi oilada bolalarning ma’naviy- axloqiy tarbyalashning muhim omili bo‘lib qoladi. Shunday ekan biz pedagoglar ta’lim jarayonida tarbiyaning ham uzviyligini ta’minlagan holda talaba yoshlarga ma’naviy-axloqiy tarbiya berib borishimiz va ularga to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatadi. Ularning bu qarashlari bir necha asrlardan beri ajdodlarimiz tafakkurini boyitib kelmoq va hozirgi kunda ham ular o’z qiymatini yo’qotgani yo’q

E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Sharqiy mamlakatlarda oila va oilada bola tarbiyasiga munosabat

Bolam baxtli bo'lsin desangiz

O‘qituvchi va talaba orasidagi munosabat

Oila

O’quvchilarda fuqarolik tarbiyasi