Suv oqimini to’sish maqsadida to’siqlarni qurish texnologiyasi - Мелиорация - Презентации

Suv oqimini to’sish maqsadida to’siqlarni qurish texnologiyasi

Загружено в:

30.05.2023

Скачано:

0

Размер:

9909.3466796875 KB

Suv oqimini to’sish maqsadida to’siqlarni qurish texnologiyasi Reja: 1. Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar 2. Oqimni to’sish maqsadida to’siqlar qurish texnologiyasi

Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar To’siqlar – suv hajmini vatinchalik yoki doimiy to’sib turish uchun quriladigan gidrotexnika konstruksiyasi hisoblanadi. Uning asosiy vazifasi daryo, soy va boshqa turdagi suvning oqimini to’sishdan iborat. To’siqlardan foydalanishning asosiy maqsadi suv yo’lini vaqtinchalik to’sib turib , ushbu muddat davomida daryo yo’liga zarur bo’lgan inshoot quriladi. To’siqlar qurishning ham bir qancha usullari mavjud bo’lib, ulardan eng ko’p qo’llaniladigani seksiyali usul hisoblanadi.

Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar Oqar suvlar o‘zanlari shaklining o‘zgarishi ko‘pincha insonning xo‘jalik faoliyati uchun noqulay holatlarni keltirib chiqaradi. Ularni oldini olish yoki tuzatish uchun amaliyotda sun’iy tadbirlar o‘tkaziladi, ya’ni himoyalovchi va rostlovchi inshootlar qurish yo‘li bilan o‘zgartirishga majbur qiladi. Binobarin, o‘zanlarni rostlashning vazifasi o‘zan hosil qiluvchi jarayonlarni shunday o‘zgartirishdan iboratki, natijada maqbul shakl va o‘lchamdagi o‘zan yuzaga kelsin va undagi jarayonlar barqarorlashsin.

Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar To‘siqlarning komponovkasi inshootlar butun uzeli komponovkasi bilan yaqin bog‘langan bo‘lishi kerak. Bunda, quyidagilar ta’minlangan bo‘lishi kerak: to‘siqlarning, iloji boricha, kam uzunligi; va barpo qilish uchun eng kam ishlar hajmlarini talab qilishi; seksiyalarining maydoni mashina va mexanizmlar, suvni pasaytirishda qo‘llaniladigan uskunalar va nasoslarni, yuklarni tashish uchun xizmat qiladigan yo‘llarni joylashtirish; qurilish sarflarini o‘tkazishda o‘zanning qulay gidravlik parmetrlarini ta’minlash uchun yetarli bo‘lishi kerak. To‘siqlarning turi va konstruksiyasini tanlashda ularga quyidagi talablar qo‘yiladi: yetarlicha statik turg‘unlikga ega bo‘lishi, yuvilishga qarshilik ko‘rsata bilishi va filtratsiya oqimlarini yaxshi so‘ndirishi; qurilishida kamchil bo‘lmagan, mahalliy materiallardan foydalanish, mavjud gidrologik va geologik sharoitlarga muvofiq kelishi.

Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar Rostlovchi inshootlarni quyidagi o‘ziga xos belgilariga ko‘ra tasniflash mumkin: 1. Yaroqlilik muddatiga ko‘ra rostlovchi inshootlar doimiy va vaqtinchalik bo‘ladi. Doimiy inshootlar odatda daryodan suv xo‘jaligida foydalanish bosh rejasida belgilangan inshootlar tarkibiga kiradi va mustahkam hamda chidamli qurilish materiallaridan quriladigan konstruksiyalardan tashkil topadi. Vaqtinchalik inshootlar daryoning ayrim qismlarini vaqtinchalik rostlash, avariyalarning oldini olish yoki ularni bartaraf etish uchun quriladi.

Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar 2. Vazifasiga ko‘ra inshootlarning quyidagi turlari farqlanadi: oqimni yo‘naltiruvchi dambalar; to‘suvchi dambalar; qirg‘oqni mustahkamlovchi dambalar; to‘g‘onlar; nimto‘g‘onlar. 3. O‘zanga nisbatan joylashishiga va oqimga ko‘rsatadigan ta’sirining hususiyatiga ko‘ra bo‘ylama va ko‘ndalang rostlovchi inshootlar farqlanadi. Bo‘ylama inshootlar oqimga o‘z uzunligi bo‘yicha bir tyokis ta’sir ko‘rsatadi. Oqim o‘qiga nisbatan har xil burchaklar ostida joylashadigan ko‘ndalang inshootlar oqimga faolroq ta’sir ko‘rsatadi, o‘z burchakli konturlari bilan qo‘shimcha mahalliy qarshilikni yuzaga keltiradi.

Oqimni to’sish maqsadida to’siqlar qurish texnologiyasi 4. Foydalaniladigan qurilish materiallarining turlari va ulardan yasaladigan konstruksiyalarga ko‘ra quyidagi rostlovchi inshootlar farqlanadi: a) chetan devorli; b) shox-shabbalar tashlab ko‘tarilgan devorli; v) tosh to‘kmali to‘shama; g) gruntli (ko‘tarma, yuvilgan); d) tosh tashlab qurilgan; e) beton, temir beton va b. 5. Oqimga ta’sir ko‘rsatish hususiyatiga ko‘ra rostlash inshootlari oqimni chetlatuvchi va yo‘naltiruvchi monolit hamda oqimning oz yoki ko‘p qismini o‘zidan o‘tqazib, o‘zanning jonli kesimi bo‘ylab suv sarflarining qayta taqsimlanishiga sabab bo‘luvchi ikki tomoni ochiq bo‘ladi. Suv oqimini to’sish haqida ma’lumotlar

Oqimni to’sish maqsadida to’siqlar qurish texnologiyasi

Oqimni to’sish maqsadida to’siqlar qurish texnologiyasi To‘siqlarning turi va konstruksiyasini tanlashda ularga quyidagi talablar qo‘yiladi: yetarlicha statik turg‘unlikga ega bo‘lishi, yuvilishga qarshilik ko‘rsata bilishi va filtratsiya oqimlarini yaxshi so‘ndirishi; qurilishida kamchil bo‘lmagan, mahalliy materiallardan foydalanish, mavjud gidrologik va geologik sharoitlarga muvofiq kelishi.

Oqimni to’sish maqsadida to’siqlar qurish texnologiyasi To‘siqlarning komponovkasi inshootlar butun uzeli komponovkasi bilan yaqin bog‘langan bo‘lishi kerak. Bunda, quyidagilar ta’minlangan bo‘lishi kerak: to‘siqlarning, iloji boricha, kam uzunligi; va barpo qilish uchun eng kam ishlar hajmlarini talab qilishi; seksiyalarining maydoni mashina va mexanizmlar, suvni pasaytirishda qo‘llaniladigan uskunalar va nasoslarni, yuklarni tashish uchun xizmat qiladigan yo‘llarni joylashtirish; qurilish sarflarini o‘tkazishda o‘zanning qulay gidravlik parmetrlarini ta’minlash uchun yetarli bo‘lishi kerak.

Xulosa Suv obektlarini yo’lini to’sish jarayonida ularning atrof muhitga bo’ladigan salbiy ta’siri haqida ham unutmaslik kerak. Ya’ni suv yo’lini to’sish davrida suv oqimning tezligi oshishi, suv sathining oshishi o’zandan suvni toshib ketishiga sabab bo’ladi. Suv yo’lini tosish uchun ishlatiladigan mexanizmlardan eng katta ahamiyatlisi ekskavatorlar va buldozerlar hisoblanadi. To’sishda qo’llaniladigan materiallarning asosiysi mahalliy grunt va katta qoyatoshlar bo’lganligi sabab mexanizmlarni tanlashda bajariladigan ish hajmiga katta e’tibor berish kerak. To’siqlarning asosiy qismi toshlar hisoblanadi, chunki og’ir toshlarni suv yuvib ketishi qiyin hisoblanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. www.ziyonet.uz 2. www.Wikipedia.org 3. www.stroyki.org.ru/stroyki-ozer/

Похожие

Suv oqimini to’sish maqsadida to’siqlarni qurish texnologiyasi 2

Suv omborlari

Qurilish suv sarfini o’tkazishda ishlarni mexanizatsiyalash xususiyatlari 2

Suv o’lchash nasadkalari yordamida suv sarfini aniqlash

Iste'molchilarning suv uzatuvchi tarmoqlaridan suv olishni aniqlash