Globallashuv jarayonlari va mafkuraviy tahdidlar - Идея национальной независимости - Презентации

Globallashuv jarayonlari va mafkuraviy tahdidlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

234.8330078125 KB

Globallashuv jarayonlari va mafkuraviy tahdidlar

 “ Biz bugun yurtimizda yangi hayot barpo etar ekanmiz, bir masalaga alohida e`tibor berishimiz lozim. Ya`ni kommunistik mafkura va axloq normalaridan voz kechilgandan so`ng jamiyatda paydo bo`lgan g`oyaviy bo`shliqdan foydalanib, chetdan biz uchun mulaqo yot bo`lgan, ma`naviy va axloqiy tubanlik illatlarini o`z ichiga olgan “ommaviy madaniyat” yopirilib kirib kelishi mumkinligi barchamizga ayon bo`lishi kerak”

Globallashuv va aksilgloballashuv tushunchalari  Hozirgi paytda globallashuv atamasi barcha ijtimoiy fan sohalari diqqat markazida bo`lmoqda. Unga turli nuqtai nazardan yondashib ta`riflar berilmoqda, ijtimoiy hayotga va jamiyat taraqqiyotiga ta`siri to`g`risida tadqiqotlar olib borilmoqda.  Globallashuv to`g`risida davlat va jamoat arboblari, faylasuflar va jamiyatshunos olimlar, sharhlovchi va jusnalistlar turli nuqtai nazardan yondashib, o`z qarashlarini bildirishmoqda. Ularning qarashlari shunchalik turli-tumanki, hatto globallashuvning foydali yoki zararli tomonlariga nisbatan qarama-qarshi ta`riflar, izohlarni ham uchratish mumkin. Lo`nda qilib aytganda, bugungi davrning bu qadar “tilsim”lariga boyligi globallashuvni zamonaviy mavzuga aylantirdi.

Globallashuv va aksilgloballashuv tushunchalari  Umuman olganda, “global” so`zi baynalminal so`z bo`lib, deyarli barcha millatlarda uchraydi. “Global” so`zi “yer sharini qamrab olgan”, “butun yer shariga, dunyoga tarqalgan”, “dunyo miqyosidagi”, “butun jahonga oid”, “umumbashariy” kabi ma`nolarni anglatuvchi sifat hisoblanadi. “Globallashuv” umumbashariy jahon miqyosidagi jarayon, faoliyat, holat va harakat ma`nolarini anglatuvchi yoki voqea hodisalarni ifodalovchi atama hisoblanadi. Globallashuv tushunchasiga turli nuqtai nazardan yondashib uning mohiyatini fenomen, ijtimoiy holat va jarayon sifatida talqin qilish mumkin.

Birinchidan, globallashuv – fenomen.  Falsafada fenomen mohiyat yoki hodisaning ifodasi yoxud namoyon bo`lishi sifatida talqin qilinadi. Globallashuvga Prezidentimiz I.A.Karimov fenomen sifatida quyidagicha izoh beradi: “… Bu atama bugungi kunda ilmiy falsafiy, hayotiy tushuncha sifatida juda keng ma`noni anglatishini ta`kidlash lozim. Umumiy nuqtai nazardan qaraganda, bu jarayon mutlaqo yangicha ma`no- mazmundagi xo`jalik, ijtimoiy-siyosiy, tabiiy-biologik global muhitning shakllanishi va shu bilan birga, mavjud milliy va mintaqaviy muammolarning jahon miqyosidagi muammolarga aylanib borishini ifoda etmoqda”.

Globallashuv jarayonida dunyo miqyosida odam savdosi  Prezidentimizning “mavjud milliy va mintaqaviy muammolarning jahon miqyosidagi muammolarga aylanib borishini ifoda etmoqda”, degan ta`kidi globallashuv jarayonida dunyo miqyosida odam savdosining rivojlanishini, terrorizm, narkobiznes va diniy ekstremizmning kuchayishini, global iqtisodiy-moliyaviy inqirozni, global tabiiy muammolarni, tabiiy energiya resurslarining noto`g`ri taqsimlanishini va shu kabilarni o`z ichiga qamrab oladi.

Globallashuvga fenomen sifatida  Ushbu ta`riflarda Prezidentimiz Islom Karimovning globallashuvga fenomen sifatida bergan ta`rifidagi ijtimoiy hodisalar ta`kidlanayotgan bo`lsa-da, globallashuvga “o`zaro aloqa va o`zaro bog`liqlikning chuqurlashuvi” asosidagi ijtimoiy holat sifatida yondashishi ko`proq namoyon bo`lmoqda.

“ Millatni asrash kerak”  Prezidentimiz “Millatni asrash kerak” degan g`oyani qayta-qayta uqtirishdan charchamaydi. Millatni asrash – uning dinu-diyonatini, imon- e`tiqodini, axloq-odobini, bugunga qadar yetishgan madaniy darajasini asrash demakdir. O`tmishda yurtimizga bostirib kelgan har qanday mustabid borki, birinchi navbatda, millay qadriyatlarni oyoq osti qilishga, millat ruhini singdirishga harakat qilgan. Bugungi kunda ham butun dunyo inson qalbi ujchun shiddatli kurash ketayotganini yaxshi tushunamiz. Demokratiya niqobidagi nafsga qullikni dil niqbidagi jaholatni targ`ib etishdan ko`zlanayotgan, uzoqlarga ketadigan manfaatlarni teran anglaymiz. Va bularning bariga nimaki qanday qudratni qarshi qo`yish lozimligiga ham aqlimiz yetadi. Bu birinchi navbatda xalqimizning or-nomusi, diniy va dunyoviy e`tiqodi, ma`rifatini o`zida mujassam etgan ma`naviy qudratdir.

 Ta`bir joiz bo`lsa aytish mumkinki, bugngi zamonda mafkura poligonlari yadro poligonlaridan ham ko`proq kuchga ega. Bu masalani kishining doimo ogoh bo`lishga vundovchi tomoni shundaki, agar harbiy, iqtisodiy, siyosiy tazyiq bo`lsa, buni sezish, ko`rish, oldini olish mumkin, ammo mafkuraviy tazyiqni, uning ta`siri va oqibatini tezda ilg`ab yetish nihoyatda qiyin.

Xulosa  Shunday qilib, globallahuvning ma`naviy kurash jarayonlari oshkora yoki ko`zga ochiq tashlanmasada biroq milliy-ma`naviy qarash va fikrlashimiz yuzaga kelayotgan ziddiyatlarni yengishimiz, milliy ijtimoiy muhitni ta`minlashimizda namoyon bo`lmoqda. Shuni ham alohida aytib o`tish lozimki, yoshlarda milliy-ma`naviy immunitetni shakllantirish bu – umuminsoniy qadriyatlar, zamonaviy fan va texnika yutuqlaridan voz kechish kerak degani emas? Aksincha, mana shu globallashuv ta`sirida umuminsoniy qadriyatlar bilan birga qorishib kirib kelayotgan ommaviy ma`naviyatdan ogoh bo`lishini va milliyligimizga salbiy ta`sir ko`rsatuvchi qarashlarga nisbatan milliy- ma`naviy odob, axloq, an`ana va o`ziga xos qadriyatlarimiz bilan javob berishimiz kerak.

Похожие

Mafkuraviy tajovuz va axborot xavfsizligi

G`oyaviy tahdidlar yo`nalishlari

Globallashuvning shart-sharoitlari, mafkuraviy jarayon tushunchasi

Mafkuraviy tajovuz va axborot xavfsizligi 2

Mafkuraviy immunitet, uning mohiyati va muammolari