Standartlashtirish va unifikatsiyalash asosiy ko‘rsatkichlarini - qo‘llanish, qaytarilish va loyhalararo unifikatsiyalash koeffitsiyentlarini aniqlash - Метрология - Презентации

Standartlashtirish va unifikatsiyalash asosiy ko‘rsatkichlarini - qo‘llanish, qaytarilish va loyhalararo unifikatsiyalash koeffitsiyentlarini aniqlash

Загружено в:

26.07.2024

Скачано:

0

Размер:

220.70703125 KB

Amaliy mashgulot Standartlashtirish va unifikatsiyalash asosiy ko‘rsatkichlarini: qo‘llanish, qaytarilish va loyhalararo unifikatsiyalash koeffitsiyentlarini aniqlash Ishning maqsadi: Talabalarni standartlashtirish va unifikatsiyalashning asosiy ko‘rsatkichlarini aniqlash bilan bog‘lik bo‘lgan amaliy hisoblar bilan tanishtirish va o‘rgatishdir.

Asosiy termin va ta’riflar. Unifikatsiya – bu samarali qo‘llash haqida ma’lumotlarga tayanib, bir xil vazifali obyektlarning sonini muqarrar belgi asosida ratsional qisqartirish va bir xillikka keltirish jarayondir, ya’ni yuqori sifat ko‘rsatkichlarga va to‘liq o‘zaroalmashuvchanlikka ega bo‘lgan turlar, buyumlar tip o‘lchamlari, yig‘ma birliklar va detallarning yetarliligini ta’minlab, zarur bo‘lgan minimal sonini o‘rnatishdir. Unifikatsiya – bu standartlashtirishni shunday turiki, unda bir yoki bir nechta spetsifikatsiyalar birlashib, mahsulotni ishlatish jarayonida o‘zaroalmashinuvchanligini ta’minlanishga asoslanadi. Buyumlarni unifikatsiyalash – buyum turlarining ratsional sonini o‘rnatish asosida ularni bir xillika keltirishdir. Amalda unifikatsiyaning maqsadi - buyumlarning har xilligini qisqartirish yo‘li bilan ushbu buyumlarni ishlatadigan tizimlarning har xilligini kamaytirish.

Buyumlarning unifikatsiyalash darajasi - buyumning unifikatsiyalashgan tarkibiy qism (detal, uzel, agregatlar)lar bilan to‘yinganligidir. Korxonada standartlari ishlab chiqilgan va ishlab chiqilmagan bo‘lsa ham ko‘p qo‘llaniladigan detal va yig‘ma birliklar unifikatsiyalashgan tarkibiy qismlar qatoriga kiradi. Buyumlar guruhining unifikatsiyalangan tarkibiy qismi deb ushbu guruhni yoki kompleksni ikki yoki undan ko‘p o‘zaroalmashuvchan tarkibiy qismlarga aytiladi. Standartlashtirish – bu aniq sohadagi mavjud yoki kelajakdagi masalalarga nisbatan optimal tartiblashtirish darajaga erishish uchun ommabop yoki ko‘p qo‘llaniladigan qoidalarni o‘rnatishdan iborat bo‘lgan faoliyat. Standartlashtirish darajasi – buyumni standrt tarkibiy qismlar (detal va yig‘ma birliklar) bilan to‘yinishi. Standartli tarkibiy qism deb, zavodda davlat, soha yoki korxona standart talablari asosida ishlab chiqilayotgan detal va yig‘ma birliklarga aytiladi.

Qo‘llanilish koefitsiyenti – bu loyihalanayotgan mahsulotda oldingi konstruksiyalardan o‘tgan detallar, tugunlar, mexanizmlar sonining ulushini ko‘rsatadigan koeffitsiyent. Qo‘llanilish koeffitsiyenti tip o‘lchamlar soni (К t qo’l ), buyumning tarkibiy qismilari (К dona qo’l ) yoki ularning tannarhi (К nаrh qo’l ) bo‘yicha foizda hisoblanadi: К t qo’l = [(n – n o )/n] 100, К dona qo’l = [(N – N o )/n] 100 К nаrh qo’l = (C – C o )/n] 100, bu yerda: n - mahsulotdagi tarkibiy qismlari tip o‘lchamlarining umumiy soni; n o – mahsulotdagi orginal tarkibiy qismlarning tip o‘lchamlari soni; N va N o – umumiy va original (nostandart) tarkibiy qismlar soni; C va C o – umumiy va original (nostandart) tarkibiy qismlarning tannarhi.

Tip o‘lchami - bir turdagi ma’lum tuzilishga ega bo‘lgan anik o‘lcham va parametrli ishlab chiqarish mahsuloti (detal, tugun, mashina, asbob). Orginal tarkibiy qism –ushbu buyum uchun birinchi marta loyihalanib ishlab chiqilgan tarkibiy qism. Tarkibiy qismlarni foizda qaytarilish koeffitsiyenti buyumdagi tarkibiy qism soni va tarkibiy qism tip o‘lchamlarning umumiy sonining ayirmasini tarkibiy qismlar soniga nisbati tushuniladi (buyumni qaytariladigan tarkibiy qismlar bilan to‘yinish darajasi): К п1 = [N – n)/N] 100

Loyihalararo o‘zaro unifikatsiyalash koeffitsiyenti bu o‘zaro unifikatsiyalash hisobiga qisqartirilgan tarkibiy qism tip o‘lchamlar sonining bir xil mahsulotlarda birga tayyorlanayotgan yoki eksplutatsiya qilinayotgan tarkibiy qism tip o‘lchamlarining maksimal qisqartirish mumkin bo‘lgan soniga nisbatiga aytiladi. Bu yerda: Н-taxlil qilinayotgan loyiha (buyum)larning umumiy soni; n i – i- loyihadagi tarkibiy qism tip o‘lchamlar umumiy soni; Q – Н-sonli loyihalar (buyumlar) guruhida qo‘llaniladigan tarkibiy qismlarning tipo‘lchamlar soni; n max – shu guruh tarkibidagi bir loyiha (buyum)ning tarkibiy qism tip o‘lchamlarining maksimal soni;                    H i i H i loy n n Q n К 1 max 1 1 / 100

Автомобиллар гуруҳи учун лойиҳалараро унификациялаш коэффициентни ҳисоблаш намунаси. Саккизта автомобил моделлари учун лойиҳалараро унификациялаш коэффициенти юкоридаги формула бўйича аниқланади:

Т.р. Таркибий қисм типўлчмни номи Буюм русуми Намуналар да таркибий қисмларнинг типўлчамлар сони 1 2 3 4 5 6 7 8 Уму мий Қа йтар илад аган ( + ) Қай тари лмай дига н ( - ) 1 Двигатель + + + + - - + - 8 5 3 2 Муфта ва тезликлар қутиси + + + + + + + - 8 7 1 Кардан валлар: 3 асосий + + + + + + + - 8 7 1 4 ўрта кўприкка + - Δ - Δ + - Δ 5 2 3 5 олдинги кўприкка - - - Δ Δ + - - 6 1 5 Етакчи кўприклар: 6 олдинги + - - - Δ Δ - - 6 1 5 7 ўрта + - Δ + Δ Δ Δ + 4 3 1 8 орқа + + + + + - + - 8 6 2 9 Марказий редуктор + + - + - + + - 8 5 3 10 Ғилдирак узатмаси + + - + - + + - 8 5 3 11 Олдинги ўқ + + + + + + - + 8 7 1 Осма қурилмалар: 12 олдинги + - + + + + + - 8 6 2 13 орқа + + + - - - - + 8 4 4

Ступицалар 14 олдинги + + + + - + + - 8 6 2 15 орқа + + + + + + + - 8 7 1 16 Ғилдираклар + + + + + - + + 8 7 1 17 Шиналар + + - + - + - + 8 5 3 Рул бошқаруви 18 Рул механизми + + + - + + + - 8 6 2 19 гидрокучайтиргич Δ Δ + + - - + Δ 5 3 2 Тормозлар 20 ғилдиракларнинг + + + - + + + + 8 7 1 21 дастаки + + + + - + + + 8 7 1 22 Электрқурилмалар + - + + + + + - 8 6 2 23 Кабина + - + + + + + - 8 6 2 24 Платформа - - - - - - - - 8 8 ЖАМИ 23 2 3 22 23 20 22 23 22 1 78 1 19 5 9

Похожие

Standartlashtirishning asosiy maqsadi va vazifalari. Standartlashtirish ob’ektlari

Metrologiya va standartlashtirish fanining rivojlanishi

Metrologiya va standartlashtirish boyicha xalqaro tashkilotlar va ularning vazifalari

Standartlashtirish va о‘zaro almashuvchanlik fan to’g’risida umumiy ma’lumotlar

O’zbekiston Respublikasining «standartlashtirish to’g’risida»gi qonuni