Amerika Qo'shma Shtatlarida ta'lim tizimining tuzilish va o'ziga xos tomonlari - Педагогиka - Презентации

Amerika Qo'shma Shtatlarida ta'lim tizimining tuzilish va o'ziga xos tomonlari

Загружено в:

17.06.2024

Скачано:

0

Размер:

3904.58984375 KB

Тошкент – 2022AMERIKA QO`SHMA SHTATLARIDA TA’LIM TIZIMINING TUZILISH VA O`ZIGA XOC TOMONLARI

1. AQSH ta`lim tizmi va uning o`ziga xos xususiyatlari 2. AQSH va O`zbekiston ta`lim tizimining qiyosiy tahliliREJA:010203 130A0E 180203 19 08

AQSH ta’lim tizimi: Maktabgacha ta’lim (3-5 yosh) O’rta ta’lim: Boshlang’ich maktab 1 sinfdan 8 sinfgacha (6 -13 yosh) O’rta maktab 9 sinfdan 12 sinfgacha (14 - 17 yoshlar) Professional va oliy ta’lim

AQSHda yagona davlat ta’lim tizimi mavjud emas, har bir shtat ta’lim strukturasini o’zi mustaqil aniqlashtiradi. Bolalar maktabga 6 yoshda borishadi va 6 – 7 yil davomida elementar maktabda o’qishadi .

Shundan so’ng ular 3 yillik kichik o’rta maktabga ( 7 – 9 sinflar, bu maktab boshlang’ich va o’rta maktabni birlashtiradi ) o’tishadi. Keyingi bo’g’in bu - katta o’rta maktab ( 10 – 12 sinf ). Bu maktab “ barchani birlashtiruvchi ” nomini olgan bo’lib, bu yerda majburiy ta’limdan keyin o’qishni davom ettirishni xoxlagan barcha o’smirlar ta’lim olishlari mumkin

Shunday qilib, Amerikada turfa xil maktab tiplarining ierarxik sistemasi yo’q. Tashqi ko’rinishidan , amerikalik bolalar 12 yil o’qiydigan yagona maktab mavjud. Ammo biz yuqorida ko’rib o’tgan ta’lim ketma – ketligi ( 6+3+3 ) katta shaharlar uchun xos, ammo ko’pgina qishloq joylarda u an’anaviy tarzda ( 8+4 ) saqlanib qolgan. Songgi vaqtlarda esa boshlang’ich ta’limni iloji boricha ertaroq tugatish va ta’lmning predmetli sistemasiga ertaroq o’tish tendensiyalari paydo bo’ldi va natijada ta’limning 4+4+4, 5+3+4, 6+2+4 strukturalari ham paydo bo’ldi.

Maktabgacha ta’lim AQSHda maktabgacha ta’lim muassasalari – ijtimoiy va xususiy yasli, bog’cha va maktabgacha tayyorlov markazlarida amalga oshiriladi. Davlat faol ravishda maktabgacha ta’lim muassasalarining ta’lim berish vazifasini qo’llab - quvvatlaydi va bolalarning maktabgacha ta’lim olishi va maktabga tayyorlanishi uchun moliyaviy yordam ko’rsatadi.

5 yoshli ko’plab amerika bolachalari bolalar bog’chalarida tayyorlov sinflarda ta’lim olishadi. Bu sinfda bolalar boshlang’ich maktabda o’qish uchun tayyorlanishadi, ya’ni asta – sekin o’yindan o’qish, yozish va boshqa kerakli ko’nikmalarni o’zlashtirishga o’tishadi. Ijtimoiy maktabgacha ta’lim muassasalarida 60 % besh yoshli bolalar ta’lim oladi, ammo ko’plab ota – onalar xususiy maktabgacha ta’lim muassasalarini ma’qul ko’radilar.

Elementar maktab, bu - mustaqil o’quv muassasi bo’lib, bunda bir o’qituvchi sinfdagi barcha fanlardan dars beradi. Bu maktabda an’anviy fanlar: yozish, o’qish, xusnixat, ona – tili (og’zaki suhbat), musiqa, san’at, tasviriy san’at, arifmetika, tarix, geografiya, tabiat shunoslik(tabiiy bilimlar), jismoniy tarbiya, gigiyena va mehnat(qo’l mehnati) darslaridan saboq oladilar.

Elementar maktabda qabul vaqtidayoq bolalarni qobilyatlariga qarab, sinflarga taqsimlashadi. Mashg’ulotlarga endi kirishgan bolakaylar test natijalariga muvofiq guruhlarga taqsimlanishadi. Testlar turfa xil topshiriqlar seriyalaridan tarkib topgan bo’lib, bola bu topshiriqlarni aniq bir muddat davomida bajaradi. Shu sababli unga maxsus tayyorlanib bo’lmaydi. aniqlashtirgan holda ochib beradi. Test bolaning rivojlanganlik yoki ta’lim olganlik darajasini o’lchamaydi. U boshqa yanada chuqurroq narsani aniqlash uchun mo’ljallangan – u bolaning tug’ma iste’dodini intellekt koeffitsientni matematik tomondan aniqlab beradi.

“ IQ” ning so’nggi tekshiruvlaridan so’ng bolalar A, B, C – “iste’dodli”, “normal” va “qobilyatsiz” guruhlarga taqsimlanishadi .

O’quv yili amerika maktablarida 170-186 kun davom etadi; bolalar haftada 5 ku n o’qishadi. Bir kun davomida o’quv mashg’ulotlarining davomiyligi 5 – 6 soat (8.30dan 15.30gacha ). O’quv yili semestrlarga bo’linadi. 8 – sinfdan fanlarni tanlash tizimi paydo bo’ladi , majburiy fanlar sirasiga esa ingliz tili, matematika, jamiyatshunoslik, tabiatshunoslik, gigiyena bilan jismoniy tabiya, musiqa, tasviriy san’at, mehnat (o’g’il bolalarga), uy – ro’zg’or ishlari (qizlar uchun).

AQSH oliy ta’limi dunyodagi eng yaxshi hisoblanadi. Dunyodagi eng obro’li dunyo reytinglarida Amerika oliy o’quv yurtlari va kolledjlari doimo eng oldingi o’rinlarda bo’lib kelishgan. Misol uchun, 2010 yilda dunyo universitetlarining Akademik reytingida (Academic Ranking of World Universities, "Шанхайский рейтинг") dunyoning eng yaxshi o'n universitetdan 8 tasi Amerika universitetlari va institutlari bo’lishgan.

Kaliforniya universiteti Dunyo universitetlari reytingi Times Higher Education da dastlabki 20ta universitetdan 15tasi kirishgan. AQSH dunyo bo’yicha oliy o’quv yurtlari soni bo’yicha 2- o’rinda turadi. Amerika aholisining 28 %i oliy ma’lumotli

Tа`limning оliy bоsqiсhidа 12 milliоn yigit qiz tаhsil оlаdi. АQShdа hаr 10 ming аhоligа 307 tаlаbа to’g’ri kеlаdi. Bu jахоndа yuksаk ko’rsаtkiсhlаrdаn biridir. АQSHdа оliy tа`lim 4 аsоsiy bоsqiсhdа аmаlgа оshirilаdi; kiсhik mutахаssis, bаkаlаvr, mаgistr, dоktоr . Birinсhi bоsqiсh gаrсhi АQSh оliy tа`lim bоsqiсhi dеb yuritilsаdа, ulаrni vаzifаsigа ko’rа bizdаgi mахsus o’rtа o’quv yurtlаrigа tеnglаshtirish mumkin. Bu bоsqiсh 2 yillik kоllеj shаklidа аmаlgа оshirilib, bitiruvсhilаrning uсhdаn ikki qismi 4 yillik kоllеjlаrning 3 kursigа qаbul qilinаdilаr. Qоlgаn bir qismi esа kiсhik mutахаssis guvоhnоmаsini оlаdi. Ikki iyllik kоllеjlаrning 87 fоizi dаvlаt iхtiyoridа, qоlgаn 13 fоizi esа хususiydir.

Prinston Universiteti 1 bоsqiсhi оliy tа`limni tugаllаngаn tаlаbаlаrgа 2 bоsqiсhdаgi turt yillik kоllеj vа dоrilfununlаrgа kirish imkоniyati bеrilаdi. Bundаy оliy o’quv dаrgохini bitirgаnlаrgа birinсhi dаrаjаlаri bаkаlаvr unvоni bеrilаdi. 2 bоsqiсh оliy o’quv yurtini bitirgаnlаrning bir qismi nаzаriy bilimlаrni аmаliyotidа mustаhkаmlаsh uсhun turt yil ishlаb сhiqаrishgа bоrib ishlаydilаr. СHunki bundаy kоllеjlаrdа tаlаbаlаr uсhun аmаliy ko’nikmа ko’zdа tutilmаgаn.

Yell universiteti

Chikago universiteti Bitiruvсhilаrning eng lаyoqаtlilаri аspirаnturа vа dоktоrаnturаdа o’qiydilаr. 3- bоsqiсh- mаgistr mаktаbi hisоblаnib, undа o’qish muddаti 1-3 yildаn ibоrаt.4 bоsqiсh dоktоrаnturа bоsqiсhidir. Tinglоvсhilаr undа 3- 4 yil tа`lim оlаdilаr.

Garvard universiteti E’tiboringiz uchun rahmat !!!

Похожие

Yevropa mamlakatlarida ta'lim tizimining tuzilishi

O'zbekistonda oliy ta'lim tizimining yo‘lga qo‘yilishi

Fan va ta'lim

Ta'lim kamchiliklari va yutuqlari

Ta'lim qonuniyatlari